8
THỨTƯ
12-8-2015
P
hap luat
định tạiĐiều196BLTTHSchưaphù
hợpvới thực tiễnxétxử.Vídụ:Một
người phạm tội giết
người nhưng VKS
chỉ truy tốvề tộicốý
gây thương tích.Tại
phiêntòa,HĐXXxác
địnhbị cáophạm tội
giết người, kiểm sát
viêncũng thừanhận
bị cáo phạm tội giết người nhưng
HĐXXvẫnphải tuyênbị cáophạm
tội cốýgây thương tích.Mọi người
dự phiên tòa không hiểu nổi là vì
sao giết người lại chỉ bị kết án về
tội cố ý gây thương tích. Trong
trường hợp này, tòa đã kết án theo
ý củaVKS. BLTTHSnăm2003đã
sửa đổi, bổ sung nhưng vẫn chưa
giải quyết được sựbất hợp lý trong
trường hợp này.
VKS truy tốhànhvi,
tòaquyết định tội
Khiquyđịnh tòachỉxétxử thìcần
phải hiểu rằng tòakhông thểxét xử
một người màVKS không truy tố,
cònviệc tòaquyết địnhnhư thếnào
đối với bị cáo phải căn cứ vào các
tình tiết khách quan của vụ án, đối
chiếu với các quy định củaBLHS.
VKS chỉ truy tố hành vi phạm tội
của bị cáo ra tòa, còn việc kết án
bị cáo về tội gì là doHĐXX quyết
định saukhi đãxemxét các tình tiết
của vụ án một cách công khai tại
phiên tòa, đúng như tinh thần mà
các nghị quyết về cải cách tư pháp
đãđề ra: “Việcphán
quyếtcủa tòaánphải
căn cứ chủ yếu vào
kết quả tranh tụng
tại phiên tòa”.
Tòa chỉ xét xử
nhữnghànhvi theo
tộidanhmàVKSđã
truy tố, tức ngoài những hành vi
theo tội danh mà VKS đã truy tố
thì tòa không được xét xử những
hành vi mà VKS không truy tố.
Ví dụ:VKS truy tố bị cáo về hành
vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt
tài tài sản với tổng số tiền 500
triệu đồng thì tòa chỉ được xét xử
bị cáo về hành vi chiếm đoạt 500
triệu đồng. Khi xét xử về hành vi
này, tòa thấy bị cáo không phạm
tội lạmdụng tínnhiệm chiếmđoạt
tài sảnmà phạm tội lừa đảo chiếm
đoạt tài sản thì tòa cóquyềnkết án
bị cáo về tội lừa đảo.
Tòaxétxửvà tòakếtán làhaikhái
niệmhoàn toànkhácnhau.Điều196
BLTTHS năm 2003 chỉ quy định:
“Tòa án chỉ xét xử” chứkhôngquy
định “Tòa án chỉ được kết án”. Do
ĐINHVĂNQUẾ
T
hời gian qua, khi thảo luận
sửa đổi, bổ sung BLTTHS,
có nhiều ý kiến từ phía tòa
án đề nghị bỏ quy định tại Điều
196 với tinh thần là VKS chỉ truy
tốhànhvi phạm tội vàngười phạm
tội, cònkết ánbị cáovề tội gì làdo
tòa quyết định.
Bất hợp lýđãcó từ lâu
Vấn đề này không phải bây giờ
mới đặt ramà đã từ lâu,mỗi lần có
chủ trươngsửađổi,bổsungBLTTHS
là các chuyên gia lại có dịp đưa ra
nhữngquan điểm trái chiều.
Quan điểm thứ nhất ủng hộ việc
tòakhôngđượckết ánbị cáovềmột
tội danhkhácnặnghơn tội danhmà
VKS truy tốnhưngcóquyềnkết án
bị cáovề tội bằnghoặcnhẹhơn tội
danh mà VKS đã truy tố hoặc có
thể kết án bị cáo theo điều khoản
khác với điều khoảnmàVKS truy
tố trong cùng một điều luật. Quy
định này xuất phát từ thực tiễn áp
dụng BLTTHS năm 1988, sau khi
các cơ quan tố tụng ở trung ương
hướng dẫn thì nó được thực hiện
như làmột quyđịnh củaBLTTHS.
Khi sửa đổi, bổ sung năm 2003,
BLTTHSchỉ“phápđiểnhóa”hướng
dẫncủacáccơquan tố tụngở trung
ươngmà thôi.
Quan điểm thứ hai cho rằng quy
Giữnguyênquyđịnhhiệnhành
Theotôi,Điều196BLTTHShoàntoànphùhợp,không
cần sửa đổi. TheoĐiều 170 BLTTHS, tòa sơ thẩm chỉ
được xét xử về những tội phạm ít nghiêm trọng, tội
phạmnghiêmtrọngvàtộiphạmrấtnghiêmtrọng.Nếu
không cógiới hạnxét xử, VKS cấphuyện truy tốvề tội
cốýgây thương tíchnhưng tòacấphuyện lại xửvề tội
giếtngười làvượtquá thẩmquyền.
Vềnguyêntắc,VKStruytốaithìphảicónghĩavụchứng
minhbằngchứngcứcảvềhànhviphạmtội lẫntộidanh
truytố.Vìthếratòa,đạidiệnVKSchứngminhkhôngđược
tội danh truy tố thì thayvì cứkết án theoýcủaVKS, tòa
hoàntoàncóquyềntuyênbốbịcáokhôngphạmtội.VKS
vẫn cóquyền khángnghị nếu khôngđồng ý với phán
quyếtcủatòa.Mặtkhác,việcthẩmphánmạnhdạntuyên
bốbịcáokhôngphạmtộisẽgiúpchođiềutraviên,kiểm
sátviênphảicótráchnhiệmhơn,chỉnchu,cẩnthậnhơn
khi thựchiệnnhiệmvụbởinếukhôngdễđếnoansai.
Luật sư
TRẦNTHÀNH
,
ĐoànLuật sưTP.HCM
Cầncânnhắckỹhơn
Tôiđồng tình rằng tòa làcơquanxétxửnên tòađược
quyềnquyếtđịnhtộidanhvàhìnhphạt.Nhưngtòaphải
tạođiềukiệnchobịcáođượcquyềntựbàochữa.Trường
hợpVKSvẫngiữ tộidanhđã truy tố thì tòacóquyềnxét
xửbịcáovề tộidanhkhácnặnghơn tộidanhmàVKSđã
truy tốnhưngquá trìnhxétxửphảibảođảmquyềnbào
chữacủabịcáovàtuânthủcácquyđịnhkháccủaBLTTHS.
Tuynhiên, điều tôi bănkhoăn là trong trườnghợpở
giaiđoạnđiềutra,cơquanđiềutraxácđịnhnghiphạm
khôngphạm tội có khunghìnhphạt caonhất đến tử
hình (bắtbuộcphải cóngườibàochữa)nênkhôngchỉ
định luật sư. Ra tòa, tòa kết luậnbị cáophạm tội khác
nặnghơn,cókhunghìnhphạtcaonhấtđếntửhình.Lúc
nàyphảiđảmbảoquyềncóngườibàochữacủabị cáo
ngaytừgiaiđoạnđiềutra rasao?Rồi thànhphầnHĐXX
sẽgồmbangườihaynămngười?Vì thế, tôiđềnghị các
nhà làm luật cầnphải cânnhắc, nghiêncứukỹhơn.
TS
PHANANHTUẤN
,
TrườngĐHLuậtTP.HCM
LTS
:
Như
PhápLuậtTP.HCM
vừaphảnánh,đềxuấtcho
tòađượcxửtộinặnghơntộimàVKStruytốtrongdựthảo
BLTTHS(sửađổi)đãgâytranhcãi.Gópthêmmộtgóc
nhìn,chúngtôixingiớithiệubàiviếtcủaôngĐinhVăn
Quế,nguyênChánhTòaHìnhsựTANDTốicao.
Bịcáophạm
tộigì,đểtòa
quyếtđịnh
Điềunàycũngđúngvớitinhthầncảicáchtưpháp:
Việcphánquyếtcủatòaánphảicăncứchủyếuvào
kếtquảtranhtụngtạiphiêntòa.
Phảnhồi
Tòachỉđưaraxétxửnhững
bịcáomàhànhviphạmtội
củahọbịVKStruytố.Việc
kếtánbịcáophạmtộigìdo
tòaquyếtđịnh?
đồng nhất hai khái niệm xét xử với
kết án nên đã dẫn đến việc hiểu
khôngđúng tinh thần củaĐiều196
BLTTHS năm2003.
Chúng tôi thấy cách hiểu trên là
hợp lýnhưngcáchhànhvăn tạiĐiều
196BLTTHSnăm2003chưarõràng,
cần phải sửa lại theo hướng: “Tòa
án chỉ đưa ra xét xử những bị cáo
màhànhvi phạm tội củahọbịVKS
truy tố.Việc kết ánbị cáophạm tội
gì do tòa ánquyết định”.
Hyvọng lầnsửađổi, bổsungnày,
các nhà làm luật quan tâm đến vấn
đề nàymột cách triệt để hơn.
▲
(PL)-Mộtnguồn tinchobiếtVKSNDTối
cao vừa có văn bản yêu cầuVKSND tỉnh
PhúYênkiểm tra, báo cáo lại vụ “
Đình chỉ
điều tra trái luật vụán thamô
” (
PhápLuật
TP.HCM
ngày 6-8 đã phản ánh).
Cuối năm2013,ỦybanKiểm traTỉnhủy
PhúYên chuyển hồ sơ vụ ông Võ Trọng
Bình, phó ban phụ tráchBanQuản lý rừng
phòng hộ huyện Sông Hinh, cho công an
huyện này để điều tra về hành vi tham ô
tài sản. Đến tháng 6-2014, Công an huyện
Sông Hinh khởi tố vụ án. Đầu năm 2015,
công an huyện lại đình chỉ điều tra vụ án
với lý do hành vi của ôngBình không cấu
thành tội phạm.
TheoỦybanKiểm traTỉnhủyPhúYên,
việcđìnhchỉđiều tra làkhôngđúngquyđịnh
pháp luật vì đây là vụ án tham nhũng gây
nhiều bức xúc trong cán bộ, nhân dân địa
phương. Trong vụ án trên, cán bộ bảo vệ
rừng lại ngangnhiên chiếm từđất rừngđến
đất ở, riêng ôngBình đã chiếm 18 ha, biến
rừng thành tài sảncủacánhânđể tư lợi nên
đãbị khai trừĐảng.Dođó,mới đâyỦyban
Kiểm tra Tỉnh ủy PhúYên đã có công văn
kiến nghị Ban Cán sự đảng VKSND tỉnh
PhúYên chỉ đạo phục hồi điều tra vụ án
tham ô tài sản xảy ra tại BanQuản lý rừng
phòng hộ huyện Sông Hinh, không bỏ lọt
tội phạm.
TẤNLỘC
(PL)-Ngày11-8,TAND
TP.HCM xử sơ thẩm đã
tuyênphạtHuỳnhThanh
Phùng tù chung thân,
HuỳnhThanhBằng14năm
tùcùngvề tội giết người.
HĐXXnhậnđịnhBằng
chủmưu trong vụ án khi
chỉ choPhùngnhậndạng
Dũng.Phùng làngười trực
tiếpgâyáncó tínhchấtcôn
đồ,nguyhiểmnêncầnxử
nghiêm.Nhưngxétnguyên
nhânxảy ra sựviệc là do
Dũnggây sựvà đánhBằng trước trong trạng
thái có uống rượu, hai bị cáo ăn năn hối cải,
lần đầu phạm tội, thuộc
diệngiađình có côngnên
xem xét giảmmột phần
hìnhphạt.
Theohồsơ,tối20-3-2014,
Bằng cùng ba người bạn
đang ngồi nhậu thì Phạm
VănDũng cùnghai thanh
niên lạigâysự,sauđóđánh
Bằng.Bằngđiện thoạicho
Phùng đến đánhDũng để
dằnmặt, trả thù.Dũng thấy
Phùngđến thì trốnvàonhà
vệ sinhnhưngPhùngvẫn
cầm cây xà beng chạy theođâmDũng chết.
HOÀNGYẾN
ViệnTốicaoyêucầubáocáoviệc
đìnhchỉvụthamôởPhúYên
Từbànnhậuđếntruysáttậnnhàvệsinh
Việcđềxuấtcho tòađượcxử tộinặnghơn tộimàVKS truy tốcòncónhữngýkiếnkhácnhau.
Ảnhminhhọa:HTD
Dẫngiảihaibị cáovề trạigiam.
Ảnh:HY
