11
THỨ TƯ
23-8-2017
Kinh tế
QUANGHUY-TRÀPHƯƠNG
B
ộTàichínhvừađềnghị
bổ sungnướcngọt bao
gồm loại cógas,không
gas, tăng lực, thể thao, trà,
càphêuống liềnđượcđóng
gói vàođối tượng chịu thuế
tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).
Bộ này đề xuất hai phương
án: Áp dụngmức thuế suất
10%hoặc20% từnăm2019.
Như vậy, nếu đề xuất này
được thôngqua thì trà,càphê
uống liềnbịxếpvàonhómđối
tượng chịu thuế TTĐB như
thuốc láđiếu,xìgà, rượubia,
duthuyền,vàngmã;kinhdoanh
karaoke,massage, casino…
Sợdânbéophì
Lý giải về việc bổ sung
nhữngmặthàng trênvàođối
tượng chịu thuếTTĐB, ông
PhạmĐình Thi, Vụ trưởng
VụChính sách thuế -BộTài
chính, nói: “Mục đích là để
phù hợp với thông lệ quốc
tế và hướng dẫn điều tiết
tiêu dùng đối với đồ uống
có đường nhằm bảo vệ sức
khỏe người dân”.
Đại diện Bộ Tài chính lý
giải thêm, đồuốngcóđường
là loại nước giải khát được
nhiều người yêu thích. Tuy
nhiên, việc sửdụngđồuống
có đường gắn liền với tăng
năng lượng nạp vào cơ thể,
tăng cân và béo phì, nhiều
ảnhhưởngxấukhácđến sức
khỏe bao gồm timmạch và
tiểuđường.
Ở Việt Nam tỉ lệ người
trưởng thànhbị thừacân,béo
phì chiếm khoảng 25% dân
số.Đối với trẻ emdưới năm
tuổi, tỉ lệbéophì tăngnhanh
từmức 0,6% năm 2000 lên
5,3%năm2015; tạiTP.HCM
mức tỉ lệ này lên tới 10,8%,
đặcbiệt tạikhuvực trung tâm
tỉ lệnày lênđến12%-caohơn
mức trung bình của châuÁ
và cácnướcđangphát triển.
“Thừa cân, béophì là yếu
tố nguy cơ của nhiều bệnh
không lây nhiễm như các
bệnh timmạch, tăng huyết
áp, đột quỵ, xơ vữa và tắc
mạchvành,nhồimáucơ tim;
nguy cơ của bệnh đái tháo
đường type2vàmột sốbệnh
ung thưnhưung thư túimật,
ung thưvú,ung thưđại tràng,
ung thư tiền liệt tuyếnvàung
thư thận…Do vậy, để định
hướng và hạn chế tiêu dùng
các loại đồ uống có đường,
các nước trong khu vực đã
thu thuế TTĐB đối với mặt
hàng nước ngọt. Ví dụThái
Lan quy định nước ngọt có
gas ởmức 20% hoặc 0,011
USD/chai440cc;Campuchia
thu thuếTTĐBđối với nước
ngọt10%...”-đạidiệnBộTài
chínhdẫn chứng.
Rất vô lý
Đó làýkiếnchungcủacác
doanhnghiệp (DN), hiệphội
lẫn chuyên gia trong ngành
cà phê, trà của Việt Nam
khi BộTài chính đưa trà, cà
phê uống liền vào diện phải
chịu thuế TTĐB như thuốc
lá, rượu bia.
“Trà, càphê lànhữngmặt
hàng rẻ tiền, thôngdụng,góp
phần tỉnh táo trướcmỗingày
làm việc chứ không phải xa
xỉ phẩm hay có hại cho sức
khỏe nên không cần thiết
phải đánh thuế TTĐB. Sao
cái gì cũng tăng thuế vậy,
tăngkhông trừ thứgì, từ chi
phí sinhhoạtđiệnnước,xăng
xeđếnănuống, đi lại, người
dân phải trả thêm tiền nếu
thực hiện theo đề xuất của
BộTài chính.Đến lycàphê,
ly trà rồi cũng phải trả thêm
thuếTTĐB.Một gói cà phê
hòa tan tính rakhoảng2.500
đồng/gói, nếuáp thuếTTĐB
10%-20% nữa thì tôi phải
bỏ ra thêm 250-500 đồng/
gói” - anh Đình Quân, nhà
ởquậnThủĐức (TP.HCM),
nhẩm tính.
TheoanhQuân, đấy làchỉ
tínhmức giá gói cà phê hòa
tan tăngdochịu thuếTTĐB,
anh tựmuavềuốngcho tỉnh
táovới côngviệcvănphòng
củamình.Nếu tínhmột lycà
phêquánbìnhdângiákhoảng
20.000 đồng, chủ quán sẽ
tăng2.000-4.000đồng/ly lên
22.000-24.000đồng/ly.Lýdo
làkhinhàsảnxuấtphảiđóng
thuếTTĐB10%-20% thì họ
sẽ tăng giá bán cho nhà bán
lẻ, cácquáncàphê.Nhưvậy
chi phí tăng, ly cà phê bán
ra cũngphải tăngnênkhách
hàng chịu thiệt.
Cácsảnphẩm tràđónggói
cũng sẽ gặp nhiều khó khăn
đầu ra khi chung “số phận”
phải tăng giá nếu áp thuế
TTĐB. Ông Nguyễn Hữu
Tài, Chủ tịch Hiệp hội Chè
ViệtNam (Vitas), phân tích:
Đánh thuế TTĐB rượu bia,
thuốc lávì đây lànhững sản
phẩmcóhại sứckhỏe thìhợp
lý.Nhưng sảnphẩm trà, chế
biến từ trà được coi là nước
uống tốt cho sức khỏe mà
đưavàonhómhàngchịu thuế
TTĐB là quá phi lý, không
thể nào hiểunổi.
“Tràđượccoi là sảnphẩm
thông dụng, được tiêu dùng
hằng ngày trong cuộc sống
hiệnnay củangườiViệt.Do
vậy theo tôi, đây là đề xuất
thiếuhiểubiết thực tế” -ông
Tài bức xúc.
Triệt tiêu việc nâng
cao chất lượng
Luật sư Trần Xoa, Giám
đốcCông tyLuậtMinhĐăng
Quang, cũngnêuquanđiểm
rằng thuếTTĐB là loại thuế
nhà sản xuất phải chịu. Tuy
nhiên, loại thuếnàyđượcnhà
sảnxuất tínhvàogiábáncho
TSNguyễnMinh Phong, chuyêngia
kinhtế,chorằngdườngnhưBộTàichính
rất sốt sắng tăng thuếVAT phổ thông
lên12%cũngnhư thuếTTĐBvớimộtsố
mặthàng.Bảnchấtviệctăngnày làtăng
thungân sách vàhầuhết bị dư luận và
chuyêngiaphảnđối.
“Đây làhai loại thuếđánhvàonhững
mặt hàng thiết yếu, đồng nghĩa đánh
vào túi tiềnmỏng của người dân. Việc
tăng thuếVAT không khớp với thếgiới
bởinhiềunướckhôngcó loạithuếnàyvà
nếucócũngchỉdaođộngtrongkhoảng
7%-10% chứ không phải 12%” - ông
Phongnhấnmạnh.
ÔngPhongcũngkhôngđồng tìnhvới
việc tăng thuếTTĐBvới càphê, tràđóng
gói.Bởi theoông,đây lànhữngsảnphẩm
bìnhdân, gầngũi hằngngày với người
dân và khôngphảimặt hàng xa xỉ. Bên
cạnhđó, cónhiềunghiên cứu cho rằng
uống trà có lợi cho sứckhỏe. Dovậy, Bộ
Tài chínhnênxemxét khôngđánh thuế
TTĐBvớihànghóanày.
“Nếucàphê, tràđónggói, nướcngọt
bịđánhthuếTTĐBsẽảnhhưởngđốivới
cácDN.VềbảnchấtthuếTTĐBvàVAT,DN
sảnxuất sẽkhông chịu trực tiếpnhưng
sẽđượctínhvàogiáthànhkhiếngiábán
tăng lên,ngườitiêudùngsẽgánh.Khigiá
bántăng lênsẽảnhhưởngđếnkhâutiêu
thụ,chiến lượcmarketing…Nhưvậy,việc
tăng thuếsẽ tácđộngképđếncảDNvà
người tiêudùng”-ôngPhongchia sẻ.
TSLêXuânNghĩa,ViệntrưởngViệnNghiên
cứupháttriểnkinhdoanhBDI,chorằng:Tăng
thuếVATvàTTĐBsẽdẫnđếntìnhtrạngmâu
thuẫngiữachínhsáchtàikhóavàchínhsách
tiềntệ.Theođó,ngànhngânhàngđangkích
cầutiêudùngvàhỗtrợDNbằngviệcnớilỏng
tíndụng,giảm lãisuất;cònngànhtàichính
lạităngthuếvàsẽtạorahệlụycầutiêudùng
giảm,DNkhócạnhtranhhơn.
Cácchuyêngiađềucóchungnhậnđịnh
cóvẻnhưBộchỉ nghĩ đếnnhữngnguồn
thucàngnhiềucàng tốt chứkhôngnghĩ
đến tácđộng xãhội và chất lượng cuộc
sốngcủangười dângiảm sút.Ngân sách
khókhănnhưngkhông thểcứ thiếu tiền
rồinhằmvàodânđánhthuế.Trongkhiviệc
thấtthoát, lãngphí, thamnhũng,bònrút,
nhữngdựánthualỗngàntỉ…thìchưakhắc
phụcđược.Nhưvậy, baonhiêu tiền thuế
củadâncũng“đổsôngđổbiển”.
Việcđưanhữngsảnphẩm
trà,càphêphảichịuthuế
TTĐB10%-20%sẽkìm
hãmsựpháttriểnnhững
nôngsảnchủ lựccủa
ViệtNam.
cácnhàphânphối,bán lẻ.Khi
đó nhà phân phối, bán lẻ sẽ
tănggiábán sảnphẩm ra thị
trường.Nhưvậy,nếucàphê,
trà chịu thuế TTĐB nữa thì
khi đến tay người tiêu dùng
phải chịu hai tròng thuế.
Luật sưXoavídụnếumột
ký trà có giá 100.000 đồng,
hiệnchịu thuếgiá trịgia tăng
(VAT) 10%, giá người tiêu
dùngphải trả là110.000đồng.
Nhưngvới đềxuất tăng thuế
VATlên12%,cộng thêm thuế
TTĐB10%-20%sẽđượcDN
tính vào giá bán. Cuối cùng
người tiêudùngphải trả tiền
chosảnphẩmtràđóvớigiálên
tới123.000-134.000đồng/kg.
Ông Đỗ Hà Nam, Phó
Chủ tịchHiệphộiCàphêCa
caoViệt Nam (Vicofa), nói
ông “phản đối với đề xuất
tăng thuếTTĐB củaBộTài
chính”. Ông Nam cho rằng
rất vô lývì cà phê đónggói,
cà phê hòa tan là những sản
phẩm có giá trị gia tăng cao
củangànhhàng càphê.Nếu
buộc những sản phẩm này
chịu thuếTTĐBchẳngkhác
nàoNhà nước triệt tiêu việc
nângcaochất lượngsảnphẩm
củaDN.
“DNđầu tưcôngnghệdây
chuyềnđónggói,sảnxuấtcác
sảnphẩmcàphêđềuphảibỏ
ra chi phí rất lớn. Nếu đánh
thuếTTĐB lên sảnphẩm cà
phêđónggói thìhệquảnguy
hiểm làcácDNsẽkhôngđầu
tư vào chế biến sâu, không
dám sản xuất ra những sản
phẩmcógiá trị gia tăng.Khi
thị phần sảnphẩmgiá trị gia
tănggặpkhó thì chẳngkhác
nào làm thu hẹp đầu ra của
nôngdân trồngcàphê” -ông
Nam bức xúc.
Khôngphải hàngxaxỉ, đừngđánh thuế
BộTàichínhvừađềnghịbổsungnướcngọtbaogồm loạicógas,khônggas, tăng lực, thểthao, trà,
càphê…vàođối tượngchịuthuếtiêuthụđặcbiệt.Ảnh:HOÀNGGIANG
Thuếchồng
lên thuế,
dânchịu
không thấu
-Bài 2
Uống lycàphê2.500đồng
phảinộp thuếđặcbiệt
NếudânSàiGònuốnglycàphêvỉahè,dânHàNộiuốngchénchènóngbuổisáng…cũngphải
đóngthuếtiêuthụđặcbiệtthìquávôlý.
Cũngtheophântíchcủaông
Nam, sảnphẩmcàphêđóng
gói sử dụng nguyên liệu cà
phêđượcsảnxuất trongnước,
nókhácvới ngànhbia rượu,
nước ngọt… chủ yếu dùng
nguyên liệu là hóa chất và
phải nhập khẩu. Vì vậy, cần
bỏcàphê rakhỏinhómhàng
chịu thuếTTĐB. ■
Tiêu điểm
Thuế tiêu thụ
đặc biệt đánh vào ai?
Đối tượngchịuthuếTTĐB là
nhữnghànghóa,dịchvụkhông
thật sự cần thiết chonhu cầu
tiêudùnghằngngày của con
ngườivàcónhữngtáchạinhất
địnhđếnngười sửdụng,môi
trường, xãhội.
Theo Luật ThuếTTĐB hiện
hành, hànghóachịu loại thuế
nàygồmthuốc láđiếu,xìgàvà
chế phẩm khác từ cây thuốc
ládùngđểhút, hít, nhai, ngửi,
ngậm; rượubia; ô tôdưới 24
chỗ;mô tôhaibánh,mô tôba
bánhcódung tíchxylanh trên
125 cm
3
;máybay, du thuyền;
xăng các loại; điềuhòa nhiệt
độcôngsuấttừ90.000BTUtrở
xuống;bàilá;vàngmã,hàngmã.
Đối tượng chịu thuế, dịch
vụ chịu thuếTTĐB gồm kinh
doanh vũ trường, massage,
karaoke, casino, trò chơi điện
tửcó thưởng,đặtcược, xổsố...
