6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy6-7-2024
triệu đồng trong vòng hai tháng.
Sau đó, bà M gọi cho con gái,
thông báo việc mình lấy trộm thuốc
lá của bà Trang và bị đòi bồi thường
10 triệu đồng mới cho về. Con gái
bà M đã chuyển khoản 10 triệu
đồng đến tài khoản ngân hàng của
bà Trang, ghi nội dung chuyển tiền
là “Trả nợ cô Trang”. Bà Trang sau
đó chụp ảnh bà M rồi báo công an.
Đến ngày 26-6, Công an huyện
Đắk R’lấp khởi tố, bắt tạm giam bà
Trang về tội cướp tài sản.
Từ đây, nhiều bạn đọc tỏ ra băn
khoăn về tội danh mà bà Trang bị
khởi tố, cũng như việc có cần thiết
phải tạm giam bà Trang hay không.
Cưỡng đoạt tài sản
hay cướp?
Theo luật sư
NguyễnVănHòa
(ảnh)
(ĐoànLuật
sưTP.HCM), với
thôngtinbanđầu,
khi phát hiệnviệc
trộm thuốc lá, bà
Trang dùng tay tát, đánh liên tiếp
vào mặt của bà M. Có thể thấy bà
Trang đã dùng vũ lực với bà M nên
nhiều người cho rằng đây là dấu
hiệu của tội cướp tài sản.
Tuy nhiên, hành vi dùng vũ lực
lúc này của bà Trang không đi kèm
với việc yêu cầu bà M phải giao
tiền hoặc tài sản. Có thể lúc này, vì
quá bức xúc bị trộm nhiều lần nên
bà Trang đã dùng tay tát bà M chứ
không nhằm mục đích cướp tài sản
vì bà Trang chưa đưa ra yêu cầu đòi
tiền hay tài sản.
Tiếp theo, bà Trang thực hiện các
chuỗi hành vi yêu cầu người làm dắt
xe máy của bà M vào nhà kho rồi
đóng cửa lại, yêu cầu bà M đưa ví
rồi lấy 200.000 đồng cùng giấy tờ,
chìa khóa xe, điện thoại bỏ vào hộc
bàn, nói bà M phải bồi thường 10
triệu đồng mới trả lại đồ… và cuối
cùng, con gái bà M chuyển 10 triệu
đồng đến tài khoản của bà Trang.
Luật sư Hòa cho rằng chuỗi hành
vi này của bà Trang có dấu hiệu
của tội cưỡng đoạt tài sản. Vì bà
Trang chỉ đưa ra lời đe dọa nếu bà
M không đưa tiền thì sẽ không trả
lại tài sản đang giữ của bà M. Điều
này không thể hiện việc bà Trang
sẽ dùng vũ lực tấn công nếu bà M
không chuyển tiền cho bà Trang.
Bên cạnh đó, đối với tội cưỡng
đoạt tài sản, “thủ đoạn khác” là
những thủ đoạn mà người phạm
tội sử dụng để uy hiếp tinh thần của
người có tài sản hoặc của người có
trách nhiệm về tài sản như dọa sẽ tố
cáo việc phạm tội hoặc việc làm sai
trái của người có tài sản...
“Vì vậy, hành vi của bà Trang có
dấu hiệu của tội cưỡng đoạt tài sản,
việc cơ quan điều tra khởi tố bàTrang
về tội cướp tài sản mà không phải
tội cưỡng đoạt tài sản là chưa phù
hợp” - luật sư Hòa nêu quan điểm.
Cũng theo luật sư Hòa, bà Trang
thực hiện hành vi vi phạm pháp luật
là xuất phát từ hành vi vi phạm của
bà M. Tình tiết này không thuộc các
tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình
sự theo khoản 1 Điều 51 BLHS. Tuy
nhiên, tòa án có thể coi các tình tiết
khác là tình tiết giảm nhẹ nhưng
phải ghi rõ trong bản án.
“Khi phát hiện bà M trộm cắp, bà
Trang nên giao bà M cho cơ quan
chức năng xử lý. Pháp luật không
cho phép người dân sử dụng một
hành vi vi phạm pháp luật để đáp trả
lại một hành vi vi phạm pháp luật.
Hành vi trộm cắp tài sản là hành vi
vi phạm pháp luật nhưng người dân
(nạn nhân) không có quyền được
thực hiện các hành vi trái pháp luật.
Nói cách khác, pháp luật không cho
phép người dân được “tự xử”, việc
xử lý đối tượng vi phạm pháp luật
phải do cơ quan có thẩm quyền và
theo trình tự, thủ tục luật định. Do
đó, người dân cần có những kiến
thức, hiểu biết về mặt pháp lý để
đảm bảo an toàn cho bản thân khi
gặp những sự việc xảy ra tương tự,
tránh bắt trộm quá đà mà rơi vào
vòng lao lý” - luật sư Hòa đưa ra
lời khuyên.
Tình tiết mang tính
“bản lề”: Tát bà M
khi phát hiện trộm
Cùng ý kiến
về vụ án này, TS
TrầnThanhThảo
(ảnh)
(TrườngĐH
Luật TP.HCM)
cho biết tội cướp
tài sản (Điều 168
BLHS) được hiểu là hành vi dùng
vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay
tức khắc hoặc có hành vi khác làm
cho người bị tấn công lâm vào tình
trạng không thể chống cự được nhằm
chiếm đoạt tài sản.
Đối với tội cướp tài sản, hành vi
của người phạm tội làm cho nạn
nhân bị tê liệt ý chí và khiến nạn
nhân tin rằng tính mạng, sức khỏe
của họ sẽ ngay lập tức bị xâm hại
nếu không thỏa mãn yêu cầu của
người phạm tội.
Trong khi đó, tội cưỡng đoạt tài
sản (Điều 170 BLHS) được hiểu
là hành vi đe dọa sẽ dùng vũ lực
hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh
thần của người khác nhằm chiếm
đoạt tài sản.
Trong tội cưỡng đoạt tài sản, hành
vi của người phạm tội tuy tác động
đến tinh thần của nạn nhân nhưng
chưa đến mức làm cho nạn nhân
bị tê liệt ý chí và nạn nhân vẫn còn
YẾNCHÂU
N
hư
Pháp Luật TP.HCM
đã
thông tin, Công an huyện
Đắk R’lấp, Đắk Nông vừa
khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt
tạm giam bà Nguyễn Thu Trang
(47 tuổi) về tội cướp tài sản. Các
quyết định này đã được VKS cùng
cấp phê chuẩn.
Bắt trộm quá đà thành ra
phạm tội
Theo thông tin ban đầu, bà Trang
là chủ tiệm tạp hóa ở xã Nhân Cơ.
Gần đây, bà Trang phát hiện tiệm tạp
hóa của mình bị mất trộm hàng hóa.
Sáng 17-6, bà NTM (38 tuổi) đến
tiệm tạp hóa của bà Trang lấy trộm
hai cây thuốc lá điếu giấu vào cạp
quần nhưng ra đến quầy thu ngân
thì bị bà Trang phát hiện. Lúc này,
bà Trang dùng tay tát, đánh liên tiếp
vào mặt bà M.
Người làm của bà Trang dắt xe
máy của bà M vào nhà kho, đóng
cửa lại. Sau đó, bà Trang yêu cầu
bà M đưa ví rồi lấy 200.000 đồng
cùng giấy tờ, chìa khóa xe, điện
thoại di động của bà M rồi bỏ vào
hộc bàn tại quầy thu ngân của tiệm.
BàTrang nói bàMphải bồi thường
10 triệu đồng mới trả lại đồ. Tiếp
đó, bà Trang yêu cầu bà M viết bản
tường trình sự việc cùng nội dung
phải bồi thường cho bà Trang 10
Khu vực trung tâmxãNhân Cơ, huyệnĐắk R’lấp, Đắk Nông. Ảnh: TT
Vụ chủ tiệm
tạp hóa bắt
trộm: Băn
khoăn tội
cướp tài sản
Theo các chuyên gia, hành vi của bà
Trang có dấu hiệu của tội cưỡng đoạt
tài sản, việc khởi tố bà Trang về tội cướp
tài sản là chưa phù hợp.
khả năng, điều kiện, thời gian để
suy nghĩ, cân nhắc, quyết định về
việc có thỏa mãn yêu cầu của người
phạm tội hay không.
Theo thông tin ban đầu mà báo
phản ánh, bà Trang đã thực hiện
hành vi chiếm đoạt số tiền 10 triệu
đồng của bà M bằng cách yêu cầu
bà M phải đưa cho bà Trang số tiền
10 triệu đồng trong thời gian hai
tháng, nếu không thì bà Trang sẽ
không trả lại tài sản của bà M mà
bà Trang đã giữ trước đó.
Theo TS Thảo, để định tội cướp
tài sản đối với hành vi của bà Trang,
đòi hỏi các cơ quan tiến hành tố tụng
phải chứng minh được hành vi này
làm cho bà M bị tê liệt ý chí, không
chống cự được và bắt buộc phải làm
theo yêu cầu của bà Trang để bảo
vệ tính mạng, sức khỏe của mình.
Trong trường hợp chứng minh
việc bà M tuy bị đe dọa, uy hiếp
tinh thần nhưng không bị tê liệt ý
chí, tức vẫn có khả năng suy nghĩ,
cân nhắc, lựa chọn về việc làm
hay không làm theo yêu cầu của
bà Trang thì đây là hành vi cưỡng
đoạt tài sản.
“Còn đối với hành vi ban đầu
bà Trang dùng tay tát, đánh bà M,
nếu cơ quan điều tra xác định tài
sản chiếm đoạt là 10 triệu đồng
(chứ không phải là 200.000 đồng,
xe, điện thoại) thì để định tội cướp
tài sản, cần chứng minh được việc
dùng tay đánh bà M phải nhằm
mục đích chiếm đoạt được 10 triệu
đồng” - TS Thảo nói.•
Khi nào tạm giam?
Về việc có ápdụng biện pháp tạmgiamhay không sẽ tùy thuộc vào loại
tội phạmmà bị can bị khởi tố và dựa theo quy định tại Điều 119 BLTTHS.
Theo đó, trong trường hợp bị can bị khởi tố về tội rất nghiêm trọng
hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng thì bị can có thể bị áp dụng biện pháp
tạm giam mà không đòi hỏi thêm những điều kiện khác.
Nếu bị can bị khởi tố về tội nghiêm trọng hoặc tội ít nghiêm trọng mà
BLHS quy định hình phạt tù trên hai năm thì chỉ áp dụng biện pháp tạm
giam khi có căn cứ xác định người đó thuộc một trong các trường hợp
được quy định tại khoản 2 Điều 119 BLTTHS như có dấu hiệu bỏ trốn; có
hành vi đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại…
Vì vậy, nếu bị can bị khởi tố về tội cướp tài sản thì có thể áp dụng biện
pháp tạmgiam. Trường hợp bị can bị khởi tố về tội cưỡng đoạt tài sản tại
khoản 1 Điều 170 BLHS (tội nghiêm trọng) thì chỉ áp dụng biện pháp tạm
giam khi có một trong các căn cứ tại khoản 2 Điều 119 BLTTHS.
TS
TRẦN THANH THẢO
,
Trường ĐH Luật TP.HCM
Theo TS Thảo, để định
tội cướp tài sản, cơ quan
tiến hành tố tụng phải
chứng minh được hành
vi của bà Trang làm
cho bà M bị tê liệt ý chí,
không chống cự được và
bắt buộc phải làm theo
yêu cầu của bà Trang để
bảo vệ tính mạng, sức
khỏe của mình.
Tiêu điểm
TheoCônganhuyệnĐắkR’lấp,ngoài
việc khởi tố bà Trang tội cướp tài sản,
công an đang điều tra làm rõ hành vi
trộmcắp tài sản của bàM. Nếu tài sản
trộm cắp có giá trị từ 2 triệu đồng trở
lên sẽ bị xử lý hình sự; nếu ít hơn sẽ xử
phạt hành chính. Công an cũng đang
làm rõ việc bàTrang đánh vàomặt bà
M có gây thương tích hay không để
xem xét xử lý.
