3
THỨ TƯ
29-6-2016
Thẩmphán
VŨPHILONG
,
PhóChánh
TòaHình sựTANDTP.HCM:
Chỉ nên lùi thời hạn những
điều khoản có sai sót
Tôi thấy về tổng thểBLHS 2015 có rất
nhiều điểm tối ưu. Vì vậy, ngoài phương
án lùi hiệu lực thi hành cảBLHS, theo tôi
vẫn có thể tính đến phương án thứ hai.
Đó là chỉ lùi hiệu lực thi hành với những
điều khoản có liên quan đến 95 điểm sai
sót màUBTVQH đã chỉ ra. Trong thời
gian chờQH sửa, nếu xảy ra tội phạm
liên quan đến điều khoản ấy thì áp dụng
luật hiện hành (tứcBLHS 1999) để xử lý.
Ngoài ra, chúng ta có thể áp dụngNghị
quyết 109 củaQH khi xử lý nếu điều
khoản ấy có lợi cho bị can, bị cáo…
TS
TRẦNĐÌNHNHÃ
,
PhóChủ nhiệm
Ủy banQuốc phòngAn ninhQH:
Trách nhiệm không chỉ của
đại biểuQH
Theo dõi quá trình soạn thảo, cho ý
kiến, thông qua BLHS 2015, tôi thấy dự
thảomà ban soạn thảo bênChính phủ
trình sang không có nhiều sai sót như
thế. Có lẽ khi sangQH, ý kiến của đại
biểu nhiều quá, đa dạng quá, lại đòi hỏi
cụ thể hóa ởmức độ cao hơn rất nhiều
luật hiện hành, làm choỦy banTư pháp
khi tiếp thu trở nên bị động, lúng túng.
So sánh với luật hiện hành thì BLHSmới
đồ sộ, chi tiết hơn rất nhiều. Nhưng càng
chi tiết thì càng cần nhiều thời gian để
rà soát, đối chiếu. Bởi đó không phải là
tập hợp từng điều luật độc lập, riêng rẽ,
mà chúng có liên hệ chặt chẽ, logic với
nhau.
Vì làmột bộ luật lớn, lại mongmuốn
sửa đổi cơ bản, chi tiết đếnmức gần
như không cần hướng dẫn thi hành nữa
nên trong thảo luận, một số đại biểu đã
đề nghị QH kéo dài thời gian lên ba kỳ
họp, thay vì quy trình hai kỳ họp thông
thường. Nhưng có vẻ đa số vẫnmuốn
hoàn thành chương trình lập pháp cả
khóa, thành ra “chuối chín ép”.
Quy trách nhiệm cho những sai sót này
thế nào theo tôi rất khó. Thẳng thắnmà
nói, đầu tiên là trách nhiệm của gần 500
đại biểuQH. Mỗi người khi bấm nút đã
thực sự đọc hết dự thảo chưa, hiểu hết
dự thảo chưa?Khi thấy có sai sót, tại sao
khôngmạnhmẽ lên tiếng?Quy trình lập
pháp luôn yêu cầu ban soạn thảo và cơ
quan thẩm tra trao đổi, thống nhất với
nhau, ý kiến khác thế nào cần rõ ràng.
Vậy ởmỗi bước của dự thảo, các thành
viên liên quan đã ký vào đó thì trách
nhiệm thế nào?
Một đạo luật thông qua có sai sót thì
trước hết là cộng đồng trách nhiệm của
QH, củaUBTV, là trách nhiệm của từng
thành viên ban soạn thảo, của từng thành
viên ủy ban thẩm tra và cả ủy ban gác
cổng về kỹ thuật lập pháp. Xác định
trách nhiệm, rút kinh nghiệm, phát hiện
khiếm khuyết của quy trình lập pháp…
là điều rồi sẽ phải làm. Nhưng trướcmắt,
có lẽ nên tập trung để sửa sai đã. Làm
saoBLHS tới đây sửa chữa xong là áp
dụng được ngay, không gây tranh cãi và
có giá trị ít nhất 10 năm nữa không phải
sửa đổi.
Luật sư
TRƯƠNGXUÂNTÁM
,
PhóChủnhiệmĐoànLuật sư
tỉnhBàRịa-VũngTàu:
Chất lượng làm luật có vấnđề
Qua việc này thấy chất lượng làm luật
của chúng ta còn kém, không đáp ứng
yêu cầu cuộc sống, lãng phí thời gian,
tiền bạc. Nguyên nhân do kiến thức pháp
luật của đại biểuQH còn hạn chế, thiếu
chuyên nghiệp, vì được cơ cấu nhiều
thành phần khác nhau. Ít đại biểu chuyên
trách, kiêm nhiệm nhiều việc, chưa dành
thời gian, tâm huyết tương xứng xây dựng
pháp luật.
Mặt khác, cơ quan thammưu, biên tập,
chuẩn bị các dự án luật cũng còn thiếu
trách nhiệm, để xảy ra nhiều lỗi thuộc về
kỹ thuật lập pháp giản đơn. Việc yêu cầu
các đại biểu đãmãn nhiệm tiếp tục bỏ
phiếu để lùi các dự án luật đã đượcChủ
tịch nước công bố cũng làmột điều vô
cùng hi hữumà tôi chưa thấy có tiền lệ.
Đại biểuQH
TRẦNVĂNĐỘ
,
nguyên
ChánhánTòaánQuân sựTrungương:
Tiếnđộ căng nên khó tránh khỏi
sai sót
Thảo luận ởQH, tôi đã cảm nhận dự
thảoBLHS không ổn. Chính sách hình
sự có đổi mới, khá tiến bộ nhưng kỹ
thuật thể hiện ở từng khâu của quy trình
lập pháp có vấn đề. Phương pháp biên
tập thiếu khoa học, tiến độ lại căng quá
trong khi nhiều nội dung rất chi tiết, cần
nhiều thời gian để rà soát, kiểm tra…
Cho nên sai sót là khó tránh khỏi. Nhưng
đã sai là phải sửa. Tôi bỏ phiếu tán thành
dự thảo nghị quyết lùi hiệu lực các luật
này để sửa BLHS.
Tânđại biểuQHkhóaXIV
NGUYỄN
ĐỨCSÁU
,
Đoàn đại biểuQHTP.HCM:
Là bài học chođại biểuQuốc hội
UBTVQH cũng đã thừa nhận những sai
sót trong công tác xây dựng pháp luật dẫn
đến không thể áp dụng ngayBLHS theo
mốc có hiệu lực đã định. Có thể xem đây
là bài học sâu sắc để đại biểuQH luôn
luôn ghi nhớ trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ như tham gia bàn thảo, góp ý,
phát ngôn, đưa ra quyết sách về các vấn
đề thuộc thẩm quyền củaQH.
Thời sự
NGHĨANHÂN-THANHTÙNG
T
ại nhàQuốchội (QH) ở
HàNội ngày 28-6 diễn
ramột thủ tục đặc biệt:
Khôngphải phiênhọp toàn
thểnhưngnhiềuđại biểucư
trú ở thủ đô tới hòm phiếu
đặt trong hội trường bỏ
phiếu kín.
Cùng lúc, tại TP.HCM và
nhiều tỉnh, thành khác, các
đoàn đại biểu QH triệu tập
cuộc họp. Tất cả đều xoay
quanh tờ trình của Ủy ban
Thườngvụ(UBTV)QHcùng
một dự thảonghị quyết kèm
theo về việc lùi hiệu lực thi
hành cùng lúcbốnđạo luật:
BLHS, BLTTHS, Luật Tổ
chứcCQĐThình sựvàLuật
Thi hành tạmgiữ, tạmgiam.
Đây lànhững luật đượcQH
thôngquacuối năm2015và
lẽrasẽcóhiệu lựcvào1-7 tới
nếukhôngvìhàng loạt sai sót
trongBLHSmới ban hành.
Việc lùi hiệu lực thi hành
BLHS2015cùngcác luật,bộ
luật nói trên để QH có thời
gian sửa chữa là điều đang
bàn. Nhưng cần thấy rằng
ngay trongđạo luậtnhiềusai
sót nàyvẫn cónhữnggiá trị
rất nhân văn, tiến bộ: Hàng
loạt hành vi được phi hình
sự hóa, mở rộng phạm vi
áp dụng án treo, miễn trách
nhiệmhình sự, loại trừ trách
nhiệm hình sự, miễn hình
phạt, giảm hình phạt, tha tù
trước thời hạn cóđiềukiện,
xóaán tíchvàquyđịnhkhác
có lợi chongười phạm tội…
Giải pháp mà UBTVQH
đề xuất là trong nghị quyết
về lùi hiệu lực cũng nói rõ
luôn là vẫngiữnguyên thời
hạn hiệu lực từ ngày 1-7
với các quy định có lợi cho
người phạm tội.Đâycũng là
tinh thầncủaNghịquyết109
của QH về thi hành BLHS
2015 được ban hành cuối
năm 2015 và giờ được sửa
đổi để tiếp tục hiệu lực cho
đếnkhihoàn tất sửachữacác
sai sót trongBLHS.Nóicách
khác,BLHSvàcác luật liên
quanhiệnhànhsẽ tiếp tụccó
hiệu lựcvàsongsong làhiệu
lựccủacácquyđịnh tiếnbộ,
nhânvăn trongBLHS2015
được áp dụng.
Vậyai sẽchịu tráchnhiệm
vềnhững sai sót củaBLHS?
Dưới đây là ý kiến của các
chuyên gia pháp luật và cả
những người trong cuộc.■
MộtphiêntòatạiTANDTP.HCMxửtộiphạmmatúy,nhómtộicósaisót lớntrongBLHS2015màbáo
PhápLuậtTP.HCM
từngchỉra.Ảnh:T.TÙNG
17côngđoạnhình thànhBLHS2015
Quaquan sát thực tiễnquy trình làm luậtởnước ta, tôi
tạmchia ra17côngđoạnkhi làmBLHS2015như sau:
1.QHchọncơquan soạn thảodự luật (BLHS2015doBộ
Tưpháp soạn thảo);
2. Ban soạn thảo thành lậpnhững tổ soạn thảo, các tổ
nàybiên tập từngnội dungđượcgiao;
3. Saukhi cóđầyđủdự thảo thìbansoạn thảosẽnghiệm
thu;
4. Ban soạn thảochủ trì việc lấyýkiếncácđoànđạibiểu
QHvàcácbanngành liênquanđếnbộ luật;
5. Lấyýkiến (có thể lấynhiều lầnvàchú trọngvàocác
vấnđềcòncóýkiếnkhácnhau);
6.Bansoạn thảohọpđể tiếp thuýkiếncủacácnơigửi về;
7. Ban soạn thảochỉnh sửadự thảo saukhi đã tiếp thuý
kiến trìnhChínhphủ;
8. Chínhphủ trìnhdự thảochoQH;
9.QHgiaodựán luật chocácủybanchuyênmôn (BLHS
thì giaochoỦybanTưpháp) thẩmđịnhdựán luật;
10. Saukhi thẩmđịnh,ỦybanTưphápđưadựán luậtđể
UBTVQHchoýkiến (có thểchoýkiếnmột lầnhoặcnhiều
lần);
11.Nếu thốngnhất thìUBTVQH trìnhdựán luật raQH;
12.QH thảo luậnvàchoýkiếnvềdựán luật (nếu làđạo
luật lớn thìQHcó thểcho lấyýkiếnnhândân);
13. SaukhiQH thảo luận,UBTVQH tiếp thuýkiếncủacác
đạibiểuQH;
14.UBTVQH trình lại choQH;
15.QH thôngqua tại kỳhọp (thôngqua theonguyên tắc:
Từngđiềumột,mộtvài điều,mộtvấnđềvàcuối cùng là
thôngqua toànbộ);
16. Saukhi đạibiểubấmnút thìQHbanhànhnghị quyết
thi hànhbộ luật;
17. Chủ tịchnướccôngbốBLHS2015.
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyênChánhTòaHìnhsựTANDTối cao
Quytrình lậppháp luônyêucầuban
soạnthảovàcơquanthẩmtratraođổi,
thốngnhấtvớinhau.Vậyởmỗibướccủa
dựthảo,cácthànhviên liênquanđãký
vàođóthìtráchnhiệmthếnào?
Ai chịu tráchnhiệmvềsai sót
củaBLHS2015?
Ngoàigần500đạibiểuQuốchội,nhữngđơnvịliênquannhưbansoạnthảo,thẩmtra…cũngcótráchnhiệmliênquan.
