14
THỨSÁU
16-9-2016
Phóng sự - Chuyên đề
TRUNGNHÂN
T
ừ lãnhđạođếnphó tướng của đảngCứunguyDân tộc
Campuchia (CNRP), pheđối lậpvới chínhphủcủaThủ
tướngHun Sen và đảngNhân dânCampuchia (CPP),
đều đối mặt với án tù. Đại bản doanh của CNRP rơi vào
tình trạng bị “giam lỏng” bởi quân đội. Trong khi đó, các
dự định biểu tình quymô lớn củaCNRPđều bị chính phủ
PhnomPenh cảnh cáo sẽ giải tán bằngmọi cách.
Lãnhđạobị gọi ra tòa
Cả chủ tịch củaCNRP làSamRainsy lẫnphó tướng của
ông là Kem Sokha đều phải đối mặt với các cáo buộc từ
phía chính phủ Phnom Penh liên quan đến các sai phạm
cá nhân. Chính phủ của ông Hun Sen đã “bắn phát đạn
đầu tiên” nhắm vàoCNRPbằng cách ra lệnh bắt giữSam
Rainsy vào cuối năm 2015. Động thái này đã chặn đường
về nước tham gia bầu cử của nhà lãnh đạo CNRP. Trước
đó, ông đã được quốc vương Campuchia ân xá án tù 12
năm liênquanđếnpháhoại biêngiớiViệtNam-Campuchia.
SamRainsygiờđâyđangphải tị nạnởnướcngoài để tránh
mứcánhai năm tùgiam.Ôngbị cáobuộccócácphát ngôn
hủyhoại thanhdanhcủacựuNgoại trưởngCampuchiaHor
Namhong vào năm 2008.
“Phó tướng”KemSokhangày2-9đãbị tòaánTPPhnom
Penh tuyên án năm tháng tù cùng khoản tiền phạt gần 200
USD. Phiên tòađược lập ravới cáobuộcôngSokhakhông
hợp tácvới cơquanđiều travàkhôngcómặt tại tòađểchất
vấn. Các rắc rối pháp lýbắt đầuvào tháng5-2016, khi ông
Sokhabị cáobuộccóquanhệmuadâmvớimột thợ làm tóc
nữ. Phủ nhận cáo buộc này, ôngSokha cũng không đến dự
phiên tòa tuyênánvàongày2-9vừaqua. Phiên tòađối diện
với sứcépanninhvôcùng lớn, cảnh sátTPPhnomPenhđã
phải phong tỏa và lập nhiều chốt kiểm soát trên chín tuyến
đường huyếtmạch dẫn vào thủ đô.
Không chỉ hai nhà lãnh đạo của CNRP bị tuyên án tù.
Theo
CambodiaDaily
, đã có hai nghị sĩ của phe đối lập bị
tạmgiamchờxét xử.Banghị sĩ kháccủađảngđối lậpcũng
đangbịkhởikiện.PheCNRP
chorằngcácđộng tháipháp lý
này là nhằm bôi nhọ tư cách
cácđạidiệncủahọngay trước
thềmcuộcbầucửđạibiểucấp
địaphươngvàonăm2017và
cuộc bầu cử toàn quốc vào
năm2018.ÔngSokhavàcác
đại diện của CNRP đã kêu
gọi những người ủng hộ đáp
trả bằng cách biểu tình. Phát
ngôn viên của CNRP cũng
khẳng định phe đối lập không còn cách nào khác ngoài tổ
chức biểu tình bất bạo động quymô lớn.
Súngống “giam lỏng” trụ sở
Ngay sau đó, Thủ tướng Hun Sen đã tuyên bố “cương
quyết dẹp bỏ”mọi cuộc biểu tình quymô lớn của phe đối
lập. Hàng chục xe chở lính và xe cảnh sát, nhiều chiếc có
huy hiệu của đơn vị cảnh vệ quân thủ tướng đã được triển
khai tuần tra và bố trí sát khu vực đại bản doanh của đảng
CNRP.Các lực lượnganninhđược triểnkhaivà rútkhỏikhu
vựcnhiều lần lặpđi lặp lại đếnhơn1giờ sáng.Đầu tháng9,
quân đội Campuchia cũng từng triển khai trực thăng quân
sựZ-9, tàu tuần tra vũ trang và xe quân sự hoạt động ngay
gần trụ sở củaCNRP.Trướcđókhông lâu, phó tổng tư lệnh
Lực lượng vũ trang hoàng gia Campuchia cũng cảnh báo
“sẵn sàng bắt giữ” các lãnh đạo phe đối lập ngay khi nhận
được lệnh của tòa.
Những đợt triển khai quân sự liên tiếp này đã bị phe đối
lập chỉ trích là nhằm “phô diễn sức mạnh”, sử dụng súng
ốngđểđedọahoạt độngcủaCNRP.Đáp lại, các tướng lĩnh
quân đội biện bạch rằng cả hai hoạt động này chỉ làmang
tính tập dợt. Dù vậy, tư lệnh đơn vị cảnh vệ quânHinBun
Heangcũng tuyênbố sẽ tiếp tục tiếnhành tậpdợt hằngđêm
trongkhu vực nàyđể “đảmbảo anninh”.
“NếuCNRPmuốn tổ chứcbiểu tình chống sách lược của
chínhphủ, họđang làmmất anninh.Những cuộc biểu tình
này làm rối loạn xã hội. Các cuộc tập dợt này không tạo ra
mối đedọanàocả.Binh línhcần tậpdợt đểđảmbảoanninh
chongười dân.Chúng tôi sẽ tiếp tục làmđiềunàykhôngchỉ
tối quamà cảnhữngbuổi tối khác.Nếuhọ lo lắng thì cứkệ
họ” - ôngHinBunHeang thẳng thừng tuyên bố.
Sẵn sàng sửdụng vũ lực
Không chỉ có lực lượng cảnhvệ củaôngHunSen có thái
độcứng rắnvới pheđối lập.Hàng loạt lãnhđạocấpcaocủa
quân đội và cảnh sát Campuchia cũng công khai tuyên bố
sẵn sàngdùngmọi biệnphápđểbảovệ chínhphủHunSen
và đập tanmọi ýđịnhbiểu tình của phe đối lập.
Phát ngônviênBộQuốc phòngChumSocheat ngày14-9
cũng tuyênbốđãsẵnsàng thực thi lệnhcấmbiểu tìnhcủaThủ
tướngHunSen.Ôngkêugọingườidânnên tránhxacáchoạt
động của phe đối lập, cảnh báo quân đội sẵn sàng chấm dứt
cácýđịnhbiểu tìnhmộtcách“quyết liệtvàhiệuquả”.“Chúng
tôi sẽbảovệ chínhphủ” - ôngChumSocheat khẳngđịnh.
Phát ngôn viên chính phủ Phay Siphan còn lên án các
ý định biểu tình là “nổi loạn”. Phát ngôn viên Bộ Nội vụ
Campuchia - tướngKhieu Sopheak cũng cáo buộc lời kêu
gọi biểu tình của CNRP là vi phạm pháp luật. “Lực lượng
cảnh sát sẽhànhđộngnhưng tôi vẫnchưa thểhé lộkếhoạch
vào lúc này” - ôngSopheak cho biết.
Đầu tháng9-2016, trong lễkỷniệm26năm thành lậpđơn
vị tinhnhuệnày, các lãnhđạocấpcaocủaquânđội cũngđã
thề sẽ tiếp tụcủnghộôngHunSen“mãimãi”.Tổng tư lệnh
Lực lượngvũ tranghoànggiaCampuchiaPolSaroeunkhẳng
địnhbảovệThủ tướngHunSen làcáchduynhấtđểđảmbảo
khôngai “pháhủyđược tựdovàhạnhphúc tạiCampuchia”.
Tư lệnhHinBunHeang bác bỏ các chỉ trích rằng đơn vị
diễu binh nhằm răn đe phe đối lập. Tuy nhiên, cấp phó của
ông làDeangSarunvẫnkhôngquên tái khẳngđịnhcamkết
sẽ ủng hộ ôngHunSen đắc cử làm thủ tướng trong kỳ bầu
cử sắp tới và “mọi kỳ bầu cửmãi mãi về sau”. Đơn vị này
cũng khẳng định sẽ “đập tan” bất kỳ âmmưu “cáchmạng
màu” nào tại đất nước. Theo tờ
PhnomPenh Post
, cụm từ
“cáchmạngmàu”này trong thờigianqua thườngđượcchính
phủ dùngđể lên án phe đối lập.
Đườngnàophá vòng vây?
Phía chính phủ cáo buộc CNRP đang cố ý bẻ hướng dư
luận, kích động biểu tình chính trị để bảo vệ những chính
trị giavi phạmpháp luật. “Họnghĩ họ có thể thu lợi từbiểu
tình.Các cuộcbiểu tình củahọđedọa chínhphủhợppháp,
đượcxâydựnghợpvới ýnguyệncủangười dân.Họđãnăm
lần thất bại trongcáccuộcbầucửvàgiờđâymuốnđi đường
tắt. Không thể như thế được” - phát ngôn viên Sok Eysan
củaCPPkhẳngđịnh.
Đáp lại, phe đối lập cáo buộc ông Hun Sen đang lạm
dụng tòa án và quân đội để đàn áp chính trị. “Làm sao
có thể nói đất nước đang hòa bình khi mà quân đội được
điều động như thế này” - phát ngôn viênYimSovann của
CNRP chỉ trích. Trước đó, SamRainsy cũng đăng video
kêu gọi “hàng ngàn người” từmọi cấp địa phương xuống
đường biểu tình.
Nghị sĩ củaCNRPSonChhaykhẳngđịnhphenày“không
sợhãi trước sựđedọa”củaquânđội. “Sửdụng súngốngđể
đedọangườidân làviphạmpháp luật.Quânđội cónghĩavụ
bảovệ anninhvà lãnh thổ. Chínhphủdùngquânđội để đe
dọa người dân. Đó là trái pháp luật” - ôngChhay chỉ trích.
Ôngcũngmạnhmẽ tuyênbốCNRPsẽ tổchứcmột cuộcmít
tinhquymô lớnvàongày23-10 sắp tới, kỷniệm25nămký
kết HiệpđịnhHòa bìnhParis về vấn đềCampuchia.
Tuynhiên, giới lãnhđạoCNRPvẫn còn edè rủi ro chính
phủ sửdụngvũ lựcđể chấmdứt biểu tình. Tờ
PhnomPenh
Post
dẫn lời một thành viên CNRP cho rằng phe đối lập
khôngnênxuốngđườngbiểu tình, tạo thêmcớđểchínhphủ
“đập tan”đảng chính trị này.Ông cho rằng cáchđối phó an
toàn nhất là các chính trị gia tiếp tục kêu gọi sự ủng hộ và
“cố thủ”chờđếnkỳbầucử.Dùvậy, trướccáccáobuộcdồn
dập từ chính phủ nhắm đến các lãnh đạo củaCNRP, có vẻ
thời gian khôngđứngvề phía phe đối lập.■
ÔngHunSen
“siết”pheđối lập
trướcbầucử
ThủtướngHunSenkhẳngđịnhsẽdẹpbỏmọicuộcbiểutìnhquymôlớn.
ĐạibảndoanhcủaCNRP
cũngrơivàotìnhtrạngbị
“giam lỏng”bởiquânđội.
Trongkhiđó,cácdựđịnh
biểutìnhquymô lớncủa
CNRPđềubịchínhphủ
PhnomPenhcảnhcáosẽ
giảitánbằngmọicách.
Hàngchụcxequânsựđượctriểnkhai tậpdợtgầnsáttrụsởcủaCNRP.Ảnh:PHNOMPENHPOST
Cảhainhà lãnhđạocủaCNRP làKemSokha
(trái)
vàSam
Rainsy
(phải)
đềuđangđốimặtvớicácántù.Ảnh:TÂNHOAXÃ
Cảnhsátphongtỏađại lộHunSendẫnvàothủđôvàongày
tòatuyênánôngKemSokha.Ảnh:PHNOMPENHPOST
