6
THỨHAI
18-1-2016
Phong su-Chuyen de
Nữlãnhđạođầu
tiêncủaĐàiLoan
NữlãnhđạocủaĐàiLoanmangdángdấpcủa
nữthủtướngĐứcAngelaMerkel.
TRUNGNHÂN
T
rongnhiều tuần lễcuối cùngcủacuộcvậnđộng tranh
cử, bàTháiAnhVănđãđi vềnhưmột con thoi giữa
các tỉnh trên hòn đảo này để nói chuyện với các cử
triĐài Loan.Hình ảnhbàgiơ caonắmđấm lênvàhôvang
khẩu hiệu “Thắp sángĐài Loan!” cũng không còn lạ lẫm
trên truyền thông. Vây quanh bà luôn là những đám đông
đầy phấn khích. Chào đón bà luôn là những cuộcmít-tinh
rầm rộ. Từ một nữ giáo sư dạy luật tại Đài Loan, người
phụ nữ với tên gọi thân mật “Tiểu Văn” đã trở thành nữ
lãnh đạo đầu tiên củaĐài Loan.
Cứu tinh củađảngDPP
Tân nữ lãnh đạo Đài Loan - Thái AnhVăn, 59 tuổi, là
một trí thứcđượcđào tạo từnướcAnh. Làcongái lớnnhất
trongmột gia đình thươnggia giàu cóvới chínngười con,
“Tiểu Văn” tốt nghiệp ngành luật tại ĐHĐài Loan. Sau
đó bà tiếp tục theo đuổi chương trình sau đại học ở các
môi trường giáo dục rộngmở hơn và nhanh chóng gặt hái
nhiều “quả ngọt”. BàThái đã hoàn thànhbằng thạc sĩ luật
ởĐHCornell, NewYork (Mỹ) và đạt được học vị tiến sĩ
từTrườngKinh tế LuânĐôn.
BàTháiAnhVăn sauđóquay trởvềĐài Loanvàbắt đầu
giảngdạyvề luật trướckhibướcchânvàoconđườngchính trị
trong thậpniên1990.Theo tờ
TheGlobeandMail
(Canada),
các cộng sự của bà đánhgiá bà banđầukhôngphùhợpvới
chính trị. Tuynhiên, nhờvào sự siêngnăngvà khả năng tư
duy sắcbén, bàđãnhanh chóng chứngminhđượcnăng lực
bản thânvàdần tiếnxa trong chínhphủĐài Loan. Bàđược
đềnghị đảmnhiệmnhiềuvị trí cấpcao, như thànhviênđàm
phán đưaĐài Loan gia nhậpTổ chứcThươngmại Quốc tế
(WTO), cố vấn choHội đồngAn ninhQuốc gia và sau đó
là chủ tịchHội đồngCác vấn đề đại lục - cơ quan quản lý
các vấnđề trong quan hệĐài Loan -TrungQuốc đại lục.
Năm 2012, bà cũng đã từng thử sức chạy đua tranh cử
chiếc ghế lãnh đạoĐài Loan nhưng bất thành. Tuy nhiên,
thất bại đầu tiên đó không làm bà nhụt chí. Thất bại năm
2012 của bà bị chỉ trích là dobà thiếu sự tập trung, quản lý
yếukémvà phụ thuộc quá nhiềuvàomột nhóm cốvấnhạn
hẹp. Theo tờ
The Guardian
, kể từ sau thất bại đó, bà Thái
đãmài dũa lại những kỹ năng trước công chúng củamình,
diễn tập trướcchomọi cuộc tranh luận, loạibỏ thẳng taycác
vấnđềcókhảnănggâyphân tâmvàhợp tácvới thêmnhiều
cốvấn. Bà cũngđồng thờimở rộngquanhệ với cộngđồng
doanhnghiệp, đồng thời tăng cườnghợp tác giữa đảng của
bà với các nhân sĩ nổi tiếngĐài Loan, giúp tăng tiếng nói
cho cả bà và đảngDân chủ tiến bộ (DPP) trong các vấn đề
chính trị.Chỉ bốnnăm sauđó,TháiAnhVănđãchiến thắng
đối thủ Eric Chu của Quốc Dân Đảng và trở thành người
lãnh đạoĐài Loan.
Với chiến thắng lầnnày, bàThái đã trở thànhnữchính trị
giađầu tiênvà là thànhviên thứhai củaDPP lênnắmquyền
lãnh đạoĐài Loan. Chính trị gia thuộc DPP lãnh đạoĐài
Loan từnăm2000đến2008, ôngTrầnThủyBiển, đãđể lại
một di sản nặng nề cho đảng này với nhiều vụ bê bối tham
nhũng.Tờ
Quartz
bình luậnbàTháiVănAnhđược cangợi
chính là nhân tốgiúpvực dậyđảngDPP saunăm2008đầy
sóng gió, khi đảng này nhận thất bại trong cuộc chạy đua
tranhcửvớiQuốcDânĐảng, nguồn tài chínhcạnkiệt vàbê
bối thamnhũng củaôngTrầnThủyBiểnbị phanhphui.Đã
có những lúc các chuyên gia đánh giá số phận củaDPPđã
đến hồi kết vào năm 2008. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo và
ảnh hưởng của bà TháiAnhVăn, DPPđã hồi sinh và cuối
cùngđạt được chiến thắng “ngọt ngào” trongnăm 2016.
Phiênbản châuÁcủanữ thủ tướngĐức?
Tờ
The Globe andMail
cho biết bà TháiAnhVăn luôn
xem nữ thủ tướngĐứcAngelaMerkel và cố nữ thủ tướng
AnhMagagret Thatcher là những hình mẫu nữ chính trị
gia mà mình ngưỡng mộ. Ông Gerrit van derWees, một
chuyên gia vềĐài Loan đã nhiều lần gặp bài Thái tạiMỹ,
chobiết bà thườngxuyên so sánhbản thânmìnhvới nữ lãnh
đạo của nướcĐức. Bà Thái đặc biệt ngưỡngmộ tính cách
quyết đoán của bàMerkel, cũng như cách thức bàMerkel
xây dựngmột chính quyền cầu thị và một xã hội mở. Bà
Thái cũngđánhgiá quyết địnhmở cửa biêngiới chongười
tị nạnSyriacủabàMerkel trongnămqua làmột quyết định
canđảmvà tích cựcmà bà sẵn sànghọc hỏi.Gerrit vander
Wees thừa nhận cá tính giữa bà Thái và nữ lãnh đạo nước
Đức có nhiềuđiểm tươngđồng.
J.Michael Cole, một học giả củaQuỹTư duyĐài Loan
mà bà Thái AnhVăn tham gia điều hành, đánh giá chính
trị không “đến với bà Thái một cách tự nhiên” như nhiều
chính trị gia tại châuÁ.Nó là thànhquả của sự lựa chọnvà
rèn luyện của bản thân bà. Trongmột cuộc phỏng vấn với
tạp chí
Time
trongnăm2015, bàThái tiết lộ từkhi cònnhỏ
bà không được gia đình đánh giá là đứa trẻ có triển vọng
thành đạt. BàThái đã nỗ lực vượt qua những định kiến và
lựa chọn sốngmột “cuộcđời sôi động”khi chọnNewYork
và London là những nơi để lấy hai bằng thạc sĩ và tiến sĩ
luật củamình.Tờ
TheGuardian
bình luậnchínhnhữngkinh
nghiệm quốc tếmà bà Thái thu nhập được chính là những
sựbổ sung quýgiámà đảngDPPcòn thiếu.
Trong một cuộc trao đổi ngoại giao bị tiết lộ củaMỹ,
được viết vào năm 2006, bà Thái đã được đánh giá làmột
nhà chính trị gia kỹ trị hiếm có tại châuÁ, xây dựng danh
tiếngnhưmột “nhàđàmpháncứng rắn”vàmột “nhàcốvấn
thông thái” với “kinh nghiệm đáng nể về kinh tế”. BàThái
được đánh giá là có năng lực cực kỳ tốt và rất có khả năng
thuyết phục. Trongmột trao đổi ngoại giao khác viết vào
năm 2008, ông StephenM.Young nay là tổng lãnh sựMỹ
tạiHongKongđãđánhgiá “cá tính trungdungvànói năng
nhỏnhẹ, cũngnhưnăng lực học thuật lẫnnghiệpvụ của bà
Thái sẽ tácđộngđến chính trịĐài Loan theo cáchmàđa số
các chính trị giaDPPkhông thể làmđược”.
Cũng tương tựnhưnữ thủ tướngĐứcAngelaMerkel, bà
Thái đượcđánhgiá làmột hìnhmẫuchính trị gia trí thứcvà
thực dụnghơn làmột người suốt ngày chỉ biết hôhàokhẩu
hiệu. BattoNathan, chuyên gia tạiViệnNghiên cứuTrung
Hoa,đánhgiá: “BàTháikhôngphải làmộtdiễngiảkiệtxuất.
Bàcũngkhôngphải làmột nhânvật hàonhoáng.Nhưngbà
lại làmột người chăm chỉ, luôn có sự chuẩnbị kỹ lưỡngvà
luôn tỏ ra chân thành. Có lẽ đây là điềumàĐài Loan đang
cần,một người cóđủnăng lực thật sựvàkhảnăng lãnhđạo
tốt chứkhông phảimột chính trị gia hào nhoáng”.
s
PhảnứngcủaTrungQuốc
Trangwebzaobao.sgđưatintối16-1,ngườiphátngôn
BộNgoại giaoTrungQuốcHồng Lỗi tuyênbốbất luận
tìnhhình lãnh thổĐài Loan có thay đổi gì, TrungQuốc
vẫnkiên trìnguyên tắc“mộtTrungQuốc”vàTrungQuốc
phảnđốiĐài Loanđộc lập,“haiTrungQuốc”.Ngườiphát
ngônnói:“Đài Loan làvấnđềnội chínhcủaTrungQuốc.
Trên thếgiới chỉ cómộtTrungQuốc.Đại lụcvàĐài Loan
cùngthuộcTrungQuốc.Chủquyềnvà lãnhthổcủaTrung
Quốc toànvẹnkhôngchophépchiacắt”.
Ngườiphátngônnêu,TrungQuốcgiữýchí“kiêncường
nhưbànthạch,quyếtkhôngkhoannhượnghoạtđộng ly
khaiĐài Loanđộc lậpdưới bất cứhình thứcnào”. Người
phátngônhyvọngvà tin tưởngcộngđồngquốc tếủng
hộnguyên tắc“mộtTrungQuốc”.
Báo
Wall Street Journal
(Mỹ) nhậnđịnh sựkiệnứngcử
viênđảngDân chủ tiếnbộThái AnhVănđược bầu làm
ngườiđứngđầuĐàiLoanvàđảngDânchủtiếnbộthắng
ápđảođã làmthấtbạiýđồthốngnhấtĐàiLoancủaTrung
Quốc. Báoghinhậndùchiến thắngcủabàTháiAnhVăn
nằmtrongdự liệunhưngđâyvẫn làcúsốckhiếnquanhệ
WashingtonvàBắcKinh sẽcàng thêmphức tạp.
Trangmạng
PhượngHoàng
đưatintrongphátbiểutối
16-1, bàThái AnhVănbày tỏ sau khi nắmquyền, bà sẽ
thúcđẩygiao lưuhiệpthươnghaibờ, lấynguyêntắcdân
chủ làmnền tảng thúcđẩyquanhệhaibờ,bảođảmduy
trìhiện trạnghòabìnhổnđịnh, tạo lợi íchvàphúc lợi lớn
nhấtchongườidân lãnh thổĐài Loan. Bànói:“Haibờcó
tráchnhiệm cốgắnghết sức, lấyphương thức đôi bên
đều có thể chấpnhận, bảođảmhai bờ không có khiêu
khích, khôngcóbất trắc”.
CHUTÂM
BàTháiAnhVănănmừng
chiến thắng tạiĐàiBắc
vàongày15-1.Ảnh:AFP
Nhữngngườiủnghộcủa
đảngDPPxúcđộngkhi
nghebàiphátbiểuchiến
thắngcủabàTháiAnh
Văn tạiĐàiBắcngày16-1.
Ảnh:GETTY
