3
THỨHAI
11-9-2017
Thời sự
LTS:
Saunhữngbáocáo
“bom tấn”đượccho làđứng
đầuĐôngNamÁvề trữ lượng
titan,BìnhThuậnngàycàng
khổsởbởidướibiển, trênbờ
đềuônhiễmdokhai thác
titan.“Cơnbão” titankhông
chỉkhuấyđảođờisốngcủa
ngườidânmàcònđanggâyra
nhữngcản lựcchocảsựphát
triểnvềkinh tế-xãhộicủaBình
Thuận.
PhápLuậtTP.HCM
xinvẽ lạibức tranh loang lổ
nàyqua loạtbài“Thiênđường
titankêucứu”.
TRUNGTHANH-PHƯƠNGNAM
T
heo thông tin chúng tôi nắm được, dự
kiến hôm nay (11-9) tỉnh Bình Thuận
sẽ làmviệcvới cáccơquan trungương
để tìm lối ra cho kiến nghị điều chỉnh quy
hoạch cũng như việc cấp phép khai thác
titan trên địa bàn tỉnh này.
Trong báo cáo trước đó gửi các cơ quan
trung ương, BìnhThuận đề nghị BanKinh
tếTrungươngĐảngcóýkiếnvớiChínhphủ
chỉ đạo Bộ CôngThương phối hợp với Bộ
TN&MT, UBND tỉnh Bình Thuận rà soát
điềuchỉnhquyhoạch titan trênđịabàn tỉnh.
Theo đóBìnhThuận đề nghị cần rà soát,
đưa các diện tích dự án thăm dò, khai thác
titankhôngphùhợp, cóchồng lấncácdựán
khác vào khu vực dự trữ khoáng sản quốc
gia và hoánđổi khuvực khác.
Trong thời gian rà soát, điều chỉnh quy
hoạch titan, đề nghị BộTN&MT tạm dừng
việccấpphép thămdò, khai tháckhoángsản
titan.Sớm thựchiện,báocáoThủ tướngChính
phủ công tác rà soát, đánh giá tác động của
hoạtđộngkhai tháckhoángsản titan trênđịa
bàn tỉnh Bình Thuận theo chỉ đạo của Phó
Thủ tướngChính phủTrịnhĐìnhDũng tại
Côngvăn số3916ngày19-4-2017 củaVăn
phòngChính phủ.
Đối với các dự án đã được cấp phép khai
thác,BộTN&MT thườngxuyênvàkịp thời
kiểm tra, thanh tra toàndiệngiấyphép theo
định kỳ hằng năm để kịp thời xử lý các sai
phạm và hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện
tốt các quy định của pháp luật về khoáng
sản,môi trường, tài nguyênnướcvàđất đai,
khôngđểxảy racác sựcốmôi trườngvàcác
sai phạmkhác.
Ảo tưởng về con số 139 tỉ USD
ĐạidiệnSởKH&ĐT tỉnhBìnhThuậncho
biết theoquyhoạchphânvùng thămdò,khai
thác, chế biến titan được Thủ tướng Chính
phủphêduyệt tạiQuyết định số1546/2013,
trênđịabàn tỉnhBìnhThuận có25khuvực
với tổng diện tích đưa vào quy hoạch titan
19.339 ha với trữ lượng khoảng 559 triệu
tấn, chiếm 92% trữ
lượng titancảnước.
Tuy nhiên, trao
đổivớichúng tôi,TS
NguyễnThànhSơn,
nguyênTrưởngban
Chiến lượcvàKhoa
học công nghệ Tập
đoàn TKV (Công
nghiệpThanvàKhoáng
sảnViệt Nam), cho
rằng con số 559 triệu tấn titan là con số
không tưởng.
ÔngSơnphân tích: “Con số559 triệu tấn
titan làconsốdựbáovề tiềmnăngdocơquan
thămdò (BộTN&MT)đưa ra, dựavàocông
tácdựbáo, chưa thểgọi là trữ lượngkhoáng
sảnđược thămdò. Trữ lượngphải là con số
thậtmàchúng tacó thểkhai thácđược.Con
sốnàyphảidựavàocông tác thămdòbàibản
và được hội đồng trữ lượng quốc gia (gồm
nhiều bộ, ngành liên quan) thông qua. Nếu
tính toánmột cáchkhoahọc, trữ lượng titan
ởBìnhThuận không lớn”.
Do đóTSSơn cho rằng trữ lượng titan ở
BìnhThuậnướckhoảng559 triệu tấn, trịgiá
gần139 tỉ USD chỉ là con số… trongmơ.
TheoTSSơn,vớitàinguyên, từconsố100%
thìkhi thành thươngphẩmchỉđạthơn2,7%.
Tức con số từ 139 tỉ USD theo dự báo trên
thực tế chỉ có thể đạt được hơn 3,7 tỉ USD,
lợi nhuận ước đạt
được là17% (tương
đương64triệuUSD).
“Theo đó, giả sử
559 triệu tấn titan
này được khai thác
hết trong vòng 50
năm thì lợi nhuận
bình quân cũng chỉ
gần 1,3 triệu USD/
năm. Nếu tính thuế
thunhậpdoanhnghiệp là25% thì ngân sách
mỗi năm thu được chỉ là 0,32 triệuUSD” -
TSSơn phân tích.
Nguồn thu ít, gây trởngại nhiều
Ông Phan Đình Nhã, Viện Tư vấn phát
triển (CODE), cho biết qua tài liệumà ông
thu thậpđược từCụcThuế tỉnhBìnhThuận
và số liệu ngân sách của Bộ Tài chính thì
tổng thu từkhai thác titannộpngân sáchnhà
nước từnăm2011đếnnăm2016chỉ khoảng
263 tỉ đồng.
Consốnàychỉđạt tỉ lệbìnhquângần0,6%/
năm so với tổng thu ngân sách tỉnh Bình
Thuận. Theomột văn bản của UBND tỉnh
BìnhThuận, tronggiaiđoạn2008-2012 (đây
là thời điểm có nhiềumỏ titan hoạt động),
cáckhoản thuếvàphí từcácdựánnàycũng
chỉ đạt khoảng 158 tỉ đồng.
Tại buổi tọađàmvềkhai thác titanởBình
Thuận gần đây, đại diện Sở KH&ĐT tỉnh
BìnhThuận cũng nhìn nhận công tác quản
lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản còn
nhiềubất cập, hiệuquả chưa cao. Trongđó
xảy ra tình trạng chồng lấn các dự án. Cụ
thể, hiện tỉnhBìnhThuận có đến 33 dự án
đầu tư phát triển kinh tế-xã hội (tổng diện
tích 4.576 ha) bị chồng lấn với các khu
“Giảsử559triệutấntitannàyđượckhai
tháchếttrongvòng50nămthì lợinhuận
bìnhquâncũngchỉgần1,3triệuUSD/năm.
Nếutínhthuếthunhậpdoanhnghiệp là
25%thìngânsáchmỗinămthuđượcchỉ là
0,32triệuUSD.”
TSNGUYỄNTHÀNHSƠN
Cầnđiều chỉnhquy hoạch,
tạmdừng cấpphép
ÔngNguyễnMạnhHùng,Bí thưTỉnhủyBình
Thuận, chobiết trướcnhữngvấnđề liênquan
đến khai thác titan, tỉnh đã kiến nghị Chính
phủ xem xét, điều chỉnhquy hoạchphùhợp
hơn, theohướng chophát triển thêm các lĩnh
vựckhácnhưdu lịch,năng lượngsạchvànông
nghiệpcôngnghệcao.
“TheoLuật Khoáng sản, nhữngkhuvựcquy
hoạch khai thác titan không được thực hiện
cácdựánkhác. Songdựánkhai thác titankéo
dài hàng chụcnăm, gâynhiều trởngại. Dođó
việcđiềuchỉnhquyhoạch làrấtcầnthiết.Trong
thời gian chờ điều chỉnh quy hoạch, tỉnh đã
kiếnnghị Chínhphủ chỉ đạo không cấp khai
thácmới cho các dự án khai thác titan” - ông
Hùngbày tỏ thêm.
Vềnhữngtácđộngđếnmôi trường, theoông
Hùng, BộTN&MTnên thựchiệnbáo cáođánh
giá tác động toàndiện tất cả dự án khai thác
titanchứkhôngnênthựchiệnriêng lẻnhưthời
gianqua.
KHANGBÁCH
ghi
Tiêu điểm
vực quy hoạch khai thác titan nên không
thể triển khai. Đây là các dự án về du lịch,
trồng rừng, năng lượng.
“Phải đợi các dự án khai thác titan xong
mớibàngiaođất chochủdựánkhác.Nhưng
chưabiết cácdựán titanchừngnàomớikhai
thácxongnên cácnhàđầu tưdự ánkhác rất
bức xúc.Việc nàygâykhókhăn trong công
tác quản lý nhà nước ở địa phương và phát
triển kinh tế-xã hội” - đại diệnSởKH&ĐT
tỉnhBìnhThuận chia sẻ thêm.
Trongkhiđó, theoTSNguyễnThànhSơn,
nếu so sánhkinh tế thì doanh thu từdu lịch,
năng lượng gió, mặt trời cao gấp 2,9 lần so
với doanh thukhai thác, chếbiến tittan.Mặt
khác, việc phát triển du lịch sẽ khai thác tài
nguyên lâudài, bềnvữnghơn.
“BìnhThuận làvùngkhôhạn, chỉ nói vấn
đềkhai thácnướcngọt thôi thì nướcngọt đã
quýhơn titan.Dođó thayvì khai thác titan,
nênchuyểnhướng sangphát triểndu lịchvà
năng lượng sạch” -TSSơnđề xuất.■
Bài 2:
Nhữnghồ bùnđỏkhổng lồ
chực chờgây họa
Cảnhhoang
tànởnhững
dựánkhai
tháctitan,
chưabiếtđến
khinàomôi
trườngmới
đượcphụchồi.
Ảnh:TRUNG
THANH
Thủphủ titan
kêucứu -Bài 1
Được ít,mấtnhiều
Vớilợithếvềtựnhiên,nhấtlàcáccảnhđẹpvenbiển,BìnhThuậncóthểtrởthànhtrungtâm
dulịchvàtrungtâmvềnănglượngsạch.Songdođượcquyhoạchlà“trungtâmtitan”nên
BìnhThuậngánhchịuhậuquảnặngnềtừcácdựánkhaithácồạt,môitrườngtanhoang.
Năm 2011, Liên đoàn Địa chất Trung
Trungbộ thựchiệnđềánđiều tra theoyêu
cầu của BộTN&MT, báo cáoBìnhThuận có
đến774 km
2
diện tích có chứaquặng titan
- zircon với tài nguyêndựbáo khoảng 559
triệu tấn (gấp 16 lần so tổng trữ lượng sa
khoáng các tỉnh trong cảnướcgộp lại).Với
tổng sản lượnggần559 triệu tấn, theomột
sốchuyêngiavềkhoángsảncủaBộTN&MT,
Bình Thuận là nơi có trữ lượng sa khoáng
titan đứng đầuĐôngNamÁ, đứng thứ ba
trên thếgiới.Cácchuyêngianàycònkhẳng
định với trữ lượng titan khổng lồ trên, chỉ
tạmtínhtheogiáthị trườngthếgiới thìđược
khoảng138,87 tỉUSD,một con sốkhổng lồ
quá sức tưởng tượng.
Tr lượngđượccho là rất khủng
