11
Kinh tế -
Thứ Tư30-9-2020
Tiêu điểm
Nhu cầu tuyển dụng
hồi phục trở lại
Kể từ khi dịch bùng phát đã
có hàng chục ngàn lao động
đăng ký hưởng trợ cấp thất
nghiệp do mất việc làm. Đại
diện Trung tâmGiới thiệu việc
làm Bình Dương cho biết thời
gianqua, tổng cộng có khoảng
80.000ngườiđăngkýhưởngtrợ
cấp thất nghiệp. Đây là lượng
lao động thất nghiệp đăng ký
hưởng chế độ thất nghiệp cao
nhất trong vòng 10 năm qua.
Tuynhiên,nhữngngàygầnđây
tình hình có dấu hiệu cải thiện.
Một cán bộ phụ trách bộ phận
tuyểndụng củaTrung tâmGiới
thiệu việc làmBìnhDương cho
hay trong tháng9 cung-cầu lao
động tại tỉnh này khá ổn định,
nhu cầu tuyển dụng lao động
phổ thông tăng trở lại. Trong
đó, ngành gỗ nhanh chóng
phụchồi sớm. Cùngđónhucầu
tuyển dụng các ngành cơ khí,
điện tử, kỹ thuật ứng dụng, kế
toán, thư ký... phục hồi trở lại.
PHONG ĐIỀN
Công tykhởi nghiệpkiểu“congián”
lách qua mùa dịch
PHƯƠNGMINH
C
hưa bao giờ các công
ty khởi nghiệp (startup)
gặp nhiều khó khăn như
hiện nay khi dịch bệnh tác
động mạnh lên hiệu quả kinh
doanh gây thua lỗ, thậm chí
phá sản. Thực tế chỉ có các
công ty có năng lực kiếm
tiền, chịu khó chịu khổ mới
có thể tồn tại trong giai đoạn
hiện nay.
Cú rơi chạm đáy
Thành công trong việc gọi
vốn hàng triệu USD, startup
WeFit, một cái tên đình đám
chuyên về mô hình chia sẻ
phòng tập, đã buộc phải tuyên
bố phá sản trong tháng 5 vừa
qua. “Dù đã rất nỗ lực cải tổ
nhưng dịch COVID-19 đã
gây khó khăn cho tình hình
kinh doanh và làm nguồn vốn
hoạt động cạn kiệt” - WeFit
thừa nhận.
Rời cuộc chơi,WeFit còn để
lại khoản nợ không nhỏ cho
các nhà cung cấp. Trên thực tế,
trước đó WeFit đã “đốt tiền”
để lôi kéo khách hàng nhằm
gia tăng thị phần, mở rộng
quy mô. Tuy nhiên, mô hình
này có nhiều lỗ hổng như để
nhiều khách dùng chung một
tài khoản, đặt lịch ảo nhưng
phải trả tiền thật cho phòng
tập… khiến WeFit thay vì
kiếm lợi đi đến cạn kiệt tiền
và dịch bệnh là dấu chấm hết
cho startup này.
Một cách tương tự, cũng
vì dịch bệnh, chuỗi đậu nành
hữu cơ Soya Garden, một
công ty khởi nghiệp trong lĩnh
vực ẩm thực và đồ uống, liên
tục đóng hàng loạt cửa hàng
để tái cấu trúc tài chính, gia
tăng tính hiệu quả để tồn tại.
Soya Garden từng đặt mục
tiêu mở rộng cả trăm cửa
hàng cho đến năm 2021 và
đưa thương hiệu sang các
thị trường nước ngoài. Sức
hấp dẫn của Soya Garden đã
thuyết phục được SharkThủy,
một cá mập trong chương
trình Shark Tank, rót vốn
100 tỉ đồng. Nhưng giờ đây,
kế hoạch đầy tham vọng này
đang được xem xét lại một
cách nghiêm túc để nhường
cho chiến lược vượt qua và
tồn tại trong giai đoạn khó
khăn hiện nay.
ÔngNguyễnHòaBình, Chủ
tịch HĐQT Tập đoàn Công
nghệ NextTech, còn được biết
dưới cái tên Shark Bình, cho
biết nhiều startup bước vào
năm 2020 rất tự tin với quỹ
tiền mặt trong tài khoản ngân
hàng có thể kinh doanh được
12-18 tháng trước khi công
ty hết tiền và trong thời gian
này đủ để gọi được dòng vốn
tiếp theo. Thế nhưng dịch
bệnh ập đến khiến cho mục
tiêu bị rút ngắn đi một nửa,
thậm chí 1/3 chặng đường.
Thực tế ngay cả trước khi
dịch bệnh xảy ra, nhiều startup
đặc biệt trong lĩnh vực công
nghệ bị âm tiền, lỗ. Khi dịch
bệnh xảy ra, các startup xoay
xở bằng cách cắt giảm chi
phí mỗi thứ một ít như giảm
lương, tiền thuê nhà, quảng
cáo…để tồn tại. Song doanh
thu lại giảm mạnh hơn, lên
đến 50%, thậm chí các startup
hoạt động trong ngành du lịch
giảm nguồn thu đến 90% dẫn
đến lỗ cực lớn.
“Với các startup khi đột
nhiên dịch bệnh lao đến khiến
dòng tiền biến mất, các công
ty khởi nghiệp phải đóng cửa,
phá sản hay ngủ đông. Có thể
nói đây là cơn ác mộng của
tất cả startup, đặc biệt trong
bối cảnh nhà đầu tư không
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết thông qua cuộc khảo sát
60 quốc gia về tinh thần khởi nghiệp của một tổ chức quốc
tế cho thấy tinh thần khởi nghiệp của Việt Nam thuộc nhóm
cao nhất trên thế giới, luôn nằm trong nhóm 20 nền kinh tế
hàng đầu trong nhóm 60 nền kinh tế được khảo sát. Tuy tinh
thần khởi nghiệp rất cao nhưng khả năng hiện thực hóa thì ý
tưởng khởi nghiệp của startup Việt thuộc nhóm 20 nền kinh
tế cuối cùng.
“Khoảng cách giữa khát vọng, ý chí và kế hoạch hành động
cụ thể, khả năng hiện thực hóa cần phải thu hẹp khoảng cách
hơn nữa. Muốn làmđược điều này cần có những nỗ lực về thể
chế, chính sách để tạo hệ sinh thái đưa nhanh những ý tưởng
kinh doanh vào hiện thực” - ông Lộc nói.
Thực tế, giới khởi nghiệp gặp nhiều rào cản và tồn tại khó
khăn từ việc môi trường kinh doanh chưa thực sự thuận lợi,
thiếu hụt nhân lực có chất lượng cho đến thiếu hỗ trợ về cơ
sở vật chất phục vụ nghiên cứu. Việc hỗ trợ tài chính từ ngân
sách nhà nước hạn chế và ngay cả việc tiếp cận được chính
sách hỗ trợ cũng đối diện với thủ tục phức tạp.
Theo ông Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch HĐQTTập đoàn Công
nghệNextTech,một trongnhững ràocản lớnnhất của các công
ty khởi nghiệp chính là việc có vốn để đầu tư biến ý tưởng
thành sản phẩmthươngmại hóa. Các công ty khởi nghiệp hầu
hết phải tự bơi, tìm cách xoay xở bằng nguồn vốn tự có mà
rất khó tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng hay ngân sách.
NguyênnhândoViệt Namchưa tạo ramộtmôi trường thuận
lợi gọi vốn cho giới khởi nghiệp. Việc thiếu khung pháp lý với
các quy định phù hợp cho khu vực khởi nghiệp là rào cản lớn
khiến các startup Việt Nam khó tiếp cận vốn.
dám xuống thêm tiền” - ông
Bình nói.
Dịch bệnh không dập
tắt được khởi nghiệp
Dù đối diện với những tình
thế đầy bất ổn nhưng sự hào
hứng khởi nghiệp chưa tắt
trong các startup Việt Nam.
Thậm chí, nhiều công ty
khởi nghiệp vẫn nhận được
các khoản đầu tư lớn để tăng
tốc phát triển trong tương lai.
Một thống kê của công ty
đầu tưmạo hiểmDoVentures
Việt Nam cho thấy nămngoái
được xem là thành công với
giới khởi nghiệp khi đã đón
nhận 123 thương vụ đầu tư
với tổng giá trị gần 900 triệu
USD. Đặc biệt, dù bối cảnh
dịch bệnh nhưng nửa đầu năm
nay, các startup cũng đã nhận
được các khoản đầu tư 222
triệu USD.
Chẳng hạn, ngay trong thời
điểm dịch bệnh căng thẳng,
Tiki đã gọi được vốn 100 triệu
USD. Mới đây nhất, một loạt
startupViệt trong các lĩnh vực
nông nghiệp, giáo dục, công
nghệ như Công ty Edu Pro
Max, ECO LIFE, Sen Vàng
Vĩnh Phúc, Shark Uma…
nhận được sự hỗ trợ tư vấn
và đầu tư hàng trăm tỉ đồng
từ Shark Liên.
Bà LêHạnh, Giámđốc điều
hành TVHub, Giám đốc sản
xuất của chương trình Shark
Tank Việt Nam, cho biết hiện
đơn vị này vẫn nhận được
hàng trămđơn của các startup
tham gia chương trình. Điều
này cho thấy sự hứng thú kinh
doanh vẫn còn nguyên vẹn,
chưa bị dập tắt bởi các khó
khăn từ dịch bệnh.
“Thời điểm này các startup
rất khó khăn nhưng vẫn còn
bệ đỡ vững chắc, đó là thị
trường 100 triệu dân. Các
công ty khởi nghiệp muốn
vươn ra toàn cầu nhưng trước
hết hãy tập trung phát triển
tốt thị trường trong nước,
đem các cốt lõi kinh doanh
tốt nhất phục vụ thì những
điều tốt đẹp sẽ đến. Vì suy
cho cùng, công ty khởi nghiệp
chỉ có thể thành công khi có
sứ mệnh rõ ràng và sống với
những giá trị cốt lõi của sản
phẩm sáng tạo nên” - bà Lê
Hạnh nói.
Chủ tịch HĐQT Tập đoàn
Công nghệ NextTechNguyễn
Hòa Bình cũng nhìn nhận
năm nay là năm khó khăn
cho việc gọi vốn. Hơn nữa,
các startup chưa có lợi nhuận
phải sử dụng tiền gọi vốn để
Dù đối diện với những tình thế đầy bất ổn nhưng sự hào hứng khởi nghiệp chưa tắt trong các startupViệt Nam.
Tinh thần khởi nghiệp của Việt
Namthuộc nhómcao nhất
trên thế giới
(ảnh lớn)
vàmột
số startup Việt nhận được vốn
đầu tư khủng ngay trong thời
điểmdịch bệnh. Ảnh: PM
Việc thiếu khung
pháp lý với các quy
định phù hợp cho
khu vực khởi nghiệp
là rào cản lớn khiến
các startup Việt Nam
khó tiếp cận vốn.
Môi trường gọi vốn chưa thực sự thuận lợi
xây dựng thị trường hoặc xây
dựng cơ sởdữ liệukháchhàng.
Do đó, các startup theo mô
hình đốt tiền sẽ gặp nhiều khó
khăn, trong khi các startup
theo kiểu mô hình “con lạc
đà”, “con gián” biểu trưng
cho những công ty có năng
lực chịu khó, chịu khổ cao,
có năng lực kiếm tiền tốt và
“cái gì cũng có thể ăn được”
mới có thể tồn tại trong thời
điểm hiện nay.
Đặc biệt, trong tình hình
dịch bệnh như hiện nay,
startup muốn gọi vốn nước
ngoài sẽ rất khó khăn vì để
nhà đầu tư xuống tiền cần có
ít nhất vài cuộc gặp gỡ trực
tiếp, chứ nếu làm việc qua
online thì họ không thể tự tin
xuống tiền. Do đó, thời điểm
này các startup nên dựa vào
các tập đoàn công nghệ, tập
đoàn có quỹ tiền mặt tốt và
nhà đầu tư nội địa.•
