16
Thế giới 24 giờ
Tiêu điểm
Quốc tế -
ThứBảy1-6-2019
Úc lo ngại Trung Quốc
ở biển Đông
VĨ CƯỜNG
H
ôm 28-5, chuyên gia
nghiên cứu thuộc Viện
Chính sách chiến lược
Úc hiện đang làm việc trên
tàu sân bay HMAS Canberra,
ông Euan Grahamm, cho biết
phi công của lực lượng trực
thăng trên tàu đã bị chiếu tia
laser vào thẳng mặt khi bay
ngang qua những tàu “giống
tàu đánh cá” ở biển Đông.
Năm 2018, hải quân Trung
Quốc (TQ) đã phát đi cảnh
báo đối với các tàu hải quân
Úc khi đi ngang biển Đông.
Được biết các tàu hải quân
Úc đang thamgia nhiệmvụ nỗ
lực ẤnĐộDương - Thái Bình
Dương 2019 với đội hình bốn
tàu chiến, máy bay cùng hơn
1.200 thủy thủ thực hiện hành
trình kéo dài ba tháng tới bảy
quốcgia châuÁ, theođài
CNN
.
Trướcđó,ThiếutướngKhông
quân Úc Richard Owen nói
nhóm tàu chiến Úc đã thực
hiện hai lượt qua lại biển
Đông trong sự giám sát chặt
chẽ của quân đội TQ. Ông
cho biết: “Khu vực này đang
có tranh chấp, chúng tôi biết
rất rõ điều đó. Chúng tôi đi
về phía Bắc và quay về theo
hướng Nam qua vùng nước
theo quy định của luật quốc
tế trên biển Đông và đoàn
chúng tôi có sự tham gia của
hải quân một số nước khác”.
Vị này nói thêm: “Chúng
tôi rất nhạy với các hoạt động
hải quân, chúng tôi biết họ sẽ
phản ứng thế nào và chúng
tôi sẽ ứng xử ra sao, vì thế
chúng tôi không có gì phải lo
lắng, bởi tôi tin vào năng lực
của hải quân hoàng gia cũng
như quân đội Úc”.
Những lo ngại của
Canberra
Mặc dù biển Đông cách
thủ đô Canberra hơn 6.000
km nhưng hoạt động của Bắc
Kinh ở vùng biển này gây lo
ngại sâu sắc trong giới quân
sự và ngoại giao ở Úc.
Với Úc, những hành động
của TQ thời gian qua ở biển
Đông là dấu hiệu xoay chuyển
trục quyền lực toàn cầu. TQ
dù thiếu có cơ sở pháp lý vẫn
đòi chủ quyền gần như toàn
bộ biểnĐông. Họ chiếmđóng
trái phép, cải tạo các bãi đá,
xây đảo nhân tạo, quân sự hóa
khu vực họ chiếm đóng trái
phép ở biển Đông.
Người Úc lo lắng bởi khu
vực này là một tuyến hàng hải
quan trọng với hơn một nửa
lượng than đá, quặng sắt và khí
hóa lỏng của Úc đi qua vùng
biển này tới các nước nhập
khẩu. Họ có lợi ích và động
lực để duy trì sự lưu thông tự
do của hải lộ này.
Quan ngại thứ hai của
Canberra làviệcTQđang thách
thức “trật tự thế giới dựa trên
luật pháp”. Bắc Kinh lâu nay
luôn tìm cách diễn giải luật
pháp quốc tế theo hướng có
lợi cho họ, bất chấp cách hiểu
chung của cộng đồng quốc
tế. Thậm chí Bắc Kinh còn
phớt lờ phán quyết của Tòa
Trọng tài năm 2016 trong vụ
Philippines kiện TQ. Theo
đó, tòa đã phủ nhận các cơ sở
pháp lý của đường chín đoạn
mà TQ vạch ra.
Điều lo ngại kế tiếp của Úc,
theo GS Rory Medcalf, Hiệu
trưởng TrườngAn ninh quốc
gia thuộc ĐH Quốc gia Úc,
là Canberra đang lâm vào thế
khó. Bởi lẽ Mỹ là đồng minh
quân sự quan trọng nhất của
Úc trong khi TQ là đối tác
thương mại lớn nhất. Nếu
ứng xử không hợp lý, tam
giác quan hệ này sẽ đổ vỡ
và Úc sẽ chịu nhiều thiệt hại.
Những lần đụng độ
trên biển Đông
Tháng4-2018, ba tàuHMAS
Anzac, HMAS Toowoomba
và HMAS Success của Úc
tuyên bố đã bị các tàu chiến
TQ “thách thức” khi đang trên
đường tới Việt Nam trongmột
chuyến thăm hữu nghị. Trước
đó, Bắc Kinh đã nâng cấp
cơ sở vật chất và triển khai
nguồn lực tới các thực thể ở
quần đảo Trường Sa, Hoàng
Sa thuộc chủ quyềnViệt Nam
mà họ chiếm đóng trái phép.
Thủ tướng Úc lúc đó, ông
Malcolm Turnbull, đã lên án
hành vi cản trở quyền đi lại
của tàu Úc trên biển Đông
tuân theo luật pháp quốc tế.
“Chúng tôi duy trì và thực
Mỹ là đồng minh
quân sự quan trọng
nhất của Úc trong
khi TQ là đối tác
thương mại lớn
nhất. Nếu ứng xử
không hợp lý, tam
giác quan hệ này sẽ
đổ vỡ.
Mặc dù biểnĐông cách thủ đô Canberra hơn 6.000 kmnhưng hoạt động của Bắc Kinh ở vùng biển này
gây lo ngại sâu sắc trong giới quân sự và ngoại giao ởÚc.
Cạnh tranh Nam Thái Bình Dương
Bên cạnh tranh chấp quyền lợi ở khu vực biển Đông,
TQ cũng đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng ngay cả
những nơi được xem là “sân sau”, ngay sát sườn Úc.
Theo tờ
The Conversation
, chuyến công du nước ngoài
đầu tiên của Thủ tướng Úc Scott Morrison trong năm
2019 là Vanuatu và Fiji, hai đảo quốc ở Nam Thái Bình
Dương. Chuyến thăm hiện thực hóa ưu tiên ngoại giao
của Úc được vạch ra từ năm 2017: “Đẩy mạnh sự can dự
của chúng ta ở Thái Bình Dương”.
Cần phải nhắc lại rằng chuyến thămgần nhất củamột
thủ tướng Úc tới Vanuatu là vào năm 1990, khi ông Bob
Hawke đang nắmquyền. Sự thiếu vắng của người Úc đã
được Bắc Kinh khỏa lấp. Trong nhiều năm, TQ đã tăng
cường sự hiện diện ở Nam Thái Bình Dương.
Chuyến thăm của Thủ tướng Morrison diễn ra trong
lúc có tin TQ đã bắt đầu xây căn cứ quân sự ở Vanuatu
từ năm 2018, dù nước chủ nhà nhanh chóng bác bỏ
tin này. Chủ đề chính của chuyến thăm được cho là tập
trung nhiều vào chuyện quân sự. Ông Morrison nói việc
Úc giúpVanuatu xây dựng lực lượng cảnh sát và an ninh
nhằm “đảm bảo ổn định khu vực”. Hai bên được cho là
cũng bàn thảo xây dựng thỏa thuận về an ninh.
Canberra đã có quan hệ quốc phòng với các đảo quốc
khác trong khu vực Thái Bình Dương như Papua New
Guinea và Fiji. Tháng 8 năm ngoái, Úc đã vượt qua TQ
trong việc tài trợ cho quân đội Fiji xây dựng căn cứ quân
sự Black Rock trên lãnh thổ đảo quốc này.
Các hoạt động của TQ tại khu vực, với chương
trình phát triển hạ tầng “Vành đai và Con đường”, đã
buộc Úc không thể ngồi yên. Các đảo quốc nếu tách
ra chỉ là vài hòn đảo nhỏ nhưng nếu xem xét chúng
theo góc độ một vùng quần thể với tài nguyên thiên
nhiên dồi dào là nguồn lợi rất lớn mà các cường quốc
khó bỏ qua.
Ít nhất cósáuquốcgiakhông
có tuyên bố chủ quyền ở biển
Đôngđãđưa tàuchiến tới vùng
nước này trong vòng ba năm
qua, bao gồmÚc, Pháp, ẤnĐộ,
Singapore, Anh và Mỹ. Biển
Đông là một trong những hải
lộ thươngmại nhộn nhịp nhất
thế giới với số lượng hàng hóa
ước tính trị giáhơn5.000 tỉ USD.
(Theo trang
ABC NEWS
)
Phi công hải quânÚc trên tàu sân bay HMAS Canberra. (Nguồn: ROYAL AUSTRALIANNAVY)
• Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ
: Quyền trợ lý bộ trưởng
Quốc phòng Mỹ Kathryn Wheelbarger lại cảnh báo
Thổ Nhĩ Kỳ về những “hậu quả tai hại” của việc
mua hệ thống phòng không S-400 của Nga. “Việc
hoàn tất giao dịch này sẽ có tác dụng tàn phá không
chỉ đối với chương trình máy bay chiến đấu F-35,
nó còn có thể phá vỡ khả năng tương tác của Thổ
Nhĩ Kỳ với NATO, một khía cạnh quan trọng trong
việc phòng thủ của liên minh” - hãng tin
Sputnik
ngày 31-5 dẫn lời bà Wheelbarger phát biểu tại
Hội đồng Đại Tây Dương ở Washington (Mỹ). Nữ
quan chức này đe dọa rằng Mỹ sẽ áp đặt các biện
pháp trừng phạt lên Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này nhất
quyết mua S-400 của Nga.
• Hungary
: Cảnh sát Hungary vừa bắt giữ
thuyền trưởng tàu Viking Sigyn, chiếc tàu đã va
chạm với tàu chở du khách Hàn Quốc khiến tàu
này chìm, làm ít nhất bảy người thiệt mạng và 21
người mất tích. Đài
BBC
ngày 31-5 dẫn thông báo
từ nhà chức trách Hungary cho hay thuyền trưởng
tên Yuriy C., quốc tịch Ukraine, đã bị tạm giam để
điều tra về hành vi điều khiển giao thông đường
thủy bất cẩn gây hậu quả nghiêm trọng. Tàu Viking
Sigyn do thuyền trưởng 64 tuổi này điều khiển đã
va chạm với tàu du lịch Hableany chở 33 người
Hàn Quốc và hai thủy thủ người Hungary trên sông
Danube ở thủ đô Budapest khiến tàu Hableany bị
lật úp và chìm ngay sau đó.
TRÙNG QUANG
thi quyền tự do hàng hải, tự
do hàng không khắp thế giới.
Và trong bối cảnh này, chúng
tôi đang nói về tàu chiến trên
các đại dương, bao gồm biển
Đôngvàđó làquyềncủa chúng
tôi chiếu theo luật pháp quốc
tế” - ông Turnbull tuyên bố.
Đáp lại, BộQuốc phòngTQ
nói những gì phía Úc tuyên bố
làkhôngđúngvớithựctế.“Hoạt
động của TQ là đúng luật và
chiếu theo các công ước quốc
tế” - phía TQ khẳng định.
Ông Neil James, Giám đốc
điềuhànhHiệphộiQuốcphòng
Úc - một tổ chức nghiên cứu
chính sách an ninh, nhận định
hành động phát cảnh báo trên
radio của TQ mang ý nghĩa
rằng “tàu Úc đang trong vùng
nước chủ quyền của TQ”.
Ngoàira,GSEuanGrahamm
thuộc tàu HMAS Canberra
cũng cho rằng sự hiện diện
thường trực của các tàu TQ
nhằm bám đuôi tàu thuyền
nước ngoài cho thấy hạm đội
TQ đã duy trì các tàu này chỉ
để nhận lệnh hành động.•
69
container chứa khoảng 2.500 tấn rác được gửi tới Philippines từ nhiều năm
trước đã bắt đầu khởi hành trên hải trìnhmang trả lại cho Canada sau rất nhiều
tranh cãi, xung đột ngoại giao liên quan giữa chính phủ hai nước. Theo báo
The Straits Times
, số rác trên bao gồm chai nhựa, túi xách, báo và tã người lớn
đã qua sử dụng trong tình trạng mục nát, được chất lên một tàu hàng lớn tại
hải cảng và làmột căn cứ hải quân cũ củaMỹ ở vịnh Subic, phíaTây Bắc thủ đô
Manila. Ngoại trưởng Philippines Teddy Locsin Jr. đã chia sẻ hình ảnh và video
về thời khắc chiếc tàu rời bến trên tài khoản Twitter cá nhân. Chi phí chuyển
rác trả lại cho Canada do chính phủ quốc gia Bắc Mỹ trang trải.
TRÙNG QUANG
