6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứSáu7-6-2019
T2 có thể khởi kiện hành chính.
Tòa án sẽ xem xét các văn bản
của cơ quan liên quan đến việc cấp
phép, phê duyệt cho chủ đầu tư đặt
trạm và thu phí BOT T2. Nếu quyết
định phê duyệt đáp ứng yêu cầu của
một quyết định hành chính (QĐHC),
phù hợp với Điều 30 Luật Tố tụng
hành chính 2015, lúc này chủ đầu tư
thực hiện việc thu phí sẽ là người liên
quan trong vụ án.
Luật sư Nguyễn Quang Trung,
Đoàn Luật sư TP.HCM, phân tích:
Thời điểm xây dựng trạm thu phí
BOT T2 thì Thông tư số 159 ngày
14-11-2013 của Bộ Tài chính đang
có hiệu lực. Theo điểm a khoản 2
Điều 2 thông tư này thì: Đối với
đường quốc lộ, phải phù hợp với
quy hoạch đường gắn với dự án và
có quyết định thành lập trạm thu
phí của bộ trưởng Bộ GTVT…
Như vậy, thẩm quyền lập trạm thu
phí thuộc về bộ trưởng Bộ GTVT.
Các chủ phương tiện bị ảnh hưởng
do trạm thu phí đặt sai vị trí có thể
kiện quyết định thành lập trạm thu
phí của bộ trưởng Bộ GTVT. Đây
là một QĐHC cá biệt, là đối tượng
khởi kiện của vụ án hành chính.
PGS-TSNguyễnThị HồngNhung
(Phó Trưởng khoa Luật, Trường
ĐH Kinh tế-Luật TP.HCM) thì cho
rằng các chủ phương tiện bị thiệt
hại có thể khởi kiện QĐHC hoặc
hành vi hành chính của Bộ GTVT.
Người khởi kiện phải chứng minh
rằng Bộ GTVT đã có QĐHC hoặc
hành vi hành chính sai phạm. Đó
có thể là quyết định phê duyệt vị
trí đặt trạm, hoặc hành vi thay mặt
Nhà nước ký kết hợp đồng BOT với
nhà đầu tư có điều khoản cho phép
đặt trạm mà theo người khởi kiện
là sai vị trí. Người khởi kiện không
cần phải khiếu nại trước mà có thể
khởi kiện trực tiếp theo Điều 7 Luật
Khiếu nại 2011 và Điều 115 Luật
Tố tụng hành chính 2015.
Tuy nhiên, khó khăn là việc chứng
minh cho yêu cầu khởi kiện, đó là
tìm ra được QĐHC hoặc hành vi
hành chính của BộGTVT. Bởi người
dân không thể có các chứng cứ trực
tiếp, mà chỉ có thể chứng minh gián
tiếp thông qua các cùi vé qua trạm
và việc không sử dụng dịch vụ mà
vẫn phải trả tiền.
Kiện dân sự thì kiện ai?
Theo PGS-TS Nhung, cách đơn
giản hơn là khởi kiện dân sự. Vì BOT
là một hình thức đầu tư xây dựng
cơ sở hạ tầng và hợp đồng BOT là
hợp đồng đầu tư được ký kết giữa
cơ quan nhà nước có thẩm quyền
và nhà đầu tư. Việc ký kết và thực
hiện hợp đồng này thông qua điều
khoản về kinh doanh và khai thác
dự án giữa các bên. Nhưng kết quả
đã xâm phạm đến quyền và lợi ích
của bên thứ ba là người tiêu dùng,
những người không sử dụng dịch
vụ đường bộ mà các bên trong hợp
đồng đã cung cấp.
Theo đó, căn cứLuật Bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng 2010, BLTTDS
2015, BLDS thì Hiệp hội Vận tải có
thể khởi kiện các chủ thể đã giao kết
hợp đồng BOT đó để yêu cầu chấm
dứt hành vi vi phạm. Cụ thể là yêu
cầu gỡ bỏ trạm thu phí đặt sai vị trí
và chấm dứt việc thu phí không phù
hợp để bảo vệ lợi ích công cộng.
Việc chứng minh khi kiện dân sự
đơn giản hơn vì người khởi kiện chỉ
cần chứng minh lợi ích công cộng
bị xâm phạm (việc đặt trạm thu phí
sai vị trí dẫn đến việc không sử dụng
dịch vụ đường bộ nhưng vẫn phải
trả tiền). Người khởi kiện không có
nghĩa vụ chứng minh lỗi của các bị
đơn là cơ quan nhà nước và chủ đầu
tư về việc ra QĐHC hay thực hiện
hành vi hành chính.
Trong khi đó, ThS Khanh thì cho
rằng
các chủ phương tiện cũng có
thể khởi kiện vụ án dân sự chủ đầu
tư thu phí BOT nếu thấy rằng mình
bị thu phí sai và bị thiệt hại. Đây là
tranh chấp giữa chủ phương tiện và
chủ đầu tư thu phí BOT khi không
thể thống nhất được mức phí. Dù
chưa có tiền lệ nhưng theo quy định
tại khoản 2 Điều 4 BLTTDS 201
thì tòa án không được từ chối giải
M.CHUNG-M.VƯƠNG
D
o phải nộp phí vô lý khi qua
trạm thu phí T2 - BOTquốc lộ
91 và 91B đặt sai vị trí, người
dân đã phản ứng bằng nhiều cách
như dùng tiền lẻ, dừng xe để phản
đối… Tuy nhiên, những cách này
chỉ mang tính chất tự phát, chưa
được bảo đảm bằng một biện pháp
pháp lý vững chắc. Theo chuyên
gia, các chủ phương tiện tham gia
giao thông qua đây có thể khởi
kiện ra tòa nếu thấy quyền lợi của
mình bị ảnh hưởng.
Có thể kiện hành chính?
Theo ThS Nguyễn Nhật Khanh,
giảngviênTrườngĐHLuậtTP.HCM,
việc trạm thu phí BOT T2 thu phí
toàn tuyến (từ 35.000 đến 200.000
đồng) trong khi một số phương tiện
chỉ sử dụng đoạn đường 300 m là
ảnh hưởng đến quyền lợi của chủ
phương tiện (đúng ra họ chỉ phải
trả 2.000 đồng). Lẽ ra việc thu
phí phải phù hợp với nguyên tắc
cung cầu là trả tiền theo dịch vụ sử
dụng. Do đó, các chủ phương tiện
bị thu phí toàn tuyến không hợp
lý là những người bị thiệt hại trực
tiếp từ việc thu phí của trạm BOT
Cảnh ùn ứ ở trạmT2 - BOT do các tài xế phản đối việc thu phí. Ảnh: HẢI DƯƠNG
quyết vụ việc dân sự vì lý do chưa
có điều luật để áp dụng...
Về lâu dài, theo ThS Khanh, các
cơ quan nhà nước, đặc biệt là Quốc
hội, Chính phủ cần xem xét, ban
hành các văn bản để làm rõ tính
chất pháp lý, quy trình, thủ tục phê
duyệt việc đặt trạm, thu phí đối với
các trạm BOT. Từ đó có quy định
hướng dẫn cụ thể để chủ phương
tiện bị thiệt hại thực hiện các giải
pháp pháp lý cần thiết (khiếu nại,
khởi kiện...) nhằm bảo vệ quyền lợi
hợp pháp khi có sai phạm từ việc
đặt trạm và thu phí BOT.•
Từ khimới thành lập (năm2016), trạmthuphíT2 - BOT
quốc lộ 91 và 91B đã bị dư luận phản ứng gay gắt bởi
rất nhiều tài xế ô tô chỉ đi khoảng 300m của dự án BOT
nhưngphải mất tiền vé cho toàn tuyến.TrạmT2 lập ra là
để thu phí hoàn vốn cho dự án tăng cường 15 kmmặt
đường quốc lộ 91B đoạn qua Cần Thơ theo hình thức
BOT của liên doanh Sonadezi và Công ty Cường Thuận
Idico. Nhưng thay vì đặt ở phía Cần Thơ, trạm thu phí
T2 này lại đặt ở cuối quốc lộ 91, ngay sát nút giao của
quốc lộ 80 từ Kiên Giang lên. Do vậy, xe đi từ quốc lộ 80
vào Long Xuyên (An Giang) bắt buộc phải nộp phí dù
chỉ sử dụng một đoạn ngắn trên tuyến nối với quốc lộ
91. Ở chiều ngược lại, xe từ TP.HCM qua phà Vàm Cống
(bây giờ qua cầu Vàm Cống) hoặc xe ở An Giang muốn
đi ra quốc lộ 80 để về Vĩnh Thạnh (Cần Thơ), Rạch Giá
(Kiên Giang) cũng phải mua vé cho suốt tuyến BOT.
Cuối năm 2017, trong buổi làm việc với lãnh đạo
tỉnh An Giang, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao
Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan và địa
phương liên quan kiểm tra, đánh giá để có đề án đặt
trạm BOT T2 phù hợp nhất trước khi khánh thành cầu
VàmCống. Ngày 19-5, cầuVàmCống chính thức thông
xe và việc đặt trạm T2 tiếp tục bị tài xế phản ứng.
NGÂN NGA
Hiệp hội Vận tải có thể
khởi kiện các chủ thể đã
giao kết hợp đồng BOT
trạm T2 yêu cầu chấm
dứt hành vi vi phạm.
Truy tố “tú ông” môi giới á hậu bán dâm ngàn USD
Ngày 5-6, VKSND TP.HCM đã hoàn tất cáo trạng truy
tố bị can Kiều Đại Dũ (SN 1996, quê Bình Định, tên gọi
khác là Pi) về tội môi giới mại dâm. Dũ bị truy tố theo
khoản 2 Điều 328 BLHS 2015, khung hình phạt cao nhất
là bảy năm tù.
Trước đó, ngày 30-8-2018, đường dây mại dâm của
Dũ bị triệt phá khi trinh sát bắt quả tang bốn cặp nam
nữ đang mua bán dâm tại hai khách sạn trên đường Nam
Quốc Cang (quận 1) và Trần Hưng Đạo (quận 5).
Tại CQĐT, Dũ khai nhận đã môi giới cho á hậu NTD
(24 tuổi, quê Hà Giang) và một MC tên NCV (22 tuổi,
quê Long An). Theo đó, D. đồng ý bán dâm với giá
5.000 USD/lần và V. là 600 USD/lần. Tuy nhiên, khi
thương lượng với khách mua dâm, Dũ đưa ra mức giá
7.000 USD (với D.) và 1.500 USD (với V.) để hưởng
phần chênh lệch.
Á hậu D. và MC V. cũng khai nhận với cơ quan chức
năng về việc quen biết Dũ thông qua một số người môi
giới mại dâm và Dũ đã nhiều lần môi giới cho cả hai.
Ngoài việc khởi tố bị can Dũ, những người mua, bán
dâm cũng bị xử phạt vi phạm hành chính.
Về cách thức “hành nghề”, Dũ khai nhận lên mạng lấy
tên là Pi, tìm hiểu các trang web mua, bán dâm để tiếp
cận các cô gái muốn bán dâm. Sau đó Dũ đăng ảnh các
cô gái này lên mạng xã hội, khách có nhu cầu sẽ liên lạc.
Trường hợp thỏa thuận được giá cả, khách sẽ giao tiền
trực tiếp hoặc chuyển khoản cho Dũ.
MINH VƯƠNG
Trạm BOT T2:
Kiện được
không và
kiện ai?
Chuyên gia cho rằng có thể khởi kiện
cả vụ án hành chính hoặc vụ án dân sự
với các chủ thể khác nhau.
Bị phản ứng ngay từ khi lập trạm
Kiện quyết định
hành chính của Bộ GTVT
Điều39vàĐiều40Nghịđịnh63/2018
của Chính phủ quy định nhà đầu tư
được lựa chọn thực hiện dự án BOT sẽ
ký kết hợp đồng với cơ quan có thẩm
quyền để làm dự án. Theo Luật Đầu
tư 2014 và khoản 3Điều 16 Nghị định
63/2018 của Chínhphủ thì cơquan có
thẩmquyềnquyết định chủ trươngvà
ký kết hợpđồngđối với dựánBOT, xây
dựng hạ tầng giao thông thuộc thẩm
quyềncủabộtrưởngBộGTVT.Nhưvậy,
doanh nghiệp khai thác trạm thu phí
BOT chỉ được đặt trạm thu phí, quyết
định giá thu theo quyết định của Bộ
GTVT tại hợp đồng dự án. Do đó, các
chủ phương tiện thamgia giao thông
bị thiệt hại có thể khởi kiệnquyết định
về việc xác định vị trí đặt trạmT2, mức
phí thu của bộ trưởng Bộ GTVT bằng
vụ án hành chính. Trước khi kiện, họ
có thể khiếu nại Bộ GTVT về việc quy
định mức phí, vị trí đặt trạm.
LS-TS
NGUYỄN HỮU THẾ TRẠCH
,
Đoàn Luật sư TP.HCM
NGÂN NGA
ghi
Họ đã nói
