6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 18-2-2019
Tiêu điểm
Cơ quan tư pháp đã cố gắng gỡ vướng để tạo điều kiện cho
trẻ đến trường nhưng có trường hợp chưa thể vì các lý do
khác nhau.
Chuyện quốc tịch của
những trẻ con lai
HẢI DƯƠNG
T
rong căn nhà vách tôn lụp xụp
ở khu vực Thới An 1 (phường
Thuận An, quận Thốt Nốt, TP
Cần Thơ), bé Phạm Gia Hân (ba
tuổi) đang hồn nhiên nô đùa cùng bà
ngoại liền quay lại cất giọng chào khi
thấy chúng tôi bước vào. Thấy anh
cán bộ tư pháp - hộ tịch thân quen,
cô bé liền chạy vào trong mang ra
tờ giấy ra khoe: “Con có giấy khai
sinh rồi nè, con hết dốt rồi, con được
đi học rồi đó, chú ơi!”.
“Con có khai sinh,
con hết dốt rồi!”
Thấy ánhmắt dò hỏi của chúng tôi,
bà ngoại bé liền hớn hở nói: “Giấy
khai sinh mới có hôm qua đó, cô ơi!
Làm được giấy tôi và mẹ nó mừng
khôn xiết, không cần ăn cơm luôn.
Chúng tôi cứ nghĩ không bao giờ con
bé được đi học, giờ có khai sinh rồi cả
nhà mừng lắm. Nó cứ ôm giấy khai
sinh hoài luôn đó. Mới bây lớn chứ
nói là muốn đi học, thích đi học lắm.
Tôi cũng đã đăng ký cho con bé học
mẫu giáo rồi…”.
Lần giở lại ký ức, bà kể về “hành
trình” lấy chồng ngoại của con gái
mình với giọng đượmbuồn. Gia đình
quá nghèo nên năm 2014 bà bấm
bụng để con gái là Phạm Kim Chi
mới 24 tuổi lấy chồng người Trung
Quốc. Sang bên quê chồng không
được bao lâu, do bất đồng ngôn ngữ
và đặc biệt khi biết được cái thai mà
Chi mang trong bụng là con gái thì
gia đình chồng bắt đầu hắt hủi. Chịu
tủi nhục không đành, Chi quyết định
về Việt Nam khi đang mang thai bé
Hân được năm tháng tuổi.
Những tưởng có con gái lấy chồng
nước ngoài giúp ích được về kinh
tế nhưng kết quả còn khó khăn hơn
khi Chi phải vác bụng bầu về nương
tựa nhà ngoại. Gia đình bà vẫn sống
trong căn nhà lụp xụp và còn phải
chịu đựng biết bao lời gièm pha của
thiên hạ. Thương con gái và đứa cháu
ngoại, bà không nói lời nào mà vẫn
Bé PhạmGiaHân khoe giấy khai sinh vừa được cấp. Ảnh: HẢI DƯƠNG
Chịu thua nếu người mẹ cố tình giấu thông tin
Theo bà Phạm Thu Hương (Trưởng phòng Tư pháp quận Thốt Nốt, TP
Cần Thơ), thời gian qua ngành tư pháp địa phương đã rất tích cực trong
việc đăng ký khai sinh cho trẻ có yếu tố nước ngoài. Kết quả là quận đã
tháo gỡ vướng mắc cho 45 trường hợp.
Tuy vậy, vẫn còn có các bé không thể đăng ký được khai sinh và tất
nhiên là chưa có quốc tịch. Đó là các trường hợp trẻ em sinh ra tại các
nước láng giềng như Trung Quốc, Campuchia... Khi người mẹ đưa con
về cư trú tại Việt Nam không thực hiện các nguyên tắc, thủ tục theo quy
định về xuất nhập cảnh để xin hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc
tế. Họ đã đưa con về cư trú tại Việt Nam theo đường dân sinh. Do đó, khi
đăng ký khai sinh cho con không có các giấy tờ chứng minh trẻ em đã
nhập cảnh vào Việt Nam.
Có trường hợp trẻ emđược sinh ra ở nước ngoài (đa số là HànQuốc, Đài
Loan) sau đó được đưa về nuôi dưỡng ở Việt Nam. Khi đăng ký khai sinh,
người mẹ cam đoan là chưa đăng ký khai sinh ở nước ngoài và chỉ xuất
trình được hộ chiếu mà không có thêm bất kỳ giấy tờ liên quan nào. Vì
thế, cán bộ tư pháp không rõ người mẹ do cố ý giấu thông tin hay không
thể mang giấy tờ về. Ngoài ra, nhiều trường hợp trẻ chưa đăng ký được
khai sinh do cha mẹ không có nơi cư trú ổn định, không còn giữ bất cứ
loại giấy tờ gì để chứng minh mối quan hệ cha con, mẹ con với đứa trẻ.
Phát sinh hiện tượng mới
Hiện nay các cơ quan tư pháp ở Cần Thơ đang gặp khó về hiện tượng
phụ nữ kết hôn với người nước ngoài đã ly thân nhưng chưa ly hôn, sau
đó họ về nước và chung sống với người khác tại Việt Nam như vợ chồng
rồi có con. Về pháp lý, những người mẹ này vẫn còn tồn tại hôn nhân với
người chồng nước ngoài nên khi có con với chồng khác thì cũng không
thể làm khai sinh cho trẻ.
Giải pháp hiện nay là Phòng Tư pháp các quận, huyện phối hợp với
UBND các phường hướng dẫn và hỗ trợ những phụ nữ này liên hệ với
TAND TP Cần Thơ để làm thủ tục ly hôn với người chồng ở nước ngoài.
Đồng thời, cơ quan tư pháp vận động nguồn xã hội hóa để lấy kinh phí
hỗ trợ xét nghiệm ADN cho các trường hợp đặc biệt khó khăn để người
cha sống ở Việt Nam nhận con và đăng ký khai sinh cho trẻ.
Cần Thơ có 958 trẻ con lai
Theo thống kê đến tháng 11-2018,
toàn TP Cần Thơ có 958 trẻ em là con
của công dân Việt Nam với người
nước ngoài đang cư trú trên địa bàn
TP. Trong đó, 933 trẻ đã được đăng ký
khai sinh, 25 trường hợp chưa được
đăng ký khai sinh.
Đã quá thiệt thòi khi
ra đời trong hoàn
cảnh“không cha”, bé
Hân còn phải mang thân
phận của một đứa trẻ
không giấy tờ tùy thân
và không quốc tịch.
một lòng cưu mang con cháu đến
ngày khai hoa nở nhụy.
Mặc dù được sinh ra ở Việt Nam
nhưng do cha của bé Hân là người
nước ngoài nên bé không thể làm
giấy khai sinh. Đã quá thiệt thòi khi
ra đời trong hoàn cảnh “không cha”,
nay bé Hân lại phải mang thân phận
của một đứa trẻ không giấy tờ tùy
thân và không quốc tịch.
Chịu thiệt thòi vì không
quốc tịch
Bàngoại cùngmẹbéHânđã đi nhờ
vả khắp nơi từ phường đến quận rồi
lên TP Cần Thơ nhưng tất cả đều từ
chối. Cái lắc đầu của các cơ quan có
thẩm quyền đồng nghĩa với việc bé
Hân không được hưởng bất cứ chính
sách nào của một trẻ em mang quốc
tịch Việt Nam.
“Tôi nhớ có lần con bé bị bệnh
phải nằm bệnh viện, các y tá bảo là
mang giấy khai sinh bé vào thì sẽ
được miễn tiền phòng. Nhưng con
bé làm gì có khai sinh. Nhà nghèo
không có tiền nên chúng tôi cũng
phải chạy vạy khắp nơi để mà đóng
tiền viện phí. Nhớ lại cảnh đómà đau
lòng muốn rơi nước mắt” - bà ngoại
bé Hân buồn rầu kể lại.
Thời gian đầu chị Chi cũng liên hệ
với chacủabéHânbênTrungQuốcvà
có gợi ý việc chu cấp cho con nhưng
người cha cố tình né tránh, gánh nặng
kinh tế lại đè lên vai gia đình. Trước
tình cảnh ấy, chị Chi đành để con lại
cho bà nuôi rồi đến tỉnh Bình Dương
làm công nhân khi bé Hân vừa tròn
sáu tháng tuổi.
Ngày tháng thấm thoắt trôi nhanh,
bé Hân sắp đến tuổi đi học mẫu giáo
nhưng vì không có giấy khai sinh nên
nhà trường không chịu nhận. Vì thế,
tận dụng lúc về phép thăm, chị mua
tập sách về tự dạy cho con được chữ
nào hay chữ đó.
Chị Chi kể: “Tôi đang rầu thì nhận
được điện thoại của gia đình nói là
có thể làmgiấy khai sinh cho bé Hân
nên tức tốc xin nghỉ làm về quê. Khi
cầmtờ giấy khai sinh của con trên tay,
tôi mừng đến rơi nước mắt. Giờ tôi
có thể tập trung làm kiếm tiền nuôi
con, báo hiếu cha mẹ rồi”.
TheoôngĐinhVănLợi (công chức
tư pháp - hộ tịch phường ThuậnAn,
quậnThốt Nốt), trong phường có hơn
20 trẻ emcóyếu tốnước ngoài và hiện
nay tất cả bé đã có giấy khai sinh để
được đi học.Trường hợp béHân,mặc
dù được sinh ra ở Việt Nam nhưng
cha là người nước ngoài và không
biết được sau này người cha có sang
nhận conmang vềTrungQuốc không
nên ban đầu chúng tôi không thể làm
giấy khai sinh. Nhưng sau khi nhận
được công văn hướng dẫn của SởTư
phápTPCầnThơ, UBNDphường đã
cấp khai sinh cho bé.
Cũng theo ôngLợi, các trường hợp
khácmỗi bémột hoàn cảnhkhác nhau
nhưng cũng đã được gỡ vướng. “Khi
làm giấy khai sinh, thông tin của các
bé do mẹ các bé khai và chúng tôi
có cho làm tờ cam đoan về những
thông tin này. Thực lòng khi nhìn tất
cả các em có được giấy tờ, được đi
học, những người làm tư pháp chúng
tôi cũng vui mừng khôn xiết mặc dù
vẫn còn nhiều vướngmắc chưa được
tháo gỡ” - ông Lợi nói.•
(PL)- TAND TP Hà Nội vừa xử phúc thẩm, quyết định
sửa án sơ thẩm cho bị cáo Nguyễn Văn C. được hưởng án
treo trong vụ án cố ý gây thương tích.
Theo hồ sơ, khoảng 19 giờ 30 ngày 26-3-2017, Nguyễn
Hồng H. và bị cáo C. xảy ra mâu thuẫn trong việc tranh
giành khách đi xe ôm tại khu vực đường Khuất Duy Tiến
(quận Thanh Xuân, Hà Nội) dẫn đến ẩu đả. H. đã đấm và
dùng điếu cày đánh C. Thấy vậy, C. chạy vào quán bán dừa
gần đó lấy một con dao dài tấn công H. rồi bỏ đi.
H. được đưa đi cấp cứu và theo giám định, tỉ lệ thương
tích là 14%. Quá trình điều tra, bị cáo và H. đã thỏa thuận
việc bồi thường về dân sự nên H. có đơn xin xem xét giảm
nhẹ trách nhiệm hình sự cho C.
TAND quận Thanh Xuân xử sơ thẩm đã xử phạt bị cáo C.
18 tháng tù về tội cố ý gây thương tích và C. kháng cáo xin
được giảm nhẹ. Tại tòa phúc thẩm, C. đưa ra lý do là hoàn
cảnh gia đình khó khăn, cha mẹ già bệnh tật, vợ bỏ đi...
HĐXX phúc thẩm nhận định mức hình phạt tòa sơ thẩm
đã tuyên với bị cáo là phù hợp. Tuy nhiên, việc buộc bị cáo
phải cách ly khỏi xã hội là không cần thiết bởi lẽ bị cáo có
nhân thân tốt, nhất thời phạm tội. Người bị hại có một phần
lỗi khi lấy hung khí đuổi đánh bị cáo trước và cũng đề nghị
giảm nhẹ. Ngoài ra, bản thân C. là lao động chính trong gia
đình đang phải nuôi cha mẹ già, con còn nhỏ và có nơi cư
trú ổn định, rõ ràng. Từ đó tòa phúc thẩm đã sửa một phần
bản án sơ thẩm, chuyển từ án tù giam sang án treo đối với
C.
LIÊN THANH
Tranh giành khách, tài xế xe ôm lãnh án
