CHỦNHẬT 11-9-2016
10
SỨCKHỎE
Bêncạnh tácdụng thưgiãn,
đibộ là
cơhộiđể luyệntậpđộngtáchôhấp
thôngquakỹthuậthítvàobằng
miệngvàthởrabằngmũi.
Làmsaobáchbộ
ngoàivòng
cươngtỏa?
Dưới góc nhìn định kiến nhiều người vẫn tưởng phải cần đến biện pháp
phức tạpmới mong đủ sức ngăn chặn bệnh chứng nghiêm trọng.
Không hẳn phải thế. Con đườngmưu cầu sức khỏe chẳng khác nào
bước đường đời. Có khi chỉ cần ít nhịp khoan thai.
BS
LƯƠNGLỄHOÀNG
T
rongnhiều trườnghợp,
muốncóđược tácdụng
thưgiãn thầnkinh thậm
chíphảigắn liền ítnhiều
vớibiệnphápvậnđộng.
Chính vì thếmà bất cứ hình thức
thể dục nào vừa dễ áp dụng vừa
không đòi hỏi điều kiện phức tạp
để người tập có thể theo đuổi lâu
dài mới thực sự là biện pháp bảo
vệ sức khỏe trong ý nghĩa bình
dân và đại chúng.
Bài tậpcàngdễ
cànghay
Không thểchối cãi vềgiá trị của
các phương pháp như khí công,
yoga, thái cực quyền... nhưng tất
cả hình thức vừa kể đều có chung
một nguyên tắc cốt lõi đó là vận
động viên phải tập luyện thuần
thục.Mớinghequa tưởngđơngiản
nhưng “thức khuyamới biết đêm
dài” vì khônghẳn ai cũngđủkiên
nhẫn và nghị lực để theo tập cho
đếnnhập tâm.
Trong lúc bỏ công đi tìmmột
hình thức thểdục saochovừanhẹ
phần tập huấn lại thêm phù hợp
với chức năng vận động có sẵn,
nhiềungười lạiquênvai tròcủađôi
chân “sinh ra để… đi bộ”. Tiếng
khócchàođời tuy làdấuhiệukhơi
nguồn cuộc sống nhưng hình ảnh
đứa trẻ chập chững bước đầu đời
mới thực sự phản ánh tính năng
động và chủ động của đời người.
Không lạ gì khi phương pháp hì
hục chạy bộ đã một thời là hình
thức vận động được nhiều người
ưa chuộng.Nhưng chạybộkhông
là biện pháp tăng cường sức khỏe
thíchhợpchomọi người vì không
dễ áp dụng phương pháp này cho
ngườicaohuyếtáp, thiểunăngmạch
vành, cho đối tượng béo phì cũng
nhưchongười đangcóvấnđềvới
khớp háng, khớpgối…
Chậmchútmiễn
chắcăn
Nhiềunhàđiều trịvì thếđãmạnh
dạn cổ động cho phương pháp đi
bộvì vừađơngiản, rẻ tiền lại hiệu
quảđể tập luyện chohệ tuầnhoàn
thông qua sức của cơ hoành và
phụchồihệvậnđộngqua tácdụng
đồngbộ trênnhómcơ lưng,mông,
đùi...Nhờcó thểđiềuchỉnhcường
độ thôngquabướcchânkhoan thai
haykhẩn trương, người tập có thể
ápdụngphươngphápnàymộtcách
linhđộngngaycảkhiđangbịviêm
khớp cấp, hay thậm chí trong giai
đoạnđiều trị phục hồi sauđợt cấp
cứuvìnhồimáucơ tim.Nhiều thầy
thuốc quả thật không quá lời khi
đánh giá phương pháp đi bộ như
biện pháp đứng đầu các liệu pháp
không cần dùng thuốc.
Đi bộcũng lắmcôngphu
Tưởng dễ như... đi bộ thì hố!
Sợungthưthìcứănớtchungvớigừng
Ớtvàgừnglàhai
loại giavị không
thể thiếu cho rất
nhiều món ăn,
đặc biệt ở châu
Á. Dưới đây là
tin tốt cho người thích hai loại gia vị này và thích ăn cay.
Một nghiên cứu mới của Hội Hóa họcMỹ công bố trên
tạp chí
Journal of Agricultural and Food Chemistry
cho
thấy ăn kết hợp gừng và ớt cùng nhau có thể ngăn chặn
rủi roung thư. Các nghiên cứu trước đâydùkhôngbác bỏ
một số ích lợi củaớt nhưngkết luậnhợp chất capsaicin có
trongớt có thể gây ung thư. Nghiên cứu củaHội Hóa học
Mỹ được thực hiện trên chuột cho thấymột khi ăn gừng
cùng với ớt, hợp chất 6-gingerol tạo vị cay trong gừng
làm trung hòa tác hại gây ung thư của hợp chất capsaicin
trong ớt. Số chuột được chia làm ba nhóm. Trong nhiều
tuần, các nhà nghiên cứu đã chomột nhóm ăn riêng hợp
chất capsaicin, một nhóm ăn hợp chất 6-gingerol, nhóm
còn lại ăn kết hợp hai hợp chất.
Kết quả, nhóm chuột chỉ ăn capsaicin phát triển ung thư
phổi.Tỉ lệung thưởnhómchuột chỉ ăn6-gingerol.Tỉ lệnày
ởnhóm chuột ănkết hợphai hợp chất là20%.
THIÊNÂN
Giàrồicòntựsát làmgì
Mộtnghiêncứugầnđâycủa tạpchí
Journalof theAmerican
GeriatricsSociety
củaHộiLãokhoaMỹcho thấymứcđộcó
ýđịnh tựsátvà thựchiệnýđịnh tựsát tỉ lệnghịchvới tuổi tác.
Nóicáchkhác,càng
có tuổi người ta
càngítmuốntựsát.
Nghiêncứudựa
theodữ liệuởcác
phòng cấp cứu.
Kết quả cho thấy
81%ngườitrẻtừng
ít nhấtmột lần tự làmhại bản thân, cóýnghĩ sẽ tự sát, từng
thựchiệnýđịnh tự sát.Tỉ lệnàyởngười từ85 tuổi trở lên là
68%. Hiện tượng tự sát thường xảy ra nhiều nhất ở lứa tuổi
trẻvà tuổi trungniên.
Ngày 10-9 là ngày phòng chống tự tử thế giới. Tự tử là
nguyên nhân của hơn 800.000 cái chết mỗi năm trên toàn
cầu, theo số liệu củaTổ chứcY tếThế giới (WHO). Tự sát
lànguyênnhângây tửvong caohàng thứhai trong lứa tuổi
15-29.Thực tế sốngười từngcóýđịnh tự sát hay thựchiện
ýđịnh tự sát nhưng bất thành caohơn rất nhiều.
TheoWHO, người cóýđịnh tự sát luôn thểhiện rangoài
dấu hiệu nên người thân, bạn bè hoàn toàn có thể để ý và
tìm cáchngăn chặnbằng các gợi ý sau:
•Nếunghĩ aiđóđangcóýđịnh tựsát, hãyhỏi thẳng.Điều
nàycó thểgâybối rối nhưng làđiềucần thiết đểchohọ thấy
họ vẫnđang được quan tâm.
•Hãyđểhọ trút hết tâm sự.Tránhnói những câuđại loại
như “còn rất nhiều điều để sống”, “tôi biết cảm giác của
bạn”, “đừng lo lắng”... hay tranh luậnvới họ.Bất kể tâm sự
có tiêucực thếnào thìbản thâncuộcnói chuyệnnàycũngđã
làmột tínhiệu tốt. Đừngphánxét, người tuyệt vọngmuốn
tự sát chỉ cầnđược anủi và giúpđỡ.
•Cốgắngđưahọđếngặpchuyêngia.Nóichuyện, tâmsựrất
có íchnhưngsựcan thiệpcủachuyêngiasẽhiệuquảhơnnhiều.
• Nếu cảm thấy người đó có thể thực hiện ý định tự sát
bất cứ lúc nào, đừng để họmột mình và bỏmọi vật nguy
hiểm ra khỏi tầmmắt họ.
•Nhớ rằngbạnkhôngphải chịu tráchnhiệmnếu ai đó tự
sátnhưngcan thiệpngănchặn tựsát làviệcnên làmkhinhận
thấybất cứngười nàomuốn tự sát.
THIÊNÂN
Muốnđibộchonên thuốcphải lưu
ý đến vài yếu tốbaogồm:
Vậntốc:
Thíchhợpchosứckhỏe
là tốc độ sao cho vận động viên
trong lúcđibộvẫncó thể“tám” liên
hồivớibạnđồnghành, nghĩa là rất
thong thả.Vận tốcđibộkhônggây
gánh nặng cho trái tim khi không
nhanhhơn4-5km/giờ.Cẩn tắcvô
áy náy, vận động viên có thể dựa
vào nhịp tim để kiểm soát cường
độ của thao tác. Trong lúc đi bộ,
nhịp tim không nên nhanh hơn trị
số=180 - số tuổi.Vídụ,mạchcủa
cụvừa vàonhóm “thất thập cổ lai
hy”đừngnênvượt quá180 - 70=
110 lần/phút.
Thời lượng:
Buổi đi bộ, chodù
có rảnh rỗi cũng không nên kéo
dài hơn 60 phút. Người mới vào
cuộcchỉnênđibộ15-20phút trong
những lần đầu để trái tim đừng bị
“sốc” vì gia chủ quá bươn chải
trong… công viên.
Hôhấp:
Bên cạnh tácdụng thư
giãn, đi bộ là cơ hội để luyện tập
động táchôhấp thôngquakỹ thuật
hít vàobằngmiệngvà thở rabằng
mũi, nghĩa là ngược với cách thở
thông thường để vận động viên
vừađi vừa tập cho cơhoành thêm
phần điêu luyện.
Tiêu năng:
Nếu tưởng đi chỉ
khỏe cho đôi chân thì uổng công.
Đibộ làphươngpháp tiêuhaonăng
lượng.Đibộvì thế làphươngpháp
điềuchỉnhbiếndưỡng rấthữuhiệu
chongườimuốngiảmcâncũngnhư
chobệnhnhân tiểuđường. Người
bị bệnh tiểuđườngmuốngia tăng
hiệu năng của thuốc thì chỉ cần
mỗi ngày vài lần “đi cho biết đó
biết đây, ở nhà với mẹ thì đường
lại lên”. Quan trọng là đừng quên
đong đưa đôi tay trong lúc đi bộ,
càng rộngbiênđộ càng tốt để tiêu
dùng năng lượng. Đi bộmà cứng
đơ như xác ướp về làng thì người
khỏe re là… thầy thuốc!
Thiếucôngcụkhó
thànhcông
Rất nhiều người chọn phương
phápđibộnhưngvìquên lửngmột
yếu tố rất quan trọng nên không
thu lượm được kết quả nhưmong
muốn.Đibộmà thiếuđôigiày thoải
mái thà ngồi nghỉ đâu đó cho qua
ngày còn tốt hơn.Giàyđểđi bộvì
sức khỏe nên rộng hơn giày làm
việc để tránh tình trạng đầu ngón
chân bị đè nén khi bàn chân chúi
mũi trong động tác rảo bước. Gót
giày nên có độ cao vừa phải, sao
cho đừng thốn gót chân sau giờ
tập luyện. Mũi giày không nên
có độ cong thái quá để tránh hậu
quảmỏi cổ chân vì động tác nhấc
bổng rồi lại hạ thấp của bàn chân.
Ngay cả đôi vớ đừng bí hơi cũng
làđiềukiệnbảođảmchohiệuquả
của phươngpháp đi bộ.
Khéođộngchínhởchỗ
linhđộng
Từ đơn giản biến thể thành đa
dạng mới đáng gọi là khéo. Bên
cạnh tác dụng “hành thiền”
thông
qua biện pháp tập trung tư tưởng
trong lúc rảo bước để làm sạch
tạp niệm trong não bộ, “bách bộ
taonhân”có thểmở rộngphạmvi
ứng dụng và tăng cường tác dụng
nếubiếtcách…chếbiến.Muốn tập
dượt chohệ tuầnhoànđểcải thiện
vàổnđịnhhuyếtápchỉcầnnghiêng
người ra trướcnhưngười đang leo
dốc.Đi bộhơi nhanhvới động tác
củahai cánh taynhưchốnggậyhai
bên,giốngnhưngười tập trượt tuyết,
là phương pháp hữu hiệu để phục
hồi chức năng cho nhóm bắp thịt
song songcột sống.Cũngphàmđi
bộnhưngđi dưới nước là cách tốt
nhấtđểcảithiệnchứcnăngvậnđộng
chokhớpháng, khớpgối, khớpcổ
chân.Vớingườihaybị chóngmặt,
hình thứcđibộ rệu rạo trênsỏi lắm
khi có tác dụng tốt hơn nhiều loại
thuốc đang lưuhành.
◄
Ngườibịbệnhtiểu
đườngmuốngiatăng
hiệunăngcủathuốc
thìchỉcầnmỗingày
vài lần“đichobiếtđó
biếtđây,ởnhàvớimẹ
thìđường lại lên”.
Đibộ,quantrọng làđừngquênđongđưađôitaytrong lúcđibộ,càngrộngbiênđộ
càngtốtđểtiêudùngnăng lượng.
