16
Quốc tế -
Thứ Hai 10-6-2019
Tiêu điểm
Thế giới 24 giờ
Bulgaria
: Phó tổng công tố nước này, ông Ivan Geshev,
hôm 8-6 cho biết một nam sinh 16 tuổi đã bị bắt sau khi
người thân báo tin với cảnh sát về những dấu hiệu chuẩn
bị cho một vụ đánh bom khủng bố tại Plovdiv, TP lớn thứ
hai của Bulgaria. Tang vật thu được tại nhà riêng bao gồm
một số thiết bị nổ, một lá cờ của tổ chức Nhà nước Hồi
giáo tự xưng (IS) cùng nhiều tài liệu Hồi giáo cực đoan.
Theo cảnh sát, loại thuốc nổ được tìm thấy trùng với loại
dùng trong vụ tấn công năm 2012 khiến sáu người thiệt
mạng ở nước này, hãng tin AP cho hay.
Ấn Độ
: Ngày 8-6, lực lượng không quân nước này và
chính quyền bang Arunachal Pradesh ra thông báo treo
thưởng khoảng 8.000 USD cho bất kỳ ai tìm ra tung tích
chiếc máy bay vận tải quân sự AN-32 mất tích gần biên
giới Trung Quốc hôm 3-6 với 13 người trên khoang, bao
gồm tám thành viên phi hành đoàn và năm quân nhân.
Khả năng tài trợ của Iran cho các đồngminh trong đó cóHezbollah không còn được như cũ từ khi
Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái áp đặt trừng phạt lên Iran.
Hezbollah “méo mặt” khi bầu sữa
Iran bị Mỹ chặn
ĐĂNGKHOA
N
hómvũ trangHezbollah
ở Lebanon hàng thập
niên nay phát triển và
mở rộng sức mạnh nhờ vào
tiền Iran hào phóng đổ vào để
Hezbollah trả lương cho các
tay súng, chi cho các dịch vụ
xã hội ở các khu vực mình
chi phối ảnh hưởng. Tiền từ
Iran cũng được Hezbollah
dùng mua sắm, tích trữ một
kho vũ khí quy mô lớn vốn
giúp nhóm này trở thành
một lực lượng vũ trang đáng
gờm ở khu vực, có một số
lượng lớn tay súng hiện diện
ở Syria và Iraq.
Có thể nói Hezbollah là
nhóm vũ trang đồng minh
lâu dài nhất của Iran ở Trung
Đông và được Iran tài trợ
nhiều nhất. Tuy nhiên, khả
năng tài trợ của Iran cho
các đồng minh trong đó có
Hezbollah không còn được
như cũ từ khi Tổng thốngMỹ
Donald Trump rút Mỹ khỏi
thỏa thuận hạt nhân Iran và
ban hành một loạt hạn chế
mới về thương mại với Iran
năm ngoái. Viễn cảnh nhận
tiền tài trợ từ Iran càng mù
mịt khi căng thẳng Mỹ-Iran
những ngày này lên đến đỉnh
cao, theo
Washington Post
.
Tiền Iran là 70%
nguồn thu của
Hezbollah
Một nguồn tin từ quan chức
Hezbollah cấp cao thừa nhận
nguồn tiền Iran chuyển cho
nhóm vũ trang này giảm hẳn.
Theo quan chức này, “không
nghi ngờ gì các lệnh trừng
phạt đưa lại hậu quả tiêu cực”.
Iran thường chuyển
cho Hezbollah
khoảng 700 triệu
USD mỗi năm,
tương đương 70%
nguồn thu.
Theo nhiều nhà phân tích, các lệnh trừng phạt ôngTrump
áp lên Iran nhằm triệt tiêu tham vọng hạt nhân của nước
này hà khắc hơn nhiều so với những biện pháp trừng phạt
mà chính phủ của Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama
áp dụng để đưa Iran ngồi vào bàn thương lượng và ký thỏa
thuận hạt nhân với nhómP5+1.Theo nhiều quan chức chính
phủTrump, trừng phạt của Mỹ đã khiến Iranmất khoảng 10
tỉ USD kể từ khi được tái áp đặt lên Iran tháng 11-2018, ảnh
hưởng lớn đến chi tiêu của chính phủ Iran.
Miễn Iran có tiền, chúng ta
có tiền.
Ông
HASAN NASRALLAH
,
lãnh đạoHezbollah từng nói năm2016
Ngoại trưởng IranMohammad Javad Zarif
(trái)
gặp lãnh đạoHezbollahHasanNasrallah
ở Lebanon hồi tháng 2. Ảnh: AP
35.000
USD là số tiền mà du khách phải trả, tương đương
khoảng 800 triệu đồng, cho một đêm ngủ lại Trạm
vũ trụ quốc tế (ISS) sau khi NASA thông báo sẽ mở
cửa nơi này cho hoạt động du lịch thương mại hôm
7-6, dẫn nguồn từ hãng tin
AFP
. Theo đài BBC, động
thái này nằm trong kế hoạch tư nhân hóa hoàn toàn
ISS và sẽ giúp NASA có thêm nguồn thu nhập mới.
Phó Giám đốc ISS, bà Robyn Gatens, cho biết dự kiến
sẽ có hai chuyến chở du khách lên ISS mỗi năm. Thời
gian lưu lại trên ISS có thể kéo dài tới 30 ngày, với hơn
10 du khách có thể tới thăm trạm trong một năm.
Tuy vậy, để có thể lên được đến ISS thì ngoài số tiền
35.000 USD, du khách còn phải chịu thêm khoảng 58
triệu USD tiền vé chuyên chở của hai hãng SpaceX và
Boeing.
VĨ CƯỜNG
Ngoài nhân lực, Ấn Độ cũng triển khai vệ tinh cùng
nhiều phương tiện công nghệ cao khác để tìm kiếm sau
khi mọi nỗ lực bắt tín hiệu máy bay đều thất bại, theo
AFP
.
Venezuela
: Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố hôm
8-6 sẽ đình chỉ tạm thời tất cả dịch vụ tại các lãnh sự
quán đặt ở Canada. Tất cả hoạt động giờ chỉ được thực
hiện tại Đại sứ quán Venezuela ở thủ đô Ottawa. Động
thái này được cho là nhằm trả đũa việc Canada thông
báo tạm thời đóng cửa Đại sứ quán ở Caracas và đưa
các dịch vụ hỗ trợ lãnh sự sang Đại sứ quán Canada ở
Colombia hôm 2-6. Bộ trưởng Ngoại giao Venezuela
Jorge Arreaza cũng chỉ trích Canada hãy tự chủ hơn
trong chính sách ngoại giao của mình thay vì quá phụ
thuộc vào Mỹ.
VĨ CƯỜNG
Nguồn tin không nói rõ Iran
thường tài trợ bao nhiêu, hay
đã cắt bao nhiêu tiền chi cho
Hezbollah thời gian này. Tuy
nhiên, nói với báo chí hồi
tháng 4, đại diện đặc biệt Mỹ
về Iran Brian Hook cho biết
trước đây Iran thường chuyển
cho Hezbollah khoảng 700
triệu USD mỗi năm, tương
đương 70% tổng nguồn thu
của nhóm này.
Hezbollah cũng đang hứng
chịu một danh sách trừng
phạt của Mỹ nhằm vào các
công ty, các cá nhân và các
ngân hàng làm ăn với mình.
Hezbollah bị Mỹ xem là một
tổ chức khủng bố sau khi xảy
ra các vụ đánh bom tự sát và
bắt cóc nhằm vào người Mỹ
ở Lebanon thập niên 1980.
Nhiều năm nay Hezbollah
nhận quyên góp từ các lãnh
đạo doanh nghiệp giàu có
trong và ngoài Lebanon nhưng
các lệnh trừng phạt đã ngăn
chặn điều này, theo ôngHanin
Ghaddar, nhà nghiên cứu về
Hezbollah tại Viện Cận Đông
Washington. Các lệnh trừng
phạt cũng ngăn các công ty và
các cơ quan chính phủ làm ăn
với mạng lưới các công ty và
nhà thầu của Hezbollah - vốn
nhiều năm nay được mở rộng
đáng kể nhờ uy tín chính trị
và quân sự của nhóm này,
theo ông Sami Nader, Giám
đốc Viện Các vấn đề chiến
lược Đông Địa Trung Hải
(Lebanon, Israel, Syria, Thổ
Nhĩ Kỳ).
Hezbollah phải thắt
lưng buộc bụng
hà khắc
Vì nguồn thu giảm mạnh,
Hezbollah bị buộc phải cắt
giảm chi tiêu một cách hà
khắc, Washington Post dẫn
thông tin từ nhiều lãnh đạo
cấp cao, thành viên và người
ủng hộ nhóm này.
Các tay súng phần phải nghỉ
phép không hưởng lương,
phần chuyển sang lực lượng
dự bị với mức lương thấp
hơn hoặc có thể không được
nhận lương. Một số lượng
lớn tay súng phải rút khỏi
Syria - nơi Hezbollah giữ
một vai trò quan trọng trong
cuộc nội chiến của nước này,
chiến đấu bên cạnh lực lượng
quân đội Syria nhằm bảo vệ
thể chế của Tổng thống Syria
Bashar al-Assad.
Nhiều chương trình trên
đài truyền hình Al-Manar
của Hezbollah bị hủy, nhiều
nhân viên bị sa thải. Một số
chương trình xã hội được
thiết kế để thu hút sự ủng hộ
của cộng đồng người Shiite
ở Lebanon cũng bị hủy, trong
đó có chương trình cung cấp
miễn phí thuốc và nhu yếu
phẩm cho các tay súng, nhân
viên hành chính củaHezbollah
và gia đình của họ.
Người thân của các tay
súng Hezbollah thiệt mạng
khi chiến đấu vì quyền lợi
của Iran ở Syria mới đây hay
trong chiến tranh với Israel
trước đó vẫn tiếp tục được
nhận tiền hỗ trợ. Theo lời
nhiều quan chức Hezbollah
thì khoản tiền này là bất khả
xâm phạm, rất quan trọng để
duy trì uy tín, sự ủng hộ và
trung thành với nhóm.
Chờ ông Trump ra đi
Chiến lược củaHezbollah là
xác định các nguồn thu nhập
thay thế trong lúc chờ vượt
qua chiến dịch chống Iran
của chính phủ Tổng thống
Trump, nhà phân tích chính
trịMohammedAbeid ởBeirut
vốn gần gũi với Hezbollah
nhận định. Hezbollah thừa
nhận ôngTrump có thể sẽ làm
tổng thốngMỹ đến năm 2024
và vạch ra tầm nhìn dài hạn.
Hezbollah hiện đã mở một
chiến dịch quyên góp lớn để
kiếm tiền bù vào số thất thoát
từ Iran. Lời kêu gọi đóng góp
được ông Hasan Nasrallah,
lãnh đạo Hezbollah đưa ra
trong một bài phát biểu hồi
tháng 3. Hàng loạt thùng
quyên góp được đặt khắp
các tuyến phố ở các khu vực
trung thành với Hezbollah
ở Lebanon. Hezbollah hiện
là lực lượng có ảnh hưởng
nhất trong chính trị Lebanon,
chiếm giữ một số lượng lớn
ghế trong quốc hội và nội các
nước này.
Nhiều quan chứcHezbollah
khẳng định việc Iran giảm tài
trợ không ảnh hưởng gì đến vị
thế của nhóm ở Trung Đông
hay đến sức sẵn sàng chiến
đấu của nhóm. Washington
Post dẫn lời một quan chức
Hezbollah cho biết: “Chúng
tôi vẫn nhận vũ khí từ Iran.
Chúng tôi vẫn sẵn sàng đối
đầu với Israel. Chúng tôi vẫn
duy trì vai trò ở Iraq và Syria”.
Trong lúc này, Iran cũng sẽ
cố gắng tìm các nguồn tiền
mới. Nhà phân tíchAbeid cho
rằng “Iran sẽ quay trở lại với
các phương thức cũ mà mình
đã vận dụng trước khi có thỏa
thuận hạt nhân, trong đó có thị
trường đen”. Theo ông, Iran
có “nhiều cách để buôn lậu
dầu, qua Iraq, qua Pakistan,
qua Oman, quaAfghanistan,
thậm chí qua Dubai”.•
