4
THỨTƯ
29-4-2015
Nhanuoc-Congdan
cửa lấn chiếm và lòng kênh
đầy rác rưởi.Chủ tịchUBND
TP lúc này là ôngPhanVăn
Khải (về sau làm thủ tướng
vànayđãnghỉ hưu) yêu cầu
ông Lê Thanh Hải (Mười
Hải), Giám đốc SởNhà đất,
lên chương trìnhkhơi thông
tuyến kênh. Đến năm 1988,
Thànhủybanhànhnghịquyết
vềchương trìnhcải tạo,chỉnh
trang kênhNhiêu Lộc - Thị
Nghè.Nhưngdokinhphí có
hạnnênchương trình thíđiểm
đượcmột đoạn ngắn chừng
50m rồi ngưng.
Đếnnhiệmkỳ,ôngTrương
TấnSang là chủ tịchUBND
TP (nay là Chủ tịch nước)
tiếp tụcbày tỏquyết tâmphải
thựchiệnngaychương trình
khơi thôngkênh,giảiquyếtô
nhiễmvàcải thiệnmôi trường
sống cho những người dân
đang sống trongmôi trường
ô nhiễm trầm trọng.
Một banchỉ đạo thựchiện
chương trìnhđược thành lập
doôngTrươngTấnSang làm
trưởng ban và ông Nguyễn
Minh Dũng là phó trưởng
ban thường trực điều hành
chương trình.
Đề án cải tạo, chỉnh trang
kênh đen Nhiêu Lộc - Thị
Nghè đặt ra năm nhiệm vụ
quantrọng.Đólànạovét,khơi
thông, chống ngập cho lưu
vực với trênmột triệu người
dân;chỉnh trangkênhvà“giải
phóng” dân nghèo, cải thiện
đờisống;mở thôngđườnghai
venkênh, tạo trụcgiao thông
thủy dưới kênh và tuyến tàu
điệnmặt đất dọckênh…
“Trongnhữngchuyếnkhảo
sátthựcđịa,chúngtôighinhận
cónhữngcănnhàchỉvàimét
vuông.Mọi sinhhoạtnhưăn,
ngủ và tiểu tiện đều tại chỗ.
Dòng kênh bốcmùi hôi thối
không chịu nổi, nhiều đoạn
phânnổi lềnhbềnh, đenkín.
Đạibộphậnhọlàdânnghèođã
cùngđường, cô thếmới sống
trongcảnhnhưvậy.Nhìncảnh
ngộ của người dân như vậy
càng tăng thêmquyết tâmcủa
lãnhđạoTPthựchiệnchương
trình,cải thiệnđờisốngngười
dân” - ôngDũnghồi tưởng.
Khókhănchồngchất
khókhăn
Vướng mắc đầu tiên vấp
phải làTPkhôngxoayrađược
nguồnvốn thựchiệnnênviệc
giải tỏa, tái định cư (TĐC)
vẫn bế tắc và chương trình
dường nhưđi vào ngõ cụt.
Lúc đó ôngMười Hải là
Giám đốc Sở Nhà đất (đơn
vị được giao trực tiếp thực
hiện)rất tâmhuyếtnhưng lực
bất tòng tâm.Nhân sự, ý chí
có thể giải được nhưng vẫn
tính không ra được nguồn
tiền để tiến hành giải phóng
mặt bằng, xâydựng cáckhu
TĐC cho người dân.
Khó khăn chồng chất khó
khănvà lối ravẫnchưađược
tìm thấy.Vậy làTP.HCM tìm
hướngđộtphá.ÔngDũngkể:
Khi ấyTP.HCM chịu sức ép
từnhiềungườiđang thuênhà,
trong đó có nhiều người đã
dành gần cuộc đời cho cuộc
40
chiếngiànhđộclập.Vàonhững
tuổi cuốiđời,họmongmuốn
cómột nơi ở củamình đúng
nghĩa. Thế là TP.HCM xin
trungươngchủ trươnghóagiá
nhà củaNhànướcđểvừaổn
định chỗở chonhữngngười
đang thuênhàcócôngvớiđất
nước,vừa lấy tiềnđóxâynhà
TĐCchonhữngngườidânbị
giải tỏaởkênh.
Nhưng do thiếu chặt chẽ
về thủ tục “xin phép trung
ương”mànhiềucánbộ lãnh
đạo TP.HCM đã bị kỷ luật.
Nhữngngườithựchiệnchương
trìnhmà trực tiếp làBanGiám
đốcSởNhàđất làôngMười
Hải cùng một dàn cán bộ
chủ chốt của SởNhà đất và
gần 50 người cũng bị thanh
tra, điều travàcho thôi việc.
Nhiều lãnhđạocủaTP.HCM
bị kỷ luật, trong đó có chủ
tịch UBNDTP lúc bấy giờ
làôngNguyễnVĩnhNghiệp
cũng bị cho “về hưunon”.
Cú“chặndòng”nàyđã làm
nhiềucánbộbịchùntayvàtiến
độ thựchiện chương trìnhbị
áchmột thờigian.Tuynhiên,
điềuđócũngkhông làm lãnh
Diện
mạo
SàiGòn-
TP.HCM
sau40
năm
-Bài1
“Giảicứu”nhữngdòng
Nhữngngàynày,khiđidọctuyếnkênhNhiêuLộc-ThịNghèvớihàngcâyxanhcùngdãykèbêtông
trướcđâytuyếnkênhdàyđặcnhàcửa.Đểcódiệnmạohômnay làsựquyết liệtnhiềuthời lãnh
“Xửđẹp”nhàthầuchậmtiếnđộ
NhiêuLộc -ThịNghè làdòngkênhquan trọngcủaTP.HCM,
chạyquabảyquậnvới lưuvực rộng3.320ha, ảnhhưởngđến
cuộc sốngcủakhoảng1,5 triệungười. Những thayđổi đáng
kinhngạc từ việcgiải quyết triệt đểnhà lấn chiếm rồi người
dânđượcbố tríTĐCvớimôi trường sốngcải thiệnđã thuyết
phụcNgânhàngThếgiới (WB) tài trợvốn tiếp làm trongxanh
tuyếnkênh.
ÔngPhanChâuThuận,nguyênGiámđốcBanQuản lýdựán
Vệsinhmôi trườngTP, lưuvựcNhiêuLộc-ThịNghè,chobiếtsự
thànhcôngcủaTPtrongviệcgiảitỏa,didờimột lượng lớnngười
dân sống trênvàvenkênh làyếu tốquan trọngdẫnđếnviệc
WBquyếtđịnhtàitrợvốnchoTP.HCMcảitạo,chỉnhtrangkênh.
Theohiệpđịnh tài trợvốnbanđầu,WBchovaykhoảng127
triệuSDR (SpecialDrawingRight - làđơnvị tiền tệcủamột số
tổ chứcquốc tế) vàđượcquyđổi thành166,34 triệuUSD. Do
dựánthựchiệnkéodài, tỉgiábiếnđộngvàWBđãxemxét,điều
chỉnh tăng tổngmức cho vay thành294 triệuUSD. Ngoài ra,
cácchuyêngiacủaWBcũng tính toánvềyếu tố trượtgiánên
họđồngýbổ sungmộthiệpđịnhkhácvới tổngmứcchovay
khoảng315 triệuUSDđểhoàn thành toànbộdựán.
Quá trình thựchiệndựán,WBnhiều lầncảnhbáo sẽcắt tài
trợdodựánchậm trễ. Sựchậm trễđến từnhiềunguyênnhân,
cócảchủquan lẫnkháchquannhưngcáckhuyếncáotrên làáp
lực lớn. Bởi tiếnđộdựán làmột trongnhữngyêucầunghiêm
ngặtđượchọđưa ra. LãnhđạoTP.HCMđãhếtsứcquyết liệtxử
lýnhữngtồntại.CùngvớiviệcthuyếtphụcWB, lãnhđạoTP.HCM
thựchiệnnhiềubiệnphápquyết liệt, thậmchí chấmdứt hợp
đồngvớinhà thầu thi côngchậm trễ tiếnđộ.
Tómtắtdựán làmsạchkênh
NhiêuLộc -ThịNghè
Dự án được khởi động từ năm 2002, đến tháng 8-2012
thì khánh thành. Dựán có cáchạngmục thoát nước thải với
tuyếncốngbaodàikhoảng8,4kmchạytừkháchsạnĐệNhất
(quậnTânBình)đidíchdắcquahaibờkênhvàkết thúcởgần
cầuNguyễnHữuCảnh (quậnBìnhThạnh). Dựáncòncải tạo,
nâng cấp và thay thế 52 km cống thoát nước ở các quận 1,
3, 10, PhúNhuận, TânBình, BìnhThạnhvàGòVấp, đồng thời
lắpđặt 26van chốngngậpdo triều. Tổngvốnđầu tư củadự
ánđượcđiều chỉnh lêngần317 triệuUSD, trongđóWB cho
vaygần294 triệuUSD.
Tuyếncốngbaonêu trên rộng3mđượccoi làxương sống
của công trình. Càng vềhạ lưu càngnằm sâuhơndưới lòng
đất với độ sâu trungbình7-20m (riêngđoạnbăngqua sông
SàiGònsâu40m)đểdẫntoànbộnướcthảivàmộtphầnnước
mưa về trạmbơmđẩyquanhàmáy xử lýphíaquận2đang
đượcxúctiếnxâydựng.Đếnnaytoànbộnướcthảivàmộtphần
nướcmưatrong lưuvựcđượcdẫnvàotuyếncốngbaochảyvề
trạmbơm.HiệnTP.HCMtiếptụcđầutưkhoảng11.000tỉđồng
(trongđóWBchovaytiếp450triệuUSD)đểxử lýnguồnnước
thải này (vàcủaquận2) nhằmxanhhóa triệtđể tuyếnkênh.
MINHPHONG
G
ần30năm trước,khi
ngườidânởvenkênh
NhiêuLộc-ThịNghè
khổ sở vì sự ô nhiễm, ngập
lụtmàhọ thườngxuyênchịu
đựng thì lãnh đạo TP.HCM
lúcđócũngbắtđầuhiện thực
hóa ý định khai thông tuyến
kênhđãbị tắcnghẽn,ônhiễm
nghiêm trọng.
ÔngNguyễnMinhDũng,
nguyên Giám đốc Sở Xây
dựng, nguyênGiám đốc Sở
Địa chính - Nhà đất (hình
thành năm 1998, trên cơ sở
sápnhậpSởĐịachínhvàSở
Nhàđất),nguyênPhóTrưởng
ban Thường trực điều hành
“chương trình Nhiêu Lộc -
Thị Nghè” (đã nghỉ hưu),
nhận xét đó là sự tâm huyết
vàđồng lòngcủa tập thể lãnh
đạoTPnhiều nhiệm kỳ. Họ
đã kiên trì đeo bám, thuyết
phụcđược trên10.000người
dân tựgiácgiaonhàchoNhà
nước cải tạo con kênh. “Sự
đồng thuậncủangười dân là
yếu tố then chốt quyết định
sự thành công của chương
trình” - ôngDũngđánhgiá.
Quyếtkhai thông
kênh từnhữngngày
đầuđổimới
Từnăm1985,TP.HCMđã
nhận thấy tuyếnkênhNhiêu
Lộc - Thị Nghè đang bị tắc
nghẽn nghiêm trọng do nhà
Tiêuđiểm
11.400
là số nhà lụp xụp được giải
tỏa, di dời ở kênhNhiêu Lộc
- Thị Nghè.
1
2
3
1.
Bí thưThànhủyLêThanhHải (ngườiđầutiên)kiểmtracôngtrìnhcải tạokênhNhiêuLộc -ThịNghèvàođầunăm
2009.
2.
MộtđoạnkênhNhiêuLộc -ThịNghè trướckhiđượccải tạo.
3.
DòngkênhNhiêuLộc -ThịNghèbâygiờđã
trở thànhbiểu tượngcủaTP.HCM trongviệccải tạomôi trường.Ảnh trongbài:MINHPHONG
