16
Quốc tế -
Thứ Hai 28-1-2019
Tiêu điểm
Chia rẽ từ khủng hoảng
Venezuela
Quan điểm của các quốc gia trên thế giới về cuộc khủng hoảng Venezuela cũng khác nhau,
thậm chí đối đầumạnhmẽ.
CẨMCHI
V
enezuela đang bước vào
giai đoạn khủng hoảng
chính trị lớn nhất trong
vòng mấy thập niên qua.
Trong khi Tổng thốngNicolas
Maduro vừa nhậm chức và
đang loay hoay với các giải
pháp cải cách kinh tế-xã hội
nhằm vượt qua khó khăn như
siêu lạm phát, các dịch vụ xã
hội bị đóng băng, chất lượng
đời sống người dân chạm đáy
thì cùng lúc đó thủ lĩnh đối lập
Venezuela Juan Guaido cũng
tuyên bố là “tổng thống lâm
thời” Venezuela.
Đất nước chia đôi
Venezuela đang bị chia rẽ
sâu sắc. Tổng thống Maduro,
người dẫn dắt Venezuela kể
từ năm 2013, hiện đang nhận
được sự ủng hộ quan trọng từ
tòa án tối cao - cơ quan từng
tìm cách vô hiệu hóa quyền
lực của quốc hội và bãi bỏ các
quyết định của cơ quan này,
vốn do thủ lĩnh đối lập lãnh
đạo. Ông Maduro còn nắm
trong tay hội đồng lập hiến, thể
chế ông lập ra vào năm 2017
nhằm mục đích viết lại hiến
pháp, có quyền tối cao đối với
tất cả nhánh trong chính phủ.
Giới quan sát cho rằng động
thái này của ông Maduro là
nhằmvô hiệu hóa quốc hội do
phe đối lập kiểm soát.
Mặt khác, giới chỉ huy quân
đội và nội các cũng ủng hộ ông
Maduro. Hôm 24-1, quân đội
gọi sự chống đối của phe đối
lập là âm mưu đảo chính. Bộ
trưởngQuốc phòngVenezuela
VladimirPadrinotuyênbốquân
độiVenezuelakhôngcôngnhận
Guaido là quyền tổng thống.
“Nhữngngười línhkhôngchấp
nhậnmột người tựxưngkhông
theo luật pháp” - Padrino viết
trên Twitter.
Ngân hàngAnh đã chặn yêu
cầu củaVenezuela nhằmrút lại
khoản 1,2 tỉ USD vàng dự trữ
mà Caracas gửi tại đây. Trước
đó, Cố vấn An ninh Quốc gia
Mỹ John Bolton cho biết chính
quyềnTổng thốngTrumpđang
tính cắt nguồn tiền của chính
quyền Tổng thống Maduro
sau khi ông Maduro tuyên bố
cắt đứt quan hệ ngoại giao với
Mỹ, theo
RT
.
Liên Hiệp Quốc “nóng”
chuyện Venezuela
Theo đề nghị của Mỹ, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc
hôm 26-1 (giờ địa phương) đã nhóm họp về tình hình tại
Venezuela. Mỹ chủ trương gia tăng sức ép buộc các quốc gia
trongHội đồng Bảo an ủng hộ ôngGuaido, đồng thời kêu gọi
Tổng thống Maduro từ chức. Nga ngay lập tức đã phản ứng
mạnh về ý định củaMỹ, đồng thời khẳng định chính sách của
Mỹ đối với Venezuela là mang tính “phá hoại”. Ngoại trưởng
Mỹ Mike Pompeo cáo buộc Nga và Trung Quốc ủng hộ “một
chế độ không thành công” và thúc giục rằng hiện tại là thời
điểmđể“hỗ trợ người dânVenezuela ngay lập tức”. Trong khi
đó, Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vassily Nebenzia cáo buộc
Mỹ âmmưumột cuộc đảo chính chống lại ông Maduro. Ông
Nebenzia chobiết Hội đồngBảo an khônghướng tới mục tiêu
thay đổi chế độ của bất cứ nước nào và kêu gọi đàmphán để
tìm hướng giải quyết.
Trong khi phương
Tây, nổi bật trong
đó là Mỹ, Canada,
Liên minh châu Âu
(EU) ủng hộ ông
Guaido thì Nga,
Trung Quốc và
một số nước khác
đứng về phía ông
Maduro.
Tổng thống VenezuelaMaduro
(trái)
, Tổng thốngMỹ Donald Trump
(giữa)
và
tổng thống tự phongGuaido. Ảnh: EPA
Trong số 32 bộ trưởng của
chính phủ, chín người có xuất
thân quân đội và họ kiểm soát
các lĩnh vực quan trọng như
quốc phòng, nội vụ, nông
nghiệp, thực phẩmvà đặc biệt
là công ty dầu mỏ nhà nước
PDVSA, một doanh nghiệp
có vị thế to lớn vì 96% doanh
thu của Venezuela đến từ dầu
thô. Quân đội Venezuela còn
kiểmsoát một đài truyền hình,
một ngânhàngvàmột nhàmáy
lắp ráp xe.
Trong khi đó, ông Guaido
cũng nhận được sự ủng hộ của
đôngđảongười dânVenezuela.
HàngngànngườidânVenezuela
đã xuống đường để biểu tình
phản đối ông Maduro trong
khi bày tỏ sự công nhận của
họ đối với tuyên bố trở thành
tổng thống lâm thời của ông
Guaido. Quốc hội do phe đối
lập kiểm soát đứng sau sự nổi
dậymạnhmẽ của ôngGuaido.
Quốc hội không công nhận
ôngMaduro là tổng thống hợp
pháp nhưng họ thất thế trước
phán quyết của tòa án tối cao,
vốn đứng về phía ôngMaduro.
Tháng 6-2017, quốc hội đã
thiết lậpmột tòa án tối cao song
song nhưng họ không có thực
quyền. Kể từ khi nhậm chức
chủ tịch quốc hội ngày 5-1,
ông Guaido thúc giục thiết
lập “chính phủ chuyển tiếp”
và tổ chức bầu cử, đồng thời
kêu gọi quân đội dừng ủng hộ
chính phủ.
Thế giới cũng chia đôi
Khủng hoảng Venezuela
cũng cho thấy sự chia rẽ của
cộng đồng quốc tế. Trong khi
phương Tây, nổi bật trong đó
làMỹ,Canada, Liênminhchâu
Âu (EU) ủng hộ ông Guaido
thì Nga, Trung Quốc và một
số nước khác đứng về phía
ông Maduro.
MỹvàEUcho rằngcuộcbầu
cửđưaôngMadurolênlàmtổng
thốngVenezuela nhiệmkỳ hai
hồi cuối năm ngoái là không
hợp lệ, bất chấp Venezuela
nhiều lần bác bỏ.
Trong một tuyên bố vào tối
23-1 (giờ địa phương), ông
Pompeo không thừa nhận
sự lãnh đạo của chính quyền
Tổng thống Nicolas Maduro.
Một ngày trước đó (22-1), Phó
Tổng thốngMỹMikePence đã
gửi một đoạn video cho người
Venezuela nói Tổng thống
Maduro là “một nhà độc tài
khôngcóquyền lựchợppháp”.
Phát ngônnày làmôngMaduro
nổi giận, tuyên bố rằng ông
Mike Pence đã làm cho quan
hệ ngoại giao200nămgiữa hai
nướcMỹ vàVenezuela xuống
mức xấu nhất. Cùng ngày, ông
Trump cũng đăng trênTwitter
công nhận ôngGuaido là tổng
thống lâm thời củaVenezuela:
“Người dânVenezuela đã chịu
đựng quá lâu dưới chế độ
Maduro...”.
Các nước lớn tại EU, bao
gồm Anh, Pháp, Đức, Tây
Ban Nha hôm 26-1 đã ra tối
hậu thư cho ông Maduro, yêu
cầu trong vòng tám ngày tới
phải tổ chức cuộc bầu cử lại,
nếu không sẽ chính thức thừa
nhận ông Guaido là lãnh đạo
của Venezuela. Đại diện cho
EU, Ngoại trưởng Anh Alan
Duncan nói rằng Venezuela
cần một chính phủ “thực sự
đại diện cho ý chí của người
dân Venezuela”.
Tuy nhiên, tối hậu thư ngay
lập tức bị Venezuela bác bỏ.
“Không một ai có thể đưa ra
thời hạn hoặc yêu cầu chúng
tôi tổ chức bầu cử hay không”
-Ngoại trưởngVenezuela Jorge
Arreaza tuyên bố với các thành
viên củaHội đồngBảo anLiên
Hiệp Quốc.
Trong khi đó, Nga, Trung
Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Cuba,
Bolivia, Iran và một số nước
khác ủng hộ chính quyền ông
Maduro. Tổng thống Nga
Vladimir Putin hôm 24-1 đã
gọi điện thoại cho ôngMaduro
để bày tỏ sự ủng hộ và mong
muốnmột “cuộc đối thoại hòa
bình” sẽ diễn ra ở Venezuela,
theo
Reuters.
Tờ
Business
Standard
dẫn lời tuyên bố của
điện Kremlin cho biết “Tổng
thốngNga bày tỏ sựủnghộđối
với các cơ quan có thẩmquyền
hợp pháp củaVenezuela trong
bối cảnh cuộc khủng hoảng
chính trị trong nước đã bị kích
động từ bên ngoài”. Nhà lãnh
đạo Nga nhấn mạnh sự can
thiệp của nước ngoài chà đạp
và phá hoại các nguyên tắc
cơ bản của luật pháp quốc tế.
Cụ thể, Nga đã chỉ trích quyết
định của Mỹ công nhận lãnh
đạo phe đối lập, cáo buộc đây
là “một cuộc đảo chính đầy
toan tính”.
2
quảbomđãphátnổtạikhuvựcmột
nhà thờ Công giáo Roma ở miền
Nam Philippines khiến ít nhất 21
người chết và 71 người bị thương.
Quảbomđầutiênphátnổtrongnhà
thờ trước khi quả bom thứ hai tiếp
tục được kích hoạt vào thời điểm
lực lượng chính phủ triển khai tới
hiện trường, theo
SCMP
.
HOÀNG PHÚ
Mỹ điều 250 xe chở đầy vũ khí tiến vào miền Bắc Syria
Các xe chiến thuật củaThủyquân lục chiếnMỹđược
hộ tốngbởi các xebán tải củaLực lượngDânchủ
Syria (SDF) tại thị trấnTal Baydar ởSyria. Ảnh: AFP
Mỹ được cho là đã triển khai ít nhất 250
xe chất đầy vũ khí tới các căn cứ ở Syria, bất
chấp quyết định rút toàn bộ lực lượng tại đây
về nước của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Theo
Press TV,
một đoạn video do tổ chức
Giám sát nhân quyền (SOHR) quay lại cho
thấy khoảng 250 xe tải chở vũ khí và thiết bị
hậu cần đang di chuyển trên đường.
SOHR cho hay tổ chức có được thông
tin này sau khi liên hệ với nhiều nguồn tin
đáng tin cậy. Theo đó, khoảng 250 xe tải
chở phương tiện quân sự và hậu cần từ khu
vực người Kurd ở Iraq tiến vào bờ Đông
sông Euphrates, thuộc miền Bắc Syria. Theo
SOHR, số vũ khí và phương tiện này được
phân phát cho các căn cứ quân sự của Mỹ ở
Hasakah, Raqqah và Aleppo.
Tháng trước, Tổng thống Trump thông báo
kế hoạch rút toàn bộ lực lượng Mỹ khỏi Syria
giữa lúc Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị mở chiến dịch
quân sự đánh vào lực lượng người Kurd do
Mỹ hậu thuẫn ở miền Bắc Syria. Quyết định
bất ngờ của Tổng thống Trump dấy lên lo
ngại cho các quan chức ở Washington và dẫn
tới quyết định từ chức của Bộ trưởng Quốc
phòng James Mattis.
NGỌC NHƯ
Cũng giống như Nga,
Trung Quốc đã ra tuyên bố
“phản đối sự can thiệp của
các lực lượng bên ngoài vào
các vấn đề của Venezuela”.
Bắc Kinh cho Venezuela vay
nhiều nhất với 20 tỉ USD,
trong khi đó Nga là chủ nợ
lớn thứ hai và còn hỗ trợ
quân đội Venezuela.•
