8
THỨNĂM
16-7-2015
Tiêuđiểm
P
hap luat
Chémbạnnhậukhôngđượcnên
muaxăngđốtnhà
(PL)-TANDhuyệnCáiBè (TiềnGiang) vừaxử lưuđộng,
tuyênphạtTrầnVănTùngbanăm tùvề tội hủyhoại tài sản.
Theohồ sơ, sáng17-3-2009, Tùng cùngvớimột sốngười
bạnngụấpMỹTrinh, xãThiênTrung, huyệnCáiBè tổchức
uống rượu. Sau đó anh NguyễnVănMạnh đến cùng tham
gia. Trong lúc uống rượu, giữa Tùng và anhMạnh xảy ra
mâu thuẫn nên Tùng dùng ly thủy tinh ném trúng trán anh
Mạnh gây thương tích.
Sau đó, Tùng chạy lấy một con dao rượt theo để chém
anhMạnhnhưngđượcmọi người canngăn.Dokhôngchém
được anhMạnh, Tùng đi muamột lít xăng đem về đốt nhà
anhnày làm cháy400 tấm lá, 140kg lúa và nhiềuvật dụng,
đồ đạc khác gây thiệt hại trên 2 triệu đồng.
MINHKHÁNH
Trưởngbanquảnlýchợlừađảo
hơn7tỉđồng
(PL)-Ngày15-7,TANDTP.HCMxử sơ thẩmvà tuyênphạt
NguyễnCôngDanh (nguyên trưởngbanquản lý chợSơnKỳ,
quậnTân Phú) 13 năm tù giam về tội lừa đảo chiếm đoạt tài
sản.HĐXX cònbuộcbị cáobồi thường số tiềnđã chiếmđoạt
của cácnạnnhân.
Theo hồ sơ, từ tháng 5-2010 đến tháng 2-2012, Danh dùng
uy tín cá nhânđể lừa đảonhiềungười. Cụ thể, Danh lợi dụng
chứcvụcủamình tiếnhành49hợpđồngsangnhượngquyềnsử
dụngcácki-ốt thuộcquyền sửdụngcủangười khácvàgiảchữ
kýcủangười sangnhượngđể lừacácnạnnhânhơn5,7 tỉđồng.
Ngoài ra,Danh còn làmgiảhai giấynộp tiềnvàongân sách
nhà nước của hai ki-ốt và biên bản bàn giao củamột ki-ốt tại
chợSơnKỳ,bỏ túihơn1,3 tỉđồng.Vớicác thủđoạnnày,Danh
thu lợi bất chínhhơn7 tỉ đồng rồi bỏ trốn.
Cấmsửdụng
họtênngười
nổitiếng?
Cónêncấmsửdụnghọtên,bútdanhcủangườinổitiếnghay
khôngđanglàmộtvấnđềgâynhiềutranhcãikhigópýsửađổi
cácquyềnnhânthântrongBLDS.
PHƯƠNGLOAN
T
ại hội nghị tham vấn hoàn
thiện quy định pháp luật về
quyền nhân thân trong dự
thảoBLDS(sửađổi)doViệnNghiên
cứu lập pháp (Ủy ban Thường vụ
Quốc hội) mới tổ chức, có ý kiến
gâynhiều tranhcãikhi cho rằngcần
quy định về quyền được hưởng lợi
từ họ tên, bút danh.
Cấmđể tránhmạodanh
trục lợi?
Cụ thể, theo luật sưLêQuangVy
(Đoàn Luật sư TP.HCM), Điều 26
dự thảo (quyềnđối với họ, tên) nên
bổ sung thêmkhoản5như sau: “Cá
nhâncóquyềnhưởng lợi từhọ, tên,
bút danh của mình mà ra. Không
ai được sử dụng họ, tên, bút danh
giống hoặc tương tự tạo sự nhầm
lẫn với họ, tên, bút danh của người
nổi tiếnggây ảnhhưởngđếnquyền
lợi vật chất và tinh thần của người
nổi tiếng”.
Luật sưVy lập luận: Người nổi
tiếng làngườicó tiếng tămđượcnhiều
người,nhiềuvùngbiếtđến.Thực tế,
có rất nhiềungười bắt chướchọ tên
của người nổi tiếng gây ảnh hưởng
đếnuy tín, danhdựvàquyền lợi vật
chất củangườinổi tiếng.Chẳnghạn
cómột số nài ngựa lấy tên nghệ sĩ
đểđặt tên cho…ngựa, gâybứcxúc
tronggiới nghệ sĩ.Hoặc trườnghợp
ca sĩĐVHbắt chước gâynhầm lẫn
với ca sĩĐàmVĩnhHưng.Việcnày
đãgâynhầm lẫnđốivớikhángiảkhi
nhìn thoángquabăng rônquảngcáo.
Dođó, nhà làm luật cầncânnhắcvề
các trườnghợphạnchếsửdụng tên,
nghệ danh, bút danh của người nổi
Mộtsốnàingựa
lấytênnghệsĩđể
đặttêncho…
ngựa,gâybứcxúc
tronggiớinghệsĩ.
Argentinahạnchếngười
dânđặttêncon làMessi
Việcđặttêncontheotêncủanhững
ngườinổi tiếnghay thần tượngđã trở
nênphổbiến từ lâuở các nước châu
ÂuvàchâuMỹ.ỞArgentina,vàonhững
năm1980đãcórấtnhiềuđứatrẻđược
đặttên là“Maradona”(tươngtự làhiện
tượng“Spears”ởMỹ).
Hiệnnay,nhiềungườidânArgentina
đã đặt tên cho conmình là “Messi”
nhằm thểhiệnsựngưỡngmộvới siêu
saobóngđá từngbốn lầngiànhQuả
bóng vàng và hy vọng tương lai đứa
trẻsẽthànhcônggiốngnhưanh.Trước
tìnhhìnhcóquánhiềuđứatrẻbị trùng
tên“Messi”,chínhquyềnTPRosariođã
ngănchặnbằngcách ramộtđạo luật
cấm lấy tên“Messi”đểđặt têncho trẻ
sơ sinh. Ởmột số vùng khác nhưRio
Negro, nếumuốn lấy“Messi” làm tên
đệmhay tên thườnggọi thì phải có...
giấyphépcủachínhquyềnđịaphương.
Lầngầnđâynhất,mộtđứatrẻArgentina
đượcmangtênMessi làbéMessiDaniel
Varela (rađời cáchđâyba tuần). Đạo
luậtoái oămnàyđangbị nhiềungười
dânArgentinaphảnđối.
Dựthảoquyđịnhcụthểhơn luậthiệnhành
tiếng vì mục đích thươngmại hay
vì sự nổi tiếng trong sự nghiệp (trừ
trường hợp đặt tên lần đầu, tức tên
khai sinh của người sử dụng).
Theo luật sưVy, về phương diện
kinh tế, một cá nhân còn có quyền
hưởng lợi ích vật chất do chính họ
tên củamình đem lại như các nghệ
sĩ, luật sư, bác sĩ nổi tiếng (tương tự
nhưdoanhnghiệpđượchưởng lợido
thương hiệu uy tín củamình). Đặc
tínhpháp lýcủahọ tên làkhông thể
muabán,chuyểnnhượnggiữangười
sốnghoặcchohưởng thừakế.Họ tên
không thểbị tiêuhủyhayphábỏnhư
một tài sảnvật chất vàkhông thểcó
được haymất đi bởi thời hiệu.
Hai luồng
quanđiểm
Traođổivới
PhápLuật
TP.HCM
, luật sưNguyễn
ĐứcChánh(ĐoànLuậtsư
TP.HCM)nhậnxétykiên
của luật sưVy làxacđang
vihọ tên, butdanh, nghệdanh... cua
môtngươiơgocđônaođo la thương
hiêucanhâncuaho.Đăcbiêt lagiơi
hoạt động văn hóa nghệ thuật, nhà
văn, nhà thơ, nhàbáo…, nêukhông
co cơ chê bao vê họ tên, bút danh
thi rât dê bi ca nhân, tô chưc khac
lơi dung để truc lơi. Vì vậy, BLDS
không nên chi dưng lai ơ viêc bao
vêhinhanhcánhânmacânmơ rông
baovê quyênnhân thânkhac về ho
tên, but danh.
Tuynhiên,hai luật sưĐặngThành
TrívàDươngVĩnhTuyến(ĐoànLuật
sư tỉnhBìnhPhước) lại khôngđồng
tình với quanđiểm này.
Theo luậtsưTrí,cáigâyảnhhưởng
đến quyền lợi vật chất và tinh thần
của người nổi tiếng không phải là
họ tên, bút danhmà là “sản phẩm”
được tạo ra từ con người có họ tên
vàbútdanhđó.Vídụ: cái tạo ra“lợi
ích vật chất, tinh thần” cho Đàm
VĩnhHưngkhôngphải là từ cái tên
ĐàmVĩnhHưngmà là từ các “sản
phẩm” (âm nhạc, phim ảnh, quảng
cáo...) được tạo ra từ con người cụ
thểmang tênĐàmVĩnhHưng.Các
“sảnphẩm”được tạo ra từconngười
cụ thểcó tênĐàmVĩnhHưngđó sẽ
đượcbảohộ chứkhôngphải họ tên
ĐàmVĩnhHưng.
Theo luật sưTrí,nếuquyđịnhbảo
hộ họ tên cá nhân thì sẽ rất chung
chung,mơhồ, khóxácđịnh, dễdẫn
đếnviệc tùy tiệnhoặcbất
khả thi.
Còn luật sưTuyếncho
rằng chuyện trùng tên
trong xã hội là rất bình
thường, không thể cấm.
“Như thế nào thì được
gọi là người nổi tiếng?
Cơquannàocôngnhậnmứcđộnổi
tiếng?Người nổi tiếngđượchưởng
lợi,vậyhưởng lợi cáigì?Nênchăng
chỉ cầncóquyđịnhcấmngườikhác
bắt chước hoặc nhái lại... những
sáng tác, bài vở, kịch bản, giọng
nói của người khác, trừ khi giọng
nói có sự trùng hợp ngẫu nhiên thì
hợp lý hơn” - luật sưTuyến nói.
Luật sưHoàng Cao Sang (Đoàn
Luật sư TP.HCM) cũng cho răng
viêc đăt tên, but danh la quyên cua
mỗi ngươi, không ai co quyên han
chê: “Nhiêu khi ngươi ta lấy tên
ngươi nôi tiêng đăt tên cho con
cưng, thu cưng cua ho vì aimô, để
tưởng nhớ. Chính tôi cũng đã đặt
tên cho con chó của tôi làmột lãnh
tụ nước ngoài nổi tiếngmà tôi rất
kính trọng.Tôi làmvậykhôngphai
vi nghi xâu vê ôngma do rât thân
tươngông, đê tưởngnhơđênông”.
Trước thực tế cónhiềungười bắt
chướchọ têncủaca sĩ nổi tiếngkhi
làm nghề, luật sư Sang nhận định
“ngươi tiêudung”cânphai tựnhân
biêt, phân biêt va điêu nay cung
khôngquakho. “Bâygiơ thơi buôi
hiênđai, khigiơi thiêuchương trinh
cho môt ngươi nôi tiêng ngươi ta
thươnggănkemmôt bưc ảnhnhân
vât thât đẹp. Vi vây cha ôngĐVH
nao lai giông ảnh ông ĐamVinh
Hưng được ma lầm lân” - luật sư
Sang nói.
s
TheoĐiều26BLDSnăm2005,cánhâncóquyềncóhọ,
tên. Họ, tên củamột người được xácđịnh theohọ, tên
khai sinhcủangườiđó.Cánhânxác lập, thựchiệnquyền,
nghĩavụdân sự theohọ, têncủamìnhđãđượccơquan
nhànướccóthẩmquyềncôngnhận.Việcsửdụngbídanh,
bútdanhkhôngđượcgâythiệthạiđếnquyền, lợi íchhợp
phápcủangườikhác.
Điều26dựthảoBLDS (sửađổi)cónhữngquyđịnhmới
tiếnbộhơn,cụthểhơn.Theođó,cánhâncóquyềncóhọ,
tên (baogồmcảchữđệm,nếucó).Họ, têncủamộtngười
đượcxácđịnhtheohọ, tênkhaisinhcủangườiđó.Họcủa
cánhânđượcxácđịnh làhọcủachađẻhoặchọcủamẹ
đẻtheothỏathuậncủachamẹ;nếukhôngcóthỏathuận
thìhọcủaconđượcxácđịnhtheotậpquán...Việcđặttên
bị hạnchế trong trườnghợpgây thiệthạiđếnquyền, lợi
íchhợpphápcủangườikháchoặctráivớinhữngnguyên
tắccơbảncủapháp luậtdânsựquyđịnhtạiĐiều3bộ luật
này... Cánhânxác lập, thựchiệnquyền, nghĩavụdân sự
theohọ, têncủamình.Cấm lợidụngviệc thayđổihọ, tên
nhằmmụcđích trốn tránh tráchnhiệmhìnhsự.
Cơquanđiều trađã thugiữ47hợpđồngsangnhượngquyền
sử dụng ki-ốt và ghi lời khai của 23 người đứng tên trên các
giấy tờ trên. Tất cả họ đều khẳng định không đứng tên cũng
nhưkhôngsangnhượngcácki-ốtmàDanhghi tronghợpđồng.
Những người còn lại đã bỏ đi
khỏiđịaphương,một sốđịachỉ
ghi trênhợpđồng làảo.Nhưvậy
tấtcảki-ốtmàDanh làm thủ tục
sang nhượng đều thuộc quyền
sử dụng của người khác. Giấy
tờ sang nhượng, biên bản, giấy
nộp tiền cũng như chữ ký đều
doDanh làmgiảmà có.
HOÀNGYẾN
Bị cáoDanh tạiphiênxử.
Ảnh:HY
