CHỦNHẬT 28-8-2016
4
QUỐC TẾ
Chínhsáchngoại
giaoquốcphòng
củaNhật
Nhậtmuốn ngăn chặn tình hình ở “vùng xám” leo thang thành xung
đột quân sự.
DẠTHẢO
T
rong những năm qua,
Nhật đã củng cố quan
hệhợp tácvớicácnước
ASEAN trong lĩnhvực
an ninh.
Từ thờichiến tranh lạnh,Nhậtđã
thườngxuyên tăngcườngquanhệ
với các nướcASEAN dưới nhiều
hình thức traođổiquốcphòngsong
phương, chủ yếu tập trung vào
công tác thamvấncấpcaovàđàm
phán côngviệc, đồng thời tổ chức
đối thoại anninhđaphươngnhằm
mụcđíchcủngcố lòng tin lẫnnhau
và cải thiện tình hìnhminh bạch.
Gần đây, Nhật đã chuyển sang
cấpđộhợp táccaohơnvớimột số
nướcASEANnhư tổchức tập trận
song phương, thỏa thuận về cung
cấp thiết bị quốc phòng.
Với cácbướcphát triểnvượtbậc
nhưhộinghịbộ trưởngQuốcphòng
đầu tiên giữaNhật vớiASEAN ở
Bagan (Myanmar) vào tháng 11-
2014, ASEAN đã trở thành một
trong những đối tác khu vực chủ
chốt củaNhật về an ninh sauMỹ,
Úc, HànQuốc vàẤnĐộ.
Mở rộngsựhiệndiện
Theo nhận xét của chuyên gia
Tomohiko Satake ởViện Nghiên
cứu quốc phòng quốc gia Nhật
đăng trên tạp chí
The Diplomat
(Nhật)ngày26-8, chínhsáchngoại
giaoquốcphòng củaNhật đối với
ASEANcó thểđược tóm tắt trong
ba điểm: Mở rộng sự hiện diện,
củng cốquanhệđối tácvà chia sẻ
các quy chuẩn, nguyên tắc chung
thôngqua các quanhệ đối tác.
Nhậtmở rộngsựhiệndiện thông
qua nhiều sáng kiến như các lực
lượngphòngvệNhậtđến thămcác
nước thànhviênASEANhoặc tham
giacáccuộc tập trận songphương
hayđa phương.
Tháng 3-2016, một tàu của lực
lượng phòng vệ biểnNhật đã cập
cảngMalaysia lầnđầu tiên sauba
năm. Tháng sau, lực lượng phòng
vệ biểnNhật đã thamgia diễn tập
huấn luyện hữu nghị với hải quân
hoàng giaMalaysia.
Tháng4-2016, tàungầmOyashio
cùng các tàu khu trụcAriake và
SetogiricủaNhậtđãcậpcảngSubic
(Philippines).Đây làchuyến thăm
Philippinesđầu tiêncủa lực lượng
phòngvệNhật sau15năm.Sauđó
hai tàuAriake và Setogiri đã cập
cảngCamRanh củaViệt Nam.
máybayhuấn luyệnTC90 căn cứ
“Thỏa thuậngiữachínhphủNhậtvà
chínhphủCộnghòaPhilippinesvề
chuyểngiao thiếtbịquốcphòngvà
côngnghệ”đãkýhồi tháng2-2016.
Tháng 7-2016, Nhật đã bắt đầu
cung cấp khoản viện trợ đầu tiên
về củng cố năng lực hàng hải cho
Philippines. Khoản viện trợ này
liên quan đến bảo trì các động cơ
dieselmáy tàu.
Đối vớiViệtNam,Nhật đãviện
trợ sáu tàuđãqua sửdụngvàđang
thảo luậnvềcungcấp tàumới trong
tương lai gần.
Ngoài ra, trongkhuônkhổ tham
vấn2+2 củaBộNgoại giaovàBộ
QuốcphòngcủaNhậtvà Indonesia
vào tháng 12-2015, hồi tháng
3-2016, Nhật đã xúc tiến chương
trình viện trợ củng cố năng lực
hàng hải cho hải quân Indonesia
qua bản đồ hànghải.
Mới đây,Nhật đãmở rộngquan
hệđối tácvềanninhvới cácnước
thànhviênASEANkhông tiếpgiáp
biểnnhưLào,TháiLan,Myanmar.
BộQuốcphòngNhật đã tổchức
cuộc hội thảo đầu tiên về đối phó
thảm họa cho quân đội Lào vào
tháng 2-2016. Trong tháng 4 và
5-2016, Nhật đã hỗ trợ xây dựng
năng lựcqua luậthàngkhôngquốc
tếvàan toànbaychonhânviênBộ
Quốc phòngThái Lan.
Đến tháng 6-2016, Bộ trưởng
Quốc phòng Nhật Nakatani Gen
đã hội đàm với Cố vấn quốc gia
AungSanSuuKyi,bộ trưởngNgoại
giaoMyanmar.Haibộ trưởngnhất
trí lực lượng phòng vệ biểnNhật
sẽ hỗ trợ cung cấp năng lực trong
các lĩnh vực như viện trợ nhân
đạo, cứu hộ trong thảm họa đồng
thời tăng cường trao đổi giáo dục
song phương.
Đây là lầnđầu tiênbàAungSan
SuuKyihộiđàmvớibộ trưởngquốc
phòngmột nước khác.
Vì đâuNhậtmở rộng
sựhiệndiện?
ChuyêngiaTomohikoSatakeghi
nhậntìnhhìnhbiểnĐôngcăngthẳng
chắcchắn lànguyênnhânkhiếnBộ
Quốcphòngvà lực lượngphòngvệ
biểnNhậtmở rộngsựhiệndiệncủa
Nhật cũng như tăng cường củng
cố quan hệ đối tác trongkhuvực.
Ngày 12-7 vừa qua, Tòa Trọng
tài ở La Haye (Hà Lan) đã công
bốphánquyết khẳngđịnh“đường
chínđoạn”củaTrungQuốckhông
có bất kỳ cơ sở pháp lýnào.
Ngaysauđó,BộNgoạigiaoNhật
đã tuyên bố quan điểm rằng phán
quyếtmang tínhchấtchungcuộcvà
ràngbuộcvềpháp lý.Tạiđối thoại
chiến lược ba bênNhật -Mỹ -Úc
trong tháng 7, ba nước đã công
bố tuyên bố chung kêu gọi Trung
QuốcvàPhilippines tôn trọngphán
quyết trọng tài.
Chuyên gia Tomohiko Satake
ghi nhậnNhật củng cốngoại giao
quốcphòngvới cácnướcASEAN
không có nghĩa Nhật ủng hộmột
nước nào tham gia tranh chấp ở
biểnĐông.Trong lúccủngcốquan
hệvớimột sốnước tranhchấpnhư
ViệtNamvàPhilippines,Nhậtcũng
viện trợchocácnướckhông tham
gia tranh chấp.
Theo Tomohiko Satake, Nhật
cung cấp thiết bị cho các nước
ĐôngNamÁchủyếuvìmụcđích
củng cố năng lực đối phó với cái
đượcgọi là tìnhhình“vùngxám”.
Hoạtđộngnàynhằmhướngdẫnvề
giámsáthànghảivàphòng, chống
va chạmbất ngờ chứkhôngnhằm
củngcốnăng lựcquânsựchonước
nhậnviện trợ.
Đây làsángkiếnnhằmngănchặn
tình hìnhở “vùng xám” leo thang
thànhxungđột quân sựbằngcách
rútngắnkhoảngcáchgiữa lực lượng
cảnh sát biểnTrungQuốcvà cảnh
sát biển các nước ven biển.
Ngoài ra, mở rộng sự hiện diện
của Nhật ở Đông NamÁ đã tạo
thêm nhiều cơ hội cho Nhật hợp
tác với TrungQuốc.
Trong cuộc diễn tập an ninh
hàng hải chung trong khuôn khổ
ADMM+doBrunei vàSingapore
tổchức từngày2đến12-5, lầnđầu
tiên“Bộquy tắcứngxửchonhững
đụng độ ngoài ýmuốn trên biển”
(CUES) đã được áp dụng. Thỏa
thuậnnàyđãđượcnhiềunướcTây
TháiBìnhDươngkýkết, trongđó
cóTrungQuốc.
Nhật cũng đã sử dụng CUES
trong các cuộc diễn tập hàng hải
song phương với các nước như
Philippines và Việt Nam. Trong
tương lai, Nhật có thể tiến hành
hình thức diễn tậpnhư thế với hải
quânTrungQuốc.
Ngoài thiết lậpmột cơ chế tiếp
xúc trên biển giữa hải quân hai
nướcmà hai bên đang đàm phán,
các cuộc diễn tập như thế chắc
chắn sẽ góp phần thiết lập các cơ
chếquản lýkhủnghoảnggiữaNhật
vàTrungQuốc.
l
Báo
PhilippineStar
ngày27-8đưa tinphátbiểu
tạiĐHPhilippines, PhóChánhánTòaánTối cao
JoseAntonioCarpiođềnghị Philippinescó thể
phốihợpvớimột sốnướcASEANđểđưa ramột
tuyênbốmạnhhơnvề tranhchấpởbiểnĐông.
Ôngnhấnmạnh:“Tôi khôngnghĩ rằng trong
tương laiASEANsẽđưa ramột tuyênbốchung
làmmất lòngTrungQuốcnhưngchúng tacó
thểcùngnhất trí vềmột tuyênbốchungvớiViệt
Nam,Malaysia, Brunei, Indonesia”.
l
Theobáo
PhilippineStar
,phátbiểu tại lễ
kỷniệm10năm thành lậpbộ tư lệnhĐông
MindanaoởDavaohôm26-8,Tổng thống
PhilippinesRodrigoDuterte tuyênbốđàmphán
songphươngsắp tới vớiTrungQuốcvề tranh
chấpbiểnĐôngcũngphảidựa trênphánquyết
củaTòaTrọng tài.Ôngchobiếtđãnêu rõquan
điểmnàyvớiĐại sứTrungQuốcTrìnhGiámHoa.
ÔngDutertenhấnmạnhPhilippinescũngphải
chuẩnbị chokhảnăngxảy raxungđột trong
trườnghợpđàmphánsongphươngkhông thành
công,TrungQuốc rútkhỏiđàmphánchính thức.
Ôngnóiôngsẵnsàngchỉhuyquânđội vàchấp
nhậnmấtcânbằngngânsáchđể tăng thêm
quân.Ônggiải thích:“Chắcchắn là tốtnếucó
ngườiởđó, sẵnsàngchiếnđấuvà thàhysinhcòn
hơnkhôngcógìhếtvàbuông taynhưmộtchú
cừungoan”.
l
Hãng thông tấnPhilippinesngày27-8đưa tin
tốihôm trước,Thủ tướngCampuchiaHunSen
tiếp tục lặp lại rằngvấnđề tranhchấpbiểnĐông
phảiđượcgiảiquyếtbằngconđườngđàmphán
hòabìnhgiữacácbên trực tiếp liênquan.Ông
cònnhấnmạnh:“Đây làquyếtđịnhduynhấtcủa
chínhphủViệtNamđểgiảiquyếtvấnđềbiển
Đông.Đó làquyềnchọnchiến tranhhaygiải
pháphòabình”.
Tuyênbốnàyđượcviết trên trangFacebookcủa
ôngđể trả lờimộtngườidùngViệtNamchỉ trích
quanđiểmcủaCampuchiavềvấnđềbiểnĐông.
TàukhutrụcAriakecủaNhậtđếncảngCamRanhngày12-4.Ảnh:JAPANTIMES
Trong thờigiannày, tàukhu trục
IsecủaNhậtđãvượtbiểnĐôngđể
lầnđầu tiên thamgiacuộc tập trận
đa phương ở Indonesia. Ngoài ra,
lực lượngphòngvệbiểnNhậtcũng
đã thamgiacáccuộc tập trậnchung
với Mỹ và Úc vào tháng 2-2016
trongvùngbiểngiữaSingaporevà
ẤnĐộ, kế tiếp đến tháng 4-2016
trongvùng biển Indonesia.
Nhật cũngđã thựchiệncácbiện
pháp tăngcườngsựhiệndiện trong
khuvực thôngquanhiềuhoạtđộng
khác trong khuôn khổ đa phương
nhưcửmộtđơnvị lớn thamgiadiễn
tập an ninh hàng hải chung trong
khuônkhổhộinghịbộ trưởngQuốc
phòng các nướcASEANmở rộng
(ADMM+)ởBruneivàSingapore.
Lực lượng của Nhật là lực lượng
lớn thứ ba trong các nước tham
gia diễn tập.
Củngcốquanhệ
đối tác
Nhật củngcốquanhệđối tácvới
cácnướcASEAN thôngquahỗ trợ
xâydựngnăng lựcvàhợp tác thiết
bị quốc phòng.
Nhật sử dụng nguồn vốn ODA
tặng10 tàuđanăngchoPhilippines.
Nhật cũng cho Philippines thuê
