14
THỨBA
10-10-2017
Phóng sự - Chuyên đề
ÔngVương Kỳ Sơn sinh năm 1948, nguyên quán tỉnh
SơnTây,TQ.Ông từng làmộtnhànghiêncứu lịch sửvà làm
việc tại Bảo tàngThiênAn. Năm 2012, ông trở thànhmột
trongbảy thành viên củaỦybanThường trực BộChính trị
vàgiữ chức bí thưỦybanKiểm tra kỷ luật TrungươngTQ.
Ông là người nổi tiếng thôngminh sắc sảo, học rộngbiết
nhiều. Nhữngngười tiếp xúc với ông trong cảnhững cuộc
trò chuyện chung và riêng tưđềunhận xét ông có thểnói
vềđủmọi thứ, từnghiên cứu củaAlexis deTocqueville về
cuộccáchmạngPhápđếnnhữnghọc thuyếtmới nhất của
ngành thiênvănhọc.
Theotờ
SCMP
,ôngVươngchịuảnhhưởngrất lớntừngười
chavợcủamình làôngDiêuYLâm, nguyênphó thủ tướng
thứnhất củaTQ, trongcách thứcgiảiquyết cáccuộckhủng
hoảng và tác phong làm việc tận tâm. ÔngVươngKỳ Sơn
cũng từngcómối quanhệ thân thiết với ôngTậpCậnBình,
cùngủnghộ cải cách kinh tếTQ tronggiai đoạn1980. Gia
đìnhôngVương cũnggầnnhư không có tai tiếng xấu. Vợ
ôngthậmchíkhôngchịunhậnquàcáptừbạnthânvàkhông
thích thúgì với trang sức, tờ
SCMP
chobiết.
TRUNGNHÂN
M
ột trong cácdấu ấn chính trị lớnnhất củaChủ tịch
Trung Quốc (TQ) Tập Cận Bình chính là chiến
dịch chống tham nhũng được ví với tên gọi “đả
hổ diệt ruồi”. Người kiến trúc sư trưởng của chiến dịch
này và được xem như cánh tay phải của ông Tập trên
chính trường là ông Vương Kỳ Sơn (69 tuổi), cựu Phó
Thủ tướngTQ và hiện là bí thưỦy banKiểm tra kỷ luật
Trung ươngTQ (CCDI).
Hơn 1,3 triệu thamquan sa lưới
Ngày7-10vừa qua, CCDI đã côngbốkết quả chiếndịch
chống tham nhũng đầy tham vọng do ôngTập khởi xướng
từ năm 2012 tại Đại hội toàn quốcĐảngCộng sảnTQ lần
thứ18.Cơquan chống thamnhũng củaĐảngCộng sảnTQ
dưới sựchỉhuycủaôngVươngđãxử lýhàng loạtquanchức
từ quân đội đến các tập đoàn nhà nước, từ cấp địa phương
đến những lãnh đạo và cựu lãnhđạo cao cấp.
Theo báo cáo này, tổng cộng đã có hơn 1,34 triệu tham
quan làmviệcởcấpđộ thị trấnbị xửphạt.Hơn70.000quan
chức từ cấp lãnh đạo xã trở lên đã bị điều tra vì tình nghi
thamnhũng.Ngoài ra còn cókhoảng648.000đảngviênvà
quan chức tại các vùng quê bị xử phạt vì tội tham nhũng
trongcùng thờigian, hầuhếtdính líuđếncácvụ thamnhũng
quymônhỏ “cấp ruồi”, tờ
TânHoa xã
chobiết.Riêngnăm
2016, chiến dịch đã xử hơn 120 quan chức cấp cao, bao
gồmmột chụcquan chứcquânđội, giámđốcđiềuhành các
doanh nghiệpnhà nước...
Tính đến tháng 8 vừa qua, tổng cộng 3.339 nghi phạm
tham nhũng bỏ trốn tại hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ
đã được cơ quan chức năng TQ bắt giữ trong khuôn khổ
các chiến dịch “Lưới trời” và “Săn cáo”. CCDI tuyên bố
đã thu hồi được tổng giá trị tài sản tham nhũng ở nước
ngoài gần 1,41 tỉ USD. Trong số 100 nghi phạm bỏ trốn
ra nước ngoài bị TQ yêu cầu Interpol truy nã đã có 46 đối
tượng bị bắt giữ.
Đáng chú ý, chiến dịch chống tham nhũng của ôngTập
CậnBình sẵn sàngxửmạnh tay cả cácquan chức lãnhđạo
đương nhiệm và cựu lãnh đạo cấp cao. Hàng loạt cái tên
nặng ký đã bị CCDI điều tra và xử lý vì có hành vi tham
nhũng như ChuVĩnhKhang, cựu ủy viên Thường vụ Bộ
Chính trị, cựu bộ trưởngCông anTQ; BạcHyLai, cựu bí
thưTrùngKhánh;TừTàiHậuvàQuáchBáHùng, hai cựu
phóchủ tịchQuânủyTrungươngTQ;LệnhKếHoạch, phó
chủ tịchHộinghị chính trịhiệp thươngnhândânTQvà từng
là cố vấn thân cận của cựuChủ tịchTQHồCẩmĐào…
Tờ
Tân Hoa xã
cho biết dưới “nắm đấm sắt” của ông
Vương Kỳ Sơn, ngay cả những người đã hoặc đang làm
việc trongCCDI cũng có thể bị điều tra tham nhũng.
“Trưởngđội cứuhỏa”
Bảngchiến tíchdàyđặc trongcuộcchiếnchống thamnhũng
củaôngVươngkhôngkhiếnnhữngnhàquansátchính trịTQ
quá bất ngờ. Trong suốt gầnba thậpniên làmmột chính trị
gia, ôngđãđượcxem làmột chuyêngiagiải quyết cáccuộc
khủng hoảng hóc búa cả về chính trị và kinh tế, được báo
giới TQ ví von là “trưởng đội cứu hỏa” trên chính trường.
Theo
ThờiBáoHoaNamBuổi Sáng (SCMP)
, ôngVương
đãbắt đầunổi lên từ thậpniên1980khi trở thànhmột trong
nhữngngười tiênphong thúcđẩycải cáchkinh tếcácvùng
nông thônTQ, đưa hàng triệu nông dân thoát nghèo. Sau
cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, với vị trí
lãnhđạoNgânhàngXâydựngTQ, ôngVương tiếp tụcđóng
vai trò thenchốt giúpTậpđoànChinaMoblieniêmyết trên
sàn chứng khoánHongKong vàNewYork. Hai năm sau,
ông lại giám sát vụ phá sản lớn nhất trong lịch sửTQ sau
khi tập đoàn đầu tư quốc doanhGuangdong International
Trust and Investment Corp (Gitic) vỡ nợ 5 tỉ USD.
Khi bắt đầu nổi lên là “trưởng đội cứu hỏa” của chính
trường TQ, ông Vương năm 2003 lại được “thử lửa” tại
Bắc Kinh, đảm nhiệm chức thị trưởng và đối phó với đại
dịchSARSkhiến190người dânTP thiệtmạng.Ôngđãgiải
quyết êm đẹp cuộc khủng hoảng y tế công cộng và sau đó
chuẩnbị tốt choThế vậnhộiOlympic hè 2008. Để rồi khi
cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu xảy ra cùng năm, chỉ
năm tháng saukhi nhậmchứcphó thủ tướng, ôngVương lại
tiếp tụcđượcphâncông“cứuhỏa”.Ông trở thành lãnhđạo
một nhóm chuyên trách có nhiệm vụ hỗ trợQuốc vụ viện
TQ ra các sách lượcđươngđầuvới làn sóngkhủnghoảng.
Trả lời tờ
Wall Street Journal
vềôngVươngKỳSơn, cựu
Bộ trưởngBộNgânkhốMỹHenryPaulson - từnggặpông
Vương vào năm 2008 - nhận định: “Ông ấy là người rất
cónăng lực. Ông ấyhiểu rõ thị trường, hiểu rõ conngười.
Ông ấy rất biết cách giao tiếp. Khi đó tôi không nói tiếng
TQ, còn ông ấy không nói được tiếngAnh nhưng với tôi
và ông ấy thì việc trao đổi hết sức dễ dàng”.
Ẩn sốngười thay thế
Đại hội toàn quốcĐảngCộng sảnTQ khóa 19 sắp khai
mạc vào ngày 18-10. Ẩn số lớn nhất được đặt ra cho các
nhà quan sát chính trườngTQ là ai sẽ thay thế ôngVương
tiếp tụcchiếndịch“đảhổđập
ruồi”. Ông Vương Kỳ Sơn
hiện đã 69 tuổi. Trong khi
kể từnăm2002đếnnay, các
thành viên Bộ Chính trị TQ
thường không tiếp tục đảm
nhiệmchứcvụnếuquá68 tuổi.
Mặcdùcómột sốnhàphân
tích cho rằng ông Vương
có thể sẽ tiếp tục lãnh đạo
cuộc chiến chống tham nhũng. BắcKinh và cá nhân ông
Vương Kỳ Sơn vẫn giữ im lặng tuyệt đối về điều này.
Theo nhật báo
Asahi Shinbum
(Nhật Bản), người được
đánh giá nhiều tiềm năng nhất để thay thế ông Vương
lãnh đạoCCDI có thể là ông Lật ChiếnThư, Chủ nhiệm
văn phòng của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản TQ,
được ôngTập rất tin tưởng.
ÔngTrangĐứcThủy,PhóGiámđốcTrung tâmChínhphủ
trong sạch thuộcĐHBắcKinh, đánh giá rằng ôngVương
nhiềukhảnăng sẽkhôngphá lệ. “Việcxemmột người quan
trọng hơn cả chiến dịch là không công bằng. Chiến dịch
chống tham nhũng sẽ tiếp tục được thực hiện dù có ông
Vươnghaykhông. Nó chỉ được tiếnhànhnhanhhơndưới
sự lèo lái củaôngấymà thôi” - ôngTrangnhậnđịnh.Theo
Thời BáoHoaNamBuổi Sáng,
trongmột phát biểunội bộ
của ôngVươngvới các quan chứcCCDI, “trưởngđội cứu
hỏa” của chính trường TQ cũng bóng gió rằng diễn biến
tương lai sẽ đầybất ngờ: “Nhìn lại quá khứ, trướcĐại hội
lần thứ 18, cũng không có ai dù trong hay ngoài nước có
thể đoán được tôi sẽ trở thành lãnh đạoCCDI”.■
ÔngVươngKỳSơn,Bí thưỦybanKiểmtra
kỷ luậtTrungươngTrungQuốc.
Ảnh:BLOOMBERG
ÔngVươngKỳSơnđượcxem làcánhtayphải
củaôngTậpCậnBìnhtrongchiếndịch
chốngthamnhũng.Ảnh:SINA
VươngKỳSơn-“bộnão”củachiếndịch“đảhổdiệtruồi”tạiTrungQuốc-
cònđượcmệnhdanhlà“trưởngđộicứuhỏa”vìtừnggiảiquyếtthànhcông
hàngloạtcuộckhủnghoảngcủanướcnày.
VươngKỳSơn:
“Trưởngđội cứuhỏa”
củaôngTậpCậnBình
Dưới“nắmđấmsắt”của
ôngVươngKỳSơn,ngay
cảnhữngngườiđãhoặc
đang làmviệctrongCCDI
cũngcóthểbịđiềutra
thamnhũng.
