13
lên cao, nhất là điểm thi tốt
nghiệp THPT. Nếu trước đây
chỉ 24, 25 điểm thì nay 28,
29 điểm mới trúng tuyển, vô
hình trung cản trở cơ hội vào
ĐH của các em khó khăn,
ở vùng sâu vùng xa” - ông
Dũng nhìn nhận.
Còn GS-TS Nguyễn Tiến
Thảo thì cho rằng không nên
khuyến khích tổ chức nhiều
kỳ thi riêng, vì để duy trì một
kỳ thi ở phạm vi nhỏ và chỉ
phục vụ một đối tượng nhỏ
sẽ rất áp lực.
Hãy để các đơn vị khảo thí
độc lập hoặc trường có đủ
năng lực tổ chức thi để đảm
bảo tính chính quy, khách
quan, chuyênmôn sâu và trách
nhiệm giải trình xã hội cao.
Nếu tin cậy, các cơ sở đào
tạo có thể sử dụng, vừa tiết
kiệm nguồn lực xã hội vừa
có nguồn tuyển công khai,
minh bạch và cạnh tranh.•
phạm kỹ thuật TP.HCM, cho
rằng việc các cơ sở đào tạo
tổ chức kỳ thi riêng là đúng
với Luật Giáo dục mới về
tự chủ tuyển sinh. Đề thi
ĐGNL đánh giá trung thực
và toàn diện hơn so với xét
học bạ hoặc thi tốt nghiệp
THPT, phù hợp với xu thế
của thế giới.
PHẠMANH
T
heo quy định của Bộ
GD&ĐT, cơ sở đào tạo
ĐH được tổ chức thi
tuyển sinh nếu có đủ năng
lực về đội ngũ, cơ sở vật
chất… Thế nhưng nhiều cơ
sở tự tổ chức thi để phục vụ
xét tuyển ĐH tại cùng đơn
vị cũng gây nhiều ý kiến lo
ngại về chất lượng, tính trung
thực của kết quả.
Chất lượng kết quả
thi ra sao?
Sau sáu năm tổ chức kỳ thi
đánh giá năng lực (ĐGNL),
vừaquaĐHQuốcgiaTP.HCM
đã công bố kết quả phân tích
đối sánh của nhóm thí sinh
(TS) tham dự thi ĐGNL (tính
từ TP Đà Nẵng trở vào) năm
2023 với kết quả học tập bậc
THPT, kết quả thi tốt nghiệp
THPT. Đây là năm có đến
hơn 95.000 TS dự thi.
Kết quả cho thấy nhómTS
dự thi ĐGNL có điểm trung
bình thi tốt nghiệp THPT
cao hơn nhóm những TS
không thi.
Đồng thời, ĐH Quốc gia
TP.HCM cũng thực hiện đối
sánh kết quả học tập của sinh
viên nhập học bằng phương
thức ĐGNL với các phương
thức nhập học khác ở các
trường ĐH thành viên. Sinh
viên trúng tuyển bằng kết
quả thi ĐGNL có tỉ lệ điểm
trung bình tích lũy cao hơn
sinh viên trúng tuyển bằng
điểm thi tốt nghiệp THPT.
Từ kết quả này, Tiến sĩ
Nguyễn Quốc Chính, Giám
đốc Trung tâm Khảo thí và
đánh giá chất lượng đào tạo
của ĐH Quốc gia TP.HCM,
cho biết kỳ thi đã thu hút
nhóm TS có năng lực học
tập tốt và có kết quả thi
đáng tin cậy để xét tuyển
vào ĐH. Đây là cơ sở để ĐH
Quốc gia TP.HCM xem xét
đưa kỳ thi ĐGNL dần trở
thành phương thức tuyển
sinh chủ đạo.
Còn với ĐH Quốc gia Hà
Nội, theoGS-TSNguyễnTiến
Thảo, Giám đốc Trung tâm
Khảo thí, hằng năm trung tâm
đều có phân tích dữ liệu kết
quả thi để đối sánh với kết
quả học tập bậc THPT của
các tỉnh/thành, cho thấy tỉnh
nào có kết quả học đồng đều,
điểm học bạ đánh giá đúng
thì điểm thi này thực chất.
Để đảm bảo
tính trung thực
Ông Huỳnh Thanh Phú,
Hiệu trưởngTrườngTHPTBùi
Thị Xuân (quận 1, TP.HCM),
cho rằng ngoài ĐH Quốc gia
TP.HCM, việc có thêm nhiều
trường mở các kỳ thi ĐGNL
riêng sẽ gây áp lực lớn cho
TS, phụ huynh. Bởi lệ phí thi
khá cao, 300.000-500.000
đồng/em chỉ để thi một bài
trắc nghiệm, nếu tính cho
hàng chục ngàn TS, số tiền
sẽ lên tới hàng chục tỉ đồng.
Ngoài ra, ông Phú cũng
đặt vấn đề: “Các đơn vị tự tổ
chức thi và tự tuyển thì tính
trung thực của kỳ thi sẽ được
cơ quan nào giám định khi
đề không công bố, TS chỉ đi
thi và biết điểm số?”.
Vì vậy, theo ông Phú, cần
có nghiên cứu, xây dựng lại
cách ra đề thi để đúng bản
chất ĐGNL chứ không phải
nặng kiến thức phổ thông
như hiện nay.
“Bộ GD&ĐT nên có cơ
chế giám sát, thẩm định rõ
ràng để tạo ra sự công bằng,
uy tín. Hoặc nên quy về một
đầu mối cho đơn vị đủ tầm ở
một khu vực đứng ra tổ chức
và sử dụng chung kết quả
cho các đơn vị khác” - ông
Phú nói.
Ởmột góc nhìn khác, PGS-
TS Đỗ Văn Dũng, nguyên
Hiệu trưởng Trường ĐH Sư
Thí sinh dự thi đánh giá năng lực củaĐHQuốc gia TP.HCMnăm2023. Ảnh: P.ANH
Cần có nghiên cứu,
xây dựng lại cách ra
đề thi để đúng bản
chất đánh giá năng
lực chứ không phải
nặng kiến thức phổ
thông như hiện nay.
Năm 2024, không tính khối trường Công an nhân dân,
cả nước có đến chín cơ sở đào tạo ĐH tổ chức thi tuyển
sinh riêng theo hướng đánh giá năng lực (ĐGNL) thí
sinh (TS) để làm căn cứ xét tuyển vào ĐH. Từ chín kỳ thi
tuyển sinh riêng của các cơ sở đào tạo ĐH, mỗi năm có
hàng trăm ngàn lượt TS dự thi, hàng trăm cơ sở đào tạo
sử dụng chung kết quả để xét tuyển với nhiều mức chỉ tiêu
khác nhau.
Nếu so với khoảng 1 triệu TS dự thi tốt nghiệp THPT
và hơn 600.000 TS tham gia dự tuyển ĐH hằng năm, số
lượng TS tham gia các kỳ thi riêng không cao. Điều đó
không có nghĩa là kỳ thi không đủ quan trọng, mà do thực
tế có những rào cản khiến các em phải cân nhắc việc nên
thi hay không.
Đơn cử kỳ thi lớn nhất hiện nay là ĐGNL của ĐH Quốc
gia TP.HCM. Kỳ thi được phủ rộng ở nhiều tỉnh/thành,
vùng miền. Thế nhưng cũng chỉ vài tỉnh/thành có nhiều
địa điểm thi như TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, các
địa phương còn lại chỉ có 1-2 địa điểm thi, có những tỉnh
không có địa điểm thi.
Khi đó, ngoài lệ phí thi cao từ vài trăm ngàn đến hàng
triệu đồng, các em còn phải lo chi phí đi lại, ngủ nghỉ,
ăn uống… Đây là vấn đề trở ngại không nhỏ đối với TS ở
vùng sâu vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn.
Thi ĐGNL không phải là lựa chọn duy nhất vì các
trường đều có nhiều phương thức xét tuyển khác như xét
học bạ, xét điểm thi tốt nghiệp THPT, chứng chỉ quốc tế…
để tạo thêm cơ hội cho tất cả TS.
Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, chúng ta sẽ thấy dù có nhiều
phương thức nhưng chủ yếu vẫn là xét điểm thi tốt nghiệp
THPT hoặc xét điểm thi riêng, còn các phương thức khác
chiếm rất nhỏ trong chỉ tiêu ở các trường lớn. Có những
trường xét điểm thi ĐGNL chiếm 30%-70% chỉ tiêu, cũng
đồng nghĩa là các em không thi sẽ mất từng đó cơ hội để
vào ĐH, nhất là ở những ngành “hot”.
Chưa kể có một số cơ sở đào tạo không công khai, minh
bạch tỉ lệ chỉ tiêu cho từng phương thức xét tuyển, cùng
với việc phân chia kiểu “dự kiến” với một khoảng khá xa,
thực ra chỉ để tạo thuận lợi cho trường, còn với TS không
khác nào “đánh đố”.
Chẳng hạn năm 2023 đã có hai thủ khoa toàn quốc khối
A00 (toán, lý, hóa) với 29,35 điểm thi tốt nghiệp THPT
nhưng vẫn rớt nguyện vọng 1 vào ngành khoa học máy
tính của Trường ĐH Bách khoa Hà Nội.
Lý do là điểm môn toán chưa cao theo công thức tính
của trường và cũng vì trường đã tuyển được số lượng
lớn chỉ tiêu theo các phương thức khác (như xét tuyển
tài năng hay dựa vào kỳ thi đánh giá tư duy…) nên điểm
chuẩn xét theo điểm thi tốt nghiệp THPT bị đẩy lên đến
29,42 điểm.
Sự việc hy hữu tương tự có thể lại xảy ra với bất kỳ ai
trong vài trăm ngàn TS năm nay không dự thi hoặc không
thể dự thi các kỳ thi riêng.
Đành rằng việc tổ chức thi tuyển sinh riêng là quyền tự
chủ của các cơ sở đào tạo, miễn là đáp ứng đủ điều kiện
theo quy định của Bộ GD&ĐT. Thế nhưng, khi nguồn lực
để tổ chức thi ở quy mô lớn còn hạn chế; điều kiện của
TS, của xã hội còn nhiều khó khăn thì các trường cần có
những tính toán phù hợp khi phân bổ chỉ tiêu, đảm bảo
tính minh bạch, công khai trong xét tuyển để tạo cơ hội
công bằng nhất cho TS. Đừng để TS nào vuột mất ước mơ
ban đầu chỉ vì những rào cản không phải từ các em.
PHẠMANH
Thí sinh tìmhiểu thông tin tuyển sinhĐHnăm2024 tại một ngày
hội tuyển sinh ở TP.HCM. Ảnh: CTV
Đời sống xã hội -
ThứBảy16-3-2024
Cuộc đua vào ĐH bằng kỳ thi
tuyển sinh riêng - Bài 3
Nên tách thi
khỏi tuyển
Nhiều ý kiến cho rằng nên để các đơn vị khảo thí
độc lập tổ chức thi đánh giá năng lực sẽ đảmbảo tính
tườngminh.
Tuy nhiên, việc có nhiều
kỳ thi ĐGNL sẽ tạo ra bất
công trong tuyển sinh.
“Các trường, nhất là của
đơn vị tổ chức thi dành chỉ
tiêu lớn cho xét tuyển điểm
thi ĐGNL này, có trường
tối đa 50%-70%. Chỉ tiêu
phương thức khác sẽ bị giảm
nên điểm chuẩn sẽ bị đẩy
Minhbạchđể đảmbảo côngbằng trong tuyển sinh
Thống kê số TS dự thi và kinh phí tổ chức thi ĐGNL (từ lệ phí thi)
của hai ĐH Quốc gia trong ba năm qua:
NĂM
LƯỢTTHI
KINH PHÍ (TỪ LỆ PHÍ THI)
(
Đơn vị: Tỉ đồng
)
ĐHQUỐCGIATP.HCM ĐHQUỐCGIA HÀNỘI
ĐHQUỐCGIATP.HCM ĐHQUỐCGIA HÀNỘI
2021
68.400
1.073
13,68
Hơn 0,214
2022
92.891
62.633
Hơn 18,57
Gần 18,78
2023
101.737
87.095
Hơn 30,5
Hơn 47,5
Sổ tay
