CHỦNHẬT 20-11-2016
3
TUẦN THỜI SỰ
Nhữngvụpháttán
tinvịtởViệtNam
l
Gần đây nhất là vụ
gán ảnh bênTrungQuốc bôi nhọ
cán bộHàTĩnh
. Ăn theo vụ điều giáo viên đi tiếp khách ở
HàTĩnh,mộtFacebookcó tên làNguyễnLiênđã lấyhìnhảnh
bênTrungQuốc rồi nói rằng“đây làhìnhảnhmột trong21cô
giáođượcchủ tịch thị xãHồngLĩnhvàPhòngGiáodục thị xã
điềuđi tiếpkhách làquanchức tỉnhHàTĩnh…”.Kèmbài viết
làhìnhảnhmột người đànôngcóhànhvi đang sàm sỡmột cô
gái.Vì dư luận đang nóng vụ này nên khi thấy xuất hiện trên
Facebook, dânmạng đã nhanh nhảu vào chia sẻ, bấm like và
ném đá bằng những lời lẽ không thương tiếcmà khôngmảy
maykiểm chứng.
Chiều 18-11, ông LêVăn Bình, Phó Chủ tịch kiêm người
phátngôncủaUBND thịxãHồngLĩnh, chobiết: “Rấtbấtngờ
vàbấtbìnhkhi trênFacebookNguyễnLiênxuấthiệnhìnhảnh
gánghép, bôi nhọ cán bộHàTĩnh”.
Thực tế, hìnhảnhmàFacebookNguyễnLiênminhhọacho
bài viết là hình ảnhbênTrungQuốc, đã được các trangmạng
nước này đăng từ năm2015.
ÔngBìnhcũngchobiếtđangxemxét, đềnghị cơquanchức
năng làm rõ, xử lý chủ Facebook về hành vi bôi nhọ, bịa đặt
cán bộHàTĩnhnhư trên.
l
Hương “mắt lồi” đại náo.
Tin đồn về nữ quái Hương
“mắt lồi”hoạt động chính trênkhuvựcđườngBaThángHai,
Lý Thái Tổ (quận 10), NguyễnVăn Cừ (quận 5), xuất phát
từ những năm 2005-2010 và đột nhiên trỗi dậy vào đầu năm
2015.Mặcdù là tinmớinhưnghìnhảnhvà thông tinđềuđược
tổnghợp từvàinăm trướcvàHương“mắt lồi” trong lờikểcủa
cưdânmạng thì lại cókhảnăng “phân thân”khi xuất hiện tại
nhiều khu vực trong cùngmột lúc.
Ngày 24-3-2015, nhiều tài khoản Facebook đăng tải hình
ảnh chụp lại cảnhmột nam, một nữ chở nhau trên xe và cho
rằngđó lànữquái đượcnói đếnở trênđangđi cùngđồngbọn
để “dụ dỗ các em học sinh”. Sáng hôm sau, chủ quánYogrut
trên đườngTânHưng (quậnTân Phú), cũng là chủ nhân của
chiếcxe trongảnh, đã lên tiếngđínhchính thông tin.Anhcho
biết đó chỉ làhai nhânviênởquánmượnxeđi phát tờ rơi cho
cácemhọc sinh.Vì tinđồnvôcăncứ trênmàanhkhôngdám
dùng chiếc xe nàyđể đi lại vì sợ bị đánh.
l
Tung tin lộ đề thi.
Khoảng 11 giờ trưa 2-7-2016, tài
khoảnFacebook “Vănhọc và những cảmnhận” đã đăngmột
hình ảnh cuộc trò chuyệnvới hai thí sinh. Cả hai thí sinhnày
đềuhỏingười chủ trangcâuhỏinghị luậnvề“hènnhátvàdũng
khí”. Theo chủFacebook, hai tinnhắnnàyđượcgửi vàođêm
1-7 và chiều 2-7. Trên trang này cũng đưa hình ảnh cho rằng
được chụp lại dòng trạng thái củamột thí sinh với nội dung:
“Mai thi vào
VợNhặt
vànghị luận là sựhènnhát vàdũngkhí.
Đừngnói cho ai nhé, không đổi đề”…
Cả hai nội dung này đều có trong đề thimôn ngữ văn sáng
2-7.Ngaykhicó thông tinnày,BộGD&ĐTđãcùngBộCôngan
nhanhchóngvàocuộcđiều tra.Bằngcácbiệnphápnghiệpvụ,
cơquancôngankhẳngđịnhđây là thông tin thất thiệt.Cơquan
cônganhoàn thiệnhồ sơđểxử lý theoquyđịnhcủapháp luật.
l
Ngày 9-8-2016, tài khoản Facebook có tên “Viet Dai”
đăng tải nội dung như sau:
“Thương hiệuBiaHàNội bán
cổphầnchoTrungQuốc
:Công tyBiaHàNội đãchính thức
thừa nhận bán 73% cổ phần công ty cho đối tácTrungQuốc.
Với số cổ phần trên thì mọi chính sách trong công ty đều do
Trung Quốc nắm quyền. Sau khi công ty bị bán, công nhân
ngườiViệtNam làmviệc choCông tyBiaHàNội cũngbị sa
thải và thay thế bằng người TrungQuốc.Vừa qua, lực lượng
chức năng cũng đã bắt giữmột xe chởmen bia TrungQuốc
của Công tyBiaHàNội. Qua quá trình kiểm tra, công ty đã
khôngđưa rađượcgiấy tờvànguồngốcxuất xứcủamenbia.
Bắt buộc phải niêm phong chờ làm rõ. Hãy bảo vệ bản thân,
giađình, bạnbèvàđất nước, không tiếp taychokẻ thù. Share
gửi đếnbạnbèvàngười thân củabạnđểmọi người cảnhgiác
và tựbảo vệmình”.
Tổng Công ty Cổ phần Bia Rượu Nước giải khát Hà Nội
(Habeco)đãcóđơn tốgiácgửiđếnCụcCảnhsátphòngchống
tộiphạmsửdụngcôngnghệcao.Saukhi tiếpnhậnđơn tốgiác,
cáccơquanchứcnăngđãvàocuộcvà triệu tậpTrầnTuấnVĩnh
(chủFacebooknêu trên)để làmrõsựviệc.Làmviệcvớicơquan
chức năng, ôngVĩnh đã thừa nhận việc thông tin sai sự thật.
Thanh tra Sở TT&TT tỉnh NghệAn đã ra quyết định xử
phạt hành chính Trần TuấnVĩnh 12,5 triệu đồng vì đã cung
cấp thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy
tín của cơquan, tổ chức.
SH
tổnghợp
ANMIÊN
M
ột nhân viên tại Facebook lại chia
sẻvới
Buzzfeed
rằng: “Điềuđiên rồ
chính là việc Zuckerberg phủ nhận
chuyệnnày.Ôngấyvànhữngngười
trong công ty đều hiểu chuyện gì
đang diễn ra khi chứng kiến tin tức giả mạo xuất
hiện liên tục trênmạng xã hội trongmùa tranh cử”.
Facebookcóđáng trách?
Trangmạngxãhội, cung cấp thông tin chogầnhai
tỉ người dùngmỗi tháng, hiệnđangđứng trướcvô số
các chỉ trích tại Mỹ kể từ sau kỳ bầu cử tổng thống
vừa qua. Nhiều người cho rằng trangmạng này đã
góp phần lan tỏa những thông tin sai lệch và đánh
lừa người dùngmạng xã hội, khiến những thông tin
này xuất hiện nhiều đếnmức “cư dânmạng” không
thể phân biệt nổi tingiả và tin thật.
Theo tờ
TheWashingtonPost
, thuật toán hiện nay
củaFacebookđượcxâydựngđểxácđịnh từngngười
dùngmuốn xem những gì, dựa trên những giao tiếp,
tương tác và đăng tải của họ trên trangmạng xã hội.
Do đó người dùng Facebook thường chỉ được xem
những gì tương thích với xu hướng đọc và niềm tin
của họ, dù cho thông tin hiển thị trong News Feed
(bản tinmới) trênFacebook là đúnghay sai.
Quan điểm này cũng được ông chủ Facebook
Mark Zuckerberg đưa ra trong hội nghị Techonomy
2016 diễn ra vào ngày 10-11 tại California. “Cử tri
đưa ra quyết định dựa trên kinh nghiệm sống của
họ” - ông Zuckerberg nhận định. Hiện các nghiên
cứu của Facebook chỉ ra rằng người dùngmạng xã
hội nhìn chung không nhấp đọc hay tiếp cận các nội
dung trái ngược với quan điểm của họ, theo tạp chí
Forbes
. “Trong tất cả nội dung trên Facebook, hơn
99%nhữnggìngườidùngnhìn thấyđềuđảmbảo tính
chân thật. Chỉ một phần rất nhỏ là tin giả và tin đồn
thất thiệt.Gầnnhưkhông cókhảnăngnàođể các tin
giảnày thayđổi kết quả của cuộcbầu cử” -CEO của
Facebook cho biết.
LanceUlanoff, biên tậpviênchủchốt của trangbáo
mạng
Mashable
, cũngnhậnđịnh:Nếucó tráchvì sao
các thông tin sai lệch và bản tin thiếu trung thực lan
tỏa đầy trênmạng xã hội thì chính người dùng phần
nào cũng phải chịu trách nhiệm. “Chính những hoạt
độngcủangườidùngđãbiếnnhững thông tinsai lệch
này trở thành dòng thông tin chính. Chính niềm tin
mù quáng của họ vào sự nhảm nhí và đầy kích động
của những câu chuyện sai lệch đã tạo nên uy tín cho
chúng.Chínhngười dùngđãhóaphépchonhữngcâu
chuyệnkhông tưởng thànhnhữngđiềuhoàn toànkhả
thi” - ôngUlanoff cho biết.
Những thông tin sai lệch, tin vịt, tin đồn thất thiệt
luôn tồn tại trong biển thông tin của xã hội từ trước
đến nay. Nhưng với những thuật toán “vô tri” của
mình, Facebook đã đóng vai trò là công cụ khuếch
tán thông tinngây thơđếnmức taihại.ViệcFacebook
cókhắcphụcđược lỗhổngkiểmduyệt củamìnhhay
không sẽquyết định tương lai của trangmạngxãhội
khổng lồ này.
Tương lai trongmạngxãhội
Mặc dù khẳng định rằng những tin giả chỉ chiếm
một phần nhỏ trên Facebook và không có khả năng
tác động đến cuộc bầu cử, gã khổng lồmạng xã hội
vẫn tuyên bố sẽ tìm cách khắc chế việc lan truyền
những nội dung sai lệch và không phù hợp. “Chúng
tôi khôngmuốn tingiảxuất hiện trênFacebook.Mục
đích của chúng tôi là cung cấp chomọi người những
nội dung có ý nghĩa nhất đối với họ và đó phải là
những thông tin chân thật. Chúng tôi đã thiết lập cơ
chế cho phép cộng đồngmạng báo cáo về các thông
tin sai lệch. Chúng tôi vẫn có thể làm nhiều hơn nữa
để khắc phục tình trạng này” - Zuckerberg viết trên
trangFacebook cá nhân củamình.
Tuy nhiên, trả lời tờ
The Guardian
, nhiều chuyên
giacho rằngđâychỉ lànhữngphátbiểumang tính lịch
sự của nhà sáng lập Facebook. Chuyên gia vềmạng
xã hội Clay Shirky nhận định: “Không có chuyện
Facebookbắtđầungăncảnngườidùngchiasẻnhững
gì họmuốn chia sẻ. Ý tưởng cốt lõi của trangmạng
này chính là chia sẻ. Bản chất hoạt động kinh doanh
củaFacebook làđểchongười dùngchia sẻbất kỳ thứ
gì họ quan tâm”.
Theo tạp chí
Forbes
, tính năng News Feed chính
là congà đẻ trứngvàng củaFacebook. Sẽ rất khóđể
trangmạng xã hội này chấp nhận hãm đà phát triển
của tínhnăngnàybằngcácbiệnphápsàng lọcnghiêm
khắc. Có hơn hai triệu nhà quảng cáomua dịch vụ
của Facebookmỗi tháng, trong đó đương nhiên có
cả các tờ báo và trang tin. Doanh thu quảng cáo của
Facebook trong quý III-2016 thu về gần 7 tỉ USD,
tăng thêm đến4,5 tỉUSD so với cùng kỳ năm 2015.
Theo thông tincủa
Buzzfeed
,MarkZuckerberg luôn
hiểu rõvềkhảnăng lan tỏacủa tingiả trênFacebook.
Mộtkỹsư lâunăm trongFacebook tiết lộvới
Buzzfeed
:
“Đáng lẽchúng tôi có thể làmnhiềuhơnnữa, sửdụng
các công cụ đã được thiết lập sẵn trên Facebook để
ngăn chặn các nội dung nguy hại”. Tuy nhiên, theo
nhân viên này, ban lãnh đạo Facebook sợ phản ứng
ngược từngười dùng, đặcbiệt là từnhữngnhómbảo
thủ khiến cho doanh thu của họ bị suy giảm.
Có lẽcũngchínhvì thếmànhà lãnhđạo trẻ tuổi của
Facebookđã tuyênbốhết sứcdèdặtvềcách thứckiểm
duyệt tingiảcủa trangmạng: “Chúng tôi sẽ tiếnhành
công việc nàymột cách hết sức cẩn thận. Xác định
đâu là sự thật làmột côngviệchết sứcphức tạp. Bên
cạnhnhững thông tin sai lệch sự thật hoàn toàn,một
lượng lớn thông tinchính thốngvẫn thểhiệnđúng sự
việc thời sự nhưngmột số chi tiết bị sai lệch hoặc bị
bỏ sót. Trong khi đó cómột lượng rất lớn thông tin,
ý kiến bị số đông bất đồng và báo cáo sai lệchmặc
dù chúng là thông tin chính xác”.
“Tôi tự tin rằng sẽcócáchđểcộngđồngmạngcho
chúng tôi biết đượcnội dungnào cóýnghĩanhất đối
với họ. Nhưng chúng tôi cũng cần hết sức cẩn trọng
nếumuốn tự biến hình thành những trọng tài phân
xửđâumới là sự thật” -MarkZuckerbergchobiết.
Tingiảnởrộtrong
thờiđạicủaFacebook
Trước những chỉ trích, ông chủ FacebookMark Zuckerberg cho rằng
việc những tin tức giảmạo có thể tác động đến cuộc bầu cử là “ý nghĩ
điên rồ”. Theo Zuckerberg, các tin tức giảmạo này chỉ “chiếmmột
lượng nội dung rất nhỏ” trênmạng xã hội.
ÔngchủMarkZuckerbergchorằngviệctintứcgiảmạo lan
truyềntrênFacebookảnhhưởngđếnkếtquảcủacuộcbầucử
Mỹ là“ýnghĩđiênrồ”.Ảnh:THEWASHINGTONPOST
