16
THỨNĂM
18-2-2016
Quốc tế
TSNGÔHỮUPHƯỚC
,
PhóTrưởngkhoaLuậtquốc
tế,TrưởngbộmônCôngpháp
quốctế,ĐHLuậtTP.HCM
T
heo nguồn tin của
Fox
News
,ảnhvệtinhcủahãng
ImageSat International
ngày 14-2 cho thấy Trung
Quốc đã lắp đặt hai khẩu
đội với támbệphóng tên lửa
HQ-9cùngradar trênđảoPhú
Lâm thuộc quần đảoHoàng
Sa củaViệtNam
.
Đây là hệ thống phòng
không có tầm xa 200 km và
có thểgâyđedọađối với bất
kỳmáybaynàobaygầnkhu
vực này.
Vềphươngdiện luật pháp
và quan hệ quốc tế, hành vi
nêu trênđã vi phạmnghiêm
trọng chủ quyềnViệt Nam,
bởi lẽ quần đảo Hoàng Sa
thuộc chủ quyền không thể
tranh cãi củaViệt Nam.
Hành vi này cũng đã vi
phạm“Thỏathuậncácnguyên
tắccơbảnchỉ đạogiải quyết
các vấn đề trên biển” giữa
Việt Nam và Trung Quốc
năm 2011. Theo thỏa thuận,
hai bên cam kết đẩy mạnh
đàm phán vấn đề trên biển,
tìmkiếmgiảiphápcơbảnvà
lâudàimàhaibênđềucó thể
chấpnhậnđược.
Trước khi giải quyết dứt
điểm tranh chấp trên biển,
hai bên cùng giữ gìn hòa
bình,ổnđịnh trênbiểnĐông,
giữ tháiđộbình tĩnhvàkiềm
chế, không làmphức tạphóa
hoặc mở rộng thêm tranh
chấp, không để các thế lực
thù địch phá hoại quan hệ
hai Đảng, hai nước, xử lý
các vấn đề nảy sinh với thái
độ xây dựng, không để ảnh
hưởng tới quanhệhaiĐảng,
hainướcvàhòabình,ổnđịnh
ởbiểnĐông.
Mặt khác, hànhvi nàycủa
TrungQuốc sẽ làm gia tăng
căng thẳng trên biển Đông.
TrungQuốccũngđãviphạm
Tuyênbốvềứngxử của các
bênởbiểnĐông (DOC)năm
2002. TheoDOC, các nước
thànhviênASEANvàTrung
Quốc đã camkết:
•
Giải quyết mọi tranh
chấp lãnh thổ và tranh chấp
về quyền tài phán bằng các
biệnpháphòabình,khôngsử
dụng vũ lực hoặc đe dọa sử
dụng vũ lực, thông qua trao
đổi ý kiến và thương lượng
hữunghịgiữacácquốcgiacó
chủquyền liênquanphùhợp
với các nguyên tắc phổ cập
của pháp luật quốc tế, trong
đócóCôngướcLHQvềLuật
Biểnnăm1982 (UNCLOS) .
•Khẳng định tôn trọng tự
do hàng hải và tự do bay ở
biểnĐôngnhưđã được quy
địnhbởi cácnguyên tắcphổ
cập của pháp luật quốc tế,
trong đó cóUNCLOS.
•
Kiềm chế, không tiến
hành các hoạt động có thể
làm phức tạp thêm hoặc gia
tăng tranh chấp, ảnh hưởng
đếnhòabìnhvàổnđịnh của
khu vực.
•Camkết tìmkiếmphương
cách xây dựng lòng tin căn
cứ vào các nguyên tắcHiến
chươngLHQ,UNCLOS,Hiệp
ước thân thiện và hợp tác ở
Đông NamÁ, năm nguyên
tắc tồn tại hòa bình và các
nguyên tắcphổcậpkháccủa
pháp luật quốc tế, bìnhđẳng
và tôn trọng lẫnnhauđể tìm
kiếm các phương cách xây
dựng lòng tin.
Theođó,ASEANvàTrung
Quốc cam kết trong khi tìm
kiếmgiải pháphòabìnhcho
các tranh chấp, các bên cam
kết tăngcườngnỗ lựcđểxây
dựng lòng tin như tiến hành
đối thoạiquốcphòng, đốixử
nhânđạovớingườibịnạn trên
biển, thông báo cho các bên
liên quan về các cuộc diễn
tập quân sự, trao đổi thông
tin liênquan…
SựkiệnTrungQuốcngang
nhiên lắpđặt tên lửa trênđảo
PhúLâmđãviphạmnghiêm
trọng luật pháp quốc tế và
DOC, cản trở tiến trình xây
dựngBộQuy tắcứngxửcủa
cácbênởbiểnĐông (COC),
làmbùngphát nguycơchạy
đuavũ trang, ảnhhưởng tiêu
cựcđếnquanhệhợptácTrung
Quốc-ASEAN.
Ngoài ra,hànhđộngnàysẽ
làm tiến trìnhgiải quyết các
tranh chấp trên biển Đông
Ảnhvệtinhngày14-2chothấyTrungQuốcđãtriểnkhai tên lửatrênđảoPhúLâm.
Ảnh: IMAGESAT INTERNATIONAL
Hội nghị cấpcaođặcbiệtMỹ-ASEAN tại
Sunnylands (Mỹ) đã kết thúc sau hai ngày
làm việc
(ảnh).
Phát biểu bếmạc hội nghị
hôm 16-2 (giờ địa phương), Tổng thống
Obama đã kêu gọi dừng bồi đắp, xâymới
và quân sự hóa trên biển châuÁ (gián tiếp
ám chỉ TrungQuốc).
ÔngkhẳngđịnhMỹ “tiếp tụcbayqua, đi
tàu và hoạt động tại nơimà luật pháp quốc
tế cho phép”. Ông nhấnmạnhMỹ ủng hộ
các đồngminh cũng làm như thế.
Ông nói ông vàASEAN cam kết mạnh
mẽ về một trật tự quốc tế, trong đó quyền
củamọi quốcgia lớnhaynhỏđềuđược tôn
trọng. Ông xác định “mọi tranh chấp đều
phải được giải quyết hòa bình”.
ĐàiTiếngnóiHoaKỳ
đưa tinôngObamađã
thôngbáohàng loạt biệnpháp thúcđẩykinh
tếMỹ-ASEAN.Ôngcôngbốsángkiến“Kết
nốiMỹ-ASEAN”đểđiềuphối camkết này.
Cùngngày, trangwebcủaNhàTrắngcông
bố “Tuyên bố chung hội nghị cấp cao đặc
biệt các nhà lãnh đạoMỹ-ASEAN-Tuyên
bố Sunnylands”. Tuyên bố chung nêu 17
nguyên tắcđịnhhướnghợp tácMỹ-ASEAN.
Về tranh chấp hàng hải, tuyên bố nêu:
• Cam kết giải quyết hòa bình các tranh
chấp, baogồm tôn trọnghoàn toàn các tiến
trìnhpháp lývàngoại giao, khôngđedọa sử
dụng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực phù hợp
luật pháp quốc tế vàUNCLOS.
• Cam kết duy trì hòa bình, an ninh và
ổnđịnh trongkhuvực, bảođảm anninhvà
an toàn hàng hải, bao gồm quyền tự do đi
tàu, bay qua và các sử dụng hàng hải hợp
phápkhác; không cản trở thươngmại hàng
hải hợp pháp cũng như phi quân sự hóa và
kiềm chế trong hành động.
Trong khi đó, kênh truyền hình
Channel
NewsAsia
(Singapore) đưa tin tại cuộc họp
báo sauhội đàmvớiNgoại trưởngÚc Julie
Bishop tại BắcKinh ngày 17-2, Bộ trưởng
Ngoại giao Vương Nghị bác bỏ tin Trung
Quốc bố trí tên lửa trên đảo PhúLâm.
Tuy nhiên, ông khăng khăng cho rằng
TrungQuốc“cóquyềnbố trímột sốphương
tiệnhạn chế và cần thiết để tựvệ”.
H.DUY
TrungQuốccố thayđổi hiện trạng
biểnĐông
Kênhtruyềnhình
ChannelNewsAsia
(Singapore)đưatintrao
đổivớibáochítạiTokyo(Nhật),ĐôđốcHarryHarrisJr.,Tư lệnh
bộchỉhuyTháiBìnhDươngMỹ,chobiếtôngrấtquantâmđến
thông tinTrungQuốcbố trí tên lửa trênđảoPhú Lâm. Ông
giải thích:“Nếucó tên lửaởđó, có thểđó làdấuhiệuquânsự
hóaởbiểnĐôngbằngcácphương tiệnmàChủ tịchTậpCận
Bình từngnói sẽkhông làmnhư thế”.
Bộ trưởngQuốcphòngPhilippinesVoltaireGazmin tuyên
bốsựkiệnTrungQuốctriểnkhai tên lửatrênđảoPhúLâmđã
làmgia tăngcăng thẳng trênbiểnĐông.
Kênh truyềnhìnhMỹCNNdẫn lờimộtquanchứccấpcao
MỹghinhậnTrungQuốc triểnkhai tên lửa trong lúchộinghị
Mỹ-ASEANđangdiễnra làmộtminhchứngnữachothấyBắc
Kinhđangcố thayđổihiện trạngbiểnĐông.
ChuyêngiaAshleyTownshendtạiTrungtâmHợptácvàQuản
trịchâuÁ-TháiBìnhDươngthuộcĐHPhụcĐánởThượngHải
(TrungQuốc)nhậnđịnhrõràngđây làhànhđộngkhiêukhích.
Ông lưuý:“Việctriểnkhaitên lửađã làmgiatăngđángkểtiềm
lựcquânsựcủaTrungQuốc trongkhuvực”.
Trả lờiReuters,chuyêngiaMiraRapp-HoopertạiTrungtâm
AnninhMỹmới khẳngđịnhđây khôngphải lầnđầuTrung
QuốcđưavũkhítớicácđảoTrungQuốcchiếmđóngtráiphép
trênbiểnĐôngkể từnăm1974.
Bànhậnđịnh:“Tôichorằngviệctriểnkhaitênlửađấtđốikhông
làmộtđộngthái leothangđángkể.Nếucáchệthốngnàyđã
đượctriểnkhai, rấtcóthểđó làtínhiệucảnhbáoTrungQuốc
muốngửi tớihoạtđộngduy trì tựdohànghảiquakhuvực”.
NhậnđịnhvớihãngtinBloomberg(Mỹ),việnsĩFelixChang
ởViệnNghiêncứuChínhsáchđốingoại tạiPhiladelphia (Mỹ)
chorằnghànhđộngcủaTrungQuốcchỉkhiếncácnướcthêm
nghi kỵTrungQuốc.
Ôngkhẳngđịnh:“BộNgoại giaoTrungQuốccó thể tuyên
bốbố trí tên lửa là quyềnphòng thủ tựnhiên của họ. Tuy
nhiên, việc triểnkhai chúngchắcchắnsẽđặt ranghi vấnđối
với tuyênbốmà lâunayBắcKinh luôn rêu rao là tránhquân
sựhóabiểnĐông”.
ChuyêngiaMichael Pillsbury, GiámđốcTrung tâmChiến
lượcTrungQuốc (ViệnNghiên cứuHudson) đồng thời là cố
vấnLầuNămGóc, nhậnxét:“Hànhđộng triểnkhai hệ thống
tên lửarõràngđãvượtqua lằnranhđỏvàđồngnghĩavớiviệc
cácđơnvịkhácnhư lụcquân,hảiquânvàkhôngquâncóthể
cũngsẽđượcđiềuđộngđếnkhuvực…HànhđộngcủaTrung
QuốcchắcchắnsẽkhiếnLầuNămGóccânnhắccácbướcđi
tiếp theo trongchiến lược tái cânbằngởkhuvực”.
BẢODUY -TNL
Cáchànhđộngphươnghại
đếnhòabình,anninh,ổnđịnh
củakhuvựcvàthếgiớinhưbồi
đắp,xâydựngđảonhântạo, lập
căn cứquân sự, tập trận, diễn
tậpquân sựquymô lớn trên
biểngầnkhuvực tranhchấp.
Tiêu điểm
ĐƯA TÊN LỬAĐẾNĐẢOPHÚ LÂM
TrungQuốc làmgia tăng
căng thẳng
TrungQuốcđãviphạm“Thỏathuậncácnguyêntắccơbảnchỉđạogiảiquyếtcácvấnđềtrênbiển”giữaViệtNamvà
TrungQuốcnăm2011.
ngày càngphức tạpvà nguy
hiểm, đồng thời cũngđedọa
trực tiếpđếnanninhvà tựdo
hàng hải, an ninh và tự do
hàng không cũng như hoạt
động thươngmại.■
Mỹ, ASEANvàÚckêugọi phi quânsựhóaởbiểnĐông
