CHỦNHẬT 20-9-2015
10
SỨCKHỎE
Nênăn trướckhingủvài tiếng
đồnghồ, uống rượubiavào
buổi tối sẽcàng làmchoâm
thanh“vangvọng”thêm.
Muônsựtại…
ngáymàra
Nhiều cặp đã từng “chung chăn sẻ gối” với nhau thú nhận rằng ngáy
làmột vấn đề vô cùng phiền toái. Người ta đang đặt ramột câu hỏi là
ngáy có ảnh hưởng đến sức khỏe không.
DS
NGUYỄNBÁHUYCƯỜNG,
Australia
H
ẳnnhiên,ngáy làmột
mối lo âumà người
mang tậtnàyphảiđối
phó hằng đêm. Nếu
bạn cảm thấy luôn
phải tỉnh giấc trong đêm vì tiếng
ồndo chínhbạngây rahoặc cuộc
hôn nhân của bạn có nguy cơ đổ
vỡ thì đã đến lúc bạn cần đi gặp
bácsĩđể làmmộtđiềugìđó.Hằng
năm, có rất nhiều cặp vợ chồng
trẻ nắm tay ra tòa ly dị cũng vì
không chịu nổi những “câu hò”
của bạn “đồng sàng” trong đêm
khuya thanh vắng.
Nhữngnẻođườngđem
đến “tiếng thởồnào”
Ngáy, theo định nghĩa, là một
tiếng thở ồn ào xuyên quamiệng
hoặcmũi trongkhi ngủ. Suốtmột
giấc ngủ sâu, tất cả cơ ở trong cơ
thể chúng ta đều ở trạng thái thư
giãn.Khi cơcuốnghọngđược thư
giãn thì cũng là một hiện tượng
bình thường làm cho đường hô
hấp của chúng ta bị đóng lại phần
nào. Không khí đi ra, đi vào phổi
thông qua đường hô hấp này. Thế
nhưng khi mũi và họng bị nghẽn
tắc, tiếng ngáy xuất hiện.
Ngáy sẽ làmgiảm lượngôxy tới
não, sự thiếuhụtôxynàycó thể làm
chết dần chếtmòn các tế bàonão.
Tuy nhiên, ngáy không có nghĩa
là ngưng thở. Có rất nhiều dạng
ngáy khác nhau ở nhữngmức độ
khácnhau, từnhẹđếnnặng.Ngáy
nhẹcó thểsẽngưngkhiđượcđánh
thức và thay đổi vị trí, tư thế ngủ.
Trongkhi ngáynặngvẫn“trơ trơ”
với những sự thayđổi này.
Ngáy được gây ra bởi rất nhiều
yếu tố.Ngáykinhniên thường rất
đặc trưngở lứa tuổi trungniên.Bởi
vì khi lớn tuổi, vòmhọngchúng ta
càng trở nên thu hẹp hơn, sự phát
triển của cơ cũng suy giảm trong
đó có cơvòm họng.
Béophì cũng làmột ‘thủphạm”
gâychứngngáyvì sẽ thặngdưmột
lượng chất béo lớn làm cho vòm
họng trởnênnhỏhẹphơnvà càng
bị siết chặt hơn. Di truyền và giới
tính cũng đóng một vai trò quan
trọng. Bởi vì nam giới có đường
không khí hẹp hơn ở nữ giới nên
tỉ lệ nam giới mắc phải tật ngáy
cao hơn. Hơn 70% đàn ông có tật
ngáykhingủ, trongkhiởnữgiới tỉ
lệnày là50%.Thốngkênàyđược
đưa ra trong cuộc nghiên cứu với
trên 2.000 người tạiÚc.
Nếu bạnmắc phải bệnh suyễn,
bịdịứng, cảmcúm, viêmxoang…
bạn cũng có thểmắcphải tật ngáy
donhững trởngại ởđườnghôhấp
gây ra. Lối sống cũng ảnh hưởng
đángkể. Nếubạnhút thuốc (hoặc
hút thuốc thụđộng) thì bạncóxác
suất mắc phải tật ngáy rất cao vì
khói thuốc làmgiảmnăng lực của
cơvòmhọng.Rượuvàmộtsốdược
phẩmnhư thuốcngủ, thuốckháng
histamine…cũnggópphầnvàocái
tật “khóưa” này.
Nhiềuhệ lụyđángbuồn
Nhữngngườimắcphảitậtngáycó
thểbị rối loạngiấcngủdo tiếngồn
củachínhmìnhgây ra.Ngáycũng
tácđộng tiêucực lêncuộcsốnghằng
ngàycủangườimắcphải, gâynên
sự cáu kỉnh, uể oải, làm việc kém
hiệuquả, cónhữngýnghĩ “không
giốngai”,hệ thốngmiễndịchcũng
bịsuygiảm, tinh thầnvà trí tuệbịsa
sút.Nhiều trườnghợpnặngcó thể
gâyđột quỵ, tiểu đường, áphuyết
cao, bệnh timmạchhoặc thậmchí
dẫn tới chết non.
Vềmặtxãhội, tậtngáycũngđem
đếnnhữnghệ lụynghiêm trọngvì
gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của
người khác. Nhiều cặp vợ chồng
phải thỏa thuậnngủ riêngvớinhau.
Đây cũng chính là “ngòi nổ” cho
những đổ vỡ hạnh phúc gia đình.
Cácnhà tâm lýhọcgiải thích rằng
nếuvợchồngkhôngngủchungmột
giường thìkhócócơhội “tám”với
nhau, không thể cùng nhau chia
sẻ những buồn vui của cuộc sống
thườngnhật,vìvậysẽkhómàhiểu
nhau, đời sống tình dục do vậy
cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Khi vợ chồng quyết định “phòng
ai người ấy ở” sẽ làm cho người
mang tật ngáy càng có cảm giác
bị cô lập nhiều hơn.
Thuốctránhthaităngrủirođộtquỵ
Nghiên cứu của ĐH Loyola (Mỹ) vừa công bố trên tạp chí
MedLink Neurology
cho thấy thuốc ngừa thai dạng uống có thể
làm gia tăng rủi ro tạo các cụcmáu đông, nguyên nhân của 85%
các cađột quỵ.Rủi ronàykhánhỏnếuphụnữkhông có thêm các
yếu tố rủi ro đột quỵ khác nhưng đặc biệt không thể xem thường
nếuhọđã có sẵn các yếu tốdễ dẫn tới đột quỵ.
Nghiêncứuđược thựchiện trênmột nhómphụnữMỹ.Kết quả,
thuốc ngừa thai làmgia tăng rủi rođột quỵ lên trungbình1,9 lần.
Trong100.000phụnữ sửdụng sẽ có trungbình8,5phụnữbị đột
quỵ. Đối với những phụ nữ sử dụng thuốc ngừa thai mà có thêm
hút thuốc, huyết áp cao, tiền sửđaunửađầu thì rủi rođột quỵ cao
hơn rất nhiều.
Trường hợp đột quỵ đầu tiên được xác định có liên quan đến
thuốc tránh thaiđượcbáocáonăm1962.Thờiđiểmđómứcnội tiết
tốnữestrogen trongviên thuốc tránh thai rất cao, 150micrograms/
viên. Hiện tại nó được điều chỉnhởmức 20-25micrograms/viên,
khôngvượt quá 50micrograms/viên.
TheoTS JoseBiller, nhữngphụnữ trẻkhôngcóbất kỳ rủi rođột
quỵnào có thể tậndụng lợi ích của thuốcngừa thai, tuynhiênvới
những phụ nữ đã có sẵn các yếu tố rủi ro đột quỵ thì không nên
dùngvì lợi bất cập hại.
THIÊNÂN
Trẻsốnggầnquốc lộdễbị
bệnhbạchcầu
So với trẻ em sống các khu vực khác, rủi ro bị bệnh bạch cầu
của trẻ em sốnggầnquốc lộ, đường cao tốc xe cộqua lại liên tục,
dày đặc sẽ cao hơn, tạp chí
American Journal of Epidemiology
dẫn nghiên cứu củaViệnNghiên cứuSức khỏe vàYkhoaPháp.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích 2.760 ca bạch cầu ở
trẻ em ở thủ đô Paris (Pháp) trong khoảng thời gian 2002-
2007 và so sánh với 30.000 trẻ em không bị bệnh bạch cầu.
Trong số 2.760 ca bệnh bạch cầu có 418 ca bị bệnh bạch cầu tủy
bào và gần 2.300 ca bệnh bạch cầu nguyên bào - dạng bệnh bạch
cầuphổbiến nhất.
So với các trẻ sống ở các vùng không có quốc lộ hay có nhưng
ít xe cộ qua lại, những trẻ sống trong bán kính 150m từ quốc lộ
xe cộ qua lại dày đặc có nguy cơ bị bệnh bạch cầu tủy bào cao
hơn tới 30%. Sựkhácnhau chưađượcxácđịnhởdạngbệnhbạch
cầunguyênbào.
Theo cácnhànghiên cứu, nguyênnhân làdo tiếpxúcquánhiều
với chất hóa học benzene từ khói xe. Benzene vốn đã được nhiều
nghiêncứu trướcxácđịnh làmột trongnhữngnguyênnhân làmgia
tăng bệnh bạch cầuởngười trưởng thành.
ĐĂNGKHOA
Tạisaophụnữmấtngủnhiềuhơn
namgiới?
Mất ngủ, khóngủ, ngủkhôngđược lâu thườnggặpởphụnữhơn
namgiới, nhiềuhơngầngấpđôi (41%).Loại trừcácyếu tố thểchất
ảnhhưởngđếngiấcngủnhưchukỳkinhnguyệt, trầmcảm, loâu…
một phần nguyên nhân được giải thích do di truyền. Sự di truyền
thểhiện rõ rệt hơnởphụnữ sovới namgiới, theomột nghiên cứu
củaĐHVirginiaCommonwealth (Mỹ) côngbố trên tạpchí
Sleep.
Nhómnghiên cứuphân tíchdữ liệu sức khỏe của khoảng7.500
người sinhđôi ởMỹ.Kết quả, ởphụnữ tỉ lệ thừahưởngdi truyền
mất ngủ từ gia đình lên tới 59%, trong khi đóở nam giới là 38%.
Nguyênnhânnằmởsựkhácbiệtgiới tínhnhưngkhácbiệtcụ thể thế
nào chưađượcxácđịnh.Theo tácgiảnghiên cứu -TSMackenzie
Lind, phát hiện này sẽ giúp ích cho việc can thiệp chữa trị chứng
mất ngủ, đặc biệt ở phụnữ.
THIÊNÂN
Cải thiệnbằngdụngcụ
và thói quensinhhoạt
Hiện tại, để làmhạnchế“cái loa
ban đêm” này, trên thị trường đã
xuất hiện các loại dụng cụ hỗ trợ
gọi là thiết bị CPAP (Continuos
PositiveAirway Pressure). Dụng
cụnàydùngbaobọcmũivàmiệng
nhằmkích thíchđườngkhôngkhí
mở rộng ra.Hiệnmột sốbệnhviện
đã tiếnhànhphẫu thuậtđể làm tăng
kích thước của đường không khí.
Trên đây là những phương pháp
can thiệp trực tiếp. Ngoài ra để
giúp hạn chế tật ngáy, người mắc
tật này cầngiảm cân, khôngđược
để béophì, bỏhút thuốc…
Dinh dưỡng cũng đóng một
vai trò vô cùng quan trọng. Một
bữa ăn khỏe mạnh bao gồm
carbohydrates (trái cây, rau cải,
đậu, hạt…), protein (thịt nạc, cá,
trứng, bơ sữa…), dầuvà chất béo
như bơ… sẽ gián tiếp ngăn được
tật ngáy.
Những thựcphẩmnên tránhbao
gồm thịt nướng, thức ăn chiên,
bánh ngọt, nước uống có gas, trà,
cà phê, rượu bia…Ngáy càng trở
nên tồi tệ hơn nếu bữa ăn quá trễ
gầngiờngủ.
◄
Vịtrívàtưthếngủcóảnhhưởng ítnhiềuđếntậtngáy,nằmngửasẽ làmchotìnhtrạngcàngtồitệhơnsovớinằmnghiêng.
Gốicũngđượcxem
như là“kẻđồng lõa”
chotậtngáynếu làm
tănggócgậpcủacổ,
làmcảntrởkhông
khí lưuthôngravào
đườnghôhấp.
