16
VĨ CƯỜNG
N
gày 5-10, Ngoại trưởng
ba nước Mỹ, Pháp, Nga
đã ra tuyên bố chung yêu
cầu các bên xung đột tại vùng
Nagorno-Karabakhngừng bắn
vô điều kiện ngay lập tức,
theo hãng thông tấn
TASS
.
Tuyên bố nêu rõ thế đối đầu
giữa Armenia và Azerbaijan
đang đe dọa nghiêm trọng an
ninh khu vực và gây ra hậu
quả “không thể chấp nhận
được” lên đời sống người dân.
Đáng chú ý, dù chiến sự
bùngphátởNagorno-Karabakh
từ ngày 27-9, đây chỉ mới
là tuyên bố thứ hai của Mỹ
liên quan đến tình hình tại
đây sau một tuyên bố chung
khác đượcTổng thốngDonald
Trump công bố cùng Tổng
thống Nga Vladimir Putin và
Tổng thống Pháp Emmanuel
Macron hôm 1-10. Ngoài ra,
cả hai lần đều cũng không
phải thông điệp độc lập của
Washington. Với vai trò là
đồng chủ tịch nhóm Minsk
thuộc Tổ chức An ninh và
Hợp tác châu Âu (OSCE) và
là cường quốc hàng đầu thế
giới, giới quan sát thời gian
qua kỳ vọng Mỹ sẽ làm được
nhiều hơn là những tuyên bố
chỉ mang tính ngoại giao mà
không thực chất.
Hệ quả chủ trương
ngoại giao của
ông Trump
Trả lời phỏng vấn tờ
The
Guardian
, cựu đại sứ Mỹ
chuyên trách các vấn đề Á-Âu
Carey Cavanaugh chia sẻ ông
cảm thấy “rất đau lòng” khi
phải chứng kiến vai trò ngày
càng nhạt của Mỹ trong giải
quyết xung đột ở khu vực này.
Trong lúc cộng đồng quốc tế
và các cường quốc khác nỗ
lực ngăn chặn căng thẳng ở
Nagorno-Karabakh lan rộng
thành một cuộc chiến tranh
BàVartanyan cảnh báo rằng
với cách tiếp cận hiện tại của
chính quyền ông Trump, hai
bên Armenia và Azerbaijan
sẽ phải tự đứng ra giải quyết
mâu thuẫn của hai nước khiến
khả năng nổ ra các cuộc giao
tranh mới tăng cao.
Mỹ ngại làm
phật ý Nga?
Ngoài ra,
The Guardian
còn cho rằng một lý do khác
khiến Mỹ chọn giải pháp im
lặng nằm ở việc Nagorno-
Karabakh từng là lãnh thổ
thuộc Liên Xô. So với những
người tiền nhiệm, nước Mỹ
dưới thời Tổng thống Trump
thường đứng bên lề nhiều vấn
đề quốc tế nếu nó nằm trong
phạm vi ảnh hưởng của Nga,
nênNagorno-Karabakh không
phảilàmộtngoạilệ.ÔngTrump
cũng được cho là hay tránh
đưa ra những tuyên bố có thể
khiến Tổng thống Putin khó
chịu, bất chấp các đồng minh
của Mỹ thuyết phục thế nào.
Đơn cử, liên quan đến nghi
vấnnhânvật đối lậpNgaAlexei
Navalnybị đầuđộchồi tháng9,
Mỹ cũng giữ im lặng tương tự
tìnhhìnhởNagorno-Karabakh
khiến chính quyền hai nước
Anh và Lithuania buộc phải
lên tiếng đề nghị Washington
phải thể hiện lập trường cứng
rắn hơn vì tính chất nghiêm
trọng của vụ việc.
Mặt khác, sự thờ ơ của Mỹ
đối với khu vực Nagorno-
Karabakh nói chung cũng thể
hiện rõ từ tháng 8-2017 khi
Mỹ bổ nhiệm ông Andrew
Schofer làmđặc phái viênmới
tại nhómMinsk nhưng không
cấp cho ông này tư cách đại
sứ. Điều đó khiến ôngAndrew
Schofer có thẩm quyền thấp
hơn so với các đồng nghiệp
của Nga và Pháp trong nhóm.
“Theo tôi, quyết định không
để ông Andrew Schofer làm
đại sứ thật sự rất khó hiểu và
có thể làm tổn hại các nỗ lực
duy trì hòa bình ở đây. Việc
duy trì sự bình đẳng giữa các
nước là điều quan trọng vì
nó sẽ khiến các bên có tranh
chấp có cảm giác cân bằng
và không phải lo lắng về việc
Nga hay Mỹ sẽ có ảnh hưởng
quá lớn đến nhóm Minsk” -
cựu đại sứ Carey Cavanaugh
bình luận.•
Quốc tế -
ThứNăm8-10-2020
tổng lực thì Mỹ chỉ im lặng
đứng nhìn.
“Mỹ những tuần qua không
hề phối hợp trong cuộc thảo
luận về tình hình chiến sự
Nagorno-Karabakh.Washington
dường như đã quyết định là sẽ
không can dự vào mâu thuẫn
giữaArmenia vàAzerbaijan.
NếuTổng thốngDonaldTrump
muốn nghe thêm tin tức về
Azerbaijan thì đó là bởi ông
đang tìm kiếm một cơ hội
làm ăn gì đó ở đây thôi” - ông
Cavanaugh nhận định.
Theo ông, những diễn biến
trên là ví dụmới nhất cho thấy
Mỹ đang tách rời dần khỏi
sân khấu về chính trị và ngoại
giao trên toàn thế giới và làm
trầm trọng hơn lo ngại của giới
chuyên gia rằng ông Trump
đã đánh mất vị thế lãnh đạo
toàn cầu của Mỹ. Ông Trump
kể từ khi vào Nhà Trắng năm
2017 đã quyết liệt theo đuổi
mục tiêu “nước Mỹ trên hết”
thông qua các động thái rút
khỏi các tổ chức và thiết chế
quốc tế, cũng như tránh can
thiệp vào những vấn đề mà
ông đánh giá không đem lại
lợi ích quốc gia cho Mỹ.
Quan điểm của ông Trump
càng được thể hiện rõ hơn
thôngqua phát ngôn củaNgoại
trưởngMỹMike Pompeo khi
trả lời phỏng vấn của đài
Fox
News
hôm 1-10. Cụ thể, quan
chức này khẳng định bản chất
xung đột ởNagorno-Karabakh
là tranh chấp lãnh thổ giữa
Armenia và Azerbaijan. Vì
vậy, Mỹ không khuyến khích
những quốc gia không liên
quan “quốc tế hóa tình hình
ở đây” mà nên đứng ngoài để
lãnh đạo hai bên tranh chấp
tự đàm phán về thỏa thuận
ngừng bắn.
Thái độ của chính quyền
Tổng thốngTrump cũng hoàn
toàn khác biệt so với thái độ
của chính quyền Tổng thống
Barack Obama khi giao tranh
giữa Armenia và Azerbaijan
nổ ra vào năm 2016, cũng ở
khu vực Nagorno-Karabakh.
“Ở thời điểm đó, Ngoại
trưởng Mỹ John Kerry đã
điện đàm với các nhà lãnh
đạo của cả hai nước. Sau đó,
ông cùng với hai ngoại trưởng
Nga và Pháp đã tham gia hội
nghị thượng đỉnh đầu tiên của
Azerbaijan và Armenia. Sự
hiện diện của ông đóng vai
trò quan trọng bởi nó giúp
các bên có thể nhất trí một
số biện pháp nhằm bình ổn
tình hình và ngăn chặn xung
đột leo thang” - theo chuyên
gia Olesya Vartanyan thuộc
Tổ chức Khủng hoảng Quốc
tế (ICG).
Binhsĩ Armeniachuẩnbị đượcđiềuđộng ra tiền tuyến tại vùngNagorno-Karabakhngày29-9. Ảnh: AP
Sáng 8-10 (theo giờ Việt Nam), tại bang Utah (Mỹ) dự
kiến sẽ diễn ra cuộc tranh luận trực tiếp giữa Phó Tổng
thống Mỹ Mike Pence và ứng viên đại diện đảng Dân chủ
tranh cử vị trí phó tổng thống trong cuộc bầu cử tới - nữ
thượng nghị sĩ Kamala Harris
,
theo tờ
The Nikkei
.
Các biện pháp phòng ngừa COVID-19 đã được chuẩn
bị nghiêm ngặt hơn so với cuộc tranh luận đầu tiên giữa
Tổng thống Donald Trump và ứng viên tổng thống bên
đảng Dân chủ - ông Joe Biden hồi tuần trước. Hai ứng
viên phó tổng thống sẽ đứng cách nhau 3,7 m và trao đổi
thông qua một tấm kính chắn ngang suốt sự kiện. Trừ hai
ứng viên và người điều phối, bất cứ ai được ngồi nghe
trực tiếp đều phải đeo khẩu trang.
Thông thường, các cuộc tranh luận phó tổng thống
không thu hút nhiều chú ý như các cuộc tranh luận tổng
thống. Đơn cử, cuộc tranh luận năm 2016 giữa ông Pence
và thượng nghị sĩ Tim Kaine chỉ thu hút khoảng 37 triệu
người - bằng một nửa số người theo dõi cuộc tranh luận
giữa ông Trump và ông Biden.
Dù vậy, do sự kịch tính của cuộc bầu cử năm nay, nhiều
khả năng cuộc tranh luận phó tổng thống lần này sẽ nhận
được sự theo dõi sát sao của dư luận và có thể có tác động
lớn đến kết quả của cuộc bỏ phiếu ngày 3-11 tới.
Theo chuyên gia Patrick Cronin thuộc Viện nghiên cứu
Hudson (Mỹ), cuộc tranh luận sẽ là cơ hội duy nhất để
hai ứng viên bàn về các chủ đề quan trọng như tình hình
COVID-19 ở Mỹ. Theo ông, “cả ông Pence và bà Harris
cần phải chứng tỏ năng lực trấn an cử tri và thế giới, thậm
chí là khả năng tiếp quản vị trí tổng thống Mỹ nếu cần
thiết trong trường hợp lặp lại sự cố như ông Trump nhiễm
bệnh vừa qua”.
Đánh giá riêng từng ứng viên, chuyên gia này cho rằng
bà Harris sẽ có “cơ hội tuyệt vời để chứng tỏ sự thông
minh và cứng rắn”, còn ông Pence nên tận dụng buổi
tranh luận để thể hiện “sự khiêm tốn, lòng nhân văn và
tính chính trực của bản thân”.
PHẠM KỲ
Liệu Nga có can thiệp để giải vây
cho Armenia?
Theo tờ
Daily Sabah
(Thổ Nhĩ Kỳ), với tình hình chiến
sự hiện tại, việc quân đội Azerbaijan kiểm soát hoàn toàn
Nagorno-Karabakh chỉ còn là vấnđề thời gian, trong khi Nga
lâu nay xemArmenia là đồngminh thân cận trong khu vực.
Do đó, có thể thấy cái kết cho cuộc xung đột nói trên
không chỉ dựa vào mỗi chiến thắng về mặt quân sự của
Azerbaijan hay Armenia mà sẽ còn dựa trên thỏa thuận
của giới lãnh đạo các bên liên quan và lập trường của Nga
sẽ có tác động lớn đến tương lai của Nagorno-Karabakh.
Trong trườnghợpMoscowquyết địnhđứngngoài cuộc thì
Armenia gần như không có cơ hội giành chiến thắng trước
Azerbaijan và tình hình trên thực địa cho thấy rõ điều này.
Theo nhận định của
Daily Sabah
, Armenia đang hành động
quá hấp tấp, phớt lờ hậu quả và đánh giá quá cao khả năng
của họ, đơn cử như việc mở cuộc tấn công tên lửa vào các
thành phố nằm sâu bên trong lãnh thổ Azerbaijan cách xa
vùng chiến sự vốn không đem lại ý nghĩa chiến lược nào.
Điều này có thể khiến Armenia phải trả giá đắt nếu chiến
sự vượt ra khỏi Nagorno-Karabakh.
Nếu là nước Mỹ của ông
Obama, Washington sẽ cử đại
diện trực tiếpđến khu vực diễn
ra chiến sự, nói chuyện với các
nhà lãnh đạo ở đây để xemxét
quan điểm của họ và tìm kiếm
giải pháp. Họ có thể đưa ra
nhiều đề xuất khác nhau và dù
không phải cái nào cũng hiệu
quả nhưng ít nhiều cũng giúp
hạ nhiệt tình hình.
Chuyên gia
OLESYA VARTANYAN,
Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế (ICG)
Họ đã nói
Washington dường
như đã quyết định
là sẽ không can
dự vào mâu thuẫn
giữa Armenia và
Azerbaijan.
Mỹ im lặng khó hiểu trước
xung đột Armenia - Azerbaijan
ViệcMỹ không can thiệp tình hìnhNagorno-Karabakh liên quan việc nước này theo đuổi mục tiêu
“nướcMỹ trên hết” của ông Trump, bên cạnh lo ngại tạo thêmmâu thuẫn với Nga.
Mọi chú ý đổ dồn về cuộc tranh luận Pence - Harris
