INTẠITP.HCM,CẦNTHƠ
GIÁ:
BANGÀNBẢYTRĂMĐỒNG
16
THỨHAI
12-10-2015
HOÀNGDUY
C
hínhphủThổNhĩKỳ
thông báo tổ chức
ba ngày quốc tang
để tưởng nhớ các nạn nhân
trongvụnổképngày10-10
trước nhà ga chínhở thủđô
Ankara.
Ba tổchứcbị
nghi vấn
Tối 10-10, 10.000 người
đã xuốngđườngbiểu tìnhở
Istanbul để phản đối Tổng
thốngRecepTayyipErdogan
(Hồi giáo bảo thủ) và đảng
Công lý và Phát triển cầm
quyền từ 13 năm nay.
Biểu tình cũng đã diễn
ra ở nhiều tỉnh, thành. Tại
Diyarbakir (có đa số dân là
ngườiKurd),xungđộtxảy ra
giữangườibiểu tìnhvớicảnh
sát.Sáng11-10,ngườidân lại
tiếp tục biểu tìnhởAnkara.
Nhiềucuộcbiểu tìnhcũng
đã diễn ra ở châu Âu. Tại
Zurich (Thụy Sĩ), hãng tin
ATS cho biết khoảng 1.000
người biểu tình đã trương
biểungữ“Chấmdứtkhủngbố
nhànướcởThổNhĩKỳ”.Tại
Pháp, hàngngànngười tuần
hành tại Paris vàMarseille.
Sauvụđánhbom, tại cuộc
họpbáo,Thủ tướngThổNhĩ
KỳAhmetDavutoglu thông
báocóbằngchứngcho thấy
vụ nổ kép do hai kẻ đánh
bom tự sát thực hiện.
Ôngkhẳngđịnhba tổchức
có thể là thủ phạm vụ đánh
bomgồmquânkhủngbốNhà
nước Hồi giáo, đảng Công
nhân người Kurd (PKK) và
Đảng-MặttrậnCáchmạngGiải
phóngNhândân (DHKP-C).
Vụnổxảy raba tuần trước
bầu cửQuốc hội trước thời
hạn (ngày 1-11). Đây là vụ
tấn côngđẫmmáunhất xảy
ra ởThổNhĩ Kỳ.
TổngthốngErdogan
bịmấtmặt
Báo
Libération
(Pháp)
bình luận tìnhhìnhThổNhĩ
Kỳhỗn loạndoTổng thống
Recep Tayyip Erdogan đã
tập trung quyền lực và cá
thể hóa quyền lực của chế
độ cầm quyền.
Trong 10 năm qua, Thổ
NhĩKỳchứngminh làquốc
gia yêu chuộng hòa bình,
công bằng, dân chủ trong
lúc nhiều biến cố xảy ra ở
Iraq, Syria,Yemen.
Sau đó xảy ra phong trào
biểu tìnhngồi hòabìnhGezi
năm 2013 nhằm phản đối
chính quyền phá bỏ công
viên Gezi ởAnkara và đòi
chính phủ từ chức.
Đếnngày7-6, kết quảbầu
cửQuốc hội cho thấy đảng
Dân chủNhândân (đối lập)
ủnghộngườiKurddầndần
được cử tri tín nhiệm.
Đảng Dân chủ Nhân dân
chiếmđược82/550ghế.Lần
đầu tiên trong 13 năm cầm
quyền, đảngCông lývàPhát
triển cầm quyềnmất thế đa
số (chỉđược259ghế)vàphải
lập liênminh cầm quyền.
Tổng thống Erdogan dự
định xem xét lại hiến pháp
nhằmhợp thức hóa các quy
định mới để thiết lập một
trật tựmới về xã hội và tôn
giáo. Khi có nhiều ý kiến
phản đối, ông tuyên bố tổ
chứcbầucửQuốchội trước
thời hạn ngày 1-11.
Khơi dậynội chiến
Trước đây Thổ Nhĩ Kỳ
đã từ chối can thiệp khi TP
Kobani (Syria)giápgiớiThổ
Nhĩ Kỳ bị quân Nhà nước
Hồi giáo bao vây (từ tháng
1-2014đến1-2015) bởi đây
là thànhphốcủangườiKurd.
NgườiKurdởThổNhĩKỳ
xuốngđườngkêugọicứugiúp
người anh em bên Syria thì
bị trấn áp. Cuối cùng ngày
20-7 xảy ra vụ đánh bom
thảm khốc ởSuruç.
Nhân cơ hội này, Tổng
thống Erdogan lấy danh
nghĩa trấn áp khủng bố để
phát động cuộc chiếnnhắm
đếnhaimục tiêu song song:
Nhà nước Hồi giáo ở Syria
và PKK ởmiềnBắc Iraq.
MáybayThổNhĩKỳném
bomvàocăncứPKKởSyria
và Iraq. Trong nước, đảng
Nhân chủNhân dân bị xem
như kẻ thù quốc gia.
Cuộc chiến chống người
Kurd bành trướng, sau đó
mở rộng ra các thành phần
xãhộiđãủnghộngườiKurd.
Cảnh sát bắt người hàng
loạt.Cáccuộcbiểu tìnhhòa
bình bị cấm. Từ ngày 7-9,
cảnh sát mở chiến dịch tấn
côngcácvănphòngcủađảng
Dân chủNhân dân.
Hậuquả làPKKđã trảđũa
bằng các vụ tấn công kinh
hoàng saumột thời gian ẩn
mình. Máu trả bằng máu.
ThổNhĩKỳnhư sống trong
cảnh nội chiến.
▲
TangtócThổNhĩKỳ
TổngthốngThổNhĩKỳbịchỉtríchđãphátđộngnộichiếnđểgiànhđasố
trongbầucửQuốchộisắptới.
Tên lửaIranđầutiênđược
điềukhiểnđếnkhinổ
Iran đã thử nghiệm thành công tên lửa mới Emad
(ảnh).
Hãng tin Irna (Iran) đưa tin ngày 11-10, Bộ
trưởngQuốc phòng IranHosseinDehghan thôngbáo
tên lửamới do Iran sản xuất và đây là tên lửa tầm xa
đầu tiên được định hướng từ xa đến khi tên lửa đánh
vàomục tiêu.Ôngkhôngnêu rõ tầmbắnxabaonhiêu.
Ôngkhẳngđịnh: “Chúng tôi khôngcầnxinphépai để
gia tăng khả năngphòng thủ và đạnđạo”.
Nghị quyết 2231 của
HộiđồngBảoanLHQdự
kiếnsẽcấmvậnnămnăm
nếu Iranmua bánvũkhí
quy ước và yêu cầu Iran
trongtámnămkhôngphát
triểntênlửađạnđạomang
đầuđạnhạtnhân. Irancó
nhiều loại tên lửađạt tầm
bắn đến 2.000 km. Iran
khẳng định tên lửa đạn đạo chỉ mang tính chất phòng
thủvàkhông thểmangđầuđạnhạt nhân.
TNL
Syriakhenchiếndịchcủa
Ngahiệuquả
Ngày 10-10, Thứ trưởng Ngoại giao Syria Faysal
Mikdad khen ngợi chiến dịch không kích của Nga ở
Syria phù hợp luật pháp quốc tế và so với chiến dịch
của liênminh doMỹ đứng đầu thìminh bạch hơn và
hiệu quả hơn. Ông nhận xét Nga đã công khai vũ khí
sử dụng, mục đích đánh phá và diễn biến phối hợp
giữa lực lượng hàng không-vũ trụNga với quân đội
Syria. Ông cho rằng chiến dịch của liênminh đã che
giấumục đích thực sựởSyria.
Trong khi đó, hãng tin Sputnik (Nga) đưa tin nhờ
Ngayểm trợvềkhôngquân, quânđội Syriađã chiếm
được nhiều vùng quanh trục lộ chính. Cùng tham gia
vớiquânđộiSyriacó lực lượngHezbollahcủaLebabon.
Trongkhiđó,QuốchộiMỹđang làmrõvìsao tìnhbáo
Mỹkhôngbáo trướcvềchiếndịchkhôngkíchcủaNga
tại Syria.Trướcđâyđã từngxảy ramột sốvụ tương tự
nhưCrimeabấtngờsápnhậpvàoNgahayTrungQuốc
xây đảo nhân đạo ở biểnĐông. Ngày 11-10, tổ chức
HumanRightsWatch (Mỹ) cho rằngNga đã sử dụng
hoặc cung cấpbombi choquânđội Syria.
D.THẢO
Biểutìnhđòicông lýcho
ngườidađen
HàngngànngườiMỹgốcPhi đã tập trung tại quảng
trườngquốcgia trước tòanhàQuốchội ởWashington
hôm 10-10 (giờ địa phương) để đòi công lý vào thời
điểm xảy ra nhiều vụ cảnh sát sử dụng bạo lực với
người da đen. Hoạt động này được tổ chức nhân kỷ
niệm 20 năm phong trào “Tuần hành triệu người”
(MillionManMarch).
Phong tràokhởi đầu từnăm1995nhằmkêugọi dư
luậnvàchínhquyềngiảiquyết tình trạngbấtbìnhđẳng
đối với người Mỹ gốc Phi. Trước khi trở thành tổng
thống, năm 1995 khi còn là nghị sĩ bang Illinois, ông
Obama đã từng tham gia tuần hành.
Hôm10-10, thủ lĩnhda đenLouis Farrakhan thuộc
tổ chứcQuốc gia của người Hồi giáo kêu gọi đã đến
lúcngườidađennóiquáđủ rồivàcần thốngnhấthành
độngđể có công lý.Danh tính cácnạnnhândađenbị
cảnh sát bắn chết gần đây nhưTamir Rice (12 tuổi),
Michael BrownởFerguson, EricGarner ởNewYork
được xướng lên. TheoAFP, trong 20 năm qua, điều
kiện kinh tế-xã hội của người da đen không thay đổi
mấy. Tỉ lệ thất nghiệpnăm1995 là 8,1% sovới 8,9%
vào tháng9-2015.
H.DUY
Biểu tìnhởAnkaravàbomnổngày10-10.
Ảnh:AFP,REUTERS
95
người chết và 246 người bị
thương trong vụ đánh bom
kép xảy ra lúc 10 giờ 4 phút
sáng10-10 tạinhàgachínhở
Ankara.Theocácnhânchứng,
hai vụ nổ xảy ra cách nhau
vài giây. Vào lúc đó nhiều
người tập trung tham gia
tuầnhànhđểphảnđối quân
đội némbomvàođảngCông
nhân người Kurd kể từ ngày
24-6.Mỹ,Nga, Phápvànhiều
nước đã gửi lời chia buồn.
ThổNhĩKỳđangbướcvàothời
kỳrối rengiốngnhưcácvụđảo
chínhquân sựvàonhữngnăm
1960, 1971và1980.
Báo
LeMonde
(Pháp)
Quoc te
Tiêuđiểm
Mỹcho rằngbốn tên lửabắn từ tàuNga rơiở Iran.
Ảnh:DAILYMAIL
Ngày10-10, sauvụđánhbom képở
Ankara,LiênminhCáccộngđồngngười
Kurd thôngbáođảngCôngnhânngười
Kurd (PKK)sẽngừnghoạtđộngthùđịch
trongthờigianbatuầntrongbầucửQuốc
hộitrướcthờihạnởThổNhĩKỳ,trừphiPKK
bị tấncông. PKK tiếnhànhđấu tranhvũ
trang từnăm1984. Cuối năm2012, PKK
vàThổNhĩKỳđàmphánngừngbắnsuôn
sẻchođếnngày7-6làngàyđảngDânchủ
NhândânởThổNhĩKỳ thắng lợi.
Trongkhiđó,đảngDânchủNhândân
đối lập (ủnghộngười Kurd) ởThổNhĩ
Kỳ lên tiếng tốcáovụđánhbomképở
Ankara là tội ácman rợvà lênánchính
phủ là“nhànướcsátnhântựbiếnthành
mafia”(ámchỉchínhquyềnđứngsauvụ
đánhbom).
Đảngnàyđãsosánhhaivụđánhbom
ởAnkarangày 10-10 và vụđánhbom
hôm20-7ở Suruç (bomnổ lúc những
ngườiủnghộngườiKurdởSyriađangtập
trung làm32ngườichết,hơn100người
bị thương) cónhiềuđiểmgiốngnhau.
Báo
LeMonde
(Pháp)sosánhvụđánh
bomởAnkarangày10-10 rấtgiốngvới
vụnổtạiTPDiyarbakirhôm5-6(haingày
trướcbầu cửQuốchội). Hai vụnổ liên
tiếpnhau lúcđảngDân chủNhândân
tậptrungbiểutình(bốnngườichết,400
ngườibị thương).
Cácbáoủnghộchínhphủđưaranhiều
giảithíchkhácnhau.Báo
Sabah
đổlỗicho
đảngDânchủNhândânđangkhai thác
cái chếtvìđộngcơchính trịnhư lúcxảy
ravụnổngày5-6ởDiyarbakir. Cácbáo
Yeni, Safak
và
Yeni Akit
cũngbình luận
tương tựvàámchỉđảngDânchủNhân
dân làthủphạmvụđánhbomởAnkara.
