5
Thời sự -
ThứHai 1-1-2024
“Mục tiêu lớn nhất
mà TP.HCM hướng
tới đó là ứng dụng
mạnh mẽ công
nghệ thông tin và
truyền thông để kết
nối, quản lý các
hệ thống và dịch
vụ một cách hiệu
quả hơn, phục vụ
cho người dân và
doanh nghiệp tốt
hơn...”
trụ cột an toàn thông tin, bao
gồm các giải pháp bảo vệ hệ
thống thông tin và dữ liệu của
TP; ngăn chặn tấn công mạng,
tội phạm mạng; đảm bảo an
ninh và an toàn cho người dân.
Nói cách khác, khi xây dựng
hệ sinh thái số phải bao gồm
các giải pháp bảo vệ an toàn
cho hệ sinh thái ấy.
Ngoài ra, một trong những
vấn đề rất quan trọng mà TP
cũng cần chú trọng đó là phát
triển nhận thức số, văn hóa số.
Trong đó, triển khai các giải
pháp nâng cao nhận thức và
thay đổi thói quen của người
dân để thích ứng với công nghệ
mới; cải cách thể chế, hoàn thiện
hệ thống pháp lý để thúc đẩy
CĐS; hợp tác quốc tế.
“TP số” có
“công dân số”
. Trong “TP số” sẽ có “công
dân số”. Hiểu thế nào về công
dân số và làm thế nào để phát
triển công dân số tại TP.HCM?
+Côngdânsố lànhữngngười
có đủ kiến thức, kỹ năng để
sử dụng các công nghệ, dịch
vụ số một cách hiệu quả; đồng
thời có trách nhiệm, thái độ
đúng đắn và tuân thủ pháp luật
trên môi trường số. Công dân
số là thành tố quan trọng để
thực hiện thành công CĐS của
TP.HCM. Để phát triển công
dân số, TP.HCM cần tập trung
một số giải pháp cơ bản đến
đông đảo công chúng.
Thứnhất, nâng caonhận thức
và hiểu biết về CĐS, đào tạo sử
dụng các công nghệ, dịch vụ
số cho người dân. Việc này có
thể thấy qua các chương trình
hoạt động truyền thông, báo
chí về CĐS; hoạt động của tổ
công nghệ số cộng đồng tại các
quận, huyện, phường, xã. Tích
hợp giáo dục công nghệ thông
tin và truyền thông vào chương
trình giảng dạy của các trường
học. Tổ chức các khóa đào tạo
về kỹ năng số cho người dân.
Thứ hai, TP sẽ phát triển hạ
tầng số và cung cấp các dịch
vụ công số cho người dân: Hệ
thống mạng viễn thông, mạng
lưới Internet băng rộng, các
điểm truy cập Internet công
cộng miễn phí. Nâng cao chất
lượng dịch vụ công trực tuyến,
lắng nghe và xử lý các phản
ánh, kiến nghị của người dân
ngày càng nâng cao.
Cuối cùng, TP sẽ có các
nhóm giải pháp hỗ trợ người
dân tiếp cận công nghệ thông
tin và truyền thông như triển
khai cấp chữký sốmiễn phí cho
người dân khi thực hiện dịch
vụ công trực tuyến, triển khai
các chương trình cung cấp điện
thoại thông minh chi phí hợp
lý cho người dân. Hỗ trợ người
dân sử dụng các dịch vụ công
nghệ thông tin và truyền thông.
Tôi rất phấn khởi vì hiện nay
TP.HCM đã triển khai hoạt
động lấy ý kiến của người dân
về ứng dụng (app) “Công dân
thành phố”. Dự kiến trong năm
2024,TPsẽramắtứngdụngnày.
Mỗi người dân sẽ thôngqua app
“Công dân thành phố” để có thể
truy cập đến tất cả dịch vụ, giao
tiếpvới cáccơquanchínhquyền
TPchỉ thông quamột ứng dụng
duy nhất và thống nhất trên thiết
bị di động của mình.
. Xin cảm ơn ông.•
Ba nguyên tắc khi chuyển đổi số
TP.HCM CĐS đồng nghĩa với việc cần nỗ lực tích hợp công nghệ và các dịch vụ
kỹ thuật số vào tất cả lĩnh vực dân sinh của TP. Đó cũng là yếu tố cốt lõi để thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế TP.HCM trong tương lai.
Trong quá trình chuyển đổi“TP số”cần đảmbảo ba nguyên tắc quan trọng. Một
là tính toàn diện, tức là đảm bảo hoạt động CĐS sẽ không ai bị bỏ lại phía sau.
Hai là đảm bảo đạo đức, có nghĩa rằng dữ liệu và các công cụ kỹ thuật số được sử
dụng một cách phù hợp với quy định pháp luật và chuẩn mực xã hội. Cuối cùng,
quá trình CĐS phải tạo ra tính tin cậy cho môi trường sống và kinh doanh, điều
đó có nghĩa là TP phải đảmbảo sự tăng trưởng của nền kinh tế kỹ thuật số không
làm ảnh hưởng đến quyền riêng tư và an ninh mạng.
Thành phố số
- xu hướng
không thể đảo ngược
số
,
THSNGUYỄNTRÚCVÂN(*)
C
hủ đề hành động của TP.HCM
năm 2024 tập trung vào hai nội
dung quan trọng: Chuyển đổi số
(CĐS) và Nghị quyết 98 của Quốc hội
để TP.HCM có thể đột phá. Đây là sự
tiếp nối, kế thừa sau một năm 2023 TP
đã nỗ lực theo đuổi mục tiêu “nâng cao
hiệu quả hoạt động công vụ, đẩy mạnh
cải cách hành chính và cải thiện môi
trường đầu tư; thúc đẩy phát triển kinh
tế, đảm bảo an sinh xã hội”.
“TP số” là “chìa khóa”
Trong bản kiến nghị vào tháng 9-2023,
Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98
có đề nghị nhiều nội dung mà TP.HCM
cần triển khai, như nâng cao trách nhiệm
công vụ của đội ngũ công chức, viên
chức; hoàn thiện quy trình lựa chọn nhà
đầu tư chiến lược; triển khai Điều 8 của
nghị quyết về khoa học công nghệ và đổi
mới sáng tạo; xây dựng cơ chế trao đổi,
bù trừ tín chỉ carbon quy định tại khoản
10 Điều 5 của nghị quyết; khởi động lại
đề án Trung tâm Tài chính quốc tế; hay
các vấn đề liên quan kinh tế xanh, kinh
tế tuần hoàn…
Lãnh đạo TP.HCM nhiều lần khẳng
định: TP.HCMcầnmột nghị quyết để đột
phá, nâng tầm TP tương xứng với tiềm
năng; hiện tại nghị quyết đã có, phải bắt
tay vào thực hiện hiệu quả, đúng với tinh
thần nghị quyết đã đề ra. Sau khoảng năm
tháng triển khai Nghị quyết 98, có thể
thấy TP đã “bắt tay” vào cuộc rất nhanh
nhờ sự chuẩn bị rất kỹ từ giai đoạn thai
nghén, xây dựng nghị quyết.
Thế nhưng, để đoàn tàu Nghị quyết 98
thực sự vận hành hiệu quả thì đoàn tàu
này cần được đặt trong một hệ sinh thái
phù hợp. Có lẽ vì điều đó mà HĐND
TP.HCM thống nhất chủ đề năm 2024
là “bộ đôi” hoàn hảo: CĐS và Nghị
quyết 98. Nói một cách dễ hiểu, CĐS
để cụ thể hóa Nghị quyết 98 và cũng
chính Nghị quyết 98 đã mở ra nhiều
cơ chế đột phá, vượt trội để hoạt động
CĐS của toàn TP được thuận lợi và
hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh đó, hệ sinh thái mà
TP.HCM hướng tới không gì phù hợp
hơn là “TP số” (digital city). Đây là khái
niệm không mới trên thế giới. Ví dụ,
tháng 11 năm ngoái, Trung tâm Chính
phủ số (Center for Digital Government
- CDG) của Mỹ công bố những “TP
số” hàng đầu của quốc gia này sau đợt
khảo sát thường niên lần thứ 23. Một
thuật ngữ khác, cũng có những tương
đồng với “TP số” chính là “TP thông
minh” (smart city). Những địa chỉ quen
thuộc hàng đầu thế giới về tính “thông
minh” như Singapore, Copenhagen (Đan
Mạch), London (Anh), NewYork (Mỹ),
Amsterdam (Hà Lan)…
Cũng như nhiều TP khác trên thế
giới, TP.HCM đang theo dòng xu
hướng toàn cầu về kỹ thuật số, như
người tiêu dùng đang hướng tới số hóa,
giao dịch chủ yếu thông qua thương
mại điện tử và ngân hàng trực tuyến,
dữ liệu đang dần trở thành những loại
hàng hóa quan trọng, nền kinh tế số
có tiềm năng nâng cao năng lực cạnh
tranh kinh tế và sự năng động. Cùng
với kinh nghiệm có thể tham khảo
từ các nước, nguồn lực đầu tư trong
và ngoài nước dần tăng, đặc biệt là
quyết tâm chính trị lớn (trong đó nổi
bật là Nghị quyết 98), “TP số” sẽ là
chìa khóa để TP.HCM phát triển đúng
trọng tâm, đột phá và bền vững.
Bám sát nhu cầu thực tiễn của
người dân, doanh nghiệp
Một khái niệm do tô chưc GSM đưa
ra vê “TP số” nhân manh vao năm thành
phần chính sẽ hỗ trợ hiện thực hóa khát
vọng “TP số”. Thứ nhất, cơ sở hạ tầng
kỹ thuật số: Là yếu tố cốt lõi để xây
dựng “TP số”, trong đó các dịch vụ và
ứng dụng kỹ thuật số được tạo ra, được
lưu trữ, phân phối và tiêu thụ. Cơ sở
hạ tầng kỹ thuật số cơ bản ở một “TP
số” có hiệu suất cao mạng viễn thông,
đặc biệt 5G, cho phép một loạt số hóa
sáng tạo giải pháp cho người tiêu dùng
và doanh nghiệp.
Thứ hai, đổi mới: Củng cố sự sáng
tạo các sản phẩm và dịch vụ kỹ thuật
số mới và ứng dụng trong nền kinh tế
số. Đối với các nước tiến tới trở thành
các quốc gia kỹ thuật số, khả năng tích
hợp các công nghệ mới nổi có thể kích
hoạt các giải pháp và trường hợp sử
dụng mới cho kinh tế sẽ rất quan trọng.
Thứ ba, quản trị dữ liệu: Là nền kinh
tế số mở rộng và công dân trở nên năng
động hơn. Vì vậy, chính quyền các cấp
cần phải nâng cao tiêu chuẩn quản trị,
với những nỗ lực để minh bạch hơn,
với sự tham gia của các bên và có trách
nhiệm hơn.
Thứ tư, bảo mật: Sự gia tăng số hóa
phải đi đôi với an toàn và bảo mật. Trình
độ cao các biện pháp an ninh mạng sẽ
giúp mọi người tham gia trong các tương
tác xã hội và kinh doanh một cách an
toàn, cho phép các doanh nghiệp cung
cấp giá trị với chi phí hoạt động thấp
hơn và hoạt động trong một môi trường
kỹ thuật số an toàn.
Thứ năm, con người: Hiện thực hóa
tham vọng “TP số” phụ thuộc rất nhiều
vào khả năng và sự sẵn sàng của người
dân sử dụng công nghệ kỹ thuật số. Điều
này thường xuyên đòi hỏi một sự thay
đổi trong văn hóa và cá nhân hành vi,
cũng như mức độ kỹ thuật số phù hợp
với trình độ học vấn và kỹ năng để có
thể định hướng trong quá trình phát triển
thế giới kỹ thuật số.•
(*) Giám đốc Trung tâmMô phỏng và
dự báo kinh tế - xã hội TP.HCM (Viện
Nghiên cứu phát triển TP.HCM)
TP.HCMcần trở thành nơi tiên phong triển khai mô hình “TP số”,
tạo động lực quan trọng để nâng cao đời sống của người dân,
tăng cường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
mạng hiện nay cảm thấy họ được lắng nghe và thấu hiểu đến lạ
lùng. Có khi trong đầu vừa nghĩ hômnay có nênmuamột cái váy
mới để đi dự tiệc, mởmáy tính lên đã thấy quảng cáo tràn ngập, rồi
bất ngờ khi những bộ váy được đề xuất sao lại thật “trúng ý” mình.
Cuối cùng, khi thương mại điện tử trở nên phổ biến, các phương
thức thanh toán không tiền mặt trở nên thịnh hành, báo chí,
truyền thông dùng rất nhiều giấy mực để viết thì tâm lý “bắt trend”
là có thật. Sức mạnh của các chiến dịch truyền thông đại chúng
có thể thay đổi nhận thức hoặc tác động đáng kể đến tâm lý của
công chúng. Kết quả, dù là vì ngộ ra rằng “hay đấy, tiện quá, đáng
đồng tiền bát gạo đấy” hoặc là vì tâm lý sợ bị bỏ lại - “họ mua
mình cũng mua, họ dùng mình cũng dùng” thì ngày càng nhiều
người “bắt trend” trở thành công dân số.
Với sự chuyển động mạnh mẽ của hệ sinh thái chuyển đổi số,
bất kể người dân nào giờ đây cũng có thể “bắt trend” trở thành
công dân số.
ĐẠI THẮNG
Người tiêu dùng đang hướng tới số hóa, giao dịch chủ yếu thông qua thươngmại điện tử
và ngân hàng trực tuyến…Ảnh: HOÀNGGIANG
