11
Kinh tế -
ThứBảy4-5-2019
Họ đã nói
ĐÀOTRANG
V
ăn phòng Chính phủ vừa
có văn bản truyền đạt ý
kiếnThủtướngChínhphủ
về điều chỉnh giá điện. Thủ
tướngnêu rõ thời gianqua,một
số phương tiện thông tin đại
chúng đưa tin việc điều chỉnh
mức giá bán điện gây bức xúc
cho người dân. Thủ tướng yêu
cầu Thanh tra Chính phủ chủ
trì, phối hợp với BộTài chính,
Bộ Công Thương và các cơ
quan liên quan kiểm tra việc
điều chỉnh mức giá bán điện,
phương pháp tính giá và việc
thu tiền điện thời gian qua; làm
rõ đúng sai, báo cáoThủ tướng
Chính phủ trong tháng 6-2019.
Bất lợi cho người
xài nhiều
Hiện nay biểu giá điện được
tính theo sáu bậc tiêu thụ khác
nhau: 0-50 kWh; 51-100 kWh;
101-200 kWh; 201-300 kWh;
301-400 kWh và từ 401 kWh
trở lên. Đây là quyết định
của Bộ Công Thương sau khi
Luật Điện lực được ban hành
năm 2013.
Bộ Công Thương cho rằng
biểu giá sinh hoạt điện sẽ giúp
đảmbảo an sinh xã hội, hỗ trợ
cho người nghèo. Với người
nghèo, mức sử dụng điện ít,
dưới 100 kWh, được hưởng
mức giá ưu đãi. Thang bậc
điện cũng là công cụ để giúp
người dân tiết kiệm trong sử
dụng, nếu dùng càng nhiều
phải trả giá càng cao.
Tuy nhiên, người Việt Nam
hiệnđang thayđổimạnhvềnhu
cầusửdụngđiệnsinhhoạt,lượng
điện tiêu dùng ngày càng tăng
lên. Theo số liệu thống kê của
EVN, lượng khách hàng dùng
điệnởmức101-200kWhđang
chiếm tỉ lệ cao nhất với 39%
(tương đương 10,06 triệu hộ).
Người dùng phải trả cao hơn
giá điện bình quân
Các chuyên gia cho rằng biểu giá bậc thang tiền điện hiện không còn phù hợp với nhu cầu sử dụng điện
của người dân và cần phải thay đổi.
Cách tính giá điện của một số nước
Với biểugiáđiện sáubậcnhư
hiện nay thì người hưởng lợi là
ngành điện, không có lợi cho
người tiêudùng.Vì thếbiểugiá
điện cần được chia nhỏ nhiều
bậc thêmnữa, không chỉ dừng
lại ở sáu bậc như hiện nay, giá
của từng bậc như thế nào cần
tính toán.
PGS-TS
NGÔ TRÍ LONG
,
chuyên gia tài chính
.
Phóng viên
:
Xin cho biết tổng doanh thu tiền điện tháng
3 sau khi tăng giá điện?
+ Đại diện
EVN
: Hiện nay EVN chưa có thống kê cụ thể
về doanh thu trong tháng 3 vì còn phải chi trả và quyết toán
các chi phí khác. Tuy nhiên, do giá bán lẻ điện bình quân
được Bộ Công Thương cho phép điều chỉnh tăng 8,36% từ
ngày 20-3 nên dự kiến doanh thu năm 2019 (tăng từ ngày
20-3 đến 31-12) ước tính khoảng 20.000 tỉ đồng.
. Hiện các khoản đầu tư ngoài ngành đã thoái vốn hết
chưa? Giá điện có phải gánh các khoản lỗ từ việc đầu tư
này không?
+ EVN đã thực hiện thoái toàn bộ vốn đầu tư ngoài ngành
với tổng giá trị thoái vốn thành công là 2.214 tỉ đồng, tổng
giá trị vốn thu về 2.341 tỉ đồng; thặng dư vốn 127 tỉ đồng.
Mặt khác, theo báo cáo chi phí và giá thành sản xuất, kinh
doanh điện đã được kiểm toán và được Bộ Công Thương
chủ trì họp báo công khai hằng năm thì định giá thành sản
xuất kinh doanh điện của EVN được xác định trên cơ sở giá
thành của các khâu: chi phí phát điện và mua điện, chi phí
thực hiện khâu truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện của
các tổng công ty điện lực…Trong đó, giá điện không bao
gồm các khoản chi phí đầu tư ra ngoài ngành.
.
Có thông tin cho rằng EVN đang gửi hơn 42.000 tỉ đồng
không kỳ hạn tại ngân hàng. Tại sao EVN không dùng số
tiền đó để đầu tư cho ngành điện?
+ EVN có gửi số tiền 42.000 tỉ đồng trong ngân hàng,
song số tiền dư trên được tổng hợp từ các đơn vị sản xuất,
truyền tải, phân phối và dịch vụ phụ trợ. Việc gửi tiền vào
ngân hàng là để đáp ứng nhu cầu vốn cho đầu tư và sản xuất,
kinh doanh. Cụ thể, để đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát
triển kinh tế-xã hội và đời sống nhân dân thì mỗi đơn vị phải
duy trì một số dư tiền gửi ngân hàng để phục vụ cho công
việc thường xuyên và xử lý đột xuất. Ví dụ như thanh toán
nhiên liệu nhập khẩu hoặc thanh toán cho các đơn vị cung
cấp trong nước, thanh toán tiền mua điện hằng tháng cho các
đơn vị bán điện…
Đ.TRANG
Ngànhđiện trả lời như thế nào?
Các nước trên thế giới đều áp dụng giá
điện sinh hoạt bậc thang. Tuy nhiên, cách
tính lũy tiến có sự khác biệt trong từng nước.
Thái Lan
: Tiền điện cho các hộ gia đình
được tính theo trọn gói trong tháng. Mức
giá điện cho 150 kWh/tháng là 8,19 baht
(tương đương 6.000 đồng) chomỗi một kWh.
Trên 150 kWh/tháng, giá điện được tính là
38,22 baht (tương đương 27.800 đồng) cho
mỗi một kWh.
Nhật Bản:
Tiền điện có ba bậc. Đối với 120
kWh đầu tiên có giá 19,52 yen (tương đương
4.071 đồng), 120-300 kWh có giá 25,98 yen
(tương đương 5.418 đồng). Nhiều hơn 300
kWh, người Nhật phải trả với số tiền 30,02
yen (tương đương 6.261 đồng).
Hàn Quốc
: Áp dụng thang sáu bậc cho hai
loại dòng điện khác nhau với mức giá khác
nhau. Với dòng điện có hiệu điện thế thấp,
giá cho mỗi kWh được tính như sau: 1-100
kWh: giá 390 won (tương đương 7.750 đồng);
101-200 kWh: giá 860won (17.091 đồng); 201-
300 kWh: 1,490 won (29.612 đồng); 301-400
kWh: 3,560 won (70.751 đồng); 401-500 kWh:
6,670 won (132.559 đồng) và từ 501 kWh trở
lên: 12,230 won (243.058 đồng). Với dòng
điện có hiệu điện thế cao thì lại có giá thấp
hơn một chút.
Đ.THIỆN
Năm 2014, nếu số hộ dùng
điện dưới 50 kWh/tháng là
21%, tương ứng 4,41 triệu hộ
thì đến năm 2017, số hộ dùng
điện dưới 50 kWh lui về 17%,
tương đương 4,1 triệu hộ. Chỉ
một năm sau đó (2018), số hộ
dùng dưới 50 kWh đã giảm
còn 15,5%, tương đương 4,03
triệu hộ.
Ngược lại, năm 2014, số hộ
sử dụng điện trên 400 kWh là
4,7%, tương đương 1 triệu hộ
thì đến năm2018 đã lên con số
1,51 triệu hộ.
Năm 2017, có 78% số hộ
dùng dưới 200 kWh/tháng, tức
khoảng 22,2 triệu hộ thì đến
năm2018giảmxuốngcòn19,8
triệu hộ. Trong khi đó số lượng
dùng trên 200 kWh/tháng đã là
8,1 triệu hộ.
Với biểu giá sáu bậc thang
như hiện nay thì những người
sử dụng dưới 100 kWh sẽ có
lợi bởi đơn giá thấp hơn bình
quân chung. Trong khi đó, ở
bốn bậc thang còn lại khách
hàng sẽ phải chịu tác động
mạnh hơn bởi giá điện cao
hơn bình quân chung. Cụ
thể, một hộ dùng 200 kWh
sẽ phải trả 372.000 đồng,
tính bình quân là 1.860 đồng/
kWh; dùng 300 kWh phải trả
625.600, bình quân 2.085
đồng/kWh; dùng 400 kWh
phải trả 909.000 đồng, bình
quân 2.273 đồng/kWh.
Bất hợp lý biểu giá
GSTrầnĐìnhLong,PhóChủ
tịchHộiĐiệnlựcViệtNam,cho
rằngbiểuthanggiáđiệncủaViệt
Nam để rất thấp trong hai bậc
đầu tiên nhằm hỗ trợ người sử
dụng điện thấp với bước chênh
lệchgiá chỉ 47đồng/KWh, còn
các bậc 3, 4, 5 chịumức chênh
lệchkhá lớn.Trongđó, giáđiện
ở bậc 4 cao hơn bậc 3 tới hơn
500 đồng/KWh, trong khi bậc
6 là bậc cao nhất lại có mức
chênh lệch khá nhẹ so với bậc
liền kề bên dưới.
“Trong khi đó, khách hàng
nhiều nhất sử dụng điện ởmức
201-300 kWh nên theo tôi, giá
bán lẻ ở bậc này chỉ nên cao
hơn giá bán lẻ bình quân có thể
1,1-1,2 lần.Hiện tại giábánnày
cao hơn bình quân 1,36 lần, vì
vậy cần phải tính toán lại với
cách tínhbậc thang lũy tiếnphù
hợp với giá bình quân” - ông
Trần Đình Long nói.
Tương tự, PGS-TS Ngô Trí
Long, chuyêngia tài chính, cho
rằngbiểugiáđiệnđangbiểuhiện
nhiều điểm bất hợp lý như hai
bậc đầu tiên trong biểu giá điện
thấp hơn giá điện bán lẻ bình
quân 1.864 đồng/kWh nhưng
số lượng người dùng trong hai
bậc này rất ít.Trongkhi đó, bậc
điệnmà người dân dùng nhiều
nhất là từ 100 kWh trở lên thì
giá điện lại cao ngất ngưởng,
người dùng phải trả cao hơn
giá điện bình quân.
Cần chia lại
các bậc thang
GS Trần Đình Long bày tỏ
biểu giá điện của Việt Nam
xây dựng các bước nhảy về
điện tiêu thụ và giá chưa phù
hợp, không theo quy luật lũy
tiến cụ thể. Kinh nghiệm của
nhiều quốc gia là thiết kế bậc
thang với bước tăng cách đều
khoảng 100 kWh vàmức nhảy
giá bằng nhau nhằmhỗ trợ cho
những người sử dụng ít điện,
cố gắng hạn chế ở mức tối đa
việc sửdụng điện.Một số quốc
gia cũng chia khoảng cách bậc
thang điện tiêu thụ đều nhau
nhưng bậc thang càng cao thì
bước nhảy giá càng lớn để thúc
đẩy tiết kiệm điện.
“ViệtNamcũng cầnxemxét
xâydựngbậc thanggiá theo lũy
tiến,chiakhoảngcáchbậcthang
điện tiêu thụ đều nhau và bậc
thang càng cao thì bước nhảy
giá cũng càng lớn” - ông Trần
Đình Long đưa ra giải pháp.
PGS-TS Ngô Trí Long cho
rằng nguyên nhân cốt lõi của
giá điện tăng cao là biểu giá
điện hiện nay bất hợp lý. Theo
TSNgôTrí Long, nhìn vào giá
điện bán lẻ thì hai bậc đầu tiên
thấp hơn giá điện bán lẻ bình
quân, trong khi bậc điện mà
người dân dùng nhiều nhất là
từ 100 kWh trở lên thì giá lại
caongấtngưởng.Vìthế,bấthợp
lý là ở biểu giá điện chứ không
phải ở cách tính giá điện. Biểu
giá điện này có từ năm 2014
đến nay đã lộ nhiều điểm bất
hợp lý, không còn phù hợp.
Bởi nhu cầu sử dụng điện của
người dân ngày càng tăng cao,
tập trung ở 200-300 kWh, nên
cần phải nghiên cứu thay đổi
lại các thang bậc tính giá điện
sao cho hợp lý.•
Nhu cầu tiêu thụ điện của người dân có xu hướng ngày càng tăng cao theo đà phát triển kinh tế.
Ảnh: TRƯỜNGGIANG
