CHỦNHẬT 19-4-2015
6
THỜI ĐẠI
BệnhnhânngườiNgaValerySpiridonov:
“Quyếtđịnhcủa tôi làcuối
cùng, tôi sẽkhông thayđổinó.Cácbạnhỏi tôi cósợkhông?Dĩnhiên là
tôi sợnhưngcộng thêm thúvịnữa.Tôi cũngkhôngcónhiều lựachọn.
Nếunhưkhông tậndụngcơhộinày, sốphận tôi sẽbi thảm”.
Ghépđầungười:
Quáithai -người
sắpxuấthiện?
Cắt đầumột người để ghép vào cơ thểmột người khác - y học thế giới
đang chuẩn bị cho ca phẫu thuật đầu tiên đậm chất kinh dị.
TƯỜNGNGUYỄN
lượcdịch
O
ngSergioCanavero,
bácsĩngoạikhoa thần
kinhngườiÝ, khẳng
định trong vòng hai
năm tới đây, cácbác
sĩ sẽcó thể táchphầnđầucủamột
bệnhnhânbị liệt tứchihoặcbịung
thưdi cănđểghépvàocơ thểmột
người khác đã qua đời.
Người đầu tiên trên
thếgiới đượcghépđầu
ValerySpiridonov,mộtbệnhnhân
người Nga 30 tuổi bị teo cơ bẩm
sinh, làmột lập trình viên. Valery
tình nguyện trở thành người đầu
tiên trên thế giới được ghép đầu
vàomột cơ thểkhácđểcó thể tiếp
tục sống. Anh hy vọng tìm được
một người hiến xác phù hợp với
chiếc đầu của anh từ những bệnh
nhân bị các bệnh não không thể
chữa khỏi hay từ các tử tù. Quyết
địnhcủaValeryđượcgiađìnhhoàn
toàn ủnghộ.
Tuy từ trướcđếnnaychỉ liên lạc
với nhau qua Skype nhưng chính
BSSergioCanaverocũngđã thông
báovàongày8-4mớiđây rằngông
đã chọn chàng thanh niênValery
Spiridonov cho cuộc phẫu thuật
mà ông ấpủ.
Họanhiềuhơnphúc
Vềmặt đạođức sinhhọc, chính
BSSergioCanaverođặt vấnđềvà
kêu gọimọi người suy nghĩ thấu
đáo để tìm ra các giải pháp phù
hợp. Liệunhân loại sẽ tạo ramột
thực thểngười hoànhảomới hay
những quái thai - người? Trong
khi đó, chưa từng có khoản quy
địnhnào cho loại hìnhphẫu thuật
này, đơngiảnbởi vì chúngdường
nhưchỉnằm trong trí tưởng tượng,
tính đến thời điểm hiện nay. Thử
đặt ra câuhỏi về sinh sản, duy trì
nòi giống:Trên lý thuyết, hệ sinh
dụccủaphầncơ thểngười đãchết
tiếp tục hoạt động và con cái sẽ
mang gien di truyền của người
đã chết chứkhôngphải của chiếc
đầu người đang sống. Sự việc sẽ
là: “Tôi (đang sống) sinh ra con
của anh (đã chết từ lâu!)ˮ.
Mặt khác sẽ phát sinh những
ứngdụngchệchhướng từý tưởng
khoa học tiên phong nàymà luật
pháp cũng phải nghĩ tới ngay từ
bâygiờ, ví dụ:Phải chăngphương
pháp ghép đầu như thế bắt buộc
chỉ được ápdụng trongmụcđích
yhọc thuần túyđểcứumạng sống
cácbệnhnhânbị rơivào tình trạng
hiểmnghèo, khôngchữa trị được?
Cókhoản luật nàongăn cấmmột
tỉphúgiàu tiền lắmcủabỗngdưng
một ngày nào đó đột ngột chán
chê cơ thể của mình và đòi thay
mới bằngmột cơ thể cường tráng
khác?Nếu thế, tính sao đây?
Từ đầu năm 2015, BS Sergio
đã tổ chứcmột chiến dịch truyền
thông rộng rãi. Thế nhưng cũng
từ đó ông bị giới khoa học phản
bác nặng nề với các cụm từ như
“kinh khiếp”, “không thể được”,
thậm chí “lố bịch” bởi họ không
tinđây làmột ý tưởngđột phá tiên
tiến trong ngành y. Họ hình dung
ra họa nhiều hơn phúc, điềm rủi
nhiều hơnđiềm lành.
Tốn12 triệuUSDcho
một chiếcđầu
Để tiếnhànhcuộcvi phẫu thuật
quymô lớn như vậy cần khoảng
100-150 người gồm các bác sĩ,
phẫu thuật viên, chuyên gia gây
mê, người chịu trách nhiệm kỹ
thuật phòng mổ, y tá, hộ lý…
phối hợp liên tục trong suốt một
ngày rưỡi, tức đến 36 giờ đồng
hồ. Còn kết quả thành bại thì vô
cùng… khó đoán. Và chi phí dự
kiến cho toàn bộ quá trình phẫu
thuật này là 12 triệuUSD.
Cầnphảicóhaithaotácsonghành
trongquá trìnhghépđầu.Đầu tiên,
phần đầu của người nhận sẽ được
làm lạnhởnhiệt độ15°Cđể giảm
thiểuquá trình chuyểnhóavàhạn
chếmôbị phá hủy trong thời gian
ghép.Tạivị tríphầncổ, phẫu thuật
viên sẽ cắt đứt lìa các cơ, mạch
máu, khíquảnvà thựcquảnnhưng
phải cẩn thận giữ nguyên tuyến
giáp. Bên cạnhđó, kípmổ thứhai
cũng thực hiện các thao tác tương
tự trênmột bệnh nhân đã bị chết
nãonhưng cơ thể vẫn cònnguyên
vẹn. Không được quên rằng: Hai
đối tượngchovànhậnphải có tầm
thước cơ thể ngang nhau và cùng
giới tính.
Bước thứ hai sau đó, tủy sống
được gọt bằng một loại dao mổ
cực sắc bén nhằm hạn chế tối
đa rủi ro phá hỏng các mô thần
kinh. Tại thời điểm này, khối
đầu - mặt - cổ của người nhận
được giữ trong tình trạng gọi
là “chết được kiểm soát” và sẽ
nhanh chóng được lắp vào cơ
thể của người cho. Hai đầu ống
tủy, cácmạchmáu và cơ sẽ phải
gấp rút được “hàn” lại đểnối đầu
liền vào thân. Sau cùng là bước
điều trị ức chế miễn dịch để
tránh hiện tượng thải ghép. Khi
tỉnh lại, bệnh nhân sẽ được theo
dõi tâm lý và phục hồi các chức
năng trong một thời gian để cơ
thể trở lại sinhhoạt bình thường.
Không thể thuhồi
chiếcđầu và thay
quyền tạohóa!
BS IgnacioAnegon thuộcTrung
tâmNghiêncứucấyghépvàmiễn
dịch học tại Nantes, Pháp bình
luận: “Vấn đề quan trọng nhất ở
đây là phản ứng thải ghép. Các
cơquanchính thuộchệmiễndịch
của cơ thể như tủy xương, lách
và hạch sẽ phản ứng chống lại
mô ngoại lai xâm nhập ở phần
đầu -mặt nhưmô cơ, da cho đến
não bộ”. Hậu quả đưa đến sẽ là
cơ thểkhông chấpnhậnnãohoặc
toànbộphầnđầu củangười… lạ!
Dù hiện nay y học đã rất thành
công trong điều trị chống thải
ghép nhưng theo BS Ignacio
Anegon: “Các phần ghép cómột
vòng đời giới hạn mà thôi. Cho
nên đếnmột lúc nào đó, lâu hay
mau còn tùy, khâuđiều trị chống
thải ghép sẽ không còn tác dụng
gì.Mànếunhư trong các caghép
khác, ví dụ như ghép chi, chúng
ta có thể cắt đứt để thu hồi lại
một bàn tay bị cơ thể thải ghép
thì trong trường hợp này, chúng
ta không thể chặt đứt để thu hồi
lại cái đầu”. Vị bác sĩ này cũng
cảnh báo rằng trước tiên nên thử
nghiệm chống thải ghép trên vài
chục conkhỉ rồi hãy ápdụng trên
người chứđừngnóngvội.Vàcũng
khôngnênxemnhẹkhíacạnh tâm
lý, bởi đối với đại bộ phận công
chúng, chỉ cầnnghe hai từ “ghép
đầu” thôi là họđãớn lạnhxương
sống và rởn tóc gáy rồi.
Còn bác sĩ ngoại khoa thần
kinh Sorin Aldea, BV Foch de
Suresnes của Pháp thì cho rằng:
“Đạo đức y - sinh học phải đi
trước các giải pháp khoa học kỹ
thuật, nếu ít nhất thì cũngphải đi
song song. Khoa học công nghệ
cứ tiến bộ mãi mà bỏ qua đạo
đức luận thì y học sẽmangmàu
của chủnghĩa phát-xít. Chúng ta
muốn thay quyền tạo hóa để tạo
ra nhữngquái vật - người ư?Tôi
nghĩ rằng chúng ta không nên tự
xemmình là một tạo vật được
sinh ra để bất tử”.
Rốt cuộc thì dù sao đi nữa BS
SergioCanaverocũnghyvọngmột
khi được hội đồng đạo đức sinh
học cho phép và có được nguồn
tiền thì ông sẽ chỉ cầnhai nămđể
chuẩn bị mọi thứ. Hiện nay BS
Sergio chưa tìm được 150 bác sĩ
và chuyên viên kỹ thuật cho các
kípmổnhưngông tiết lộ: “Người
Nga đã mời tôi giới thiệu đề tài
này trước cácnhàbảo trợgiàu có
vàomùa hè năm nay”.
Vào tháng6 tới đây, BSSergio
Canavero sẽ đến dự và trình bày
tham luận về đề tài ghép đầu tại
một hội nghị về ngoại khoa thần
kinhđược tổ chức tạiAnnapolis,
bangMaryland, Mỹ. Bệnh nhân
người Nga Valery Spiridonov
cũng đượcmời.
◄
BSSergioCanaverokhôngmuốntiết lộnhữngdụngcụ“mật”đểôngghépđầumàchỉ
minhhọabằngmộtthiếtbịcầmtaydùngđểbiếnđổiđiệntrườngnão.
Ghépđầuthànhcông:Đầuđượctrẻhóa
và…chuyểngiaokýức
BSSergioCanavero trả lờiphỏngvấn tạpchí
ParisMatch
vào tháng
2nămnay:
.
Tạpchí
ParisMatch
:
Ai lànhữngbệnhnhân tiềmnăngcủaông?
+BS
SergioCanavero:
Đó lànhữngngườibị thiểunăng thầnkinh -
cơhaycácbệnhnhânAlzheimerởgiaiđoạnđầu.Phẫu thuậtnàysẽ
hữu íchchohọvìhầunhư toànbộcácmômới củaphầncơ thể
bêndưới sẽgiúp làm trẻhóacáccơcủaphầnđầunhờvào
tuầnhoànmáu.
.Ý tưởngcủaôngbịchỉ tríchgaygắt,ôngnghĩ sao?
+Tôinghiêncứuphươngphápnày làđểcứungười. Phẫu thuậtnày
mở rakhảnăngmang lạimộtcuộcsốngvĩnhcửuchoconngười.
Cái khóởđây làvềđạođứcsinhhọc:Ai sẽđượchưởngcuộcsống
vĩnhcửuđó?
.Toànbộýthứccủachiếcđầungườinhậncòntồntạivàđiềukhiểnđược
phầncơthểcủangườichosaukhiđượcghépvàokhông, thưabácsĩ?
+Tôinghĩ vànhiềuchuyêngiavề thầnkinhcũngnghĩ rằngnãochỉ
làmộtbộ lọcvàý thứcđược tạo raởnơi khác.Việcchuyểngiaocác
kýứcđãđượcquansát thấy trongmộtcaghép tim!
Từngghépđầuchonhiềuchóvàkhỉ
Ngay từđầu thếkỷ20, yhọc thếgiớiđã thửphẫu thuậtghépđầu.
Cụ thể:
.Năm1908:
GiáosưngườiMỹCharlesGuthriegắnđầumộtcon
chóconvàođầucủamộtconchó trưởng thànhvàhai“convật”này
cùngchiasẻmộtcơ thểchung trongvòng támngày.
.Năm1954:
GiáosưLiênXôVladimirDemikhov thựchiệnghép
đầuchonhiềuconchóvàchỉduynhấtmộtconsốngđược29ngày.
.Năm1970:
Bácsĩngoại khoa thầnkinhngườiMỹRobert J.White
thựchiệncaghép trênkhỉ. Kếtquả:Cáiđầu thì“sống”đượchơnmột
tuầnnhưngcơ thểconkhỉ thìbị liệthoàn toàn.
