CHỦNHẬT 20-3-2016
7
PHÓNGSỰ - NHÂNVẬT
Bầythúquây
quầntrong
vườnthú
của
VQGYokDon.
HỒNGTHU
B
ốn con voi ở Vườn
quốc gia (VQG)Yok
Donđãhysinhcả tuổi
xuân và hạnh phúc
riêngđể phục vụ con
người trong suốt chiều dài tuổi
thọ dài hơn đời người. Nhìn cách
những nhân viên của vườn chăm
sóc thú không khác chăm bầy trẻ
nhỏ, những kẻ săn trộm hẳnmới
thấy hết tội ác của chúng.
Nằmrừng11ngàyđêm
đểtiếpcậnchúvoi rừng
bị nạn
Mùng2 tết nămngoái, đội kiểm
lâmrừngYokDoncấpbáođếngiám
đốc VQGYok Don, họ vừa phát
hiện một con voi rừng bị những
kẻ săn trộm bẫy ở khu vực buôn
6. Tình trạng của nó hiện rất trầm
trọng: bị cụt mất một bàn chân,
đứtmấtmộtmảngvòi, vết thương
chi chít khắp thân thể. Giám đốc
lệnhngay choYMưhByă, vốn là
người chămvoi có thâmniênnhất
trong vườn, tức tốc lên kế hoạch
vào rừngđemchođượcconvoi bị
thươngvề vườn.
Được kiểm lâm dọn đường,
YMưh cùng với voi Bun Khăm
băng rừngđếngầnnơi voi rừngbị
thương.Convoinàychỉkhoảngba
tuổi nhưngđã có cặpngà nhọnvà
rấthungdữ.Dovậy,YMưhvàvoi
BunKhăm chỉ có thể tiếp cận nó
từxa, rồi rút dầnkhoảngcáchmỗi
ngày.Một “thầy”,một “trò”cứ lấy
lều làmnhà,nhậnđồăn tiếp tếcầm
cựquangày.Muỗi, vắt, nguycơbị
thúdữ tấncông làchuyệnnhỏ.Đến
ngày thứ 11 thì người và voi của
vườn đã có thể giao tiếp với voi
rừng ở cự ly gần nhất.YMưh lúc
nàycó thểchonóănmía, ănchuối
để lấy lại sức. BunKhăm cũng có
thể hất thức ăn hay phun bùn cho
voi bị thương.
Nhưngphảiđợiđếnngày thứ14
thì voi rừngmới hoàn toàn bị thu
phục. YMưh lấy dây chằng vào
cổ voi rừng đểBunKhăm kéo đi.
Đi mới đượcmột quãng, có lẽ do
chiếc chân cụt bị đaumàvoi rừng
bất ngờ giở chứng, lồng lên đâm
ngà vào Bun Khăm. YMưh phải
vội ra tay, cầm gậy đậpmạnh voi
rừngmột cái, từ đó nómới ngoan
ngoãn theo Bun Khăm. YMưh
kể: “Nhìn cảnhBunKhămnương
cho voi con đi sao cho chân đỡ
đau, giống hệt mẹ tập đi cho con,
tôi thấy thương lắm. Khi biết voi
conmệt, BunKhăm cố ý đi chậm
lại hoặc dừng lại. Đi chục cây số
đường rừngnhưvậymới về được
đến vườn, vất vả vô cùng”.
Nhữngcon voi suốt
đời…còn trinh
Trongvườn thúởVườnquốcgia
VQGYokDon, bốn con voi phục
vụkháchdu lịchđược cưng chiều
đặcbiệtvìnhiều lẽ.Lẽdễ thấynhất
làchúngkhônngoan, “người”nhất
và nhiều hy sinhmà chúng dành
choconngười.Bốn tên riêngđược
đặt theo tiếng Lào cho chúng đủ
nói lên điều đó: Bun Khăm - cô
gái vàng, BunKhum - côgáimay
mắn,ThonKhăm -chàng traivàng
vàThonNgân -chàng traibạc.Bốn
con voi được giao cho bốn người
gồmYMưh “lớn”,YMưt “nhỏ”,
YVi vàYXiên chăm nom.
YXiênkể tháng4và tháng5 là
mùa voi đòi hỏi bạn tình. Đànvoi
cũngđược thảvàorừng tìmbạn tình
nhưng bao bận, chúng trở về mà
vẫn… cònnguyên. BunKhum60
tuổi chưamột lầnmang thai, “đời
riêng”chẳngmaymắnnhư têngọi
mà trải qua câu chuyện đau lòng.
Năm đó, Bun Khum cũng được
thảvào rừng tìmbạn tình. Cómột
voi rừng yêu “nàng” và tấn công
nhưngbị “nàng” từchốiquyết liệt.
Vậy là“chàng”voikianổiđiên trả
đũabằng trậnđòn tơi tả.YXiênkể
mọi người đónBunKhum vềmà
ứa nướcmắt. Đuôi nó bị cắn cụt,
thân thể đầy vết ngà đâm rỉ máu.
Cho đến bây giờ Bun Khum vẫn
chịu thương tật với chiếc đuôi cụt
lủn, kỳquặc.BunKhăm, nămnay
38 tuổi, vẫnchưaquamối tìnhnào
trong đời. Hai “chàng trai” Thon
KhămvàThonNgân tháng5năm
ngoái cũngđược thảvào rừng tìm
bạn tìnhmàvẫnchẳng thấydắt về
được “nàng” voi rừng nào.
YMưh lýgiảimột nguyênnhân
rất thực tếcủa tình trạngnhữngcon
voivườn thúsuốtđờiđộc thânnày.
Đó làchúngđãquámệt với nhiệm
vụ phục vụ con người, chẳng còn
mấyhơisức làmchuyệnyêuđương.
Thêmnữa, khi được thảvào rừng,
haichânchúngvẫnphảimang theo
chiếccòng số8, nhằmgiảm tốcđộ
đixa,đinhanhvàđi lạcmất.Trong
khi đó, tậpquán “yêu” của voi rất
kínđáo, chúngchỉ giaophối ởnơi
cànghoangvắng càng tốt.
Bốnconvoi vườn thúhiền lành,
tận tụy phục vụ du khách hằng
ngày. Bốn con voi với bốn đôi
mắt buồn vời vợi. Chẳng trách
một nữdukháchđếnvườn, ngắm
đàn voi đi đã bật lên thảng thốt:
“Sao bước đi của chúng vừa kín
đáovừa kiêukỳđếnvậy.Đi kiểu
này thì chỉ có những con voi…
còn trinh”.
Sựhy sinh củavoi, cái tình của
voi dành cho người là vậy. Cho
nên, với mọi người trong VQG,
đặc biệt với bốn nhân viên được
giao việc chăm voi thì chúng
khôngchỉ làngười thânmàcòn là
ânnhâncủahọ.YMưhnói: “Nhờ
Bun Khămmà tôi được làm cán
bộ”.Hômnào thấyvoimìnhcóvẻ
“non hơi”, họ sốt sắng đốn thêm
chuối, thêmmía cho voi ăn, trưa
dắt voi ra sông tắmnếuvoi không
bận chở khách, nhìnmặt biết voi
“khóở” trongngười thì thảvoivào
rừng sớmđể chúng tự ăn lá thuốc
chữa bệnh…Mỗi năm, vào cuối
tháng 3, họ đưa voi về nhà riêng,
rước thầycúng, cúngvàkhấncho
voi mạnh khỏe.
Chuộc thú vềchăm rồi
thả vào rừng
Ngoài voi, còncónhiều loại thú
rừngquâyquần trongvườn thúcủa
VQGYokDonnhưngựa, nai, heo
rừng, công, rùa, nhím…Đằng sau
khungcảnh thanhbìnhvàchanhòa
củamuông thú nơi đây lắm khi là
một số phận thú rừng ngàn cân
treo sợi tóc. Chẳng hạn, con công
bị cụt chânđangnhảy lò cò thoăn
thoắt kia, cách đây bốn tháng, bị
dânvùngngoài vào săn trộm.Một
nhân viên của vườn đã bỏ tiền túi
chuộc lạinókhi thấynónằm trong
thúngcủamột người dânvừamua
nóđịnhmangvềnhà làm thịt.Hay
nhưYDanhNiê, ngàyvắngkhách
làm nhân viên cây cảnh của khu
vườnnhưnghễ vào rừng, gặpheo
rừnghoặckhỉ con lạcmẹ, anhđều
bồng chúng về vườn hoặc về nhà
riêngđắp lá,mớm thuốc, choăn…
Đếnkhi chúngkhỏemạnh thì anh
mang cho người nào muốn nuôi
hoặc đem thả vào rừng.
ỞVQG, bầy thú như đàn con
chungcủamọingười.Từônggiám
đốcvườn, anhnhânviênphòngkỹ
thuật, chị bếp, cô tiếp tân, anhbảo
vệ…đều tường tận lai lịchcủa từng
con thú, đều biết cách chăm sóc
chúngvàcùngchia sẻ tráchnhiệm
này.Rất tựnhiên,họchoănrồicưng
nựnggọi chúng là“em”, là“con”.
Vài người trong số họ có thể leo
câynhưsócnhưng tuyệtnhiênchưa
ai biết cầm đến cây súng săn hay
giết thịt một con thú rừng. “Mình
coi chúngnónhưngười thì chúng
nóquýmình thôi.Nhưemnàynè,
bệnhmà không than thởđược, tội
chưa!” - Thu Hoàng, hướng dẫn
viên của vườn, vừa đút nước cơm
pha đường cho con heo rừng bị
bệnh, vừa nói nựng.
◄
ĐónđọcChủnhật27-3:
GáiÊĐêcướichồng
Chuyện vềmột đám cưới người
Ê Đê với những tập tục của gia
đình mẫu hệ: Những sính lễ mà
nhàgái phải nộpchonhà traimới
cưới được chồng, nỗi niềm chàng
trai sắp xa chamẹ sang làm rể ở
nhàgái, quyền lực củamột người
vợ có chồng trái tính trái nết bị
vợ đuổi ra khỏi nhà thì phải răm
rắp rađi...
KÝ SỰRỪNG SÂU - BÀI 3
Những
“chiến
binh”
giảicứu
voirừng
Họ phục gần nửa tháng trời trong rừng
sâu cứu voi bị bẫy cụt chân. Họ truy tìm
tung tích thú bị bẫy trộm rồi bỏ tiền chuộc
về để cùng nhau chăm sóc vết thương,
nuôi nấng chúng như nuôi conmọn.
Ônggiámđốcvườnthíchănởvớidân
ỞVQGcóônggiámđốcsốngngay tạiphòng tập thểcủavườn
nhưng ítkhi cómặtởđây.Cóvị kháchmộthômchạyxeđạp rong
ruổi vàobuônGiangLànhgầnvườn. Bỗngôngchủquán tạphóa
venđườnggọigiậtngược:“Côởđâuđếnđây?Đidu lịchhay làm
gì?Tại saochạyxecủaôngTùngVQG?”.Thì ra, nhưsauđóôngchủ
quánkể, ôngĐỗQuangTùng,Giámđốcvườn, vốnngày thường
haychạyxeđạpvàocácbuôn, ghé thămnhàngườinày, người
khác.Ngày lễ, tết, ôngcũngđạpxeđếnnhàdânchúc tết, ngồi ăn
cơm, uống rượucầnđến tậnđêmkhuyavớihọ.Mộtngườidân
trongbuôncũnggópchuyện:“ÔngTùngkhôngnói chuyệnchính
sách trên trờimàchỉ thíchănởgầngũi vớidân thôi.Ông than thở
saodânmìnhcònnghèoquá, sao thươngđámcây rừng, thú rừng
quá.Mà tụi tôi thấm, thấy tộinghiệpông.Chắcnhờvậymàgần
đây ítcóngười vào rừngđốncây,bẫy thú...”.
YMưhByăbênvoiBunKhămmàanhchămsóc19nămnay.
Đằngsaukhungcảnh
thanhbìnhvàchan
hòacủamuôngthú
nơiđây lắmkhi là
mộtsốphậnthúrừng
ngàncântreosợi tóc.
