16
THỨNĂM
10-11-2016
Quốc tế
Tiêu điểm
Nhữngkếhoạchcủaông
DonaldTrump
Về
đốingoại
, ôngDonaldTrumpđềnghị cácnướcđồng
minh trongNATOphải trảchiphínhiềuhơn,bằngkhôngMỹ
sẽ rút khỏi NATO.ÔngđánhgiáNATOphải tập trungnhiều
hơnchođấutranhchốngkhủngbố,ngănchặndicưvàgiảm
sứcmạnhđáp trảNga.
ÔngTrumphôhào tiêudiệt ISnhưng lại khôngnêu rõchi
tiết.ÔngtuyênbốủnghộNgahoạtđộngmạnhhơntạiSyria
vì Ngađứng chânởSyriavữnghơnMỹ. Ông chỉ trích thỏa
thuậnvềhạt nhânđãkývới Irannăm2015vì cho rằng Iran
chưanhượngbộđủ,dođóphảiđàmphán lại.
Để tăngcườngchốngkhủngbố, ôngđềnghị tăngcường
tratấnvàtiêudiệthếtgiađìnhbọnkhủngbố.Ôngmuốnhạn
chếnhậpcảnhđối với côngdânđến từcácnướccónguycơ
khủngbốcaovàcảnhgiácvới tínđồHồigiáođếnMỹ.
Nhằmngăn chặnnạndi dân lậu, ôngTrumpkêugọi xây
bức tườngdài1.600kmdọcbiêngiớiMexicovàMexicophải
trả tiềnxây tường.Ôngđềnghị tănggấpba sốnhânviêndi
dân, trụcxuấthơn2triệungườinhậpcưviphạmpháp luậtở
Mỹvàhủyvisađối với nướcnàokhông tiếpnhậnđối tượng
bịtrụcxuất.Ngoàira,ôngcònhămdọatrụcxuất luôn11triệu
ngườinhậpcư lậu.
Về
đốinội
,ôngDonaldTrumptuyênbốsẽhủybỏđạo luật
vềbảohiểmytếđãthôngquanăm2010(ObamaCare)vàcho
phépnhậpkhẩuthuốcgiárẻ.Ôngxácđịnhsởhữusúnglàquyền
củacôngdânMỹđểtựvệ.Ôngkhẳngđịnhphôi thaicũngcó
quyền sốngcơbản, dođókhôngủnghộphá thai.Ônghứa
chocácgiađìnhđượckhấutrừchiphígiữtrẻvàotiềnthuếvà
chobàmẹnghỉ sáu tuầncóhưởng trợcấpđểchămsóccon.
Vềkinh tế, ôngTrumpcamkết chi 1.000 tỉUSDphát triển
cơsởhạ tầng trong10năm.Ôngchủ trươnggiảm thuếsuất
caonhất liênbang39,6%còn33%,giảm thuếdoanhnghiệp
từ35%còn15%vàbỏthuếđất.Ôngđềnghịnângmức lương
tối thiểucủa liênbang từ7,25USD/giờ lên10USD/giờ.
ÔngnhấnmạnhTrungQuốc chịu tráchnhiệmgần50%
thâmhụtthươngmạicủaMỹvàđãthaotúngtỉgiá,dođóông
đềnghị áp thuế thêmchohàng“made inChina”.Ôngkhẳng
địnhsẽđàmphán lạiHiệpđịnhThươngmại tựdoBắcMỹvà
phảnđốiHiệpđịnhĐốitácxuyênTháiBìnhDương.Ôngcũng
tuyênbốsẽhủybỏThỏathuậnParisvềkhíhậuvàgiải thểCơ
quanbảovệmôi trườngMỹ.
HOÀNGDUY
TỉlệcửtrithamgiabầucửtổngthốngMỹngày8-11đạt54,2%,tỉlệthấpnhấttừnăm2000.
ÔngTrumpbấtngờđắccử!
PH.QUỲNH
T
ỉphúbấtđộngsảnDonald
Trump70 tuổi,mộtngười
khôngcókinhnghiệmchính
trị, đãchiến thắngcựuNgoại
trưởngHillary Clinton theo
kếtquảbầucử tổng thốngMỹ
ngày8-11 (giờđịaphương).
ÔngTrump trấnan,
khôngai tin
Trong bài phát biểu chiến
thắng,ôngDonaldTrumpkhẳng
địnhôngsẽ là“tổng thốngcủa
mọingườidânMỹ”.Ônghứa
hẹn sẽmang lại điều tốt lành
chonhândânMỹvàbảođảm
ngườisốngbênlềxãhộikhông
bị bỏquên.
Ông cam kết sẵn sàng trao
đổivớicácnướcvàưutiêncho
quanhệđối táchơnxungđột.
Thị trường chứng khoán
vốn khôngmongmuốn ông
Trumpđắccửđãbộc lộphản
ứngđầu tiên.
Tuy nhiên, một số người
dânMỹ đã có phản ứng sau
cuộcbầucử.
TạibangCaliforniacủaMỹ,
nhiềungườixuốngđườngbiểu
tình đốt hình nộm của ông
Trump, đập vỡ cửa kính, đốt
thùngrácvàvỏxeởOakland.
Cáchđóvài cây số, sinhviên
biểu tình tại ĐH Berkeley.
Biểu tình cũng đã diễn ra tại
ĐHCalifornia.
Ngay khi có thông tin ông
Trump thâu tómphiếucủađại
cửtriởcácbangthenchốt,trang
webcủaBộDidânCanadađã
bịnghẽn.Trangwebnàyhướng
dẫnthủtụcđểđịnhcưhoặclấy
quốc tịchCanada.
Từ nhiều tháng này, nhiều
côngdânMỹđãdự tínhdidân
sangCanada nếu ôngTrump
chiến thắng.
Các công ty kinh doanh
bất động sản vàmột số vùng
ÔngDonaldTrumpcùnggiađìnhmừngchiếnthắngởNewYork.Ảnh:REUTERS
Tổng thốngPutinbày tỏhy
vọng sẽ hợp tác để quan hệ
Nga-Mỹ đang khủng hoảng
sẽđượccải thiện.
ThôngbáocủaVănphòng
tổng thốngNga
QuanhệEU-Mỹsâuđậmhơn
bất kỳ thayđổi chính trị nào.
CaoủyĐối ngoại
EUFEDERICAMOGHERINI
Nhữngbàihọcbắtbuộcphải
đượcrútratừmọicuộcbầucử.
Chúngtaphảinhậnthứcnhững
longại phát sinh từ tìnhhình
thếgiớimất trật tự.
Tổng thốngPháp
FRANÇOISHOLLANDE
Theokiểmphiếusơbộ,ôngDonaldTrumpthâutóm290
phiếuđại cử tri vàbàHillaryClintonđược218phiếuđại cử
tri.Theosố liệubanđầucủatrangTheUnitedStatesElections
Project, tỉ lệcử tri thamgiabầucửngày8-11đạt54,2%, tỉ lệ
thấpnhất từnăm2000.Trongbầucử435ghếHạviệncùng
ngày8-11,đảngCộnghòađược235ghếtrongkhiđảngDân
chủ chỉ được 200ghế. Các cử tri cũng sẽ bầu 1/3 số ghế
Thượng viện (34/100ghế). Trước bầu cử, đảngCộnghòa
chiếmđa sốvàxuhướngnàykhông thayđổi.
ít dânởCanada đãmở chiến
dịchquảngbádânMỹđếnđây
sẽmuađượcnhàgiárẻvà tìm
việc làm.
NewZealand ghi nhận số
lượt truy cập vào trangweb
xinvisa lưu trú tăngđột biến.
Vì saokếtquả
thămdò trật lất?
Những người hướng dẫn
chương trình của đài CNN
nhìnnhận:“Chúngtôiđãsai!”.
Ngày8-11, ngay trướckhi
cácđiểmbỏphiếuđóngcửa,
đại đa số cuộc thăm dò, báo
chí, chuyên gia, giáo sư đại
học, giới kinh doanh đều
cho rằng bà Hillary Clinton
sẽ thắng.
Giữa trưa cùng ngày, báo
NewYork Times
còn đưa tin
45,9%ủnghộbàClintonvà
42,8% ủng hộ ông Trump.
Trang web
FiveThirtyEight
đưa tinchắcchắnbàClinton
sẽ thắngvới xác suất 71,4%
so với 28,6% củaTrump.
Cuốicùng tấtcảđều trật lất!
Từnhiều thángnay, chỉ có
một cuộc thăm dò công bố
hằngngàycủaUSCDornsife
-LosAngelesTimeschokết
quảthườngxuyênrằngTrump
sẽ thắng. Như kết quả ngày
7-11cho thấyTrumpđãhơn
bàClinton3,2điểm (46,8%
dànhchoTrumpsovới43,6%
dành cho bàClinton).
GS kinh tếArie Kapteyn
ở ĐH Southern California
(LosAngeles) làmột trong
ba nhà khoa học tham gia
cuộc thămdònêu trênđãgiải
thích:Thămdòqua Internet
sẽ làmgiảmhoặc loạibỏ tình
trạng trả lời để làmvừa lòng
người đối thoại.
Ông giải thích: “Những
người được thăm dò sẽ dễ
nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông
Trump nếu họ trả lời qua
Internet hay điện thoại”.
Tình hình thăm dò trong
bầu cửMỹ tương tự ngày
nướcAnh trưng cầu ý dân
về rời khỏi EU. Các cuộc
thămdòởAnhđềucho thấy
tỉ lệmuốn ở lại EU chiếm
ưu thế. Cuối cùng kết quả
trưng cầu ý dân lại ủng hộ
Brexit.
n
MỗingàyMỹchihơn12triệuUSDđánhISởIraqvàSyria
Báo
LeMonde
ngày8-11 (giờđịa phương) dẫn nguồn
từBộQuốc phòngMỹ cho biết từ hai năm nay,mỗi ngày
Mỹ chi hơn 12 triệuUSD cho cuộc chiến chốngNhà nước
Hồi giáo (IS) tự xưngở Iraq và Syria. Từngày8-8-2014
(ngàyMỹ bắt đầu không kích) đến ngày 31-8-2016, chi
phí tổng cộng cho cuộc chiến chống ISở IraqvàSyria
khoảng9,3 tỉUSD.
Theobáo cáo, chi phí cho không quân tốn kém nhiều
nhất, chiếm khoảng 2/3 tổng chi tiêu (5,8 tỉ USD), bao
gồm chủyếu chi phí dành cho các phi vụkhông kích và
huấn luyện cho quânđội địa phương. Theo số liệu chính
tức, LầuNămGóc đã triển khai 5.260 binh sĩMỹở Iraq
và khoảngvài trămbinh sĩ đặc nhiệmởSyria.
Chi phí nêu trên baogồm cả chi phí dành cho nhân
viên, các chiến dịch, chi phí bảo trì,mua sắmvũkhí và
thiết bị cùngvới quỹmang tên “Huấn luyệnvà trangbị
cho Iraq” trị giá 600 triệuUSD. Trong tổng số chi phí, đạn
dược tốn hơn 2 tỉUSD, chiếm 22%. Chi phí chohỗ trợ,
hậu cầnvà tác chiến chiếm 36%. Trong các dịch vụ khác,
chi phí chỉ huy các chiến dịch đặc biệt tốn gần 800 triệu
USD.
Nhà nghiên cứuNetaCrawfordởĐHBostonđánh giá
từnăm 2001 đến nay, BộQuốc phòng vàBộNgoại giao
Mỹ đã sửdụng 3.600 tỉ USD cho chiến sựởAfghanistan,
Pakistan, Iraq vàSyria. Chuẩn bị cho năm 2017, BộQuốc
phòng đã đề nghịQuốc hội phê chuẩnngân sách 59 tỉ
USD cho các chiến dịch chống khủngbốngoài nước,
trong đó 8 tỉ dành cho các chương trình bímật.Mỹ đang
đứng đầu liênminh quốc tế chống IS gồm67nước, trong
đó có11 nước cam kết can thiệp bằng quân sự trong các
chiến dịch không kích.
Cùngngày 8-11, Reuters đưa tinThổNhĩ Kỳ cho biết
liên quân người Kurd vàẢRập đang thamgia chiến dịch
tấn côngRaqqa (căn cứ ISởSyria) sẽ không tiến vào
thành phốmà chỉ tập trung bao vây. Ngoại trưởngThổ
Nhĩ KỳMevlut Cavusoglu cho biết tướngMỹ Joseph
Dunford đã thôngbáo như thế với ông.
Trong khi đó, trước nay liên quânngười KurdvàẢRập
đều bác bỏkhả năng này.
Trong chiếndịch tái chiếmRaqqa, các binh sĩ người
Kurd-ẢRập thuộc tổ chứcCácLực lượngdân chủSyria
(FDS) đã kiểm soát được hàng chục ngôi làng.
Còn tại Iraqngày9-11, tức ngày thứ 24 của chiếndịch
tái chiếmMosul, lực lượng dânquân người Kurdđã
chiếmđượcBashiqa,một trongnhững chốt chặn cuối
cùng của ISở cửa ngõMosul. Bashiqa cáchMosul 10 km
về hướng đôngbắc.
Tại hướng tiếnquânphía đông, quânđội Iraq tiếp tục
truy lùngquân IS trên từngkhunhà trongMosul. Đà tiến
quân chậm vì bọn ISkháng cự rất dữdội bằngbọnđánh
bom tự sát, xe gài bom, quân bắn tỉa, súngmáyvà súng
cối. Quân đội cũng khó sử dụngvũkhí hạng nặng trong
khuvực có dân. Bìnhquânmỗi ngày quânđội Iraq tiến
được 400-600m.
TNL
