8
Pháp luật & Cuộc sống
Tòa tínhnhầmánphí, bị VKSkhángnghị
(PL)-Mới đây, VKSNDTP.HCM đã kháng nghị phúc
thẩmmột bản án sơ thẩm của TAND huyệnCủChi vì
tính nhầm án phí, gây thiệt thòi cho các bên đương sự.
Theo hồ sơ, chamẹ ôngNguyễnVănGhình (nguyên
đơn) có hơn 9.000m
2
đất ở xã TânThôngHội (CủChi).
Năm 1998, khi cha ôngGhìnhmất, mẹ và em trai ông là
ôngNguyễnVănXòn (bị đơn) kêu ôngGhình về để cho
466m
2
đất. ÔngGhình đã cất trên đómột căn nhà cấp 4,
có hàng rào kiên cố rồi sống ổn định từ đó cho đến nay.
Năm 1999, mẹ của ôngGhình, Xònmất không để lại
di chúc. Sau đó, ôngXòn kê khai di sản thừa kế và đứng
tênmột mình trên toàn bộ diện tích đất. ÔngGhình nhiều
lần yêu cầu ôngXòn tách cho ông phần đất 466m
2
mà
ông đã được cho nhưng ôngXòn không đồng ý nên ông
Ghình khởi kiện.
Làm việc với tòa, ôngXòn thừa nhận có việc cho đất
nhưng chỉ để ôngGhình ở dưỡng già thôi, ông không
đồng ý tách thửa. Xử sơ thẩm hồi tháng 4-2016, TAND
huyệnCủChi đã buộc ôngXòn phải tách cho ôngGhình
hơn 300m
2
đất. Về phần án phí, tòa tuyên buộc ông
Ghình phải chịu án phí gần 8 triệu đồng, ôngXòn phải
chịu án phí gần 30 triệu đồng. Phía ôngXòn kháng cáo.
TheoVKSNDTP, điểm a khoản 2Điều 17Nghị quyết
số 01/2012 củaHội đồngThẩm phánTANDTối cao có
hướng dẫn: “Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài
sảnmà không xem xét trị giá, chỉ xem xét quyền sở hữu
tài sản của ai thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ
thẩm như đối với trường hợp không có giá ngạch” . Như
vậy, trong vụ án này, hai bên nguyên, bị sẽ chỉ phải đóng
200.000 đồng tiền án phí.
LỆTRINH
Kẻsáthại chachỉ bị 7năm tùvì cóbệnh
(PL)- Ngày 13-6, TANDTPHàNội đã xử sơ thẩm,
tuyên phạt VũVănMinh (55 tuổi, ngụ huyệnỨngHòa)
bảy năm tù về tội giết người.
Nạn nhân trong vụ án là ôngVVK (83 tuổi, cha ruột
củaMinh). Theo hồ sơ, Minh vốn bị hạn chế về khả năng
nhận thức, thường xuyên bị ôngK. mắng chửi vì “không
được bằng người”. Chiều 17-4-2014, ôngK. sang nhà
Minhmắng nhiếcMinh “để vợ đi lang chạ, không giữ
đạo đức”. Vừamắng ôngK. vừa cầm đoạn gậy gỗ vụt
vào ngườiMinh. Minh điên tiết lao ra sân, xô ngã ôngK.
rồi chộp đoạn gậy gỗ gây ánmạng.
Chiều cùng ngày, con dâu củaMinh về nhà, phát hiện
ôngK. nằm bất động ở sân nên hô hàomọi người đưa đi
cấp cứu. Tuy nhiên, do thương tích quá nặng nên ôngK.
đã tử vong. Ngay sau đó, Minh bị công an bắt.
TheoHĐXX, các lời khai tại phiên tòa thể hiện rõ bị
cáo bị hạn chế về khả năng nhận thức và điều khiển hành
vi. Điều này cũng phù hợp với kết luận giám định pháp y
tâm thần đối với bị cáo. Dù vậy, HĐXX nhận định bị cáo
vẫn nhận thức được hành vi phạm tội của bản thân nên
đã phạt như trên.
TUYẾNPHAN
các LS khi tranh luận với đại diện
VKS cũng phải hết sức bình tĩnh,
khôngđể tranh luận trở thành tranh
cãi, đả kích cá nhân” - Phó Chủ
nhiệmĐoànLSTPHàNộiNguyễn
HuyĐược tiếp lời.
LS Được kể lại những chuyện
chưa hay cả từ hai phía LS và đại
diện VKS khi tranh luận. Chẳng
hạn không ít LS đề nghị thay đổi
thẩm phán chủ tọa phiên tòa hay
đại diệnVKS với lý do hàm ý chê
bai năng lực, trìnhđộchuyênmôn,
kiến thức…của thẩmphán,kiểmsát
viên. Ở chiều ngược lại, có những
đại diệnVKS thiếu bình tĩnh, nói
và ứng xử thiếu chuẩn mực, xúc
phạmbị cáo,LS.Có trườnghợpsau
khi côngbốquanđiểm luận tội, bị
cáo bức xúc giơ tay xin phát biểu,
đại diệnVKSquát “Immồm!”.Có
khi đại diệnVKSnói: “Khônghiểu
LSkinhnghiệmbaonhiêunăm rồi
mà lại bào chữa như thế!”. LS nổi
nóng và thế là thành… cãi nhau.
TheoLSTrươngVănAn (Đoàn
LSTPHàNội, nguyên cánbộđiều
tra), LSkhi tranh tụng cầnphải có
kỹ năng nói và nghe bởi “nhiều
LS nói ngọng cũng rất phản cảm
khi tranh tụng tại phiên tòa”. Mặt
khác, nhiềuLS phụ thuộc vào bản
bào chữa soạn sẵnnênkhông theo
diễn biến phiên tòa, đến khi trình
bày thì cứđọcnguyênvănbảnbào
chữa, bị đại diệnVKS phản ứng.
KSVkhông thể“giữnguyên
quanđiểm”
TheoPhóChủ tịchLiênđoànLS
PhanTrungHoài,môhình tố tụng
ở nước ta hiện nay vẫn làmô hình
thẩmvấnnhưngmở rộng tranh tụng
vàápdụngmột sốnguyên tắc tranh
tụng hiện đại trên thế giới, trong
đó đề cao vai trò của LS.
“BLTTHS2015 chophépLS có
thể dùng mọi phương tiện, kể cả
máy projector để trình bày chứng
cứ, thậm chí nếu tòa thấy cần thẩm
tra thì có thểđếnngayhiện trường
để xem xét chứng cứ. Điều này
rất khác biệt so với trước đây, khi
một số vụ án đã buộc các LS phải
bỏ laptop bên ngoài trong khi các
bên tố tụng khác thì được mang
vào” - LSHoài cho biết.
Ngoài ra, với việcBLTTHS2015
ghi nhận nguyên tắc suy đoán vô
tội và nguyên tắc tranh tụng, chủ
tọa phiên tòa sẽ phải tạođiềukiện
cho các bên liên quan tranh tụng
đến cùng. “Lúc đó, đại diệnVKS
sẽ không thể nói “tôi giữ nguyên
quan điểm” là xong” - LS Hoài
khẳng định.
Bên cạnh đó, LSHoài cũng bày
tỏ sựnuối tiếcvì kiếnnghị về trình
tự xét hỏi của ông (khi tham gia
soạn thảoBLTTHS2015)đãkhông
được chấp nhận khi luật mới vẫn
quyđịnhLS chỉ được thamgiaxét
hỏi cuối cùng. “Chúng tôi từngkiến
CHÂNLUẬN
T
ại hội thảo về kỹ năng thẩm
vấn, tranh tụngcủa luật sư (LS)
trong ánhình sựdoLiênđoàn
LSViệtNamvàQuỹHợp tácquốc
tếĐức về pháp luật (IRZ) tổ chức
tại HàNội, cácLS đều chungmột
nhận định là BLTTHS 2015 (có
hiệu lực từ 1-7-2016) sẽ cho phép
quá trình tranh tụng tại phiên tòa
đi đến cùng sự thật.
Phải tôn trọng lẫnnhau
Chia sẻ kinh nghiệm tham gia
phiên tòa, LSNguyễnThếTruyền
(ĐoànLSTPHàNội) cho rằngLS
cần xin phépHĐXX trước khi đặt
câu hỏi với những ngườimàmình
cầnhỏi.Thực tếđãcónhữngLSbị
thẩmphán chủ tọa nhắc nhởvì chỉ
ngồi đặt câuhỏi hoặcchủđộnggọi
bị cáo và người tham gia tố tụng
khác để hỏi. Đó là điềukhôngnên
vì thiếu tôn trọngHĐXX.
Mặt khác, không ít LS “quên”
đứng dậy khi hỏi hay trình bày
quan điểm, lập luận với lý lẽ rằng
“đại diện VKS ngồi thẩm vấn thì
LS cũng được ngồi”. Đây cũng là
điều không nên vì khi thẩm tra,
đánh giá tài liệu có trong vụ án
thông qua việc xét hỏi tại phiên
tòa, việc LS đứng vừa thể hiện sự
tôn trọng HĐXX, vừa tôn trọng
chính những người được hỏi (dù
là bị cáo hay người làm chứng).
“Ngoàiviệcphải tôn trọngHĐXX,
Luậtsưđangtranhtụngtạimộtphiêntòa.Ảnhminhhọa:HTD
“BLTTHS2015chophépLS
cóthểdùngmọiphươngtiện,
kểcảmáyprojectorđểtrìnhbày
chứngcứ,thậmchínếutòathấy
cầnthẩmtrathìcóthể
đếnngayhiệntrườngđể
xemxétchứngcứ.”
LSphải độc lập
Những khó khăn trong tranh tụng
màcácLSViệtNamgặpphải thìcácLS
Đứccũnggặpphải,điềukhácnhauchỉ
ởmứcđộcủanhữngkhókhănấy.Có lẽ
nhữngkhókhăncácLSĐứcgặpphải
thì thấphơn. Tuyvậy, cómột nguyên
tắc chung là: LSphải độc lập khi bảo
vệ thânchủ, khôngđứngvềphíanhà
nước,dĩnhiênphải theopháp luật. LS
cũngđộc lậpcảvới thânchủ,khôngvì
thânchủcủamìnhmàbẻcongnhững
nguyên tắccủamình.
LSOTMARKURY,
Chủ tịchĐoànLS
Hanseatic tạiHamburg,Đức
Tiêu điểm
nghị để mở rộng tranh tụng theo
đúngnguyên tắc củaHiếnpháp thì
việc thẩm vấn nên để cho hai chủ
thể chính là đại diệnVKS và LS.
Chúng tôi xây dựngmột điều luật
về trình tự thẩm vấn theo hướng
này, được nhất trí rất cao nhưng
khi ra Quốc hội thì cơ quan thẩm
định không đồng ý. Đây là điều
đáng tiếc!” - LSHoài kể.■
Đừngđể
tranh luận
thành…
cãinhau
NgoàiviệcphảitôntrọngHĐXX,cácluậtsư
khitranhluậnvớiđạidiệnVKScũngphải
hếtsứcbìnhtĩnh,khôngđểtranhluận
trởthànhtranhcãi,đảkíchcánhân…
Mongsớmxóaánbỏ túi
TheoLSPhanTrungHoài, vẫncòncó tình trạngánxét xử theoýchí chủ
quan làbị cáocó tội và tòa thựchiện luônchứcnăngbuộc tội. LSHoài cho
biếtnhiềunướcnhưNhậtBản, thẩmphánkhôngbiết trướchồsơ,khi ra tòa
mới nghebênbuộc tội vàbêngỡ tội rồi raphánquyết. “Tưduy của thẩm
phánkhi xétxửvì thế rấtkháchquan.Nếu thẩmphánnghiêncứu trướchồ
sơ, thậmchí là trảhồsơyêucầuđiều trabổsunghoặcđiều tramột tội khác
thì rấtbất cập”- LSHoài nhậnđịnh.
“BLTTHS2015đãquyđịnhviệcmới cho thẩmphán làphải có cuộchọp
tiếpnhậnquanđiểmcủacácbênthamgiatốtụng.Chẳnghạnyêucầutriệu
tậpđiều tra viênnếubị cáonói bị bức cung, nhụchình và các vấnđề liên
quanđếnviệc thu thập, đánhgiá chứng cứ. Tôimong rằng thực tế sẽ sớm
xóađược tình trạngánbỏ túi”- LSHoài hyvọng.
