8
Đô thị -
Thứ Bảy30-3-2024
Đối phó hạn
mặn gay gắt
ở ĐBSCL -
Bài cuối
3
giải pháp để giảm
Dự báo trong thời gian còn lại của
mùa khô, các đợt xâmnhậpmặn sẽ
xuất hiện ởmức thấp hơn đợt nửa
đầu tháng 3 nhưng vẫn tương đối
cao. Các đợt xâmnhậpmặn cao dự
kiến xuất hiện vào các ngày từ 7 đến
11-4 và từ 22 đến 25-4.
ANHIỀN
T
rước tình hình hạn mặn
đang xảy ra ở miền Tây,
trao đổi với
Pháp Luật
TP.HCM
, ôngLươngVănAnh,
Phó Cục trưởng Cục Thủy lợi
(Bộ NN&PTNT), cho biết bộ
đã triển khai nhiều giải pháp
để hạn chế thấp nhất thiệt hại
do hạn mặn gây ra.
Cảnh báo hạn mặn
vẫn còn gay gắt
.
Phóng viên
:
Thưa ông,
ông đánh giá thế nào về tình
hình hạn mặn ở miền Tây từ
đầu mùa khô đến nay so với
các năm qua?
+ Ông
Lương Văn Anh
:
Theo số liệu quan trắc của các
cơ quan thuộc Bộ NN&PTNT,
xâm nhập mặn ở ĐBSCL từ
đầu mùa khô đến nay ở mức
cao hơn trung bình nhiều năm
và cùng kỳ năm 2023 nhưng
không nghiêm trọng như các
năm xâm nhập mặn lịch sử
2015-2016, 2019-2020.
Nguyên nhân xâmnhậpmặn
ở ĐBSCLđến sớm và sâu hơn
so với trung bình nhiều năm là
do ảnh hưởng của hiện tượng
El Niño khiến lượng mưa trên
lưu vực sông Mekong và ở
ĐBSCL bị thiếu hụt, dẫn đến
nguồn nước sông Mekong về
ĐBSCL thiếu hụt 10%-15%.
Trên cơ sở dự báo chuyên
ngành, Bộ NN&PTNT đã có
thông báo khuyến cáo từ tháng
9-2023 về nguy cơ có khoảng
56.260 ha lúa vụ đông xuân
và 43.300 ha cây ăn trái thuộc
vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng
của xâm nhập mặn. Với các
giải pháp đã được triển khai,
toàn bộ diện tích lúa trong vùng
được khuyến cáo đã được đẩy
sớm thời vụ. Hiện số lúa này
đã được thu hoạch hoặc trong
giai đoạn chín (cắt nước), bảo
đảm không bị thiệt hại, các
vùng cây ăn trái vẫn được bảo
đảm an toàn.
Tuynhiên, cómột sốdiện tích
lúađượcngười dânxuốnggiống
muộn, không theo khuyến cáo
(sau ngày 31-12-2023), tổng
cộngkhoảng20.510ha lúaởcác
tỉnhTiềnGiang (30ha), BếnTre
(730 ha), TràVinh (13.000 ha),
SócTrăng (6.030 ha), LongAn
Nguyên nhân xâm
nhập mặn ở ĐBSCL
đến sớm và sâu hơn
so với trung bình
nhiều năm là do
ảnh hưởng của hiện
tượng El Niño khiến
lượng mưa trên lưu
vực sông Mekong và
ở ĐBSCL bị thiếu
hụt, dẫn đến nguồn
nước sông Mekong
về ĐBSCL thiếu hụt
10%-15%.
Không thể dẫn nước từ sông Đồng Nai
về miền Tây
Liên quan đến đề xuất dẫn nước từ sông Đồng Nai về miền
Tây (tỉnh Bến Tre) để chống hạn mặn, ông Lương Văn Anh cho
hay lãnh đạo Bộ NN&PTNT đã đưa ra hai lý do không thực hiện
giải pháp này.
Thứ nhất, nguồn nước ở lưu vực sông Đồng Nai đang thiếu.
Dù lưu vực sông Đồng Nai đã có hồ thủy lợi Dầu Tiếng, Phước
Hòa nhưng TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai… hiện thiếu 5 tỉ
m
3
nước mỗi năm. Đây là vấn đề rất quan trọng và trong quy
hoạch thủy lợi sắp tới bộ vẫn tiếp tục nghiên cứu, tính toán các
giải pháp để dẫn nước từ sông Bé qua hệ thống thủy lợi Phước
Hòa về cho khu vực TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai.
Thứ hai, ngay tại Bến Tre đang có đủ giải pháp để người dân
Bến Tre và Tiền Giang có đủ nước ngọt cho sản xuất, sinh hoạt.
Ở bắc Bến Tre, bộ đang triển khai dự án quản lý nước Bến Tre
(dự án JICA 3).Theo kế hoạch, đến hết năm2025 cơ bản sẽ xong,
khi đó cómột số cống lớn như cống BếnTre, cốngThủ Cửu…đi
vào hoạt động sẽ đảm bảo nước ngọt cho sinh hoạt, sản xuất.
Ở nam Bến Tre, bộ sẽ dùng vốn đầu tư công, trung hạn giai
đoạn 2026-2030 để làm cống Vàm Thơm và cống Vàm Nước
Trong, khi làm xong sẽ đảm bảo nước cho khu vực. Như vậy, ở
Bến Tre thì không cần phải chuyển nước từ nơi khác về vì ngay
tại chỗ có đủ giải pháp để có nước.
(720 ha),
tiếp tục có
nguy cơ bị
ảnhhưởng
c ủ a h ạ n
hán, xâm
nhậpmặn;
trong đó
có 621 ha
lúa thuộc tỉnh Sóc Trăng đã
bị thiệt hại.
Về nước sinhhoạt, cókhoảng
50.500 hộ dân (chiếm 3,6%
tổng hộ dân) bị thiếu nước sinh
hoạt (Bến Tre 12.000 hộ, Kiên
Giang 20.000 hộ, Sóc Trăng
6.400hộ, BạcLiêu4.900hộ, Cà
Mau 3.900 hộ, LongAn 3.300
hộ). Đây là các khu vực dân cư
thuộc vùng nguồn nước dưới
đất bị suy giảm, nguồn nước
mặt tại một số công trình cấp
nước tập trung có độ mặn vượt
ngưỡng cho phép hoặc các hộ
dân chưa được cấp nước từ
công trình cấp tập trung và
thiếu dụng cụ trữ đủ nước ngọt
để sử dụng.
Thiệt hại ở mức rất
thấp so với tác động
của hạn mặn
. Với tình hình hạn mặn như
trên, tại từng tỉnh, việc ứng
phó với hạn mặn được Bộ
NN&PTNT thực hiện ra sao,
thưa ông?
+ Để ứng phó với nguy cơ
ảnh hưởng của hạn hán, thiếu
nước, xâm nhập mặn trong
mùa khô năm 2023-2024, Thủ
tướng Chính phủ đã ban hành
nhiềucôngđiện,BộNN&PTNT
cũng có nhiều văn bản chỉ đạo
tổ chức thực hiện các giải pháp
cụ thể, phù hợp với từng vùng,
địa phương và thực tế đã mang
lại hiệu quả tích cực.
Trước hết, BộNN&PTNTđã
dự báo và cung cấp thông tin
sớm về tình hình hạn mặn từ
tháng 9-2023 và liên tục được
cập nhật theo tuần/tháng, bao
gồm việc xác định rõ các diện
tích sản xuất nông nghiệp có
nguy cơ bị ảnh hưởng, làm cơ
sởđể tổ chức thực hiện hiệu quả
các giải pháp ứng phó.
Trên cơ sở các thông tin này,
các địa phương đã xây dựng kế
hoạch phòng, chống hạn hán,
xâmnhậpmặn,chủđộngtổchức
các giải pháp theo chỉ đạo của
Thủ tướng, BộNN&PTNT, đến
nay thiệt hại ở mức rất thấp so
với tác động của hạn hán, xâm
nhập mặn.
Toàn bộ diện tích lúa có nguy
cơ bị ảnh hưởng của xâm nhập
mặn được đẩy sớm thời vụ gieo
trồng từ tháng 10, tháng 11, kết
thúc trong tháng 12-2023. Các
diện tích cây ăn trái được chủ
động tích trữ nước, bảo đảmđủ
cung cấp trong các thời điểm
xâm nhập mặn lên cao. Đến
nay, toàn bộ diện tích cây trồng
được khuyến cáo thuộc vùng
ảnh hưởng được bảo vệ an toàn.
Bên cạnh đó, bộ cùng các
cơ quan, địa phương liên quan
đã triển khai đồng bộ các giải
pháp cấp nước sinh hoạt cho
các hộ dân bị ảnh hưởng. Đơn
cử như hỗ trợ các thiết bị, dụng
cụ trữ nước, thiết lập các điểm
cấp nước công cộng; cấp nước
luân phiên, đấu nối hòa mạng
giữa các trạm cấp nước, mở
rộng tuyến ống, khoan bổ sung
giếng khai thác, sử dụng thiết
bị lọc mặn, quan trắc độ mặn
để vận hành công trình hợp lý.
Đến nay, số lượng hộ dân bị
ảnh hưởng thấp hơn nhiều so
với năm 2019-2020 (chỉ bằng
khoảng 50%) và mức độ ảnh
hưởng đến các hộ dân cũng ở
mức thấp. Thời gian ảnh hưởng
ngắn, chỉ diễn ra vài ngày cao
điểmgiữa tháng 3-2024, do các
hộ dân đã chủ động tăng thiết
bị trữ nước kết hợp sử dụng
nước tiết kiệm.
Dự án đầu tư xây dựng cống
âuNguyễnTấnThành đượcBộ
NN&PTNT chỉ đạo đẩy nhanh
tiến độ thi công ba tháng, đưa
vào vận hành và khai thác
sớm đã góp phần hỗ trợ ngăn
mặn, trữ ngọt, bảo vệ sản xuất
nông nghiệp cho vùng diện
tích khoảng 12.580 ha và tạo
nguồn nước thô cho các nhà
máy cấp nước sinh hoạt phục
vụ khoảng 800.000 người dân
của tỉnh Tiền Giang.
Đến nay, thực tế các giải
pháp được triển khai đã giúp
sản xuất nông nghiệp không bị
thiệt hại (trừ một số diện tích
không lớn canh tác lúa không
theo khuyến cáo) và ảnh hưởng
đến nguồn nước sinh hoạt ở
mức độ không lớn.
Tăng cường vận hành
các công trình thủy lợi
. Dự báo diễn biến xâmnhập
mặn trong thời gian tới như thế
nào? Những vùng nào sẽ chịu
ảnh hưởng nhiều nhất, mức độ
ảnh hưởng ra sao
,
thưa ông?
+ Ở vùng các cửa sông Cửu
Long, xâm nhập mặn có khả
năng đã qua đỉnh điểm. Dự báo
trong thời gian còn lại của mùa
khô, cácđợt xâmnhậpmặnxuất
hiện ở mức thấp hơn đợt nửa
đầu tháng 3 nhưng vẫn tương
đối cao, thời gian ảnh hưởng
kéo dài đến hết tháng 4-2024.
Các đợt xâm nhập mặn cao dự
kiến xuất hiện vào các ngày từ
7 đến 11-4 và từ 22 đến 25-4.
Ở vùng hai sông Vàm Cỏ,
xâmnhậpmặn tiếp tục tăng, có
khả năng đạt đỉnh điểm trong
Hệ thống cống Cái Lớn góp phần điều tiết và kiểmsoát hạnmặn,
đảmbảo sản xuất cho hơn 380.000 ha vùng nước lợ. Ảnh: AH
Hạnmặn kéo dài, nông dân trồng sầu riêng ở xã Tiên Long,
huyện Châu Thành, Bến Tre lo lắng vườn sầu riêng thiếu nước tưới.
Ảnh: ĐÔNGHÀ
