CHỦNHẬT 1-5-2016
2
TUẦN THỜI SỰ
Chuyểnđộng
xử lýtruyền
thông“cáchết”
Nếu khônggiải quyết tốt khủnghoảng truyền thông, hàng loạt tỉnh ven
biểnsẽbị thất thunặngnề vềdu lịch, khai thác thủy hải sản.Một khi
thông tin lan tỏa trênmạng với tốcđộchóngmặt thì việcgiấuhay cung
cấp thông tinsai lệchsẽchẳng khácnào “gậy ôngđập lưngông”.
Thiếu thông tincũngnhưmộtcơn
đói.Trongcơnđói đóngười ta tìm
kiếmcácnguồn thông tinkhác, ăn
ngấu nghiến những thứmà người
ta có được, kể cả những thông tin
vô căn cứ, chưa kiểm chứng.
Sựchậm trễ thông tincủaNhà
nướckhiếnngườidântrởnên“đói”.
Đóivề thông tinnguyhiểmởchỗ
nóđẩyngườidânđếnbờvựccủa
nghingờ,mất lòngtin.Trongtâm
lýnghingờđó,ngườitathích“ăn”
những thông tin tiêu cực hơn là
những thông tin tích cực.
Sự nhiễu loạn thông tin từ đó
mà ra.
ĐàNẵng:Điểmsáng
xử lýkhủnghoảng
Tuynhiên, sựviệcởĐàNẵng thì
khác.Khi có thông tincáchếtởĐà
Nẵng,chínhquyềnởđâysớmkhẳng
định tình trạngvànguyênnhân cá
chết. Các tỉnh có thếmạnh về du
lịchnhưKhánhHòa,BìnhThuận...
cũngkhông thểngồi yênchờchết.
Sáng 30-4, cán bộĐàNẵng cùng
xuống tắm biển, góp phần ngăn
chặn sự lo sợ.
Ởcấpbộ,Bộ trưởngBộTN&MT
TrầnHồngHà nhận khuyết điểm
và cho rằng “việc điều phối, triển
khai xử lý sự cố, thảmhọa lớn thế
này là chưa có kinh nghiệm, lúng
túng,việcxử lýcònchậm,chưađáp
ứngđượckỳvọngcủangườidân”.
Cóvẻ như saumột sốđộng thái
chậm trễ và chưa hợp tình, hợp lý
thì các cơ quan quản lý, đặc biệt
là Chính phủ đã vào cuộc để xử
lý khủng hoảng truyền thông. Từ
ngày28-4, liên tục các thôngđiệp
chínchắnhơn,mạnhmẽhơnđược
đưa ra để xử lýkhủng hoảng này.
Ngày29-4,HàTĩnh tuyênbốhỗ
trợchongườidânbị thiệthạidocá
chết hàng loạt.
Ngày30-4,HàTĩnhcôngbốkết
quả kiểm nghiệm nước biểnmột
số khu du lịch. Kết quả phân tích
các thông số đều nằm trong giới
hạn cho phép theo quy chuẩn kỹ
thuật quốcgiavềchất lượngnước
biển - vùngbãi tắm.
Ngày 30-4, trong cuộc họp với
cácbộ, PhóThủ tướngTrịnhĐình
DũngyêucầuBộCôngThương,Bộ
NN&PTNTtổchứcngayđườngdây
nóng để phối hợp với địa phương
thumua toàn bộ hải sản đánh bắt
xa bờ của ngư dân.
TS
LƯƠNGHOÀINAM:
Giảiquyếtcuộckhủnghoảng
cáchếtthếnào?
Việc truy tìm thủphạm (ngườihay thiênnhiên) làmchếtcá thì cứ
tiếp tục làm, càngkhoahọc, càng rốt ráocàng tốt.
Nhưngđồng thờiđểcứungưdânvàngànhdu lịchcác tỉnhmiền
Trungbị ảnhhưởng, cầnsớm trả lờiđượchai câuhỏi:
1.Nướcbiển từVũngÁngđếnĐàNẵngbâygiờCÓan toànđể tắm
không?
2.Hải sảnđangbơidướibiểnởvùngnàyCÓan toànđểănkhông?
Nếucâu trả lời chohai câuhỏi trên làANTOÀN, cuộcsốngbình
thườngởvùngnàymới có thể trở lại vàsẽ trở lại.
Vấnđề làngườidânđãkhôngcònnhiềuniềm tinvàocác“kết luận
nộiđịa”nữa.Nhànướcnên thuêngay lấybacơquankhoahọc
nướcngoài tiếnhànhnghiêncứuđộc lậpvàđối chứng.Theo tôi
thì thuêmộtcơquanNhật,mộtcơquanchâuÂu,mộtcơquanMỹ.
Bảohọbayvàokhẩn trương, lấy thậtnhiềumẫunướcvàhải sảnở
vùngbiểnđómàkiểm tra.
Tôihyvọngcâu trả lời sẽ làCÓ.
Nếuchẳngmaycâu trả lời làKHÔNG thìNhànước ít racũngbiết
cầnhànhđộng tiếp theonhư thếnào.
Tôi khôngnghĩ việc thuênướcngoài làquá tốnkémnếusovới
những thiệthại kinh tế-xãhộimàcác tỉnhmiềnTrungđanggánh
chịuhằngngày, hằnggiờ.Nhất là thiệthại vềniềm tin thì rấtkhó
đongđođược.
Gócnhìn
Cái hoang mang về con cá tháng 4 này
cũnggầngiốngsựhoangmangcủachínnăm
về trước khi có thông tin ăn nhiều bưởi bị
ung thư, hayănnước tươngbị ung thư... và
rất nhiều tin đồn“ung thư” khác.
Tôi cómột chị bạn, cách đây hai tuần, đi
chợ, thấy có bán cá trêmàu vàng nhìn bắt
mắt. Hỏi giá, giá khá cao, 95.000 đồng cho
hơnnửakýcáchỉvớisáuconcánhỏ.Chịkhá
bănkhoănnhưngcũngchỉdámhỏingườibán
là lấycánàyởđâu.“ỞchợBìnhĐiền”.Vẫn
cònbănkhoăn lắmnhưngchịquyếtđịnhmua.
Về nhà, chị làm sạch ngoài da, thấy cá
chuyểnsangmàu trắng.Cắtkhúccá thấy thịt
màuvàng.Chị chụpảnh, đưa lênFacebook,
kểcâuchuyện, tiếccông làmcávà“Quáớn!”.
Một vài bạn bè vào bình luận nỗi lo về
việcmất an toàn thực phẩm.
Hoangmangkéodàichođếnkhimộtngười
bạn bình luận trên Facebook của chị rằng
người này từng câu cá trê sông có damàu
vàngvàkhi chà sạchnhớt da thì dahết vàng.
Một người khác khẳng định phần thịt màu
vàngvậy làđúngrồi,cứyên tâmmàănđi.Một
người cũngcảm thán“saonghi ngờdữvậy?
Thịt trắng là cá trê trắng, thịt vàng là cá trê
vàng, cá trêvàngnhỏhơnvàmắc tiềnhơn”.
Tìmkiếm trênGooglevẫncó thểđọcđược
thông tinmột anh tênGiaBảoởNinhKiều,
CầnThơraobán thuốc tạomàuđẹpcho lươn,
cá trê vàng. Như vậy nỗi lo của chị bạn tôi
có căn cứ. Những hoang mang của người
dân là có căn cứ chứ không phải không.
Một lời rao bán thuốc nhuộm đăng hồi
tháng2mớiđâycó thểkhông làmđiêuđứng
cảmột vụ thu hoạch cá, tôm vào tháng tới.
Thông tinvềmộtbìnhhóachất làmchínmột
loại tráicâycũngchưa thể làmgiảmcácsạp,
các xe trái cây ngay lập tức. Hết năm này
quanămkhác,một lời rao,mộtbìnhhóachất
nayđã thành trăm, thànhngàn, thành triệu.
Nóđầuđộcvào lòng tin.Người tamang tiền
vàmang cả sự hoangmang ra chợ. Đi chợ
về, tiền thì vơimàhoangmang thì càngđầy.
Cònnhớ, năm2013 rộ lên thông tin tranh
thêu Trung Quốc có chỉ chứa chất nhuộm
và formaldehyde gây ung thư. Trong lúc
hoang mang đó, một cửa hàng tranh thêu
ở quận 3 kịp thời đưamẫu vải, mẫu chỉ đi
kiểm nghiệm các chất trên. Cửa hàng này
trưngkếtquảkiểmnghiệmhàm lượng trong
ngưỡng an toàn cho phép. Vẫn biết rằng
Ngậptronghoangmang
NHÓMPHÓNGVIÊN
V
ụkhủnghoảngtruyền
thôngtrongvụcáchết
nàykhiếnngườitaliên
tưởngđếnnhữngvụ
rộ tin đồn bưởi ung
thư, bồn inox ung thư trước đây.
Một khi tinđồn lan tỏa, nó có thể
làm sụpđổmột ngànhkinh tếmà
phải mất nhiều năm sau mới hồi
phục được.
Tinđồnâm ỉ vào
thànhphố
Sáng 29-4, một phụ nữ ở quận
TânBình (TP.HCM) kéomột bao
gần 20 kgmuối về nhà.Vừa đi bà
vừakhuyênnhữngngườiquen“mua
muốiđi,maimốtkhôngcómuốimà
ănđó”.Cũng trongbuổi sángđó,ở
Huế,cáchàngmuốibánkhôngkịp,
nhữngụmuốinhanhchónghếtveo.
Nặngnềhơn,nhiềungườikhuyên
nhaukhôngăncábiểnvì sợănphải
cá chết. Nỗi sợ không dừng lại ở
số cá chết những ngày quamà là
sợ chomột thời giandài vì tâm lý
e ngại nước biển có độc, sẽ ngấm
vào cá thời gian tới.
Nỗi sợ cũng lan sang các sản
phẩm khác từ cá biển. Người ta
bảonhaukhông ănmắmvì có thể
mắm làm bằng cá chết.
Đó chỉ làmột trong những hậu
quả trongkhủnghoảng truyền thông
quanh vụ cá chết ởHàTĩnh.
Sau khoảng 10 ngày nóng sốt
liên tụcvụ cá chết, đến sáng29-4,
bình luận chủ yếu trên các mạng
xãhội là“nhiễuquá”, “chảbiết tin
ai”, “thực hư ra sao vậy?”...
Vội haychậmđều
gây “bão”
Thông tincáchếtởHàTĩnhbùng
nổ, sauđó lansangcác tỉnh lâncận.
Dư luận đều chờ đợi thông tin về
nguyênnhân cá chết. Ít nhất cũng
là thông tinvề kiểm tra nước biển
xem có độc tố gì, trong cá có độc
tốgì.Dư luậncũngchờđợimột cơ
quan có thẩm quyền nào đó đứng
ra công bố thông tin, hay ít nhất
cũng làhứahẹncôngbố thông tin.
Tiếclàtronglúcdưluận“đói”thông
tinnhưvậythìHàTĩnhlàmrấtchậm.
Trongđỉnhđiểmhoangmangvề
nguyênnhâncáchết,gầnnhư tấtcả
dư luậnđềuhướngvềcuộchọpbáo
của BộTN&MT. Rất tiếc là cuộc
họp bị hoãn, đến tối thì cuộc họp
diễn ra, chỉ 10 phút, không trả lời
báochí,càngkhiếndư luậnbấtbình.
Trongkhủnghoảng,
ngườiđạidiệnphát
ngônđóngvaitrò“trái
tim”củađộixửlýkhủng
hoảng.Sứmạngquan
trọngnhấtcủangười
phátngônlàđảmbảo
truyềntảithôngđiệp
chínhxác,nhấtquán
đếncôngchúng.
BloggerNGUYỄNNGỌCLONG
Giảiquyếtkhủnghoảngtruyềnthôngkh linhhoạt, lãnhđaoTPĐaNẵngăncávacamkếtcácuangưdânĐaNẵngđánhbắt
antoan.Ảnh:LÊPHI
