11
THỨSÁU
16-9-2016
Kinh tế
Ảnhtrên:
BàTrươngThịThanh
ThanhởthịxãAnKhê,GiaLai
đãvayvượn120triệuđồngđể
đầutưvàotiềnảovớihyvọng
đổiđờinhưngbị lừađảo.Trong
ảnh:BàThanhtrìnhbàysự
việc.Ảnh:vov.vn
Ảnhdưới:
Cáctrangmạngxã
hộivẫnquảngcáorầmrộvề
tiềnảo.Ảnh:HTD
Sậpbẫy“bánhvẽ” tiềnảođacấp
Giấcmơtrởthànhtỉphúnhờtiềnảocủanhiềungườiđãtanthànhmâykhói.
THÙYLINH
C
ác sàn giao dịch tiền
ảo đang có xu hướng
tấn công về vùng nông
thôn,vùngsâu,vùngxa.Đây
lànhữngnơimà sựhiểubiết
của người dân về loại tiền
này còn hạn chế.
Trắng tay vì tin lời
mật ngọt
Mới đây, không ít người
dân ở thị xã An Khê,
Gia
Lai bỗng chốc rơi vào cảnh
nợ nần, trắng tay chỉ vì cả
tinvàonhững lời quảng cáo
siêu lợinhuận từkênhđầu tư
với têngọi “ngânhàngcộng
đồngbitcoin”haycòngoi la
FXMT4.
Để tham gia, người chơi
phải tạo“ví tiềnảobitcoin”và
phảimua ít nhấtmột bitcoin
vào trongví từcác trangmạng
hoặcmuacủangườikhác.Trị
giámộtbitcoin thayđổi theo
thị trường và hiện tại có giá
khoảng 13 triệuđồng.
Thành viên tham gia giới
thiệungườichơimới sẽđược
cấp một mã ID trên trang
“fxmt4.us”. Sau đó chuyển
tiền từ ví bitcoin vàomã ID
để lên “sàngiaodịch fxmt4.
us” và lôi kéo người khác
tham gia nhằm phát triển
tuyến dưới củamình.
Với lợi nhuậnđượcquảng
cáokhủnglênđến144%/thang,
cùngvớitiềnhoahồngkhigiới
thiệuđược thêmngười tham
gianênchỉ saumột thờigian
ngắn, “ngânhàngcộngđồng
bitcoin” đã thu hút khoảng
1.000 người chơi. Khách
hàng đủ thành phần nhưng
nhiềungười khônghiểubiết
vềmạngvàmùmờvềcáigọi
làkinhdoanh tài chínhcũng
nhảyvàođầu tư.
Khi đã gom được số tiền
lớn, ước tínhhơn20 tỉ đồng,
chỉ trong thời gian rất ngắn,
toànbộ số tiềnnày cùngvới
kẻcầmđầuđãbiếnmất.Đến
lúcnàynhữngngười thamgia
mới biết mình vừa được ăn
quả đắng và không ít người
trong số họ rơi vào cảnh nợ
nần, tán gia bại sản.
Bất chấp thực tế nhiều
người vừa trắng tay vì tiền
ảo, không ít người vẫn tiếp
tục lao vào cuộc chơi đầy
may rủi này. Trên các trang
mạngxãhộihiệnnayvẫnđầy
rẫy những kẻ tung chiêu dụ
dỗ những aimuốn làm giàu
thậtnhanhmàkhôngcần tốn
công sức.
Đơn cử ngày 13-9, trên
Facebookcủamộtdân“đào”
tiềnảokhoekhoang:Khibitcoin
ra sàn vào ngày 5-10-2009,
khởi điểm giá chỉ 0,00076
USD/bitcoin. Hai năm sau
tăng lên 200 USD/bitcoin,
tức tăng 263.000 lần. Đỉnh
cao là 1.242 USD/bitcoin
vào tháng12-2013, tức tăng
đến 1,63 triệu lần! Hiện giờ
bitcoin đang giao dịch ở
ngưỡng khoảng 580 USD/
bitcoin. Lợi nhuận kếch xù!
Với kiểu quảng cáo như
vậy, những kẻ đào tiền ảo
đang tậndụngmọicáchcó thể
để quảng bá chiêu làm giàu
với loại tiềnnày. “Có lẽ cho
tới khi nào con người chưa
hết lòng tham thì những kẻ
lừa đảo vẫn còn đất sống và
danh sáchnhữngvụ lừa đảo
vẫnchưa thểdừng lại” -một
chuyên gia bình luận.
Thiệt đơn, thiệt kép
Theo tìmhiểu, từđầunăm
đếnnaycóđếnhàngchụccuộc
hội thảo về tiền ảo với hàng
ngànngười thamdựđược tổ
chức rầm rộởkhắpnơi.Ban
đầu là tổ chức ở các TP lớn
như Hà Nội, TP.HCM. Sau
đó những người tự xưng là
“chuyên gia tiền ảo”, “nhà
đầu tư tiền ảo” dịch chuyển
địa bàn hoạt động sang các
địa phương nhưNhaTrang,
Vũng Tàu, Hải Phòng, Hải
Dương, GiaLai…
TheochuyêngiakinhtếPhan
DũngKhánh:“Dùng tiền thật
đểmua tiềnảo, rồi lợi nhuận
tăng khi tiền ảo tăng giá và
nhận hoa hồng, tiền thưởng
khikêugọi thêmđượcngười
đầu tư cùng chơi. Cách làm
này cũng giống hình thức
kinh doanh đa cấp, lấy tiền
người sau trả hoa hồng cho
người trước. Đến khi không
cầmcựđược thì tất yếu làhệ
thống sẽbị vỡvàngười chơi
sẽ chịu thiệt đơn, thiệt kép”.
Bên cạnh đó, ông Khánh
chobiết:Nhữngkẻ cầmđầu
luôn biết rằng cách dễ dàng
nhấtđểlôikéomọingườitham
gia chơi tiền ảo là đánh vào
lòng thamcủahọ.Vớinhững
lời quảng cáo kiểumật ngọt
như “bạn chẳng cần làm gì
cũng trở thành người giàu,
tâmhuyếtmangđến sựgiàu
cóchongườidânViệt”, “bạn
sẽ giàu lên nhanh chóngmà
không hiểu vì sao”…Chưa
hết, những kẻ lừa đảo còn
trưng ra những hồ sơ, tài
khoản ảomà trong đó số dư
luônởmức vài tỉ đồng.
“Nếu thực sự tiền ảo đem
lại lợi nhuậncaonhưvậy thì
giới kinh doanh tài chính,
chứng khoán đã sớm tham
gia rồi, chứkhôngcóchuyện
thấykiếmđượcnhiều tiềndễ
dàng như vậy mà họ quay
lưngvới loại tiềnnày.Những
người hiểu biết thì họ thấy
khoản lợi nhuậnkhủng thực
chất chỉ làbánhvẽmà thôi”.
Theo luật sưHuỳnhTrung
Hiếu,TrưởngVănphòng luật
Hasslaws, hiện ởViệt Nam
chưa cóbất cứquyđịnhnào
vềhoạtđộngkinhdoanh tiền
ảo. “Dovậynếuđầu tưkinh
doanhvào loại tiềnnày, nhà
đầu tưchắcchắn sẽgặpphải
những thiệt hại vềmặt kinh
tế rất lớn. Bởi không có bất
cứ cơ sởpháp lýnàođể bảo
vệ quyền lợi cho nhà đầu tư
khi xảy ra rủi ro, sự cố”.
ÔngNguyễnHoàngMinh,
PhóGiámđốcNgânhàngNhà
nước Chi nhánh TP.HCM,
cũng khẳng định: “Tiền ảo
bitcoin và các loại tiền ảo
tương tự khác như onecoin,
ilcoin,gemcoin…khôngphải
là tiền tệ, khôngphải làhàng
hóavàkhôngphải làphương
tiện thanh toánhợp pháp tại
Việt Nam. Do vậy, việc sử
dụngbitcoinvà các loại tiền
ảo tương tựkhác làmphương
tiện thanh toán không được
pháp luật thừa nhận”. ■
Rúngđộngvì sập
sàn tiềnảo
Năm2014và2015,nhiềuhệ
thốngtiềnảonhưbitcoinbịcấm
giaodịchởmộtsốquốcgianhư
TrungQuốc,Nga,Thái Lan...
Cáchệ thốngkỹ thuậtcũng
bịhacker tấncôngnhưởNhật
Bản, HongKong... dẫn tới nhà
đầutưvàngườidânbịthiệthại
nặngnề.Một trongnhữngvụ
sậpsàntiềnảobitcoingâyrúng
độngtrênthếgiớiphảikểđến
làsàntiềnảoMt.Gox,cótrụsở
tạiTokyo.Sànnàyđãbuộcphải
đóngcửasaukhihứngchịuvụ
tấncôngmạngkhiến toànbộ
sốbitcoinbị rút.
Tiêu điểm
Sổ tay
Lấy tiềnngười sau trảngười trước
CụcQuản lýcạnhtranhthuộcBộCôngThươngvừakhuyến
cáo:Với loạihìnhgiaodịch tiềnảo theomôhìnhkinhdoanh
đacấp, ngườiđầu tưkhiđãnộp tiềnđể thamgia thường sẽ
rấtkhó rút tiền rakhỏihệ thốnghoặcmỗingàychỉđược rút
một lượng tiền rất nhỏ. Bản chất vẫn là lấy tiền của người
sau trảchongười trước.
Khi không cònngười đóng tiền vào, hệ thống sẽ sụpđổ
và người thamgia sẽ rất khó lấy lại số tiềnđã đầu tư. Các
hoạtđộngmuabán tiềnảo thườngđược thựchiệnvàgiao
dịch trên trang tinđiện tửvớimáychủđặt tại nướcngoài.
“Việc thamgiahoạt động kinhdoanhnày tiềmẩnnhiều
rủi ro, chính vì vậy các nhà đầu tưnên cảnhgiác, tránhbị
dụdỗ, lôi kéo thamgiavàocáchoạtđộngkinhdoanh theo
môhìnhđacấp, lừađảo”-CụcQuản lýcạnh tranhcảnhbáo.
Việcsởhữu,muabán,sử
dụngtiềnảotiềmẩnrất
nhiềurủirochongườidân
vàkhôngđượcpháp luật
bảovệ.
Cácvụviphạmvềchất lượnghànghóa thườngxuyêndiễn
ra, thậmchí cócảnhữngvụgâyngộđộckhiếnngười tiêudùng
(NTD)phải vàobệnhviệnchữa trị.Nhưngcứmỗi khi cómộtvụ
vềngộđộc, vềchất lượngsảnphẩm, lỗi sảnphẩm, thuhồi sản
phẩm... thì lạimột lần tranhcãi, bănkhoănvềpháp lý trongviệc
bồi thường.QuyđịnhbảovệNTDvẫn trong tình trạngvấpváp,
lúng túngmỗi khi cầnsửdụng.
Mớiđâynhất làvụCông tyTNHHURCViệtNam (URC)bán
nước tăng lựchiệuRồngĐỏvà tràC2, trongđócóhàngngàn
chainhiễmđộcchì có thểđãđi vàocơ thểNTD.Vậycáccơquan
quản lý trong lĩnhvựcbảovệNTD, cáchội vềNTDđãchuẩnbịgì
vềcăncứpháp lý, về thực tiễn, vềkinhnghiệmquốc tế... đểbảo
vệNTD?
Câu trả lời làkhi xới lênvấnđề tráchnhiệmbồi thườngcủa
URC (công tynàyvừacamkết sẽbồi thường thiệthại choNTD
nhưngbồi thườngbằngcáchnào… thì chưa rõ), lấncấnpháp
lý lại xuấthiện. Lạ lùng là tronghàngmớhộinghị,hội thảo, tọa
đàmvềvấnđềbảovệNTD thì không thấy lấncấnxuấthiện,
nhưngkhiNTDđòiquyền lợi thì lập tức thấyngay. Ràngbuộc
tráchnhiệmcủaURC thếnào, cáchbồi thường rasao, tiềnbồi
thườngsẽchi choai, khinào, ởđâu..., cáccơquankể trênchẳng
trình rađược.
Dẫubiết rằngpháp luật cókhoảngcáchvới thực tiễnnhưng
cái kiểu “đi sau rốt”, cứmỗi khiNTDcầnđếnpháp luật thì chẳng
thấybảovệđâu, chỉ thấyấmức.
Nếucó tính tiềnbồi thường, theokiểu tính trên tổngsốchaiđã
bán (gầnmột triệuchai),nhânvớigiábán, tổngcộngkhoảng4
tỉđồng.Nhưngcayđắng làNTDchắcchẳngmấyai cóhóađơn
chứngminhđãmuamột chainước tăng lựcngoài vỉahècảnên
chắcchắn làkhôngđòi lạiđược tiềnmuahàng, khoảng4.000
đồng/chai. Trongkhi cơquanchứcnăngvẫnchưa cógiảipháp
hữuhiệuhỗ trợNTD.
Dođókhảnăng rất lớn làsố tiềnnàysẽđượcsungcông, theo
gợi ýcủaHội TiêuchuẩnvàBảovệNTDViệtNam (Vinastas).
Sungcôngcũngđượcnhưngsungxongxinchi vàonhữngnơi có
thểbảovệquyền lợi chínhđángcủaNTD.Đặcbiệt làxinđừng
chi chonhữnghộinghị,hội thảo, tọađàmkiểu “nângcaonăng
lựchay tráchnhiệmbảovệNTD”màhiệuquảchẳngđếnđâu!
QUỲNHNHƯ
BồithườngvụRồngĐỏ:Lạilúngtúng!
