147-2020 - page 7

7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứNăm2-7-2020
NGUYỄNTHANHTÙNG
T
rên số báo trước,
Pháp Luật
TP.HCM
đã giới thiệu về lịch sử
hình thành Điều 404 BLTTHS
2015 cùng những đánh giá về tính
ưu việt của thủ tục xem xét lại quyết
định (giám đốc thẩm hoặc tái thẩm)
của Hội đồng Thẩm phán (HĐTP)
TANDTối cao. Ở số báo này, chúng
tôi xin giới thiệu cách thức vận
hành, áp dụng và các khả năng khi
áp dụng thủ tục đặc biệt này.
Thủ tục xem xét lại yêu
cầu, kiến nghị và đề nghị
BLTTHS 2015 dành hẳn một
chương (chương XXVII) với chín
điều luật để quy định về thủ tục
xem xét lại quyết định của HĐTP
TAND Tối cao.
Theo khoản 1 Điều 404 BLTTHS
2015, cơ quan có thẩm quyền yêu
cầu, kiến nghị hoặc đề nghị xem xét
lại quyết định của HĐTPTANDTối
cao là Ủy ban Thường vụ Quốc hội
(quyền yêu cầu), Ủy ban Tư pháp
của Quốc hội, viện trưởng VKSND
Tối cao (quyền kiến nghị) và chánh
án TAND Tối cao (quyền đề nghị).
Cũng theo khoản 1 điều này, căn cứ
để yêu cầu, kiến nghị hoặc đề nghị
xem xét lại là “khi có căn cứ xác
định quyết định của HĐTP TAND
Tối cao có vi phạmpháp luật nghiêm
trọng hoặc phát hiện tình tiết quan
trọng mơi có thể làm thay đổi cơ
bản nội dung quyết định mà HĐTP
TANDTối cao không biết được khi
ra quyết định đó”.
Theo đó, nếu Ủy ban Thường vụ
Quốc hội yêu cầu thì HĐTP TAND
Tối cao phải mở phiên họp để xem
xét lại quyết định trước đó của mình,
đồng thời ra một trong bốn quyết
định theo khoản 2Điều 411BLTTHS
2015
(xem ảnh)
.
Còn với kiến nghị của Ủy ban
Tư pháp và viện trưởng VKSND
Tối cao hoặc đề nghị của chánh
án TAND Tối cao, HĐTP TAND
Tối cao sẽ mở phiên họp xem xét
kiến nghị hoặc đề nghị đó. Khi
đó, HĐTP sẽ biểu quyết và cho
ra kết quả “nhất trí” hoặc “không
nhất trí” với kiến nghị, đề nghị
đó. Nếu “nhất trí”, sau đó HĐTP
TAND Tối cao sẽ mở phiên họp
xem xét lại quyết định trước đó
của chính mình, đồng thời ra một
trong bốn quyết định quy định
tại khoản 2 Điều 411 BLTTHS
nói trên.
Trường hợp không đồng ý với
kết quả xem xét kiến nghị, đề nghị,
các cơ quan kiến nghị và đề nghị
có quyền báo cáo Ủy ban Thường
vụ Quốc hội xem xét, quyết định…
Điều 404 BLTTHS 2015
là để Hội đồng Thẩm
phán TAND Tối cao có
cơ hội sửa sai, đồng thời
ra phán quyết mới công
bằng, đúng pháp luật,
tiệm cận với công lý,
đúng với sứ mệnh thiêng
liêng, cao quý của những
vị quan tòa tối cao.
Án “đụng trần” và các khả năng
khi áp dụng Điều 404 BLTTHS 2015
Nhiều người lo ngại Hội đồngThẩmphán TANDTối cao khó thay đổi phán quyết trước đó củamình,
song nếu có căn cứ pháp luật, chúng ta hoàn toàn tin vào sự công tâm, khách quan của các vị quan tòa.
Có 3/4 khả năng thay đổi
phán quyết trước đó
Vấn đề nhiều bạn đọc quan tâm
là khi mở phiên họp xem xét lại
quyết định trước đó của mình, liệu
HĐTP TAND Tối cao có thay đổi
quan điểm không. Thực ra đây là
vấn đề đã được BLTTHS 2015 dự
liệu khá rõ, chỉ có điều nó hiếm khi
xảy ra (trên thực tế đến nay chưa
có vụ án nào được xem xét lại bằng
thủ tục này) nên nhiều người dễ có
cảm giác rằng HĐTP TAND Tối
cao khó có thể thay đổi quan điểm.
Thật vậy, theo khoản 2 Điều
414 BLTTHS 2015, tại phiên họp
xem xét lại quyết định của mình,
sau khi nghe chánh án TAND Tối
cao báo cáo, nghe ý kiến của viện
trưởng VKSND Tối cao, của cơ
quan, tổ chức, ca nhân có liên quan
tham dự (nếu có), HĐTP TAND
Tối cao sẽ đưa ra một trong bốn
quyết định:
Thứ nhất, không chấp nhận yêu
cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc
hội, kiến nghị của Ủy ban Tư
pháp của Quốc hội, viện trưởng
VKSNDTối cao, đề nghị của chánh
án TAND Tối cao và giữ nguyên
quyết định của HĐTP.
Thứ hai, hủy quyết định của
HĐTP TAND Tối cao, hủy bản
án, quyết định đã có hiệu lực pháp
luật có vi phạm pháp luật và quyết
định về nội dung vụ án.
Thứ ba, hủy quyết định của
HĐTP TAND Tối cao, hủy bản
án, quyết định đã có hiệu lực pháp
luật và xác định trách nhiệm bồi
thường thiệt hại theo quy định
của pháp luật.
Thứ tư, hủy quyết định của HĐTP
TAND Tối cao, hủy bản án, quyết
định đã có hiệu lực pháp luật có
vi phạm pháp luật để điều tra lại
hoặc xét xử lại.
Như vậy, có thể thấy trong bốn khả
năngnóitrên,cóđếnbakhảnăngHĐTP
TAND Tối cao chấp nhận yêu cầu
hay kiến nghị, đề nghị và chỉ có một
khả năng còn lại là không chấp nhận.
Đúng là chuyện thayđổi quanđiểm,
sửa lại phán quyết trước đó của mình
là một việc làmkhông dễ. Tuy nhiên,
nếuHĐTPthấy rằngphánquyết trước
đó của mình chưa thuyết phục do tại
thời điểm đó không phát hiện ra tình
tiết quan trọng, nay mới phát hiện
ra... thì với tinh thần công tâm, khách
quan của mình, HĐTP hoàn toàn có
thể thay đổi quan điểm.
Ở góc độ lý luận, nhiều ý kiến cho
rằngxuấtpháttừchuyệnán“đụngtrần”
nhưng vẫn còn sai sót, thủ tục đặc biệt
đã ra đời để sửa chữa, khắc phục. Vì
vậy, đây là thủ tụccần thiết đểcácquan
tòa cócơhội sửa sai, đồng thời raphán
quyết mới công bằng, đúng pháp luật,
tiệm cận với công lý. Đó chính là sứ
mệnhthiêngliêng,caoquýmànhândân
và Nhà nước đã trao cho họ - những
vị quan tòa tối cao của cơ quan xét xử
cao nhất nước CHXHCNViệt Nam.•
Quy trình (1)
Quy t r ì nh xem xé t l ạ i quyế t đ ị nh của
Hộ i đồng Thẩm phán TAND Tố i cao
Quy trình (2)
1,2,3,4,5,6 8,9,10,11,12,13,14,15,16
Powered by FlippingBook