6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 10-6-2019
T
hực tế hoạt động của TAND
Tối cao hiện nay cho thấy việc
thiếu nguồn bổ nhiệmthẩmphán
TAND Tối cao cho đến năm 2022
là hiện hữu. Vì từ năm 2015-2016
đến nay, các thẩm phán cao cấp
được bổ nhiệm phần lớn đã nghỉ
hưu, lớn tuổi, một số không đủ các
tiêu chuẩn, điều kiện khác để bổ
nhiệm thẩm phán TAND Tối cao.
Còn các thẩm phán cao cấp
được bổ nhiệm từ tháng 1-2017
trở lại đây đủ điều kiện quy
hoạch lãnh đạo TAND Tối cao
giai đoạn 2016-2021 và một
số đủ điều kiện quy hoạch giai
đoạn 2021-2026 theo quy định
của Đảng và pháp luật.
Không sửa nghị quyết sẽ
thiếu nguồn thẩm phán
Tối cao
Hiện nay, Hội đồng Thẩm phán
(HĐTP) TAND Tối cao có 16
thành viên. Nhưng năm 2019 sẽ
có một vị nghỉ hưu, năm 2020 sẽ
có bốn vị và năm 2021 sẽ có ba
vị nữa nghỉ hưu. Năm 2022 và
sau đó thì HĐTP TAND Tối cao
hiện nay sẽ nghỉ hưu nốt. Thành
phần lãnh đạo TAND Tối cao
cũng tương tự như vậy.
Trong khi đó, Luật Tổ chức tòa
án có những quy định mà Nghị
quyết 81/2014 của Quốc hội
(QH) chưa tính đến. Nếu không
sửa nghị quyết thì sẽ không có
nguồn bổ sung thẩm phán TAND
Tối cao.
Cụ thể, khoản 1 Điều 69 Luật
Tổ chức TAND 2014 có hiệu lực
từ ngày 1-6-2015 quy định rằng:
Để được bổ nhiệm thẩm phán
TAND Tối cao thì người được
bổ nhiệm phải là thẩm phán cao
Chánh án
Tối cao lo
thiếu thẩm
phán bậc cao
LTS: Một trong những điều chỉnh
quan trọng tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội
khóa XIV đang diễn ra là bổ sung
chương trình thảo luận về việc sửa
Nghị quyết 81/2014 của Quốc hội
khóa XIII. Nghị quyết này có nội dung
hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức
TAND 2014.
Ngày 6-6, Chánh án TAND Tối cao
Nguyễn Hòa Bình đã trình bày trước
Quốc hội tờ trình về việc sửa nghị
quyết này. Sau đó, các đoàn đại biểu
Quốc hội đã thảo luận tại tổ về vấn đề
này. Ngày 7-6, Quốc hội đã dành 60
phút để thảo luận tại hội trường và
Chánh án TAND Tối cao đã giải trình
ý kiến của các đại biểu.
Được sự đồng ý của Chánh án TAND
Tối cao Nguyễn Hòa Bình,
Pháp Luật
TP.HCM
lược ghi những ý kiến của
ông xung quanh vấn đề này.
cấp từ đủ năm năm trở lên.
Thực tế là những thẩm phán cao
cấp được bổ nhiệm hoặc chuyển
đổi từ những năm 2015-2016 phần
lớn sẽ không đủ điều kiện để bổ
nhiệm thẩm phán TAND Tối cao
nữa. Những thẩm phán được bổ
nhiệm từ tháng 1-2017 thì phải
đến năm 2022 mới đủ tiêu chuẩn
bổ nhiệm làm thẩm phán TAND
Tối cao. Lúc đó, chúng ta sẽ
không lo thiếu nguồn bổ nhiệm
thẩm phán TAND Tối cao nữa.
Còn vướng nhiều quy
định nên chưa bổ
nhiệm người bên ngoài
Chúng ta biết Luật Tổ chức
TAND quy định rằng: TAND
Tối cao giám đốc thẩm, tái thẩm
bản án, quyết định của các tòa
án đã có hiệu lực pháp luật bị
kháng nghị theo quy định của
luật tố tụng. Nhiệm vụ này được
trao cho HĐTP TAND Tối cao
và luật quy định: Phiên họp của
HĐTP TAND Tối cao để thực
hiện nhiệm vụ nói trên “phải có
ít nhất 2/3 tổng số thành viên
tham gia”.
Trong khi đó, hằng tháng TAND
Tối cao mà cụ thể là HĐTP xét
xử rất nhiều vụ giám đốc thẩm.
Đến năm 2020 sẽ có tám vị thẩm
phán nghỉ hưu, trong khi nguồn
bổ sung không đáp ứng đủ tiêu
chí năm năm làm thẩm phán cao
cấp . Nếu HĐTP TAND Tối cao
không hoạt động được thì việc
xét xử các vụ án giám đốc thẩm
sẽ đình trệ. TAND Tối cao sẽ
“nợ nần” dân rất nhiều.
Việc bổ nhiệm những người
bên ngoài ngành tòa án làm
thẩm phán TAND Tối cao, tuy
khoản 2 Điều 69 Luật Tổ chức
TAND 2014 đã có quy định
nhưng chưa rõ và cũng không
bắt buộc. Nhiệm kỳ trước, vận
dụng quy định của luật, TAND
Tối cao đã trình QH bổ nhiệm
bốn vị ngoài tòa án làm thẩm
phán TAND Tối cao.
Tuy thực tiễn diễn ra như vậy
nhưng việc bổ nhiệm người ngoài
tòa án làm thẩm phán TAND Tối
cao còn một số vướng mắc. Chủ
yếu những vướng mắc ấy do sự
không đồng bộ với các quy định
của luật khác. Chẳng hạn, có
những vướng mắc ở Luật Cán
bộ, công chức hay các quy định
khác. Những quy định như vậy
còn rất nhiều. Đấy là thực tiễn
thi hành pháp luật và các quy
định khác.
Sau năm 2022, không lo
nguồn bổ nhiệm thẩm
phán TAND Tối cao
Thực tế hiện nay, như tôi đã
trình bày, các thẩm phán cao cấp
được bổ nhiệm trước năm 2017
hiện nay có chín vị thì chỉ có một
vị trong quy hoạch, tám vị khác
không còn trong quy hoạch do
tuổi cao. Còn trong quy hoạch
hiện nay cũng có 17 người đã
được Ban Tổ chức Trung ương
duyệt nhưng có một vị đã được
bổ nhiệm. Còn lại 16 vị khác
chỉ đủ điều kiện bổ nhiệm sau
giai đoạn năm 2017, khi đã đáp
ứng yêu cầu năm năm làm thẩm
phán cao cấp như Luật Tổ chức
TAND 2014 quy định.
Chánh án TANDTối cao
NGUYỄNHÒABÌNH
Phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm thẩm phán
TAND Tối cao ngày 12-6
Theo chương trình làm việc của QH, chiều 10-6, QH sẽ biểu quyết thông
qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 81/2014/QH13 về việc thi
hành Luật Tổ chức TAND. Chiều 11-6, Chánh án TANDTối cao Nguyễn Hòa
Bình trình bày tờ trình đề nghị QH phê chuẩn việc bổ nhiệm thẩm phán
TAND Tối cao. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Nga trình bày
báo cáo thẩm tra về đề nghị này. Sau đó, các đoàn đại biểu QH sẽ họp
riêng để thảo luận về đề nghị của Chánh án TAND Tối cao.
Ngày 12-6, QH sẽ tiến hành bỏ phiếu kín về việc phê chuẩn đề nghị
của Chánh án TAND Tối cao về việc bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao.
Chiều cùng ngày, QH thảo luận, biểu quyết thông qua nghị quyết phê
chuẩn đề nghị của Chánh án TAND Tối cao về việc bổ nhiệm thẩm phán
TAND Tối cao.
Trong báo cáo thẩm tra ngày 5-6, Ủy ban Tư pháp của QH cho rằng việc
triển khai thi hành Luật Tổ chức TAND 2014 còn có phần chậm; do giai
đoạn quá độ chuyển tiếp giữa luật cũ và luật mới nên nguồn cán bộ để bổ
nhiệmthẩmphánTANDTối cao và lãnh đạoTANDTối cao còn nhiều bất cập.
Nguồn cán bộ là những người không công tác tại các tòa án theo khoản 2
Điều 69 Luật Tổ chức TAND 2014 chưa được chú trọng…
Tuy nhiên, những khó khăn này đang phát sinh trong thực tiễn, cần phải
có giải pháp khắc phục để bảo đảmhoạt độngbình thường củaHĐTPTAND
Tối cao và kiện toàn lãnh đạo TAND Tối cao.
Do đó, Ủy ban Tư pháp tán thành với nội dung đề nghị của Chánh án
TAND Tối cao về sửa đổi Nghị quyết 81/2014 của QH khóa XII theo hướng:
Từ nay đến ngày 1-2-2022, cho phép Chánh án TAND Tối cao trình QH phê
chuẩn đề nghị bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối cao, trong đó có từ nguồn
thẩm phán cao cấp có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo luật định nhưng chưa
đủ năm năm làm thẩm phán cao cấp.
CHÂN LUẬN
Bởi vậy, chúng tôi mới đề xuất
QH: Từ nay đến ngày 1-2-2022,
cho phép Chánh án TAND Tối
cao trình QH phê chuẩn đề nghị
bổ nhiệm thẩm phán TAND Tối
cao, trong đó có từ nguồn thẩm
phán cao cấp có đủ tiêu chuẩn,
điều kiện luật định nhưng chưa đủ
năm năm làm thẩm phán cao cấp.
Cũng có ý kiến cho rằng tại sao
không sửa Điều 69 Luật Tổ chức
TAND 2014. Chúng ta biết rằng
muốn sửa luật thì phải có thời
gian tổng kết, đánh giá việc thi
hành luật. Ở đây, chúng tôi không
đặt vấn đề là sửa luật mà chúng
tôi sửa Nghị quyết 81/2014 của
QH khóa XII, một nghị quyết của
giai đoạn giao thời giữa luật cũ
và luật mới.
Nghị quyết nói trên, như tôi đã
trình bày, không tính đến việc có
một chức danh mới là thẩm phán
cao cấp vừa được luật quy định
nhưng lại quy định luôn thâm
niên năm năm. Chúng tôi chỉ
đề xuất sửa một nội dung này.
Bởi lý do đơn giản là đến tháng
2-2022 thì nguồn để bổ nhiệm
thẩm phán TAND Tối cao đã đủ.
Chúng ta sẽ không lo phải “nợ
nần” dân các vụ án giám đốc
thẩm nhiều nữa.•
Nếu HĐTP TAND Tối
cao không hoạt động
được thì việc xét xử các
vụ án giám đốc thẩm
sẽ đình trệ. TAND Tối
cao sẽ “nợ nần” dân rất
nhiều.
Theo Chánh án Tối cao Nguyễn Hòa Bình phải sửa Nghị quyết 81/2014 củaQH để tạo nguồn thẩmphán Tối cao.
