11
THỨBẢY
26-8-2017
Kinh tế
Tăngthuếphảikhoansứcdân
NếunhưBộTàichínhtiếptụctăngcácloạithuếthìsẽtrởthànhtậnthu.
THÙYLINH-TRÀPHƯƠNG-DIỆUQUÂN
V
iệcBộTài chínhđềxuất tăng
thuếhàng trămngànmặthàng
trongdự thảoLuật sửađổi,bổ
sung năm luật thuế nhận được rất
nhiều ý kiến từ dư luận. Đa phần
cácýkiếnđềucho rằngnếuđềxuất
củaBộTài chínhđược thôngqua,
ngân sách dù có thêm tiền nhưng
sẽ gây ra nhiều hệ lụy. Đó là đẩy
thêmgánhnặngchongười nghèo;
dung dưỡng cho tình trạng lãng
phí, thất thoát ngân sách, chi vung
tay quá trán.
Từ đó người dân và các chuyên
gia đề nghị muốn an dân thì cần
thận trọng, chưa nên tăng thuế
đồng loạt. Thay vào đó phải giảm
chi, tránh thất thoát, lãngphívà tạo
môi trường thông thoángđểngười
dânbỏ tiền ra làm ăn.
Ông
NGUYỄNVĂNPHỤNG
,
Vụ
trưởngVụQuảnlýthuếdoanhnghiệp
lớn, TổngcụcThuế (BộTài chính)
:
Sửa thuế theo tinh thần
“khoan sức dân”
Việc Bộ Tài
chínhđangxây
dựngchínhsách,
trong đó có đề
xuấttăngmộtsố
mứcthuếnhưng
cũngcócảmức
giảm thuế.Việc
sửa các luật thuế khôngphải do chi
nhiềuhayngânsáchthiếuhụtnguồnthu.
Tinh thần “khoan sức dân” trong
chủ trươngxâydựng luật sửađổi lần
này thểhiện trênhai khía cạnh.Đầu
tiên làchúng tadựkiếnsẽđềxuất lên
cáccấpmột sốchínhsáchnhằm tiếp
tụcđẩymạnhcảicáchhànhchínhđể
tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh
nghiệp (DN), giúp họ có thêm thời
gianđể tập trungnguồn lực, sức lực
vàosảnxuất,kinhdoanh.Vàkhi sản
xuất,kinhdoanhđãphát triển thìvới
mức thuếdùổnđịnhvà thấphơnmột
chútmàquymôDNtăng,doanhthuvà
thunhập tăng thìchắcchắn tổngmức
đónggópchongânsáchcũngsẽtăng.
Ở khía cạnh thứ hai, Việt Nam
(VN) hiện có trên 95% làDN nhỏ
và vừa, trong đó có rất nhiềuDN
nhỏ, siêu nhỏ. Do vậy, chủ trương
sửa đổi chính sách thuế lần này sẽ
“khoan sức”chomột lớpđối tượng
rấtrộng trongcộngđồngDN…Việc
còn lại là làm thế nào để giải thích
chongười dân,DNhiểuvàủnghộ.
TS
LÊĐĂNGDOANH
,
chuyên gia kinh tế
:
Không thểhiện tinh thần
khoan sức dân
ViệcBộTài
chínhdồndập
tăngnhiều loại
thuế liênquan
đến các mặt
hàng thiết yếu
là không hay,
Thuếchồng lên
thuế,dânchịu
không thấu
-Bài cuối
không thểhiện tinh thầnkhoansức
dân, không thểhiện tinh thầngiảm
chi phí của Chính phủ. Tăng thuế
là tạo thêm gánh nặng cho người
dân vàDN.
Xinđượcdẫnchứng:Năm2016,
thu nhập bình quân của ngườiVN
khoảng 2.100 USD/người. Với
khoản thu nhập như thế thì Ngân
hàng Thế giới (WB) khuyên VN
nên huy động thu thuế vào ngân
sách nhà nước khoảng 18%GDP.
Thế nhưng hiện nayVN đã huy
động nguồn thu từ thuế vào ngân
sách khoảng 31%-32%GDP. Với
một nước có thu nhập trung bình
nhưVNmà cao như vậy là không
bình thường.
BộTàichínhđềxuất tiếp tục tăng
thuế sẽ khiến người dân phải cắt
giảm chi tiêu. Điều này đi ngược
với mục tiêu tăng trưởng kinh tế
củaChínhphủ thôngqua thúcđẩy
tăng trưởng tiêu dùng. Gia đình
nghèo, thu nhập thấp sẽ phải thắt
lưngbuộcbụng trongchi tiêu.Thế
nênviệcđềxuất tăng thuếsẽkhông
được lòngdânvà khônghợp lývề
kinh tế học, cũng như hoàn cảnh
khởi nghiệp hiện nay.
BộTài chính đưa ra lý do tăng
thuếđểphùhợpvới thông lệquốc
tế nhưng mới chỉ phù hợp một
phần. Nếu Bộ Tài chính cứ lấy
các khoản thu của những nước
có thu nhập cao hơn rất nhiều so
vớiVNđể so sánh là chưahợp lý,
khập khiễng.
Các nước có thu nhập đến hàng
chụcngànUSD/người trongkhiVN
chỉ hơn 2.100 USD/người. Ngay
nhưTrungQuốc có thu nhập hơn
8.000 USD/người cũng thu thuế
thấp, huy động vào ngân sách chỉ
khoảng21%GDP thôi.
Bà
PHẠMCHILAN
,
chuyên gia kinh tế
:
Sẽ tácđộngcảngườinghèo
Việc tăng
thuế sẽ ảnh
hưởng lớnđến
DN và người
dân. Đơn cử
trong trường
hợp thuếgiá trị
gia tăng(VAT)
tăng lên,giáhànghóađắt lên,người
tiêudùng sẽmua ít đi thì thiệt hại
lớn nhất vẫn làDN.
Trong khi đó, hàng xuất khẩu
được miễn thuế sẽ có lợi về giá,
cuộc cạnh tranh về giá sẽ cực kỳ
khốc liệt đối với DNViệt.
Nguyên lý thuếởcácnước làđánh
vàongườicaohơnđểchichongười
thấphơn,hoặccungcấp tiện íchcho
phúc lợi xã hội. Thế nhưngdường
như điều này trái ngược với quan
điểm tăng thuếởVNkhinhằmvào
cảnhómngườinghèovàđối tượng
thu nhập thấp.
TS
VŨTHÀNHTỰANH
,
Giám đốc nghiên cứu của chương
trìnhgiảng dạy kinh tếFulbright
:
Nếutậnthu,sứckhỏedoanh
nghiệp càng suy kiệt
Có thểhiểu
đượcmụcđích
của việc tăng
thuế mà Bộ
Tài chínhvừa
đề xuất là để
tăngngânsách,
nhằm giảm
thâm hụt ngân sách và giảm nợ
công.Tuynhiên,vấnđềvềnợcông
và thâm hụt ngân sách của VN
không xuất phát từ việc thu thuế
thấpmà đến từ việc bội chi ngân
sáchvàđầu tưcôngkémhiệuquả.
Cụ thể là nếu nhìn về phía thu
ngân sách thì hiện chiếm khoảng
22%-23%GDP. Đây là mức thu
trungbìnhởkhuvựcnhưngcaohơn
nhiều sovới cácnướccómứcphát
triển kinh tế tương đồngvớiVN.
Vấn đề lớn nhất củaVN nằm ở
phía chi ngân sách. Cho đến thời
điểmnày, chingânsáchcủaVNđã
lên tới 28%-29%GDP rồi. Đây là
mức caohơn tất cả cácnước trong
khu vực (trừTrungQuốc) song là
mứcchingânsáchcaovọt, caomột
cách quá đáng so với các nước có
mứcphát triển tươngđồngvớiVN.
Do đó, vấn đề để giảm thâm hụt
ngân sáchvà giảmnợ côngkhông
nằmởphía thungân sáchmà nằm
ở phía chi ngân sách.
Hơn nữa, năm 2010 tỉ lệDN có
lợi nhuận để đóng thuế thu nhập
DN chiếm khoảng 67%-68% thì
đến thời điểmhiện tại, tỉ lệ nàyđã
giảmxuốngcòn32%-33%.Điềuđó
có nghĩa là sức khỏe củaDNViệt
đangởgiai đoạn suykiệt.Giờđây
lại thêmmột gánh nặng thuế nữa
thì nó sẽ làm choDNViệt vốn đã
yếu sẽ ngày càngyếu hơn.
Trong lúcDN đã yếumà lại bắt
thêmgánhnặng thuếnữa thìkhông
điđúngchủ trươngcủaChínhphủ là
liêmchính-hànhđộng-ngườiđồng
hànhDN - sáng tạo - khởi nghiệp.
Dođó,vấnđềcần làmcủaBộTài
chính làkiểm soát nguồn chi ngân
sáchhiệuquảchứkhôngphảinhắm
vàoviệc tăng thu thuế.NếunhưBộ
Tài chính tiếp tục tăngcác loại thuế
thì sẽ trở thành tận thu. Và nếu là
tận thu thì sẽ vắt kiệt sức củaDN,
khiếnDNyếuđi, làmcho sứcmua
của người tiêu dùnggiảm xuống.
Trongkhiđó, nếunhắmvàoviệc
kiểmsoátnguồnchingânsáchhiệu
quả thì sẽ làmchobộmáy làmviệc
hiệu lực hơn, làm cho kỷ cương
ngân sáchđược thắt chặt. Như thế
mới là cách làmđúng.
n
ViệcđềxuấttăngthuếcủaBộ
Tàichínhsẽkhôngđược lòng
dânvàkhônghợp lývềkinhtế
học,cũngnhưhoàncảnhkhởi
nghiệphiệnnay.
Tiêu điểm
Không tăng thuếvẫncó tiền
Tôi cho rằng BộTài chính vẫn có
thểđạtđượcmụctiêutăngngânsách
mà lại khôngphải tăng thuế.Để làm
đượcđiềunày, BộTài chínhcầnphải
tiếtgiảmchi ngân sáchvà tănghiệu
quảchingânsáchmớigiảiquyếtđược
gốc rễcủavấnđề.
Cụ thể, nhìn vào ngân sách nhà
nướctrong10nămtrở lạiđâythìbiến
độngbất thườngnhất làchi thường
xuyên.Nếunhưnăm2011-2012, tỉ lệ
chi thườngxuyên chỉ chiếmkhoảng
50%trongtổngchingânsáchthìđến
thời điểm này, tỉ lệ này đã tăng lên
70%-75%, tức là chi thường xuyên
đã tăng hơn 20% trong vòng năm
năm. Chứng tỏ là có sựphình to rất
bấtthườngvềmặtchi thườngxuyên.
Hệquảcủanó làđếnthờiđiểmnày,
tổngthungânsáchchỉvừađủchochi
thườngxuyênvàtrả lãinợvay.Nghĩa
làbất cứmộtđồngđầu tư thêmnào
thì đềuphải đi vay nợ. Đây chính là
nguồn gốc của việc tăng thâm hụt
ngân sáchvà tăngnợcông.
TS
VŨTHÀNHTỰANH
Giađìnhnghèo,
thunhậpthấp
sẽphải thắt
lưngbuộcbụng
trongchi tiêu
nếuđềxuất
tăngthuếcủa
BộTàichính
đượcthông
qua.Ảnh:
HOÀNGGIANG
Hỏa tốc lấyýkiếnsửađổi nhiềusắc thuế
BộTài chính vừa có công vănhỏa tốc gửi Ủy banTrungươngMTTQ
VN, các bộ, ngành, cơquan thuộcChínhphủ, UBND các tỉnh/TP, Phòng
ThươngmạivàCôngnghiệpVN (VCCI)cùngcáchiệphộiDNkhácvềviệc
lấy ý kiếndự thảo Luật sửađổi, bổ sungmột sốđiều của LuậtThuếVAT,
LuậtThuếtiêuthụđặcbiệt,LuậtThuếthunhậpDN,LuậtThuếthunhậpcá
nhânvàLuậtThuế tài nguyên.Theođó, BộTài chínhđềnghị cáccơquan
choýkiến thamgiavềcácnộidungđềxuất.Đặcbiệt,đểkịp tiếnđộ trình
Chínhphủ, BộTài chínhyêucầucácýkiếnphải gửi về trướcngày29-8.
Phải nuôi dưỡngnguồn thu
PhóThủtướngVươngĐìnhHuệđãcóýkiếnvềđềxuấtsửađổi,bổsung
một sốđiềucủaLuậtThuếVAT, LuậtThuế tiêu thụđặcbiệt, LuậtThuế thu
nhậpDN, LuậtThuế thunhậpcánhânvàLuậtThuế tài nguyên.
Theođó,PhóThủtướngVươngĐìnhHuệyêucầuBộTàichínhđảmbảo
nguồnthu,nuôidưỡngnguồnthu,đặcbiệttrongbốicảnhcáckhoảnthu
từhoạtđộngxuấtnhậpkhẩugiảmdothựchiệncáccamkếtquốctế;đảm
bảođộngviênngân sách, chốngxóimòncơ sở thuế...
VềthuếVAT,PhóThủtướngyêucầuBộTàichínhxem lạiquyđịnhkhông
phải kêkhai nộp thuếđối vớimặthàngnông sảnởkhâu thươngmại; rà
soátkỹthêmnhómhànghóadịchvụcầnnâng lên11%-12%hoặcchuyển
từkhôngchịu thuếVAT sangchịu thuếVAT.
