16
Quốc tế -
Thứ Bảy 26-1-2019
Tiêu điểm
Căng thẳng chuyện“đi hay ở” củaMỹ ởVenezuela
Liệu có chiến tranh eo biển
Đài Loan?
Mỹ đưa hai tàu khu trục tên lửa đến eo biểnĐài Loan giữa lúc căng thẳng giữa Trung Quốc
với Đài Loan vàMỹ đang rất cao.
Tên lửaĐông PhongDF-26 của TQ. Ảnh: REUTERS
Mỹ gia tăng hiện diện tại Đài Loan
So với thời gian trước, Mỹ trong năm 2018 tăng đưa tàu
đến eo biểnĐài Loan hơn.Trong khi những nămtrước trung
bình mỗi năm Mỹ chỉ một lần đưa tàu đến khu vực này thì
năm 2019 hải quân Mỹ từng triển khai tàu đến eo biển Đài
Loan vào các tháng 7, 10 và 11-2018. Đầu tháng 1-2019, cơ
quan tình báo quốc phòng Mỹ ra một báo cáo rằng TQ đã
có hàng loạt cải cách quân đội tham vọng mà theo Mỹ là
nhằm phục vụ mục tiêu cuối cùng là buộc Đài Loan chấp
nhận hợp nhất với đại lục, ngăn chặn Đài Loan tuyên bố
độc lập. Phần lớn các hạng mục phát triển quân đội của TQ
là tàu, máy bay, các hệ thống vũ khí phù hợp khi phải thực
hiện xung đột để kiểm soát Đài Loan. Báo cáo cho rằng việc
gia tăng năng lực quân sự của TQ có thể là một đe dọa với
Đài Loan. Theo
Navy Times
, Mỹ lo ngại TQ sẽ chọn sử dụng
sứcmạnh quân sự ngănĐài Loan độc lập. Phản ứng với báo
cáo củaMỹ, Bộ Ngoại giaoTQ tuyên bốMỹ nên chú tâmvào
hợp tác với TQ hơn là ra báo cáo như vậy.
Muốn kiểm soát Đài Loan
thành công, TQ cần ngăn sự
can thiệpcủaMỹhoặcđánhbại
các lực lượngMỹ trongkhuvực,
cũng như ngăn các sức mạnh
khác tiến vào khu vực.TQ chưa
đủmạnh để làm thế, tuy nhiên
với đà mở rộng quân đội hiện
nay thì điều này hoàn toàn có
thể trong tương lai.
Nhà bình luận các vấn đề
toàn cầu
PETER APPS
của
Reuters
Việc triển khai tên
lửa và các phát
ngôn cứng rắn của
TQ thể hiện quyết
tâm của ông Tập là
TQ sẵn sàng chiến
tranh với Mỹ, bất
kể về Đài Loan hay
biển Đông.
ĐĂNGKHOA
N
gày 24-1, hải quân Mỹ
triểnkhai hai tàukhu trục
tênlửaUSSMcCampbell
và USNS Walter S. Diehl đi
qua eo biển Đài Loan,
CNN
dẫn thông tin từHạmđội Thái
BìnhDương củaMỹ. Theo lời
người phát ngônHạmđội Thái
Bình Dương Tim Gorman,
hai tàu này “đã thực hiện một
chuyến hải trình thường lệ qua
eo biển Đài Loan phù hợp với
luật pháp quốc tế”.
Căng thẳng giữa TQ và
Đài Loan, Mỹ tăng cao
Diễn biến này đến trong bối
cảnh căng thẳng giữa Trung
Quốc (TQ) và Đài Loan đang
rất cao và eo biển Đài Loan
được xem là một điểm nóng
địa chính trị.
Họpbáođầunăm2019, lãnh
đạo Đài Loan Thái Anh Văn
cảnh cáo TQ “phải tôn trọng
và sử dụng các biện pháp hòa
bình, bình đẳng để giải quyết
các khác biệt” giữa hai bờ eo
biển Đài Loan. Một ngày sau,
Chủ tịchTQTậpCậnBìnhphát
biểumang tínhhòagiải, kêugọi
Đài Loan bỏ ý tưởng độc lập
màhãy theohướng“thốngnhất
hòa bình” với TQ. Tuy nhiên,
ông Tập cũng “không hứa sẽ
không viện đến khả năng sử
dụng bạo lực” mà “sẽ sử dụng
mọi phương tiện cần thiết” vì
mục tiêu này. Phản ứng lại, bà
Thái Anh Văn tuyên bố Đài
Loan sẽ “không bao giờ chấp
nhận thỏa thuận tình trạngmột
quốc gia, hai hệ thống” vớiTQ.
KhôngchỉvớiĐàiLoan,căng
Bộ trưởng
Quốc phòng
Venezuela
Vladimir
Padrino
(phải)
tuyên bố
ủng hộ Tổng
thốngNicolas
Maduro.
Ảnh: DW
Một cuộc đối đầu đang hình thành tại đại sứ quán Mỹ ở thủ
đô Caracas của Venezuela sau khi một quan chức hàng đầu
của đảng xã hội chủ nghĩa thống nhất (PSUV) cầm quyền dọa
ngưng cấp điện cho khu nhà này trong bối cảnh tranh chấp
quyền lực đang gia tăng ở quốc gia NamMỹ.
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã nhanh chóng cắt
đứt quan hệ ngoại giao với Mỹ vào ngày 23-1, sau khi Tổng
thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ủng hộ nhân vật đối lập
Juan Guaido là nhà lãnh đạo hợp pháp của Venezuela và cho
các nhà ngoại giao Mỹ 72 giờ để rời khỏi Venezuela. Ngoại
trưởng Mỹ Mike Pompeo đã lập tức phản ứng bằng cách tuyên
bốWashington không công nhận quyền lực của ông Maduro
và vì thế sẽ không rút đội ngũ ngoại giao khỏi Venezuela. Điều
này khiến ông Diosdado Cabello, một đồng minh thân cận
của Tổng thống Maduro, đưa ra lời đe dọa nhằm vào Mỹ. “Họ
nói họ không công nhận ông. Được thôi, có thể điện sẽ bị ngắt
trong khu phố đó hoặc khí gas sẽ không được chuyển đến.
Nếu không có quan hệ ngoại giao, chẳng có vấn đề gì” - hãng
Bloomberg
ngày 25-1 dẫn lời ông Cabello nói.
Hạn chót mà Tổng thống Maduro đưa ra cho Mỹ để đưa các
nhân viên ngoại giao của nước này rời Venezuela sẽ hết hạn
vào chiều 26-1. Đài
RT
ngày 25-1 đưa tin Mỹ đã ra lệnh cho
các nhân viên “không quan trọng” rời Venezuela “vì lý do an
toàn” nhưng sẽ tiếp tục duy trì sứ quán tại Caracas. Việc Mỹ
từ chối rút toàn bộ nhân viên ngoại giao khỏi Caracas sẽ là
phép thử cho phản ứng của Tổng thống Maduro và liệu nhà
lãnh đạo Venezuela có sẵn sàng sử dụng vũ lực để trục xuất họ
khỏi đất nước hay không, một hành động có thể gây phản ứng
mạnh từ Mỹ bao gồm các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn.
Washington được cho là đang chuẩn bị các biện pháp trừng
phạt liên quan đến dầu mỏ và chủ nhân Nhà Trắng hôm 23-1
tuyên bố ông sẽ không loại trừ các lựa chọn quân sự đối với
Venezuela, theo
Bloomberg
.
Ngoại trưởng Venezuela JorgeArreaza đã cáo buộc Mỹ và
cá nhân Tổng thống Trump xúi giục một cuộc đảo chính ở
Caracas, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino
tuyên bố ủng hộ Tổng thống Maduro, đồng thời cáo buộc
Washington phát động một cuộc “chiến tranh kinh tế” đối với
nước ông. Theo
Reuters
, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày
24-1 đã gọi điện thoại cho người đồng cấp Venezuela Maduro
để bày tỏ sự ủng hộ đối với ông này cũng như lên án sự can
thiệp của Mỹ và các nước khác vào Venezuela. Ngoài Nga, các
nước như TQ, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã có động thái lên án
tương tự.
TRÙNGQUANG
thẳnggiữaTQvàMỹcũngđang
rấtnguyhiểm.Chỉhuycácchiến
dịch hàng hải củaMỹ - Đô đốc
JohnRichardsonđầu thángnày
có cuộc gặp với người đồng
cấpTQvà các quan chức quân
đội TQ về vấn đề Đài Loan.
Trong cuộc gặp này, tướng Lý
Tác Thành - Tổng Tham mưu
trưởng quân đội TQ nói cứng
với Đô đốc Richardson rằng
“nếu ai có ý chia rẽ Đài Loan
khỏi TQ, quân đội TQ sẽ làm
mọi cách để bảo vệ sự thống
nhất dân tộc, chủ quyền quốc
gia và toàn vẹn lãnh thổ”.
Bấtkểcảnhcáonày,trởvềsau
chuyến đi, Đô đốc Richardson
vẫntuyênbốhảiquânMỹsẽtiếp
tục triểnkhai tàu chiếnđếnmọi
nơi luật pháp quốc tế cho phép,
trong đó có eo biển Đài Loan.
Ông Richardson cho biết ông
đã nói với phía TQ rằng chính
sách Mỹ về vấn đề Đài Loan
không thay đổi vàMỹ vẫn duy
trì “phản đối mọi hành động
đơn phương từ hai bên eo biển
để thay đổi tình trạng hiện tại”.
Liệu chiến tranh
có bùng phát?
Theo nhà phân tích chiến
lược và năng lực quốc phòng
MalcolmDavis tạiViệnChính
sách chiến lược Úc, việc triển
khai tên lửa và các phát ngôn
cứng rắn củaTQthể hiệnquyết
tâm của ông Tập là TQ sẵn
sàng chiến tranh với Mỹ, bất
kể về Đài Loan hay vài vấn đề
khác. Theo chuyên gia Davis,
ôngTập có thể sẽ có phát ngôn
cứng rắn hơn nữa về Đài Loan
vào thời điểm Đảng Cộng sản
TQkỷniệm100nămthành lập
(1921-2021).
Phát biểu tại một hội nghị
quânsựởTQngày20-12-2018,
ChuẩnĐôđốcLaViệncảnhcáo
TQ có thể dùng tên lửa chống
tàu và tên lửa hành trình đánh
chìm hai tàu sân bay Mỹ “dễ
nhưmột con rắn nuốt một con
chuột”, đe dọa đến 10.000 sinh
mạng trên hai tàu này.
Theo tin từ
ABC
, ngày 10-1,
TQ thông báo triển khai nhiều
tên lửa đạn đạo tầm trung
DF-26 đến Tây Bắc nước này.
Theo TQ, loại vũ khí này có
khả năng phá hủy các tàu Mỹ
đi vào khu vực. Tên lửaDF-26
có khả năngmang các đầu đạn
thông thườnghoặchạt nhân, có
tầm bắn 4.500 km, có thể bắn
tới đảo Guam - một lãnh thổ
của Mỹ ở Thái Bình Dương.
Theo
Thời Báo Hoàn Cầu
,
hiện các tên lửa DF-26 được
đặt ở các khu vực cao nguyên
và sa mạc phía Tây Bắc TQ.
Theo chuyên gia Davis, việc
triển khai tên lửa DF-26 rất
đáng chú ý, đặc biệt trong bối
cảnh TQ gần đây liên tục đưa
ra các đe dọa.
Các diễn biến này và đe dọa
của ông La Viện gây lo ngại
lớn. Tuy nhiên, trong một
bài viết trên
Navy Times
, nhà
phân tíchDanielDePetris tại tổ
chứcchínhsáchđốingoạilưỡng
đảngDefensePriorities nhận
định sẽ khó có chiến tranh.
Thứ nhất, ông La Viện không
giữ vị trí chỉ huy trong các lực
lượng vũ trang TQ, phát ngôn
này không mang tính đại diện
cho quân đội TQ.
Tháng12-2018, ôngLaViện
từng nói TQ nên dùng vũ lực
kiểmsoátĐài Loan,Mỹkhông
từ bỏ đưa tàu đến cảng Đài
Loan. Thứ hai, không có dấu
hiệugìTQsẽ làmtheođiềuông
LaViện nói. Thời gian quaTQ
có triển khai tàu áp sát nguy
hiểm tàu Mỹ và liên tục phản
đốiMỹđưa tàuđến eobiểnĐài
Loan và biển Đông nhưng đó
là phạm vi phản ứng lớn nhất
của TQ rồi, theo
Navy Times
.
TQ đánh chìm một tàu sân
bayMỹ, chắc chắn cuộc chiến
tranh lạnh Mỹ-Trung hiện tại
sẽ nhanh chóngbiến thànhmột
cuộc xung đột nóng.•
