7
THỨSÁU
17-7-2015
Bandoc
LTS:
Đềxuấtcấmsửdụnghọ
tên,bútdanhcủangườinổi
tiếngkhisửađổiBLDSđang
thuhútsựquantâmcủanhiều
người.Dướiđâylàmộtsốýkiến
xungquanhđềxuấtkhálạnày.
Khonéchuyệnđặttrùng
tênngườinổitiếng
Têngọigắnsuốtcuộcđờiconngườidovậycha,mẹ,ông,bànêncânnhắckỹtrướckhiđặttên
chotrẻđểkhônggâyxáotrộntâmtư,tìnhcảmvàcuộcsốngcủabésaunày.
Lu tsư
TRỊNHTHỊBÍCH,
nguyênTrưởngphòng
Tưpháp-Hộtịch,
SởTưphápTP.HCM
V
ề tênhọ, từxưa đến
giờpháp luật không
cấmphảiđặtnhư thế
này, thếkiamàhoàn toànphụ
thuộc vào tâm lý, tình cảm,
sở thích hay đặc điểm vùng
miền của cha, mẹ, ông, bà
đứa bé. Tên gọi được xem
làmột đặcđiểm riêngđểgọi
một người nhưngđôi lúc lại
không đơn giản.
“Chiêmcó êvà
chimkhôngê”
Khi còn làmởSởTưpháp
TP.HCM, trong những lần
tậphuấn cho cánbộ tưpháp
phường/xã, tôi cóhướngdẫn
nếu gặp trường hợp đặt tên
cho đứa bé có thể gây ảnh
hưởngđếnsựphát triểncuộc
sống sau này cho bé thì nên
tư vấn, khuyên chamẹ thay
đổi.Tuynhiên,do luậtkhông
cấmnênnếuhọkhôngđồng
ýđổimà bảo lưuquanđiểm
thì cũng phải giải quyết cho
họ.Hồiđó, thẩmquyền tham
mưu chophépđổi tên thuộc
Sở Tư pháp. Mỗi ngày Sở
nhận trêndưới10 trườnghợp
xin đổi tên với lý do bị ảnh
hưởngquá lớnđếncuộcsống,
tâm lý của người được đặt.
Tôi nhớ hoài một trường
hợp tên Cu ở Củ Chi. Từ
nhỏ tới lớn ông này không
bănkhoăn, tâm tưgì với tên
của mình. Cho đến khi ông
làmănphátđạtvàmởdoanh
nghiệp, lúcnàyôngnhận thấy
tênCukhi giaodịch, incard
visit thì kỳ quá nên xin đổi
tênTuấnvàđượcchấp thuận.
Vài tháng sau, tôi lại thấy
ông lênSởvà lại xinđổi tên.
Lầnnày,ôngchohayxinđược
lấy lại tên…cũ.“Tênmớiquá
phiềnhàvì tôiphảiđổi lại toàn
bộ giấy tờ nhà đất, xe cộ, hộ
khẩu,chứngminh…Thếnhưng
chẳng có ai gọi tôi bằng tên
mới, vợ con, hàng xóm, bạn
bè vẫn gọi tôi là ôngCu như
mấychụcnămnay.Tôi xưng
tênTuấnchẳngaibiết, tôigọi
chẳngainghe.Bởivậy…thôi,
cho tôixin lại tênchamẹđặt”
- ôngnày tâm sự.
Ngặt nỗi luật cho phép
đổi từ tên xấu qua tên đẹp
chứkhôngcóquyđịnhđược
đổi từ tênđẹp thành tênxấu.
Vậygiảiquyết saođây?Cuối
cùng,BanGiámđốcSởcũng
đồngý choôngđược đổi lại
tên cũ vì hoàn cảnh ông kể
là có thật.
Một chuyện khác, có cậu
sinh viên tên Chiêm, chuẩn
bị tốt nghiệp đại học, cũng
nằng nặc xin được đổi tên.
Tênnàykhôngxấumàcũng
chẳng gây nhầm lẫn nhưng
theocáchgọicủangườimiền
Nam thìgiữaChiêmvàChim
làkhôngkhácbiệt,vìvậycậu
bị trêu chọc suốt từ nhỏ đến
lớn. Lần này, khi sắp sửa đi
xinviệc làm,cậumuốn“đoạn
tuyệt”với cái têncũgâykhổ
sở nên xin đổi tên.
Những cái tên của nam
nhầm lànữ, nữnhầm lànam
cũnghayđượcxinđổivìnhân
vậtchínhchobiếthọquákhổ
sởvì bị trêuchọc, nhầm lẫn.
Như cậu kia có tênTrần Lệ
Tâm, chamẹdẫnđếnxinđổi
vìchữ lót“Lệ” làcủanữ.Cậu
bécứcằnnhằn, than thởcha
mẹsuốtvìsaochamẹđặtcho
con tênLệTâmchi vậy, làm
conmắc cỡ quá…
Lỡđặt theo tên
danhnhân, lãnh tụ
Đặc biệt, những trường
hợp được đặt tên theo danh
nhân, lãnh tụmà tên tuổiđọc
lên lànhậnbiết ngay thì gần
nhưđềuxinđổi tên.Tôi còn
nhớ có cậu bé học lớp 5 tên
NguyễnTấtThành. Tới tuổi
này thì bévà cácbạnđềuđã
biết đây là một tên gọi của
BácHồ.Khiđihọc, các thầy
cô trong trườngcũng rấtngại
gọi tên bé dù bé có giơ tay
phát biểu đi nữa. Nhiều bạn
nghịch ngợm không gọi tên
thật của bé mà cứ gọi bé là
BácHồ, rồihátnhữngbàihát
về BácHồ khi gặp bé. Suốt
một thời gian dài đi học bị
áp lực, bé không chịu nổi
nên chamẹ phải lên Sở xin
được đổi tênkhác.
Một số têngọiđặcbiệtnhư
Hồ Chí Minh, Võ Nguyên
Giáp… thì tôi chưa thấy
nhưng có gặp những người
tênNguyễnKhuyến,LêQuý
Đôn,TrầnHưngĐạo…khihọ
lênxinđổi tên.Nhữngngười
nàychobiếtcuộcsống, tâm lý
củahọbịảnhhưởngrất lớn từ
lúcnhỏđến trưởng thànhkhi
mangnhững tênnày.Những
trườnghợpnàycũngđượcSở
giải quyết chođổi tên.
Cònviệcđặt tên theongười
nổi tiếng là nghệ sĩ do cha
mẹ, ông bà hâmmộ hay thể
hiện sựkỳvọng sau thì cũng
rất nhiều, như tên Lệ Thủy,
MinhVương...Thếnhưng tôi
chưa thấycó trườnghợpnào
người trùng tên với nghệ sĩ
nổi tiếngmà xinđổi tên. Có
lẽ áp lực với những trường
hợpnàykhôngnhiềunhưkhi
được đặt tên theo các danh
nhân, lãnh tụ.
Bởivậy, tôihaynói têngọi
gắn suốt đời với một người
dođóchamẹ,ôngbànêncân
nhắc thậtkỹ trướckhiđặt tên
chođứa trẻ,đểkhônggâyxáo
trộnđến tâm tư tìnhcảm,cuộc
sốngcủabésaunàyrồidẫnđến
việcphảixinđổi tên.Nếuviệc
đổi tênkhinhỏ tuổi thìcònđỡ
xáo trộnnhưngkhiđươngsự
đã lớn thì kéo theo nhiều hệ
lụyphức tạpdogiấy tờnhân
thân, tài sản, bằng cấp… lâu
nayđềumang tên cũ.
Tuynhiên, về longại việc
đặt theo tên người nổi tiếng
sẽ dẫnđếnngười này có thể
được hưởng lợi từ thương
hiệu của người kia thì tôi
cho rằng khó xảy ra. Bởi lẽ
dù bạn PV này có được cha
mẹ đặt tên ca sĩMỹTâm thì
cũngkhông ai nhầm lẫnbạn
làcasĩđểmàbạnđượcnhận
nhữngquyền lợi như của cô
casĩ.Nếu trùng tênhọnhưng
người này không dùng việc
nàyđể trục lợi thì không thể
xem là vi phạm. Còn giả sử
họmạonhậnđể lừađảogìđó
thì lúcđómới vi phạmpháp
luật,mớixemxétxử lýnhưng
đó là câu chuyện khác.
Do đó, quan điểm của tôi
cho rằng với việc đặt tên,
pháp luật không nên có quá
nhiềuquyđịnhcấm,việcbảo
hộ tên người nổi tiếng cũng
không cần thiết.
CẨMTÚ
ghi
Sửdụngtênngườinổitiếng
làbìnhthường
Việcsửdụnghọ tên,bútdanhcủangười
nổi tiếng với tôi là vấn đề bình thường.
Ví dụ tên gọi chamẹ đặt cho con có thể
làkỷniệmnàođócủachamẹvới ýnghĩa
riêng, như người ta thích một loài hoa
quỳnh đẹp nên đặt tên con làDiễmQuỳnh, không lý gì có
người nổi tiếng nhưMCDiễmQuỳnhmà con không được
mang tênđó.Tôi nghĩmỗi người cóquyềnyêu thíchmột tên
gọi và sửdụngnó. Bêncạnhđó, dẫubiết têngọi làđadạng
nhưng thực tếkhôngchỉViệtNammàcácnướcsố lượng tên
gọi cũngchỉ chừngmựcnên trùng tênkhôngphải làvấnđề
gì to tát. Cái cầnphânbiệt ởđây là việc sửdụng tênngười
nổi tiếng kèm thêmhìnhảnhngười đó, còn việc lấy tênnào
đó để đặt tên cho con cái là bình thường, không có vấn đề
gì. Nếumột tiệm ăn, tiệm cắt tóc… sử dụng tên gọi Đoan
Trangvới tôi vẫn làbình thườngnhưngnếuđi kèmhìnhảnh
tôi lại là câu chuyện khác. Tôi nghĩ người nổi tiếngmuốn
độcquyền tênmìnhnhư làmột thươnghiệu thì nênđăngký
thươnghiệu trong lĩnhvựcnàođóhọmuốnkinhdoanh thôi.
Ca sĩ
ĐOANTRANG
Khángiảyêuquýmớiđặttêntheo
Đặt têncon theo tênngườinổi tiếngvới tôiđó làbình thường
bởi tên trùng tênkhôngảnhhưởnggìđếnai.
Nếuaiđặt têncon làQuyềnLinh tôicònvui
nữa.Người tacóquýmình thìngười tamới
đặtvậy.Vínhưcóaiởvùngxanàođókhông
biết tôi,người tađặt têncon làQuyềnLinh,
không lẽ lại đi cấmngười ta?Vànếu cấm
như thế thì hết tên, đâucònđểđặt?Tôi chỉ
lưu ý duy nhất nếuđặt tênngười nổi tiếng
kèm theo nghề nghiệp, hình ảnh của người nổi tiếng đó cho
mụcđíchkinhdoanhhoặcmụcđích tiêucực thì khôngđược.
Ví dụai đó lấy têndiễn viênQuyềnLinh kèm thêmhìnhảnh
tôi để kinhdoanh thì tôi sẽ có ý kiếnngay.
Diễn viên
QUYỀNLINH
QUỲNHTRANG
ghi
Không lẽphảibanhành
danhsáchngườinổitiếng?
Đề xuất “né” tên người nổi tiếng thật
là khôngổn. Thực ranếuđặt tên y chang
tên lãnh tụ, tênnhữngngườiđãđịnhdanh
trong lịch sử thì hơi bị kỳ. Còn chỉ nói
chung chung là người nổi tiếng thì rộng
quá. Thếnào lànổi tiếng?Chuẩnmựcđể
thành người nổi tiếng là như thế nào?Nếu quy định vậy thì
Nhànướcphảibanhànhdanhsáchnhữngngườinổi tiếngđể
tôi biếtmà tránh. LiệuNhànướccó làmnổi việcnàykhông?
Rồi việcquyđịnh thếnào làgâyảnhhưởngđếnquyền lợi vật
chấtvà tinh thầncủangườinổi tiếngcũngrấtkhóxácđịnh…
Chị
PHẠMMINHCHI
, đườngNguyễnVănMại,
phường4, quậnTânBình, TP.HCM
Khôngnênquyđịnh
độcquyềnhọtên
Trước hết, cần phải làm rõ ai có thể
được xem làngười nổi tiếng, tiêu chí xác
định thế nào... Ví dụmột ca sĩ có chút ít
tên tuổi, một tiến sĩ, một bác sĩ, một kỹ
sư, một luật sư, một điều tra viên, một vị
trưởngphòngcóđạođức, thành tích… thì
có được xem là người nổi tiếng hay không?Thật vô tận và
vô cùng, rất khóđể xácđịnh. Nếu tôi lại đổi tên trùnghoặc
gầngiống têncủangười (tựnhận làngười nổi tiếng) rồi tôi
cũnghoạt độngnghề nghiệpnhưhọ rồi chẳngmay tôi làm
gì đó vi phạm thì lại bị quy làbắt chước vàgây ảnhhưởng
đến uy tín, danh dự và quyền lợi vật chất của họ thì oan
cho tôi quá. Theo tôi, lấy tên nàomàmình thích hoặc tên
của ai màmình thích là quyền của tôi, miễn tên không quá
xấuhoặc gọi lên khôngnghe phản cảm làđược. Không thể
quyđịnh sựđộcquyềnvềhọ tên, chodùhọ tênđó làcủaai.
Chị
NGUYỄNNGỌCPHƯƠNGTRANG
,
đườngPhạmVănChí, quận 6, TP.HCM
PHƯƠNGLOAN
ghi
