6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứSáu8-11-2019
Tọa đàm: Giấy tờ giả và trách nhiệm của công chứng viên
Công chứng
viên bị toà buộc
bồi thường
cả tỉ đồng
Do công chứng hợp đồng ủy quyền, hợp đồng
mua bán nhà, đất có yếu tố giả người và giả giấy,
văn phòng công chứng đã bị tòa án buộc
liên đới bồi thường.
KIMPHỤNG
N
ạn giả người, giả giấy tờ công chứng
ngày càng tinh vi, phức tạp, có vụ đã
qua mặt các công chứng viên (CCV).
Các đối tượng đã thực hiện trót lọt nhiều
vụ ủy quyền, mua bán, thế chấp nhà đất,
gây ảnh hưởng xấu đến trật tự giao dịch
dân sự và an toàn xã hội.
Thủ đoạn tinh vi, khó phát hiện
Tháng 10-2019, TAND TP.HCM xử sơ
thẩm đã phạt hai bị cáo Lê Thị Mỹ Dung
(SN 1964) 13 năm tù, Lê Văn Trợ (SN 1956)
bảy năm tù, cùng về tội lừa đảo chiếm đoạt
tài sản. Tòa buộc cả hai bị cáo liên đới bồi
thường cho người bị hại hơn 4,9 tỉ đồng.
Nếu hai bị cáo không có khả năng bồi
thường thì Văn phòng công chứng (VPCC)
Phú Nhuận, nơi công chứng hợp đồng ủy
quyền, phải có nghĩa vụ bồi thường thay.
Đầu đuôi câu chuyện bắt đầu vào cuối
năm 2016, bà Vương Thị Hiền có đăng
báo rao bán thửa đất ở quận 2, TP.HCM.
Sau đó có người tên M. đến gặp bà Hiền
hỏi mua đất và yêu cầu xem bản chính sổ
hồng, các giấy tờ liên quan đến nhân thân
và hẹn ngày quay lại đặt cọc. Sau đó M.
cùng hai người khác nữa quay lại gặp bà
Hiền và đánh tráo sổ hồng giả (đã chuẩn bị
sẵn) để lấy bản chính sổ hồng thật.
Tiếp đó M. đưa sổ hồng cho bị cáo Dung
thuê người đóng giả bà Hiền, còn bị cáo Trợ
đóng giả chồng bà Hiền để ra công chứng
ủy quyền bán đất. Dung nhờ CCV thuộc
VPCC Phú Nhuận làm hợp đồng ủy quyền
cho Nguyễn Thị Hồng Hạnh được toàn
quyền quyết định đối với thửa đất của vợ
chồng bà Hiền. Sau khi đăng bộ, sang tên
xong thì thửa đất này được các đối tượng
làm giả bán lại cho người khác giá 7,5 tỉ
đồng trong khi bà Hiền không hề hay biết.
Tháng 12-2016, khi chủ đất mới đi đăng
bộ sang tên thì bà Hiền mới biết và yêu cầu
ngăn chặn. Lúc này UBND quận 2 kiểm tra
sổ hồng mà bà Hiền đang giữ thì mới biết
đây là giấy giả, còn giấy thật đã bị đánh
tráo. Bà Hiền gửi đơn tố cáo, công an khởi
tố Dung, Trợ và tòa án đã xét xử như trên.
Một vụ khác xảy ra tại VPCC Lý Thị Như
Hòa khi CCV không thể phát hiện việc giả
người, giả giấy tờ công chứng. Theo đó, bị
cáo Trần Văn Lắm (SN 1970) đóng giả chủ
đất ký bán, chiếm đoạt 1,2 tỉ đồng.
Cụ thể, năm 2014, chủ đất là ông Trần
Văn Dinh gửi đơn tố giác đến Công an thị
trấn Hóc Môn việc Lắm đóng giả ông ký
Việc giám định thật giả, ngoài
phải trang bị phương tiện, máy
móc hiện đại, cũng phải có mẫu
phẩm để đối chiếu, so sánh và
mất khá nhiều thời gian.
Phát hiện mới một vụ
giả mạo đi làm ủy quyền
bán nhà đất
Chiều qua (7-11), Thanh tra Sở Tư
pháp TP.HCM tiếp nhận hồ sơ bàn
giao của Phòng Công chứng số 2 về
việc nghi ngờ giả mạo chủ sở hữu nhà
trong một hợp đồng ủy quyền do Văn
phòng công chứng (VPCC) Đào Xuân
Tùng chứng nhận ngày 6-11.
Theo đó, Phòng Công chứng số
2 có tiếp nhận hồ sơ yêu cầu công
chứng hợp đồng mua bán nhà, đất
số D25/17 ấp 11 (nay thuộc phường
Bình Trị Đông, quận Bình Tân).
Người đi công chứng xuất trình hợp
đồng ủy quyền, sổ hồng, tờ khai lệ
phí trước bạ, CMND… Theo hợp
đồng ủy quyền này, vợ chồng ông
NVC là chủ nhà, đất trên đã ủy quyền
cho bà NTHH (quận Tân Phú) được
toàn quyền định đoạt nhà, đất của họ,
kể cả được ủy quyền lại cho bên thứ
ba và hủy các hợp đồng nêu trên.
Khi xác minh ngay và được biết
hợp đồng này tuy thật nhưng có khả
năng bị làm giả chủ nhà, đất để đi ủy
quyền, Phòng Công chứng số 2 đã
báo sự việc đến Công an phường 7,
quận 5.
Ông Đào Xuân Tùng, Trưởng
VPCC Đào Xuân Tùng, cho biết:
Khi ký hợp đồng ủy quyền trên, công
chứng viên của văn phòng không phát
hiện ra dấu hiệu nghi ngờ giả chủ nhà,
đất (vợ hoặc chồng) để làm ủy quyền.
Khi ông hậu kiểm hồ sơ thì mới thấy
nghi ngờ về chủ thể là cả hai bên (chủ
nhà và người được ủy quyền ở quận
nội thành nhưng lại đến huyện Cần
Giờ để làm ủy quyền, vợ chồng đã ly
hôn…). Lập tức VPCC này gửi đơn
đề nghị Trung tâm Thông tin và tư
vấn công chứng TP.HCM ngăn chặn
chuyển nhượng và ủy quyền lại đối
với hợp đồng ủy quyền nói trên để các
tổ chức hành nghề công chứng khác
cảnh giác.
Ông Tùng cũng cho biết ngay trong
chiều qua, để có cơ sở xử lý, ông đã
tìm đến căn nhà theo địa chỉ trong hồ
sơ và cả địa chỉ thường trú của bên
ủy quyền cùng bên được ủy quyền
nhưng vẫn chưa tìm ra.
KIM PHỤNG
Sángnay (8-11),
PhápLuật TP.HCM
sẽ tổ chức
tọa đàm“Giấy tờ giả và trách nhiệm của CCV”.
Tham gia tọa đàm có lãnh đạo Sở Tư pháp TP.
HCM,CônganTP.HCM,nhiềutổchứchànhnghề
công chứng tại TP.HCM...
Xuất phát từ thực tế nhiều vụ làmgiả giấy tờ,
giả mạo người đi công chứng hợp đồng, giao
dịchnhà,đấtđểchiếmđoạttiền.Nhữnggiảmạo
này nếu không được phát hiện, ngăn chặn kịp
thời sẽ dẫn đến nhiều hậu quả ảnh hưởng đến
quyền lợi hợppháp của chủ tài sản.Thế nhưng
vì nhiều lý do khác nhau mà các tổ chức hành
nghềcôngchứngđã chứngnhậncáchợpđồng
giảmạo và bị tòa tuyên xử phải bồi thường các
thiệt hại phát sinh cho người bị hại.
Tọa đàmnhằm làmrõ nguyên nhân, các khó
khăn, vướngmắc và tráchnhiệmphối hợpgiữa
các cơ quan và tiếp tục đề xuất các giải pháp
để xử lý được sự giả mạo nói trên. Đồng thời,
tọađàmcũng thảo luậnđể xácđịnhđúng trách
nhiệmpháplýcủaCCV,trongđócótráchnhiệm
bồi thường thiệt hại.
công chứng chuyển nhượng đất cho người
khác. Trước đó ông Dinh giao giấy tờ đất
và ủy quyền cho một người tên Minh làm
thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất đối
với thửa đất của mình. Nhưng sau đó ông
Dinh bị mất liên lạc với ông Minh. Lúc này
ông Dinh làm đơn cớ mất và xin cấp lại sổ
hồng thì mới té ngửa rằng đất của ông đã
bị chuyển nhượng cho người khác.
Đồng thời bên mua đất cũng làm đơn tố
cáo bị cáo Lắm là người đóng giả ông Dinh
để ký công chứng chuyển nhượng đất tại
VPCC Lý Thị Như Hòa. Lắm đã trưng ra
bản chính sổ hồng và các giấy tờ liên quan
đến nhân thân như giấy xác nhận tình trạng
hôn nhân, hộ khẩu, CMND mang tên Trần
Văn Dinh (nhưng ảnh là của Lắm) để CCV
làm thủ tục công chứng.
cho rằng chưa đủ cơ sở xử lý hình sự các
CCV đã công chứng hợp đồng ủy quyền,
hợp đồng chuyển nhượng đất.
Bản án của tòa nhận định rằng CCV đã
chưa thực hiện đầy đủ việc công chứng
như tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám
định làm rõ tính xác thực của giấy tờ tùy
thân nếu thấy chưa rõ hoặc nghi ngờ đối
tượng của hợp đồng, giao dịch. Trường
hợp không rõ nữa thì CCV có quyền từ
chối công chứng theo Điều 35, 36 Luật
Công chứng. Trong hai trường hợp trên,
CCV đã không làm hết trách nhiệm nên
VPCC có nghĩa vụ liên đới với bị cáo bồi
thường thiệt hại.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, CCV
Trần Trọng Thư (người thực hiện công
chứng) tại VPCC Lý Thị Như Hòa cho rằng
ông đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm của
một CCV khi công chứng hợp đồng nói
trên. Tuy nhiên, ông đã bị bị cáo Lắm dùng
thủ đoạn để gian dối, lừa đảo qua mặt cho
dù ông đã kiểm tra giấy tờ kỹ, đầy đủ. Bởi
giấy tờ được làm giả bằng phương pháp
tinh vi nên ông không thể nhận biết được.
Về việc giám định muốn xác định thật
giả, CCV Thư cho rằng ngoài việc phải
trang bị phương tiện, máy móc hiện đại,
cũng phải có mẫu phẩm để đối chiếu, so
sánh và mất nhiều thời gian. Hiện nay
công nghệ làm giả giấy tờ đạt đến mức tinh
xảo, trong khi CCV bằng kinh nghiệm và
mắt thường kiểm tra các giấy tờ rất khó
phát hiện.
CCV Thư nhận định: “Bị cáo Lắm sử
dụng giấy tờ giả là hành vi lừa đảo và bản
thân CCV không thông đồng cùng bị cáo
để chiếm đoạt tài sản. Cả cơ quan điều
tra, VKS đều nhận định VPCC và CCV
không có hành vi vi phạm nhưng tòa án
lại tuyên phải liên đới bồi thường là không
có cơ sở”.•
Với hành vi này, Lắm đã bị TAND
TP.HCM xử sơ thẩm tuyên phạt 10 năm
tù về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy
nhiên, đối với VPCC Lý Thị Như Hòa thì
bản án của tòa tuyên buộc có nghĩa vụ liên
đới với bị cáo Lắm bồi thường số tiền 1,2
tỉ đồng cho người bị hại.
Hiện tại hai bản án trên đã bị hai VPCC
Lý Thị Như Hòa và Phú Nhuận kháng cáo
và đang chờ xét xử phúc thẩm.
Tòa tuyên xử công chứng
phải liên đới bồi thường
Trong hai vụ án nói trên, cơ quan điều tra
