9
Sáng 5-7, Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật đã tổ
chức Hội thảo “Tích hợp quy hoạch để phát triển đô thị
theo mô hình giao thông công cộng (TOD) tại TP.HCM”.
PGS-TS Hồ Quốc Chính, giảng viên ĐH Sydney, đặt vấn đề
TP.HCM cần thí điểm TOD và học hỏi mô hình này tại TP
Sydney. Bởi làm TOD không chỉ nằm ở các nhà khoa học,
mà còn liên quan đến chính sách, công nghệ và tài chính.
“TOD nếu được quy hoạch bền vững sẽ thu hút người dân
tới tham gia sinh hoạt, vui chơi. Sydney cũng từng biến khu
đất, bãi container bị bỏ trống nhiều năm, thậm chí không ai
lui tới thành một khu vui chơi, tour du lịch hấp dẫn” -
PGS-TS Chính nói.
Theo PGS-TS Chính, để làm được điều này cần có quy
hoạch bền vững và thiết kế tạo ra không gian kết nối. Trong
đó, cần thay đổi mạnh mẽ quan điểm quy hoạch và chính
sách. Đồng thời khi quy hoạch cần tạo ra không gian ưu
tiên con người. Do vậy, cần lựa chọn mô hình phù hợp dựa
trên nguyên tắc quy hoạch và giao thông đô thị để tạo ra
cộng đồng phức hợp.
Theo ông Chính, TP.HCM có thể phát triển TOD khu vực
các nhà ga metro số 1 song TP còn một số trở ngại trước
mắt. “Đó là Chính phủ giao TP.HCM thí điểm mà không có
một bộ tiêu chí hướng dẫn đánh giá. Đây vừa là cơ hội cũng
là thách thức. Vì vậy, TP cần phát triển mục tiêu trước khi
triển khai thí điểm” - PGS-TS Chính đề xuất.
Bên cạnh đó, TP.HCM cũng có nhiều khó khăn khi tuyến
metro số 1 và số 2 đã có sẵn bao gồm vị trí các nhà ga
metro và vị trí tuyến. TP đã bỏ lỡ cơ hội và giá đất dọc theo
các tuyến metro này đã tăng gấp nhiều lần so với trước đó.
Theo tính toán của ông Chính, TP có đến 0,72 triệu lượt
(8%) hành khách đi lại từ hệ thống metro, số còn lại sẽ
không sử dụng giao thông công cộng. “Chúng ta cần chọn
vị trí làm TOD để gắn kết với nhau, người dân có thể đi bộ
trong 800 m là tới được khu vực nhà ga metro. TP đã bỏ
lỡ khi thông báo vị trí các nhà ga metro, còn người dân đã
mua đất thành công. Đây thực sự là bài học cho các dự án
sau này” - ông Chính nói.
TS Phạm Trần Hải, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM,
cho rằng để phát triển TOD cần làm hai việc. Thứ nhất là tổ
chức không gian trong khu vực TOD gồm trong nội thành
hay ngoại thành. Đơn cử như nghiên cứu lại đất đai, tổ chức
không gian và tái điều chỉnh đất.
Nhà nước có thể vận dụng quyền sử dụng đất lấy diện
tích sàn xây dựng có giá trị tương đương hoặc lớn hơn giá
trị sử dụng đất hoặc cho thuê quyền sử dụng đất trong một
khung thời gian nhất định. Việc chuyển quyền phát triển
không gian cũng đã thực hiện ở nhiều nước, vì vậy cần sớm
công nhận quyền sử dụng không gian để thu hút người dân.
Thứ hai là điều tiết giá trị tăng từ đất. Bao gồm các phí
cải thiện, phí tác động và chuyển nhượng quyền phát triển
không gian đối với khu vực TOD, áp dụng mức phí sàn mét
vuông cho khu vực tăng thêm và thu một lần. Đồng thời
đấu giá trước khi phê duyệt quy hoạch chi tiết hoặc cấp
phép xây dựng.
TS Hải nhìn nhận để người dân đi bộ đến các nhà ga
metro là vô cùng quan trọng. Vì vậy, khi phát triển đô thị
theo mô hình TOD cần đánh giá tổng thể để thu hút người
dân tham gia vào hệ thống giao thông công cộng có sức
chở lớn.
ĐÀO TRANG
Tuyếnmetro số 1 tại TP.HCMđã hoàn thiện đến 98%. Ảnh: ĐT
Tuyến metro số 1 đang có ba vụ kiện
giữa nhà thầu và chủ đầu tư
Theo Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, hiện dự án Bến Thành - Suối
Tiên đang tồn tại ba vụ kiện giữa nhà thầu và chủ đầu tư. Trong đó, hai vụ
kiệnđãđược chủđầu tưvànhà thầuký thỏa thuậnhòagiải vàđang thực hiện
các thủ tục hòa giải thươngmại tại Trung tâmhòa giải quốc tế tại Việt Nam.
Đối với vụ kiện số 42/23 của nhà thầu Hitachi tại gói thầu CP3 (nhà thầu
đang khiếu nại chủ đầu tư thanh toán chi phí dừng chờ do dự án bị chậm
tiến độ), hiện chủ đầu tư đang tích cực hòa giải nhưng nhà thầu chưa đồng
ý. Để đảm bảo tiến độ dự án, chủ đầu tư và nhà thầu nhất trí tiếp tục thi
công, hai bên sẽ trao đổi về khiếu nại của nhà thầu đối với việc thanh toán
chi phí dừng chờ sau khi hoàn thành thi công.
giữ nguyên thời gian kết thúc dự án
không ảnh hưởng đến thời hạn giải
ngân và trả nợ gốc của dự án.
Thêmvàođó,hiệpđịnhvayVN22-P1
hiện chưa giải ngân. Do đó, việc gia
hạn thời hạn hoàn thành thi công dự
án là cần thiết để có cơ sở tiếp tục giải
ngân cho dự án. Trường hợp đượcThủ
tướng phê duyệt gia hạn thời gian hoàn
thành thi công, Bộ Tài chính đề nghị
UBNDTP.HCM cam kết hoàn thành
dự án trong thời gian được gia hạn và
chịu trách nhiệm về việc kéo dài thời
gian hoàn thành thi công.
Ngoài ra, hiện nay, Bộ Tư pháp
đang trao đổi với Cơ quan hợp tác
Quốc tế Nhật Bản (JICA) về nội dung
dự thảo ý kiến pháp lý và thời hạn
hoàn thành các thủ tục của khoản vay
VN22-P1 cho dự án có hiệu lực từ
ngày 23-8. Vì vậy, Bộ Tài chính đề
nghị UBNDTP.HCMrà soát kỹ, đảm
bảo các hoạt động được thanh toán
từ khoản vay trên sẽ hoàn thành và
được nghiệm thu khối lượng trong
năm 2024, tránh việc tiếp tục phải
điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.
Cơquan chuyên ngành làBộGTVT
nhận định đề xuất trên của TP.HCM
là “có cơ sở” và phù hợp với chỉ đạo
của lãnh đạo Chính phủ. “Tuy nhiên,
dự án đã được gia hạn bốn lần. Vì
vậy, TP.HCM cần tính toán kỹ các
yếu tố, làm rõ nguyên nhân chậm tiến
độ. Đồng thời có cam kết ràng buộc
trách nhiệm của các bên, chế tài, xử
lý để có thể hoàn thành dự án theo
tiến độ gia hạn. Tránh trường hợp
phải tiếp tục báo cáo cấp có thẩm
quyền gia hạn tiến độ…” - đại diện
Bộ GTVT cho hay.
Cần cam kết ràng buộc
trách nhiệm các bên
Trướcnhữnggópýtrên,BộKH&ĐT
vừa tiến hành thẩm định và báo cáo
Thủ tướng về nội dung đề xuất của
TP.HCM. Theo đó, bộ này khẳng định
UBNDTP.HCMnêu việc kéo dài thời
gian hoàn thành tuyến metro số 1 vì
còn nhiều công việc chưa hoàn thành.
Tuy nhiên, UBNDTP.HCMchưa nêu
rõ nguyên nhân không hoàn thành thi
công dự án theo đúng tiến độ được
Thủ tướng phê duyệt.
Vì vậy, Bộ KH&ĐT đề nghị sau
khi Thủ tướng chấp thuận kéo dài
VIẾT LONG
T
heo báo cáo mới đây của UBND
TP.HCM, dự án tuyến metro số
1 (Bến Thành - Suối Tiên) hiện
đạt khoảng 98%khối lượng thi công.
Tuy nhiên, dự án chưa thể khai thác
thương mại như dự kiến trước đó mà
dự kiến lùi đến quý IV năm nay. Các
bộ, ngành Trung ương đều đánh giá
việc gia hạn ngày hoàn thành theo đề
xuất của TP.HCM là có cơ sở. Tuy
nhiên, TP cần cam kết thời gian hoàn
thành dự án và chịu trách nhiệm nếu
tiếp tục kéo dài thời gian.
Rà soát kỹ, tránh việc
điều chỉnh lần thứ năm
TheoUBNDTP.HCM, tuyếnmetro
số 1 muốn đưa vào vận hành khai
thác thương mại thì trong năm nay
chủ đầu tư cần thực hiện nhiều công
việc. Cụ thể, các công việc còn lại
như hoàn thành thi công một số gói
thầu của dự án; nghiệm thu hoàn
thành; đánh giá và cấp chứng nhận
an toàn hệ thống; bàn giao tài sản
kết cấu hạ tầng, thực hiện các thủ
tục kết thúc dự án...
Với những công việc nêu trên,
UBND TP.HCM đề xuất các cấp có
thẩm quyền lùi thời gian hoàn thành
đưa tuyến metro Bến Thành - Suối
Tiên vào khai thác thương mại từ
quý IV-2023 sang quý IV-2024. Thời
gian kết thúc toàn bộ dự án, TP giữ
nguyên như phê duyệt của Thủ tướng
trước đó là đến năm 2028.
Ý kiến về đề xuất trên, Bộ Tài
chính cho rằng việc UBNDTP.HCM
đề xuất gia hạn thời gian hoàn thành
thi công và đưa dự án vào khai thác
thương mại trong năm 2024 và vẫn
Tuyến
metro số 1
dự kiến lùi
ngày chạy
thử vào
tháng 11-
2024. Ảnh:
HOÀNG
GIANG
TP.HCM xin lùi thời hạn hoàn thành
metro số 1 là có cơ sở
Các bộ, ngành đều cho rằng đề xuất lùi thời hạn hoàn thành tuyếnmetro số 1 của TP.HCM là có cơ sở,
tuy nhiên, TP cần camkết hoàn thành dự án trong thời gian được gia hạn.
thời gian khai thác thương mại dự
án, cần chỉ đạo UBND TP.HCM tổ
chức thực hiện dự án theo đúng quy
định của pháp luật, đảmbảo hiệu quả.
Cùng với đó, làm rõ nguyên nhân
chậm tiến độ, có cam kết ràng buộc
trách nhiệm của các bên và chế tài,
xử lý, cam kết thực hiện dự án theo
đúng tiến độ.
Thêmvàođó, chínhquyềnTP.HCM
phải có giải pháp hòa giải đối với ba
nhà thầu đang có khiếu nại. Không để
các vướng mắc liên quan đến khiếu
nại của nhà thầu kéo dài, gây ảnh
hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án.
“UBNDTP.HCMchịu trách nhiệm
trước Thủ tướng trong việc giải quyết
các khó khăn, vướngmắc, số liệu tính
toán, bố trí đầy đủ kế hoạch các nguồn
vốn cho dự án” - Bộ KH&ĐT nêu.•
Tính toánđể người dânkhôngđi bộ quáxađếnnhàgametro
Cơ quan chuyên ngành là
Bộ GTVT nhận định đề
xuất của TP.HCM là
“có cơ sở” và phù hợp
với chỉ đạo của lãnh đạo
Chính phủ.
