14
THỨSÁU
20-1-2017
Phóng sự - Chuyên đề
ÔngLeeJae-yongbịỦybanĐiềutraQuốchộivàcáccông
tốviên thẩmvấnđiều travềvụviệc từcuốinăm2016.Trước
sauôngLeevẫnbácbỏcáccáobuộc, thừanhậncóchuyện
đónggópnhưngkhôngthừanhậnđó lànhằmbôi trơnhoạt
độngkinhdoanh.
Tiến trìnhđiều tra lêncao tràovàongày12-1khi ôngLee
bịVănphòngcôngtốđặcbiệttriệutậpthẩmvấn.Sau22giờ
thẩmvấn liên tục, chỉchoănhaibữa rẻ tiền,khôngchongủ,
Vănphòngcông tố tuyênbốxin lệnhbắtôngLee.
Sáng18-1,ôngLeebị triệutậpđếnTòaánTrungtâmSeoul
chờnghequyếtđịnhcủa tòaánvề lệnhbắt. Sáng19-1, tòa
bácđềxuấtbắt củaVănphòngcông tốvì khôngđủchứng
cứ. Dù khôngbị bắt lầnnàynhưngông Lee vẫn tiếp tụcbị
điều tra.Không loại trừkhảnăng tớiđâyVănphòngcông tố
sẽ tiếp tụcxin lệnhbắt khi có thêmchứngcứ.
ĐĂNGKHOA
S
áng 19-1, PhóChủ tịchSamsungLee Jae-yong được
phép về nhà sau 14 tiếng bị tạm giữ tại Trung tâm
giam giữSeoul, sau khi Tòa ánTrung tâmSeoul tạm
thời bác lệnh bắt doVăn phòng công tố đặc biệt đề xuất
ngày 12-1 với các cáo buộc hối lộ, tham ô và khai man.
ÔngLee vàTậpđoànSamsungđónggóp30 tỉwon (hơn
25 triệu USD) cho hai quỹ phi lợi nhuận và một công ty
do bàChoi Soon-sil, bạn thânTổng thống ParkGeun-hye,
điều hành. Các công tố viên nghi ngờ động cơ đóng góp là
đểchínhphủHànQuốcủnghộvụ sápnhậphai công tycon
SamsungC&TvàCheil Industries củaSamsungnăm2015.
Theo tòa án thì đến lúc nàyVăn phòng công tố đặc biệt
vẫn chưa cung cấp đủ chứng cứ để tòa duyệt lệnh bắt. Dù
ôngLee thoát được lần này nhưngVăn phòng công tố đặc
biệt vẫn tiếp tục điều tra, thu thậpđủ chứng cứ.
Chândung “thái tử”Samsung
ÔngLeenămnay49 tuổi, làcon traiduynhất củaChủ tịch
SamsungLeeKun-hee. Sinh ra tạiMỹ, ôngLee có thể nói
lưu loát ba thứ tiếngHàn, Nhật, vàAnh. ÔngLee có bằng
đại học lịch sửĐôngÁ ởĐH Seoul, bằng thạc sĩ quản lý
kinh tếĐHKeio (Nhật), từng theo học tiến sĩ quản lý kinh
tếĐHHarvard (Mỹ) nhưng không lấybằng.
ÔngLeebắtđầu làmviệcởSamsung từnăm1991, trảiqua
nhiều vai trò quản lý, trở thành phó chủ tịchSamsung năm
2012. Saukhi cha là ôngLeeKun-hee nằm liệt giường sau
cơnđau timnăm2014, ôngLeebắt tayvàoquản lý tậpđoàn.
ÔngLee lànhânvật giàu thứbaHànQuốcvới tài sảnhơn
10 tỉUSD, saucha làôngLeeKun-hee, ngườigiàunhấtHàn
Quốc với 12,6 tỉ USD. Tạp chí
Forbes
năm 2014 từng đưa
tênôngLeevàodanh sách35người quyền lựcnhất thếgiới
và là người quyền lực nhất HànQuốc.
Ông Lee nổi tiếng với tính cách kiên định, thái độ trầm
tĩnh, lịch sự, thường đích thân bỏ thời gian trả lời thư điện
tử, có thái độ vui vẻ khi tiếpxúc báo giới.
Ngôi vị lung lay
ÔngLeeđược truyền thôngHànQuốcgọi là“thái tử”của
Samsungkhi đượcxem làngười thừakế tương lai chứcchủ
tịch tậpđoàn từchamình.Tuynhiên, với việcvướngvàovụ
điều tra này, tương lai kế vị của ôngLee rơi vào tình trạng
bất định.
NewYorkTimes
dẫnýkiến
nhiềunhàphân tíchđãkhoanh
vùng hai lãnh đạo cấp cao
nhiềukhảnăng sẽđượcchọn
kế vị thay cho ông Lee nếu
ông vào tù.
MộtngườilàKwonOh-hyun,
65 tuổi,đượcxem làngườiđưa
Samsung trở thành nhà tiên
phong trong lĩnhvực thẻnhớ
và chất bándẫn, đang là phó chủ tịchvà tổnggiámđốc của
SamsungElectronics. ÔngKwon học đại học ởHànQuốc
và có bằng tiến sĩ về kỹ thuật điện tử ởMỹ, vào làm cho
Samsung từ năm 1985, gắn bó vớimảng sản xuất chất bán
dẫn và thẻ nhớ của Samsung và thăng tiến rất nhanh. Ông
Kwon trở thành phó chủ tịchSamsung vào tháng 12-2011,
từng được tạp chí
Time
năm 2013 đưa vào danh sách 100
nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới.
Người thứhai làChoiGee-sung, 66 tuổi, đứngđầu trong
xây dựngmảng tivi của Samsung, đưamảng tivi Samsung
vượt qua Sonymột thập niên trước. ÔngChoi chỉ có bằng
đại học tạiHànQuốc, bắt đầu sựnghiệpởSamsung từvị trí
trưởng bộ phận thiết kế, đang là chủ tịch và giám đốc điều
hànhmảng truyền thôngkỹ thuậtsốcủaSamsungElectronics.
Sovới hai nhânvật trên, ôngLeecó lợi thếvềhọcvấnvà
tuổi trẻ.Tuynhiên, nhiềunhàphân tích longại vềkhảnăng
điềuhành tậpđoàncủaôngkhinăng lựcchưahềđượcchứng
minh. Trong suốt quá trình làm việc tại Samsung, ôngLee
chưamột lầnchính thức trả lời phỏngvấnvềhoạt độngcủa
tập đoàn. Công ty khởi nghiệp duy nhất của ôngLee ngoài
Samsung là một công ty kinh doanh trênmạng thành lập
năm 2000, đã thất bại và giải thể.
“Chúng tôi thật sựkhôngbiết ông ấy có thể làmgì” - nhà
phân tích chính sách kinh doanh Chang Sea Jin tại ĐH
SingaporenóivớiBloomberg trongmộtcuộcphỏngvấnnăm
2014, khi ôngLeemới nhận chức phó chủ tịchSamsung.
Dù sao năng lực ôngLee đã phần nào được chứngminh
khiông tìmkiếmđượcsựhợp tácvớiTậpđoànApple (Mỹ).
Samsung sảnxuất cácchi tiết phầncứng (mànhình, chip…)
dùng trong các thiết bị của sản phẩmApple, từ đó tiến tới
phát triển công nghệOLED hiện dùng trong các sản phẩm
củaSamsung.
Nếuông Leebị bắt, Samsung sẽ thếnào?
Vụ ôngLee bị điều tra gây sốc không chỉ HànQuốcmà
cả các nước châuÁ, khi nhân vật này không chỉ được xem
là biểu tượng của tương lai Samsungmà còn làmột trong
nhữngnhânvật sống còn với kinh tế nước này.
TheoôngKimSang-jo,Giámđốcđiềuhành tổchứcThống
nhấtvì cải cáchkinh tế -giámsát các tậpđoàn lớn, khảnăng
ôngLee bị bắt rất có thể xảy ra vì ngành tưphápđangphải
chịu sức ép từ công luận yêu cầu không được để ngoại lệ
cho các tậpđoàn lớn, đặc biệt là Samsung.
Chínhvì sức épnày, ngày16-1, các công tốviênđãbuộc
tội ôngMoonHyung-pyo,Chủ tịchCơquanPhúc lợiQuốc
gia, vì lạm dụng quyền lực. ÔngMoon đã chỉ đạo cơ quan
này ủng hộ và tạo điều kiện vụ sáp nhập hai công ty con
SamsungC&TvàCheil Industries củaSamsungnăm2015.
CơquanPhúc lợiQuốcgia làcổđông lớnnhấtcủaSamsung
C&T. Các cổ đông nhỏ cho rằng vụ sáp nhập này làm lợi
chocác thànhviêngiađìnhôngLeenhưnggây thiệt hại cho
bộphận cổđông nhỏ.
LiênđoànChủ laođộngHànQuốc cho rằngnếuLee con
phải vào tù trong khi Lee cha còn liệt giường thì Samsung
sẽ khuyết vị trí điều hành, vì vậy không nên giam giữLee
con trong quá trìnhđiều tra.
Nhiều công tố viên tại Văn phòng công tố đặc biệt dù
cương quyết phải thực thi công lý nhưng cũng thừa nhận
lo ngại việc ôngLee bị bắt có thể ảnh hưởng xấu đến kinh
tếHànQuốc. Doanh thu củaSamsung - doôngLeeByung
chul, ôngnội của ôngLee, sáng lậpnăm1938 - hiện tương
đương 20%GDPcủaHànQuốc.
Trong khi đó, theo nhiều chuyên gia, dù ông Lee có bị
bắt, bị buộc tội và phải vào tù thì vẫn có thể điều hành tập
đoànSamsung từ nhà tù.
TraođổivớiBloomberg,GSLeeKyung-mook tạiTrường
Kinhdoanh (thuộcĐHQuốcgiaSeoul)chobiếtHànQuốccó
lịch sửcác lãnhđạocác tậpđoàn lớnđiềuhànhcôngviệc từ
nhàgiam, thôngquacác luật sưhoặccác thưkýđến thămhọ.
Theo ông Kim Sang-jo, việc ông Lee bị bắt dù có thể
gây chút ảnh hưởng tiêu cực về ngắn hạn nhưng sẽ không
làm lung layviệc điềuhànhSamsung. Các công ty con của
Samsungcóhệ thốngquản lýchuyênnghiệphơnbất kỳ tập
đoànnào củaHànQuốc.
Điều đáng lo là nếu bị bắt, nhiều khả năng ông Lee sẽ
bị kìm chân trong việc thể hiện năng lực quản lý nhưmột
người kế vị. Ông Lee sẽ lỡmất cơ hội vào cuộc thay thế
dàn lãnh đạo già cỗi ởSamsung bằng các quản lýmới làm
việc ăn rơvới ông.■
Tương laibấtổncủa
“thái tử”Samsung
Tương laikếvịcủaôngLeeJae-yong
(giữa)
tạiSamsung
đangbị lung lay.Ảnh:AP
ÔngLeeJae-yongtrongmộtphiênđiềutrầntrướcQuốchội
HànQuốctháng12-2016.Ảnh:HANKYOREH
TươnglaikếvịSamsungcủa
“
tháitử
”
LeeJae-yongđanglunglaysaukhi
bịvướngvàovụđiềutrabêbốihốilộ.
ÔngLeenổitiếngvới
tínhcáchkiênđịnh,thái
độtrầmtĩnh, lịchsự,
thườngđíchthânbỏthời
giantrả lờithưđiệntử,có
tháiđộvuivẻkhitiếpxúc
báogiới.
