11
Kinh tế -
ThứNăm25-4-2024
Nghịch lý sau đấu thầu, giá vàng
SJC vẫn cao phi lý
NGỌCDIỆP
S
au 11 năm không được
bổ sung thêm hàng, thị
trường vàng trong nước
ngày 23-4 đã có thêm 3.400
lượng vàng thông qua phiên
đấu thầu do Ngân hàng Nhà
nước (NHNN) tiến hành. Con
số này rất nhỏ so với quy mô
thị trường, vậy nên tác động
của sự kiện này chủ yếu đến
từ giá trúng thầu, chắc chắn
bằng hoặc cao hơn giá sàn
dự thầu mà NHNN công bố
là 81,3 triệu đồng/lượng.
Mức giá này cao hơn 1
triệu đồng so với mỗi lượng
SJC mua vào từ người dân
và thấp hơn giá bán ra của
các nhà vàng khoảng 1 triệu
đồng ở cùng thời điểm.
Đấu thầu vàng miếng
chỉ là giải pháp
trước mắt
Sau khi bị ế 13.400 lượng
vàng miếng trong phiên đấu
thầu ngày 23-4, NHNN vừa
thông báo sẽ tiếp tục phiên đấu
thầu thứ hai vào ngày 25-4 với
khối lượng là 16.800 lượng
vàng miếng, tương ứng hơn
629 kg vàng. Khối lượng đấu
thầu tối thiểu của một thành
viên là 1.400 lượng và khối
lượng đấu thầu tối đa của một
thành viên là 2.000 lượng.
Nhưng một số chuyên gia
cho rằng khả năng kéo giảm
giá vàng trong nước với giá
vàng thế giới thông qua đấu
thầu còn rất xa. Thông qua
đấu thầu vàng, NHNNmuốn
thu hẹp chênh lệch giá vàng
trong nước và quốc tế nhưng
câu chuyện thực tế lại đang
rất khác. Bằng chứng là giá
vàngSJChôm24-4 đang được
đẩy lên 84 triệu đồng/lượng,
trong khi trước đó một ngày
là 83,20 triệu đồng/lượng.
Ngược lại, giá vàng thế giới
ngày 24-4 rớt xuống 2.315
USD/ounce, tương đương
71,7 triệu đồng/lượng. Đặc
biệt hơn, giá mua vàng SJC
từ 80,70 triệu đồng/lượng,
rồi rớt xuống vùng giá 79
triệu đồng/lượng đã leo lên
81,90 triệu đồng/lượng vào
ngày 24-4. Điều này cho thấy
phiên đấu thầu chưa đem lại
hiệu quả tích cực nào cho thị
trường vàng.
Theo đó, người dân vẫn
phải mua vàng SJC với giá
đắt hơn thế giới là 12,3 triệu
đồng/lượng, cũng như phải
chấp nhận mức chênh lệch
giá mua và bán lên đến 2,1
triệu đồng/lượng. Nói cách
khác, người tiêu dùng đang
thiệt kép.
Vậy nên dù đấu thầu vàng
miếng trước mắt nếu có giúp
giảm căng thẳng cung cầu thì
theo các chuyên gia, về lâu
dài vẫn phải tính tới sửa đổi
Nghị định 24 ban hành 12
năm trước về quản lý hoạt
động kinh doanh vàng.
Từng có thời gian là Quyền
Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài
chính Quốc gia Trương Văn
Phước cho rằng để thị trường
vận hành một cách ổn định,
bền vững nhất thì phải coi
vàng là một loại hàng hóa,
tài sản bình đẳng như các
loại tài sản khác.
“Theo quy định của pháp
luật, vàng miếng là một cấu
thành trên thị trường ngoại
hối của Nhà nước, cho nên
việc chúng ta cho nhập vàng
chỉ là hoán đổi dạng thức
của thị trường ngoại hối mà
thôi” - ông Phước nói.
Bối cảnh ra đời của Nghị
định 24 là thị trường vàng lộn
xộn, lỏng lẻo, đã kích thích
nhu cầu tích trữ vàng trong
dân, biến vàng thành một
công cụ thanh toán đến mức
“vàng hóa nền kinh tế”. Hậu
quả là một lượng lớn ngoại
tệ không thể trở thành vốn
của nền kinh tế mà chảy ra
nước ngoài để nhập vàng về
tích trữ, nằm chết trong dân.
Vậy nên giải pháp được
đưa ra là NHNN độc quyền
kinh doanh vàng miếng, sản
xuất vàng miếng thông qua
thương hiệu SJC. Nguồn cung
chính ngạch duy nhất là thông
qua đấu thầu vàng miếng, cơ
quan quản lý cung hàng vào
thị trường.
Nhưng theo ông Phước,
nhiều năm qua NHNN không
đấu thầu vàng miếng, trong
khi nhu cầu của người dân
về vàng nói chung, trong đó
có vàng miếng thương hiệu
SJC thì vẫn có và dần tích tụ
theo năm tháng. Vậy nên giá
vàng trong nước chỉ có tăng
và ngày càng kéo dài khoảng
cách với giá vàng thế giới, mà
có thời điểm chênh lệch tới
20 triệu đồng/lượng.
Sửa Nghị định 24 nên
tính tới mô hình giao
dịch vàng quốc gia
TS Lê Xuân Nghĩa, thành
viên Hội đồng tư vấn chính
sách tài chính, tiền tệ Quốc
gia, cũng chia sẻ quan điểm
của ông Phước về nhu cầu sửa
Nghị định 24. Theo ông, nhu
cầu thị trường trong nước có
thể tới 55 tấn/năm, để thấykhối
lượng trúng thầu 3.400 lượng
vàng trong phiên ngày 23-4,
hay tổng khối lượng 16.800
lượng vàng miếng SJC mà
NHNN công bố sẵn sàng đấu
thầu là rất khiêm tốn.
“Như thế, để xóa bỏ chênh
lệch phi lý giữa giá vàng trong
nước và giá vàng thế giới cần
biện pháp thương mại, không
phải là biện pháp tiền tệ như
đấu giá vàng miếng” - ông
Nghĩa nói.
Chuyên gia này cho rằng
đơn giản nhất là cho phép
công ty kinh doanh vàng bạc
đủ điều kiện được xuất và
nhập khẩu vàng. Chính phủ
muốn khuyến khích hay hạn
chế thì dùng công cụ thuế,
đồng thời quản lý thị trường
chặt chẽ bằng hóa đơn điện
tử cho mọi hoạt động mua
bán vàng. Khi trở lại với các
“Để xóa bỏ chênh
lệch phi lý giữa giá
vàng trong nước
và giá vàng thế
giới cần biện pháp
thương mại, không
phải là biện pháp
tiền tệ như đấu giá
vàng miếng.”
nguyên tắc thị trường như vậy,
NHNN có thể can thiệp với
tư cách lúc là người bán, lúc
là người mua vì mục tiêu ổn
định kinh tế vĩ mô.
Ngoài ra, khi cho phép vàng
trở lại với tư cách hàng hóa
thì Chính phủ nên tính tới giải
pháp thành lập sàn giao dịch
vàng. Trên sàn giao dịch đó,
tất cả sản phẩmvàng đều được
chuẩn hóa và công khai, liên
thông chặt chẽ với thế giới,
biến động theo thời gian thực.
“Khi đó các vấn đề hiện tại
của thị trườngvàngsẽđượcgiải
quyết” -TSLêXuânNghĩanói.
Ông Nguyễn Bá Hùng,
chuyêngiakinh tế trưởngNgân
hàngPhát triển châuÁ(ADB),
cho rằng thị trường vàng trong
nước và thế giới chưa có sự
liên thông đáng kể. Vậy nên,
giá vàng trong nước cao hơn
rất nhiều so với bên ngoài, chủ
yếu do yếu tố cung - cầu.
“Lãi suất tiết kiệm đang ở
mức thấp, cùng sự kém hấp
dẫn của các thị trường tài sản
khác cũng khiến các nhà đầu
tư chuyển sang vàng để đầu tư
cũng khiến nhu cầu tăng cao.
Nhưng nguồn cung vàng trong
nước lại rất hạn chế, điều này
lý giải vì sao giá vàng trong
nước đang tăng mạnh trong
thời gian qua” - ôngHùng nói.
Chuyên gia kinh tế trưởng
ADB cho rằng Chính phủ nên
coi việc quản lý vàng tương
tự như một công cụ tiền tệ và
sản phẩm tài chính để đầu tư,
đồng thời cũng là hàng hóa cơ
bản. NHNN độc quyền cung
ứng dưới hình thức đấu thầu
vàngmiếng nhưNghị định 24
hiện nay chỉ nên coi là bước
đệm, chuẩn bị các điều kiện
thuận lợi để giải quyết hài
hòa các yếu tố này.•
Thông tin trên được ông Bùi Huy Dũng, Giámđốc điều hành
Accetrade Việt Nam, chia sẻ tại Diễn đàn toàn cảnh thương
mại điện tửViệt Nam 2024 diễn ra vào sáng 24-4 tại TP.HCM.
Theo ông Dũng, trong những năm gần đây thị trường
livestream Việt Nam chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về
cả chất và lượng. Trong đó shopping livestream (mua sắm
qua livestream) đang là hình thức phổ biến nhất trong các
loại hình livestream hiện nay, chiếm tới 62%.
“Bên cạnh đó, mua sắm trực tuyến qua livestream còn
có tiềm năng thúc đẩy tới 20% tổng doanh số bán hàng
thương mại điện tử vào đầu năm 2026” - ông Dũng nói.
Khảo sát của Accetrade, tại Việt Nam có ba nền tảng
livestream phổ biến nhất gồm Facebook (31,9%), Shopee
(30,9%) và TikTok (17,25). Ước tính bình quân mỗi tháng
đang có 2,5 triệu phiên bán hàng trên livestream với sự
tham gia của hơn 50.000 nhà bán.
Ông Dũng cũng dẫn số liệu được thực hiện bởi nền tảng
Cốc Cốc chỉ ra có tới 77% người tham gia khảo sát đã
từng xem livestream bán hàng, 71% trong đó có mua hàng
trong phiên livestream.
Yếu tố khiến khách hàng cảm thấy thu hút ở hình thức này
chính là sự trực quan khi quan sát sản phẩm, thông tin tư vấn
cụ thể và giá bán thấp hơn, cạnh tranh hơn. Cùng với đó, yếu
tố tương tác và cung cấp thông tin bởi người livestream cũng
rất quan trọng để tạo nên một phiên livestream thắng lợi.
Đồng quan điểm với những thông tin từ Accetrade, bà
Dương Hồng Mỹ Linh, quản lý cao cấp bộ phận nghiên
cứu người tiêu dùng NielsenIQ, nhìn nhận trung bình
người Việt đang dành 13 tiếng/tuần để xem livestream.
Khảo sát của đơn vị này còn chỉ ra có tới 95% đáp viên
cho biết họ đã từng mua sắm trực tuyến qua hình thức
livestream trong suốt ba tháng qua.
THU HÀ
Mỗi thángngười Việt chứngkiến2,5 triệuphiên livestreambánhàng
Việc đấu thầu vàngmiếng vừa qua được cho là tác động không nhiều đến thị trường vàng.
Đấu thầu vàngmiếng không giải quyết được những vấn đề căn bản nhất của thị trường.
Ảnh: NGỌCDIỆP
Mua sắmtrực tuyến qua livestreamcòn có tiềmnăng thúc đẩy
tới 20% tổng doanh số bán hàng thươngmại điện tử vào đầu năm
2026. Ảnh: TH
Tiêu điểm
Trong sáng 23-4, NHNN tổ
chứcphiênđấuthầuvàngmiếng
SJC với tổng khối lượng chào
thầu là 16.800 lượngnhưng chỉ
có hai đơn vị là Công ty SJC và
Ngân hàng ACB trúng thầu với
3.400lượngvàng(tươngđương
34 lô). Giá trúng thầu cao nhất
là 81,33 triệuđồng/lượng, thấp
nhất là 81,32 triệuđồng/lượng.
THÙY LINH
