CHỦNHẬT 1-5-2016
4
QUỐC TẾ
Bãicạn
Scarborough -
lằnranhđỏ
TrungQuốc lậpmưu dựng sự đã rồi trước khi Tòa Trọng tài
thường trực công bố phán quyết về “đường chín đoạn”.
KHÔIVIỆT - TNL
“
Mây giông vần vũ trên
biểnĐôngvàTrungQuốc
(TQ) là cột phóng điện”.
Đó là nhận xét của GS
danh dự Carlyle Thayer
ởĐHNewSouthWales (Úc) khi
đề cập đến âmmưu quân sự hóa
bãi cạnScarborough củaTQ (TQ
chiếm bãi cạn của Philippines
vào giữa năm 2012 và gọi là đảo
HoàngNham).
Báo
WashingtonPost
dẫn lờicác
nhà phân tích nhận định bãi cạn
Scarborough chính là lằn ranh đỏ
củaMỹbởibãicạnchỉcáchbờbiển
Philippines230kmvàcách thủđô
Manila370km.ÂmmưucủaTQ là
tạo rasựđã rồi trướckhiTòaTrọng
tài thường trực ở La Haye đưa ra
phán quyết đối với đơn kiện của
Philippinesvề“đườngchínđoạn”.
TSThời ÂnHoằngởĐHNhân
dânBắcKinh cho biết: “Có nhận
địnhphánquyết sẽkhôngnghiêng
vềTQvà có longại các nước như
Mỹ và Nhật tận dụng cơ hội này
để gia tăng thách đố việc TQ đòi
chủquyền trongkhuvực”.Ôngxác
nhậnTQ có thểphảnứng lại bằng
cáchnạovét bãi cạnScarborough
năm nay.
Hồi tháng 2, một trang web
chuyên đề quân sự của TQ đã
đăng kế hoạch mở rộng bãi cạn
Scarborough thànhđảo.Đến tháng
3,Đôđốc JohnM.Richardson, tư
lệnh hải quânMỹ, nói với hãng
tin Reuters quân đội Mỹ phát
hiện TQ đưa tàu thăm dò quanh
bãi cạn này.
Ngày 25-4, báo
South China
Morning Post
dẫn nguồn tin từ
hải quânTQ chobiếtBắcKinh sẽ
cải tạobãi cạnScarborough trong
năm nay.
Nhàphân tíchMiraRapp-Hooper
ở Trung tâmVì an ninhMỹmới
nhận định đang có những nỗ lực
nhằm ngăn chặn Bắc Kinh leo
thang căng thẳng.
Các chuyên gia nhận định điều
nàycónghĩaTQsẽviphạmTuyên
bố về ứng xử của các bên ở biển
Đông(DOC).ChuyêngiaIanStorey
tạiViệnNghiêncứuĐôngNamÁ
ở Singapore khẳng định: “Đấy là
chiếcđinhcuốicùngđóngvàoquan
tài của thỏa thuận (DOC)”.
Tổchứcphi chínhphủ“DựánBiểnquanh ta”củaCanada
đã công bố báo cáo tố cáo tình trạng đánh bắt cá trái phép
của cácngưdânTrungQuốc (TQ) tiếp tụcgia tăng trên thế
giới. Ví dụ tiêu biểu là 10 tàu cá TQ bị bắt quả tang đánh
bắt trộmở Indonesia.
Các nhà quan sát nhất trí các tàu cá TQ đã đi vào trong
vùng đặc quyền kinh tế của Indonesia. Dù vậy, chính phủ
TQ vẫn khăng khăng cho rằng các ngư dânTQ hoạt động
trong “ngư trường truyền thống củaTQ”. Các ví dụ tương
tựđã xảy raởNhật, Philippines,Đài Loan,ViệtNam cũng
nhưNga, CHDCNDTriềuTiên, HànQuốc vàSri Lanka.
Theo tổ chức “Dự án Biển quanh ta”, nguyên nhân đầu
tiên lànhucầu tiêu thụcá.Báo
TheEconomist
đãviết “mức
tiêu thụcábìnhquânđầungườiởTQnhiềugấphai lầnmức
trungbình thếgiới”.Dovậy,đểcungứngchonhucầukhổng
lồnày, sản lượngdođánhbắtbừabãi củaTQđã tăng lênđến
khoảng14 triệu tấn so với bảy triệu tấn củaMỹ.
Cá trong vùng biển gần bờTQ đã bị khai thác quámức
và đang dần dần cạn kiệt (đánh bắt gần bờ chiếm 5%-30%
sản lượng cá so với những năm 1950), các tàu cáTQ đã đi
ra ngư trường xa hơnnhằm tìm kiếm sản lượng lớn hơn.
Chính sách đối ngoại là một nguyên nhân khác dẫn
đến hoạt động đánh bắt hung hăng của TQ như báo
The
Economist
ghi nhận rằng “cá có thể được sửdụngvìmục
đích chiến lược”.
Tổ chức “Dự ánBiển quanh ta” ghi nhậnTQ không chỉ
có đội tàu đánh bắt xa bờ lớn nhất thế giới, đánh cá ở hầu
hết các nướcmà còn khẳng định yêu sách chủ quyền trên
hầuhếtbiểnĐông.Vàkhimộtđội tàu lớncủaTQhoạtđộng
trongvùngbiểnnày thìmỗi tàudườngnhưnhằm tạo ra thực
tế vật lý phục vụ choyêu sách chủ quyền phi lý củaTQ.
Tổ chức phi chính phủ “Dự ánBiển quanh ta” ghi nhận
các quy tắc và chuẩn mực quốc tế đang bị thao túng khi
vùng đặc quyền kinh tế thuộc vềmột quốc gia này lại bị
một quốc gia khác mô tả là “vùng biển đánh bắt truyền
thống”. Từ đó cho thấy TQ là một trong số ít nhà nước
không nhận thức được rằngCông ước LHQ về Luật Biển
ra đời nhằm định nghĩa và giải quyết các vấn đề về vùng
đặc quyền kinh tế và yêu sách lãnh hải.
Theo thống kê của Tổ chức Lương-Nông LHQ (FAO),
hànhđộngđánhbắt cá lậu,đánhbắtkhôngbáocáovàkhông
theoquyđịnhđã chiếm15% sản lượngđánhbắt hằngnăm
trên toàncầu, tươngđương26 triệu tấncá, từđókinh tế toàn
cầumất đi hằng năm10-20 tỉ USD.
MINHTHÙY
NgưdânTrungQuốcvẫngiatăngđánhbắttráiphép
TânHoaxãngày29-4đãđăngbài viết rấtngượcngạo. Bài viết
chỉ tríchcác tàucáPhilippines“đánhbắt tráiphép”tại vùng
biểnquanhbãi cạnScarborough trongkhi thật rabãi cạn thuộc
chủquyềnPhilippines.Với luậnđiệunhưphía“kẻcướpđất”là
nạnnhân,bài viếtkểkhi các tàu tuần traTQyêucầucác tàucá
Philippines rời khỏibãi cạn, cácngưdânPhilippinesđãgiơdao
dọachémvànémvậtgâycháynhắmvào tàuvàngười trên tàuTQ.
Bài viếtđãđưa rayếu tố lịchsửđểvơbãi cạnScarborough thuộc
chủquyềnTQ trongkhibãi cạncáchTQđếngần900km. Bài viết
vukhốngcácngưdânPhilippines“cóhànhđộngkhiêukhích”,
hànhđộngnàyđãdiễn raphổbiếnmấynămgầnđâyvà từđó
“làmgia tăngcăng thẳnggiữahainước”. Bài viếtcũngchỉ trích
Philippinesđòi chủquyềnởbãi cạnScarboroughphùhợp lúcMỹ
tiếnhànhchínhsáchxoay trụcsangchâuÁ-TháiBìnhDươngvà tố
MỹđứngsauPhilippinesđểchốngTQ.
Cùngngày29-4, ngườiphátngônBộNgoạigiaoTQHoaXuân
Oánhđã lên tiếngphảnđốiphátbiểucủaThứ trưởngNgoạigiao
MỹAntonyBlinkennóiTQkhông thểvừa thamgiaCôngướcLHQ
vềLuậtBiển lại vừabácbỏphánquyếtcủaTòaTrọng tài thường
trựcLaHaye.
Hôm trướcđó, trongbuổiđiều trần trướcỦybanĐốingoạiHạviện
Mỹ,Thứ trưởngAntonyBlinkennhấnmạnhTQcónguycơmấtuy
tínnặngnềnếukhông tuân thủphánquyết trọng tài.Ôngcòn
kêugọi sauphánquyết trọng tài, cácnướcĐôngNamÁnênđoàn
kếtvàASEANcầnbày tỏ tháiđộủnghộphánquyết.
BàHoaXuânOánhcho rằngThứ trưởngAntonyBlinkencó thểđã
có thông tinsai vềbảnchất tranhchấpởbiểnĐônghaycốýáp
đặt sai trái choTQ. Bà tiếp tụckhẳngđịnhTQkhôngchấpnhậnvụ
kiệncủaPhilippines.
TNL
Giữath ng4,haibộtrưởngQuốcphòngMỹvàPhilippinesđ lêntàusânbayMỹUSSStennis lúctàuởbiểnĐông.
Ảnh:BỘQUỐCPHÒNGMỸ
Nhằmngănchặnphánquyết của
TòaTrọng tài thường trực,TQđang
ráo riếtvậnđộngngoạigiaovới sự
ủng hộ củaNga.
Ngày24-4,TQ tuyênbốđạtđược
nhất tríquan trọngvớiCampuchia,
Lào vàBrunei về tranh chấp biển
Đông. Hai ngày sau, Bắc Kinh
thôngbáođạtđược thỏa thuận tăng
cườnghợp táchànghải vàanninh
với Indonesia.
ChuyêngiaTQTạYếnMỹở tổ
chức InternationalCrisisGroupdự
báo:“TQđangcốýchiarẽASEAN.
Nên khi có phán quyết sẽ không
cómột tuyênbốASEANđoànkết
hoặckiênquyếtủnghộphánquyết
chống lại TQ”.
Báo
Washington Post
ghi nhận
Washingtonkhôngđểyên.Mỹđã
đưa quân hiện diện thường trực
đến năm căn cứ tại Philippines
và bắt đầu tuần tra chung với
PhilippinesởbiểnĐông.Gầnđây
nhất, sáumáybayMỹ cất cánh từ
Philippinesđãbay tuần tragầnbãi
cạn Scarborough.
Đại tákhôngquânLarryCard,chỉ
huykhôngquân thuộcBộchỉ huy
quân độiMỹ ởThái BìnhDương
(PACOM), tuyên bố: “Nhiệm vụ
củachúng tôi làbảođảm tựdohàng
khôngvà hànghải theođúng luật
phápquốc tế…Tựdo thươngmại
phụ thuộcvàokhảnăng lưu thông
hàng hóa của chúng ta”.
Trongkhiđóngày25-4,BộQuốc
phòng TQ khăng khăng cho rằng
“đảoHoàngNham thuộc lãnh thổ
TQ, quân đội TQ sẽ sử dụngmọi
biệnpháp cần thiết đểbảođảm an
ninh và toàn vẹn lãnh thổ” vàMỹ
đangcổsúyquânsựhóabiểnĐông
nhândanh tựdohànghải.
ChuyêngiaBonnieGlaserởTrung
tâmNghiêncứuQuốc tếvàChiến
lược (Mỹ) nhậnxét: “Cầnphải có
một quyết định chính trị đểkhẳng
định không thể chấp nhậnTQ cải
tạo bãi cạn Scarborough. Nhưng
liệuMỹ có thực sựmuốn vạch ra
lằn ranh đỏ ở đây?VàMỹ sẽ làm
gì nếu TQ vẫn cứ thực hiện ý đồ
của họ?”.
Indonesiaph hủytàuđ nhc nướcngoàiđ nhbắttr iphép.
Ảnh:TÂNHOAXÃ
