16
Tiêu điểm
Quốc tế -
Thứ Tư 24-1-2024
Áp lực lên Israel liên quan đến chiến dịch ở Dải Gaza
ngày càng nhiều, cả từ trong nước và quốc tế.
Ngày 22-1, khoảng 20 người thân các con tin bị Hamas
bắt đã xông vào trụ sở Quốc hội Israel khi Ủy ban Tài
chính Quốc hội đang họp, theo đài
Al Jazeera
. Họ mang
theo hình ảnh con tin, yêu cầu các nhà lập pháp phải hành
động nhiều hơn nữa để giải cứu người thân. 132 con tin
vẫn còn bị Hamas giam ở Dải Gaza.
Tại Brussels (Bỉ) ngày 22-1 diễn ra cuộc họp giữa 27
ngoại trưởng Liên minh châu Âu và ngoại trưởng các
nước Israel, Ai Cập, Jordan, Saudi Arabia. Tại cuộc họp,
các ngoại trưởng EU đề nghị Israel thực hiện giải pháp hai
nhà nước.
Theo Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock, “giải pháp
hai nhà nước là giải pháp duy nhất, ngay cả những người
không ủng hộ nó cũng chưa nghĩ ra giải pháp thay thế nào
khác”. Theo Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi, “cả thế
giới” coi giải pháp hai nhà nước là “lối thoát duy nhất để
thoát khỏi cảnh khốn cùng này”.
Trả lời phỏng vấn đài
CNN
ngày 21-1, Ngoại trưởng
Saudi Arabia - Hoàng tử Faisal bin Farhan cho biết nước
này sẽ không bình thường hóa quan hệ với Israel hoặc
góp phần tái thiết Dải Gaza nếu không có con đường đáng
tin cậy để thành lập một nhà nước Palestine. Trước xung
đột, đồng minh của Israel là Mỹ nỗ lực làm trung gian để
Saudi Arabia bình thường hóa quan hệ với Israel.
Tối 21-1, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bác bỏ
quy chế nhà nước của Palestine, nhấn mạnh rằng “việc
thành lập một nhà nước Palestine có thể tạo mối nguy
hiểm hiện hữu đối với Israel” và “với tư cách là thủ tướng,
tôi sẽ tiếp tục kiên quyết nhấn mạnh điều này”. Ngoại
trưởng Ireland Michael Martin chỉ trích quan điểm của
ông Netanyahu là “không thể chấp nhận được” và không
đóng góp gì cho triển vọng hòa bình.
Mỹ từ lâu ủng hộ giải pháp hai nhà nước như cách duy
nhất xoa dịu xung đột lâu dài giữa người Israel và người
Palestine. Mỹ cũng liên tục làm áp lực lên Israel chuyện
phải hạn chế thương vong dân thường ở Dải Gaza. Ngày
22-1, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ
John Kirby nói rằng Israel có quyền tự vệ nhưng “hy vọng
họ làm như vậy theo luật pháp quốc tế và bảo vệ những
người vô tội trong bệnh viện, nhân viên y tế cũng như
bệnh nhân càng nhiều càng tốt”.
ĐĂNG KHOA
Nhiều nước oằnmình với lạnh giá
cực đoan ngay nămEl Niño
Bão tuyết hoành hành ởMỹ khiến gần 100 người chết, hàng loạt nước châu Âu và châu Á chứng kiến nhiệt độ
thấp kỷ lục, dù trước đó có dự báomùa đông nămnay sẽ ấmhơn do tình trạng nóng lên toàn cầu và
hiện tượng El Niño.
THẢOVY
T
rước khi mùa đông năm
nay đến có dự báo rằng
đây sẽ là một mùa đông
ấmhơn do tình trạng nóng lên
toàn cầu và chịu ảnh hưởng từ
hiện tượng thời tiết El Niño.
Tuy nhiên, thực tế nhiều nước
đang ghi nhận nhiệt độ thấp
kỷ lục, thậm chí Mỹ đang trải
qua đợt bão tuyết nặng nề.
Nhiều người chết
vì giá lạnh
Tuần qua, bão tuyết dữ dội
cànquét nướcMỹ, gây thiệt hại
nghiêm trọng về người và của.
Theo tin từ đài
CNN,
hơn 100
triệu người, tức gần 30% dân
sốMỹ, trên khắp khu vực Tây
BắcMỹ(venTháiBìnhDương),
đồng bằng phía Bắc, các bang
Trung-ĐạiTâyDươngvàvùng
Đông Bắc đã phải chống chọi
với cái lạnh khắc nghiệt. Phần
lớn các bang ghi nhận lượng
tuyết dày 2,5-7,5 cm, có bang
tuyết dày 7,5-15 cm.
Theo số liệu của đài
CBS
,
tính đến ngày 22-1, bão tuyết
đã làm 92 người thiệt mạng
trên toàn nước Mỹ. Thương
vong nhiều ở bang Tennessee
với 27 người chết và bang
Oregon với 16 người chết.
Các bangMississippi, Illinois,
Pennsylvania, Washington,
Kentucky, Wisconsin, New
York,NewJerseycũngmấtmát
về người trong đợt bão tuyết
này. Đa số chết vì sốc nhiệt, tai
nạn giao thông do tuyết hoặc
bị cây đè do bão tuyết.
Hàng loạt bang như Florida,
Maryland, North Carolina,
New Jersey và Kansas đã ban
“El Niño lần này sẽ
khác, chúng tôi dự
đoán sẽ có một số đợt
không khí lạnh hơn
trongmùa đông này.”
El Niño có thể gây ramức kỷ
lục ở cả nhiệt độ cao nhất và
nhiệt độ thấp nhất.
Tổ chức Khí tượng Thế giới
Nhiều bang ở Mỹ phát cảnh báo bão băng
Ngày 22-1, các bang Oklahoma, Arkansas và Missouri (Mỹ) ra
cảnh báo về bão băng, đài
ABC News
đưa tin.
Bão băng là hiện tượng nước mưa khi rơi xuống đọng ngay
thành băng. Khi lớp băng tích tụ với độ dày từ 0,6 cm trở lên,
nó có thể đè gãy cây cối và gây mất điện. Lớp băng cũng gây
nguy hiểm cho người lái xe và người đi bộ.
Bên cạnh đó, nếu đúng như dự báo, tuần này khi nhiệt độ ở
các bang tăng lên, lớp băng sẽ tan gây ra trơn trượt, thậm chí
ngập lụt. Các bang cảnh báo người dân“không ra ngoài trừ khi
thực sự cần thiết” do điều kiện đi lại nguy hiểm.
Tuyết trắng
bao phủ và
sông đóng
băng ở TP
Milwaukee,
bang
Wisconsin
(Mỹ)
vào
ngày
18-1. Ảnh:
REUTERS
Chiến sựDảiGaza càng lâu, áp lực lên Israel càngnhiều
Người thân của các con tin xông vào trụ sởQuốc hội Israel ngày
22-1. Ảnh: REUTERS
bố tình trạng khẩn cấp từ đầu
tháng 1. Thời điểm này New
Jerseycùnghai bangTennessee
vàOregon vẫn đang trong tình
trạng khẩn cấp về bão tuyết.
Nhiều bang phát cảnh báo và
đóng cửa các trường học, cửa
hàng… phần đông người dân
sống trong cảnhmất điện. Bão
tuyết làmgián đoạn giao thông
đường bộ, hàng không. Từ 10
ngày naymỗi ngày có tới hàng
ngàn chuyến bay bị hủy, hoãn.
Không chỉ Mỹ, lạnh giá cực
đoancũngxuất hiệnởchâuÂu,
châu Á. Từ đầu tháng 1, nhiệt
độcực lạnhcùngbão tuyết quét
qua cácquốcgiaBắcÂu.Hãng
tin
TT
của Thụy Điển đưa tin
nước này từng ghi nhận mức
nhiệt -43,6 độ C hôm3-1, mức
thấpnhất từng chứngkiến trong
25nămqua.MiềnTâynướcNga
cũng chứng kiến đợt không khí
lạnh bất thường với nhiệt độ ở
thủ đôMoscowvà các khu vực
lân cận giảmmạnh xuốngmức
-30 độ C (trước đó dao động ở
mức -10 độ C).
Tại châu Á, ngày 23-1 khắp
HànQuốc chứng kiến đợt lạnh
kỷ lục. Hãng thông tấn
Yonhap
dẫn thông tin từ Cơ quan Khí
tượngHànQuốc rằngđợt lạnh
tấn công Hàn Quốc từ ngày
22-1, nhiệt độ ban ngày dưới
mức đóng băng ở hầu hết các
khu vực. Nhiệt độ buổi sáng ở
Seoul giảmxuốngmức -14 độ
C. Các TP lân cận là Incheon
và Suwon lạnh tới -13,1 độ
C và -12,8 độ C. Sáng 23-1,
tuyết rơi dày đặc khiến các
hãng hàng không hủy hoãn
hàng trăm chuyến bay đi và
đến đảo Jeju.
Trung tâmKhí tượng quốc
giaTrungQuốcngày21-1phát
cảnh báo về nhiệt độ thấp, bão
tuyết và giómạnh sau khi một
đợt không khí lạnh tràn vào
miền Trung và miền Đông
nước này, theo tờ
ChinaDaily
.
Từ đầu mùa đông, các TP lớn
nhưBắcKinh, ThượngHải đã
chứng kiến những đợt rét đậm
nhất trong nhiều thập niên.
Mùa đông El Niño
“bất thường”
Cơ quan Thời tiết quốc gia
Mỹ (NWS) dự báo phần lớn
đất nước sẽ tiếp tục chìm trong
tuyết rơi và băng giá trong tuần
này. Nhiệt độ có thể tăng chút
ít song các bang khu vực phía
Nam như Missouri, Kansas
và phần lớn vùng Duyên hải
vịnh Mexico có thể chịu lạnh
dưới 0 độ C.
Cơ quanQuản lý đại dương
và khí quyển quốc gia Mỹ
(NOAA) dự báo sẽ ấm hơn
vào thời gian tới ở nửa phía
Bắc của đất nước. Tuy nhiên,
theo tờ
The Washington Post
,
thời gian tới nhiệt độ lạnh vẫn
có thể kéo dài tùy vào nhiều
yếu tố, trong đó có hiện tượng
El Niño.
Mùa đôngElNiño trở lại sau
bamùa đôngLaNiña liên tiếp.
Đài
Global News
dẫn lời nhà
khí tượng học Ross Hull cho
biết thông thường trong mùa
đông El Niño, không khí lạnh
hoạt độngyếu, dogióhoạt động
yếu và bề mặt nước biển ấm
hơn mức trung bình song mỗi
đợt El Niño có diễn biến khác
nhau. Ông Hull dự đoán: “El
Niño lần này sẽ khác, chúng
tôi dự đoán sẽ có một số đợt
không khí lạnh hơn trongmùa
đông này”.
Chứng kiến hiện tượng lạnh
giá cực đoan này, nhiều người
đặt câu hỏi tại sao các hiện
tượng thời tiết cực lạnh vẫn
xảy ra dù Trái đất nóng lên?
Theotạpchí
ScientificAmerican
,
thời tiết trênTrái đất chịu sựchi
phối của dòng tia cực, là dòng
khôngkhídichuyểnxungquanh
Trái đất, mang không khí lạnh
từBắccựcđếnnhữngvùngphía
Nam. Dòng tia cực thường đi
kèm với xoáy cực - một vùng
áp suất thấp di chuyển từ tây
sang đông xung quanh Bắc
cực ở cực cao trong tầng bình
lưu, phía trên các dòng tia cực.
Ở trạng thái bình thường,
xoáy cực di chuyển rất nhanh,
giữ cho không khí lạnh ở Bắc
cực. Trong trường hợp xoáy
cực bị kéo căng và biến dạng,
không khí lạnh sẽ thoát ra và
ảnh hưởng đến đường đi của
dòng tia cực. Khi đó dòng tia
cực sẽ bị đẩy về phía nam và
gây ra các đợt bùngphát không
khí lạnh. Biếnđổi khí hậuđược
cho làmột trongnhữngnguyên
nhân làmxoáy cực bị kéo căng
và biến dạng.•
Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh
(CDC) Mỹ khuyến cáo người dân thận trọng với các bệnh liên
quan mùa đông. Theo CDC, nếu phát hiện thân nhiệt dưới 35
độ C, cần nhanh chóng đến bệnh viện kiểm tra.
Ảnhmô tả xoáy
cực ở trạng thái
bình thường
(trái)
và khi bị
biến dạng cũng
như tác động của
nó đến sự phân
bổ không khí
lạnh. Ảnh: NOAA
