16
TSNGUYỄNTĂNGNGHỊ -
BẢOLONG (*)
B
ên cạnh những lời chỉ
trích về động thái của
nhau tại khu vực, Đối
thoại Shangri-La ở Singapore
năm nay lại cho thấy những
tiến triển trong nỗ lực quản
trị cạnh tranh Mỹ - Trung.
Căngthẳngvẫnchiphối
Thông điệp của Mỹ tại Đối
thoại Shangri-La năm nay
được đánh giá là “bình mới
rượu cũ”, không có gì mang
tính bất ngờ. Trong bài phát
biểu, Bộ trưởng Quốc phòng
Mỹ LloydAustin nhấn mạnh
về vai trò của khu vực Ấn Độ
Dương - Thái Bình Dương
trong chính sách an ninh
của Mỹ.
Người đứng đầu Lầu Năm
Góc khẳng định rằng “nước
Mỹ chỉ được đảm bảo an
ninh khi châu Á cũng được
đảm bảo an ninh và đó là lý
do tại sao Mỹ sẽ luôn duy trì
sự hiện diện trong khu vực”.
Thông điệp này được xem
là một sự trấn an các đồng
minh và đối tác của Mỹ tại
châu Á, trong bối cảnh nhiều
ý kiến cho rằng nước này
đang tập trung nhiều nguồn
lực cho chiến sự tại Ukraine
và Trung Đông.
Ở phía Trung Quốc (TQ),
Bộ trưởng Quốc phòng Đổng
Quân dành phần lớn thời
lượng trong bài phát biểu
để đề cập Đài Loan. Ông
Quân dành những lời lẽ khá
cứng rắn để chỉ trích hòn đảo
này cũng như nhà lãnh đạo
mới nhậm chức là ông Lại
Thanh Đức.
Mặt khác, Mỹ và TQ cũng
đưa ra những tầm nhìn khác
nhau về kiến trúc an ninh
khu vực.
cuộc chiến Israel - Hamas ở
Dải Gaza.
Trước đó, khi ông Đổng
Quân được bổ nhiệm giữ
chức bộ trưởng Quốc phòng
TQ, hai người đồng cấp cũng
đã có cuộc hội đàm qua điện
thoại. Tại cuộc gặp ở TP San
Francisco (Mỹ) vào tháng
11-2023, Chủ tịch TQ Tập
Cận Bình và Tổng thống Mỹ
Joe Biden đã nhất trí nối lại
các kênh liên lạc quân sự.
Hàm ý đối với
an ninh khu vực
Mặc dù không đem lại quá
nhiều đột phá nhưng việc hai
nước có những động thái ngồi
lại cùng nhau là một tiến bộ
đáng khích lệ, không chỉ đối
với quan hệ song phương hai
nước mà còn đối với khu vực.
ViệcMỹ và TQ tăng cường
đối thoại có thể sẽ mở ra
những cơ hội để giải quyết
một số điểm nóng trong khu
vực. Chẳng hạn, việc Mỹ -
Trung cùng xuống thang có
thể giảm thiểu một số căng
thẳng tại eo biển Đài Loan.
Mặt khác, việc xúc tiến đối
thoại cũng giúp hạn chế các
rủi ro do tính toán sai lầm
hoặc nhiễu loạn thông tin.
Dù cả hai cường quốc đều cố
gắng quản trị các hoạt động
của mình nhưng bất kỳ rủi
ro hoặc sự cố nào trên thực
địa đều có thể dẫn đến kết
quả rất tiêu cực. Việc nối
lại đường dây liên hệ quân
sự được xem là một nỗ lực
cần thiết để giảm thiểu các
trường hợp như vậy.
Có lẽ ở một tương lai xa
hơn nhưng khả thi ở một
số góc độ, việc Mỹ - Trung
quản trị tốt xung đột và cạnh
tranh cũng mở ra những cơ
hội nhằm giải quyết các vấn
đề an ninh khu vực. Ví dụ,
TQ và Mỹ có thể dùng vai
trò để thúc đẩy Triều Tiên
và Hàn Quốc giải quyết các
vấn đề liên quan căng thẳng
trên bán đảo Triều Tiên. Hoặc
hai bên có thể tìm ra được
các biện pháp quản trị căng
thẳng giữa TQ và các đồng
minh với đối tác của Mỹ như
Philippines trên Biển Đông.•
(*) Nhóm nghiên cứu khoa
Quan hệ quốc tế Trường
ĐH KHXH&NV TP.HCM
Quốc tế -
ThứBa11-6-2024
Bộ trưởng Quốc phòng
Mỹ đề xuất một “sự hội tụ”
của “các sáng kiến và thể
chế chồng chéo và bổ sung”,
trong đó khuyến khích các
quốc gia trong khu vực xúc
tiến các mối quan hệ liên kết
bền chặt và linh hoạt hơn mà
không cần gắn kết cụ thể vào
một liên minh hay mối liên
kết cụ thể nào.
Trong khi đó, bộ trưởng
Quốc phòngTQđề xuất “năm
nguyên tắc chung sống hòa
bình”: Tôn trọng chủ quyền
và toàn vẹn lãnh thổ của nhau,
không sử dụng hoặc đe dọa
sử dụng vũ lực, không can
thiệp vào công việc nội bộ
của nhau, bình đẳng và cùng
có lợi, cùng tồn tại hòa bình.
Nỗ lực quản trị rủi ro
Mặc dù còn nhiều “lời qua
tiếng lại” nhưng tại Đối thoại
Shangri-La năm nay, một
vài diễn biến đáng lưu tâm
cho thấy Mỹ và TQ đã thực
sự quan tâm đến việc quản
trị mối quan hệ của hai bên.
Bộ trưởng Quốc phòng
Mỹ và TQ đã có cuộc gặp
mặt riêng bên lề Đối thoại
Shangri-La. Đây là cuộc
gặp trực tiếp đầu tiên giữa
lãnh đạo quốc phòng hai
nước kể từ tháng 11-2023.
Tại Đối thoại Shangri-La
2023, lãnh đạo quốc phòng
hai bên, ông Austin và bộ
trưởng Quốc phòng TQ khi
đó là ông Lý Thượng Phúc,
chỉ có cử chỉ “xã giao” qua
một cái bắt tay mà không
có bất kỳ cuộc trao đổi nào.
Tại cuộc gặp lần này, hai
bên đã có những cuộc trao
đổi “thẳng thắn” về nhiều
vấn đề. Tâm điểm của cuộc
gặp mặt vẫn xoay quanh vấn
đề Đài Loan. Phía Mỹ bày
tỏ sự quan ngại về các động
thái quân sự gần đây của TQ
xung quanh đảo Đài Loan.
Phía TQ cảnh báo rằng Mỹ
không nên can thiệp vào vấn
đề Đài Loan - vốn được xem
là một phần lãnh thổ không
thể tách rời của TQ và nước
này sẽ không loại trừ khả năng
sử dụng vũ lực để thống nhất.
Trong khi đó, ông Austin
nhấn mạnh cam kết của Mỹ
với chính sách “một TQ”
nhưng khẳng định nước này
sẽ tiếp tục hoạt động ở bất
kỳ nơi nào luật quốc tế cho
phép. Hai bên cũng có những
trao đổi về các vấn đề nóng
khác như Biển Đông, xung
đột Nga - Ukraine cũng như
Bộ trưởngQuốc phòngMỹ LloydAustin gặp Bộ trưởngQuốc phòng TrungQuốc ĐổngQuân
bên lềĐối thoại Shangri-La năm2024 hôm31-5 tại Singapore. Ảnh: X
Theo tờ
Business Insider
, loạt tỉ phú muốn ông Trump
tái đắc cử từ những người quen biết cựu tổng thống nhiều
năm đến những nhân vật tương đối mới. Ngoài ra, những
tỉ phú này cũng đa dạng các ngành nghề, từ tỉ phú công
nghiệp đến giới tinh hoa.
Tờ
The Guardian
đưa tin hồi tháng 5, tỉ phú Elon Musk
- Giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla cùng doanh
nhân kiêm nhà đầu tư David Sacks được cho là đã tổ chức
một bữa tiệc tối bí mật gồm các tỉ phú và triệu phú ở khu
Hollywood, TP Los Angeles (Mỹ) với mục đích đưa ông
Trump trở lại Nhà Trắng.
Danh sách khách mời có doanh nhân Peter Thiel -
người đồng sáng lập Công ty dịch vụ thanh toán PayPal,
ông trùm truyền thông Rupert Murdoch, tỉ phú Michael
Milken, tỉ phú Travis Kalanick và Bộ trưởng Tài chính
Mỹ dưới thời ông Trump - ông Steven Mnuchin.
Ngày 31-5, bà Miriam Adelson, vợ ông trùm sòng bạc
Sheldon Adelson, hứa sẽ quyên góp cho tổ chức Gìn giữ
nước Mỹ, một ủy ban hành động chính trị (PAC) ủng hộ
ông Trump và đảng Cộng hòa.
Giám đốc điều hành của Công ty quản lý tài sản
Blackstone - ông Steve Schwarzman cũng từng ủng hộ
hàng triệu USD cho ông Trump và đảng Cộng hòa hồi năm
2020. Sau vụ bạo loạn đồi Capitol năm 2021, vị tỉ phú này
đã chỉ trích ông Trump. Tuy nhiên, vào tháng trước, ông
Schwarzman nói rằng sẽ bỏ phiếu cho ông Trump vì “sự gia
tăng mạnh mẽ của chủ nghĩa bài Do Thái” ở Mỹ.
Hồi tháng 3, ông Isaac Perlmutter - cựu Chủ tịch Công
ty giải trí Marvel Entertainment và vợ ông đã quyên góp
mỗi người 5 triệu USD cho tổ chức Right for America,
một siêu PAC ủng hộ ông Trump. Với số tiền trên, cặp đôi
đã trở thành những người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ
nhất trong kỳ bầu cử này.
Ngoài ra, ủng hộ cựu Tổng thống Trump trở lại Nhà
Trắng còn có ông trùm dầu khí Harold Hamm, vợ chồng
doanh nhân Richard Uihlein, nhà đầu tư Doug Leone,
ông Kelcy Warren - Chủ tịch và cựu Giám đốc điều hành
của Công ty đường ống Energy Transfer Partner...
THẢO VY
Trung Quốc cáo buộc Mỹ kích động
chạy đua vũ trang ở Biển Đông
Ngày 9-6,Thứ trưởngNgoại giaoTQTônVệĐông cáobuộc
Mỹ là bên đặt ra thách thức an ninh lớn nhất tại Biển Đông
khi triển khai hoạt động quân sự trong khu vực, biến Biển
Đông thành “vòng xoáy của một cuộc chạy đua vũ trang”,
theo trang web của Bộ Ngoại giao TQ.
Theo nhà ngoại giao TQ, các lực lượng do Mỹ dẫn đầu
đang “thúc đẩy việc triển khai hành động quân sự ở Biển
Đông, kích động và gia tăng các tranh chấp, mâu thuẫn trên
biển, cũng như làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp
của các quốc gia ven biển”.
Ông Tôn cho rằng động thái triển khai các hệ thống tên
lửa tầm trung của Mỹ“đang kéo khu vực vào vòng xoáy của
một cuộc chạy đua vũ trang, đặt toàn bộ châu Á - Thái Bình
Dương dưới cái bóng của các cuộc xung đột địa chính trị”.
Cũng theo ôngTôn, Bắc Kinh camkết giải quyết các tranh
chấp với các bên ở Biển Đông thông qua đối thoại.
Trong cuộc gặp tại Đối thoại
Shangri-La, hai bênđềunhất trí
về việc cần duy trì liên lạc giữa
haibên.Cuộcgặpmặtđánhdấu
việc tái ổn định liên lạc quân
sự giữa hai bên sau thời gian
dài bị giảm sút nghiêm trọng.
Tiêu điểm
Việc xúc tiến đối
thoại Mỹ - Trung sẽ
giúp hạn chế các rủi
ro do tính toán sai
lầm hoặc nhiễu loạn
thông tin.
Nhiều tỉ phúMỹmuốn ông Trump tái đắc cử. Ảnh: GETTY IMAGES
Bài toán quản lý rủi ro
trong quan hệ Mỹ - Trung Quốc
ViệcWashington và Bắc Kinh tăng cường đối thoại sẽ mở ra những cơ hội để quản trị rủi ro tốt hơn.
Nhiều tỉ phú Mỹ vận động cho ông Trump tái đắc cử
