12
Đời sống xã hội -
Thứ Tư 11-11-2020
HOÀNG LAN
S
aunhiềunămchờđợi, vừa
qua hai thanh niên nghèo
không may bị thương tật
một bên mắt đã tìm lại được
ánh sáng nhờ nguồn hiến giác
mạc từ một phụ nữ mắc bệnh
ung thư tại TP.HCM.
“Học không hành”
ba năm trời
Chờ kết quả hai cuộc phẫu
thuật, điều dưỡng Đặng Tuấn
Đạt (30 tuổi, quê Vĩnh Long)
cũng hồi hộp không kém.Anh
là nhân viên ngân hàng mắt
của Hội Bảo trợ bệnh nhân
nghèo TP.HCM, người trực
tiếp lấy giác mạc về ghép cho
hai bệnh nhân. Đây là giác
mạc thứ 58 và 59 anh lấy
sau tám năm làm công việc
đặc biệt này, sau đó chuyển
đến Bệnh viện (BV) Nguyễn
Trãi để ghép cho bệnh nhân.
Tìm gặp anh Đạt tại ngân
hàng mắt (1147 Trần Hưng
Đạo, quận 5) không khó.
Hằng ngày, ngoài phụ giúp
hồ sơ cùng các công việc
của Hội Bảo trợ bệnh nhân
nghèo, anh chỉ quanh quẩn ở
TP.HCM, sẵn sàng chạy đua
với thời gian khi có người
hiến giác mạc.
“Giácmạc được lấy tốt nhất
là trong vòng tám tiếng sau
khi người hiến qua đời. Mỗi
khi đi, tôi sẽ thu xếp dụng cụ
rồi qua BV lấy dung dịch bảo
quản, sau đó chạy đến nhà
người hiến” - anhĐạt cho biết.
Anh Đạt chia sẻ “nghiệp”
vận vào anh lúc nào không
hay. Gia cảnh khó khăn, học
xong cấp 3 anh lên TP làm
công nhân giày da, sau đó
học điều dưỡng từ lời rủ rê
của người bạn. Khi ấy, anh
rất hứng thú và mường tượng
sẽ tất bật với công việc điều
dưỡng cấp cứu của một BV.
Nhưng rồi anh lại gắn bó với
Bốn năm không về tết
Lấy gần 60 giác mạc và chỉ
cáchmặt người quá cố5-10cm
nhưng Đạt nói anh không tài
nào nhớ nổi khuôn mặt người
hiến. “Mỗi nhát cắt có thể ảnh
hưởng đến thẩm mỹ của đôi
mắt. Bệnh nhân nằm hồi sức
quá lâu có thể làm căng cứng
tăng áp lực nhãn, đưa dụng cụ
vào không khéo có thể gây
lòi ra ngoài. Lúc này người
nhà thường đứng quanh theo
dõi nên tôi phải tập trung cao
độ” - anh giải thích lý do vì
sao không nhớ mặt, chỉ nhớ
mỗi đôi mắt người mất.
Thường lúc học cách lấy
giác mạc, êkíp nào cũng có
hai người. Tuy nhiên, do hội
không tuyển được người nên
anh Đạt phải tìm cách khắc
phục khó khăn khi chỉ có
một mình: “Thay vì êkíp hai
người có người rọi đèn phụ
cho người lấy chính thao tác
thì tôi tự tin nhìn bằng mắt
thường, không cần rọi đèn.
Làm hai người chỉ cần bốn
găng tay vô khuẩn nhưng làm
một mình tôi phải dùng đến
10 găng tay…”.
Tám năm học và làm công
việc này, thời gian anh về nhà
chỉ tính trên đầu ngón tay. Lẽ
ra tết là khoảng thời gian tranh
thủ ở bên gia đình nhưng đã
bốn năm nay anh chọn ăn
tết nơi đất khách quê người.
“Cách đây năm năm, tôi có
về quê ăn tết nhưng lòng cứ
thấp thỏm không yên, mùng
2 đã khăn gói lên TP. Tôi sợ
có người hiếnmàmình không
tới kịp” - anh Đạt kể.
Tết năm2020 vừa qua, mới
7 giờ sáng mùng 1 tết, anh
nhận thông tin một phụ nữ
54 tuổi ở quận Gò Vấp khi
đang sửa soạn đi chúc tết thì
đột quỵ. Bà được đưa vào BV
cấp cứu nhưng không qua khỏi
nên gia đình liên lạc với Hội
Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP
và BV Chợ Rẫy để hiến đa
tạng. Đến nhà người mất, anh
cảm nhận gia đình khá bình
tĩnh và cố gắng thực hiện di
nguyện cuối cùng của người
thân. Đạt tâmsự lúcmang giác
mạc về ngân hàng mắt, lòng
anh trĩu nặng, thầm cảm phục
người ở lại trong lúc bối rối
vẫn hoàn thành tâm nguyện
tặng lại cho đời món quà vô
giá từ người mất.•
Chuyện về chàng trai 8 năm
đi lấy giác mạc
Một sáng
mùng1 tết,
khi nhànhà
đangquây
quầnbên
người thân,
chàng trai ấy
lặng lẽđến lấy
giácmạc của
người phụnữ
mất đột ngột
vì đột quỵ,
lòng trĩunặng.
59
là sốgiácmạc anhĐạt lấy được
trong tám năm, giúp mang lại
ánh sáng cho 49 người.
Tiêu điểm
Côngviệcđi lấygiácmạcngoài đòi hỏi phải đápứngvề thời
gian còn cần sự tỉ mỉ, cẩn thận do phải động chạmtrên cơ thể
người quá cố. Trong hai người được chúng tôi cử đi đào tạo
giờ chỉ còn Đạt trụ lại. Ban đầu chúng tôi lo những bất tiện
của công việc sẽ khiến người trẻ như Đạt khó lòng vượt qua
nhưngĐạtvẫnkiêntrìđếnhômnaythựcsựrấtđángtrântrọng.
TS
TRẦN THÀNH LONG
,
Chủ tịch
Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TP.HCM
Sau khi
chuẩn bị
đầy đủ,
anhĐạt
nhanh
chóng
đến nhà
người
hiến để
lấy giác
mạc đem
về ngân
hàng
mắt. Ảnh:
HOÀNG
LAN
việc này nhân dịp Hội Bảo trợ
bệnh nhân nghèo TP tuyển
người chuyên đi lấy giác mạc
từ người mất. Công việc dù lạ
lẫm, song với bản tính thích
tìm tòi cái mới, anh nhận lời.
Sau đó, anh được cử đi Hà
Nội học cách lấy giác mạc,
thực tập trênmắt heo.Với kiến
thức đã có, anh nôn nóng về
thực tập trên “người thật, việc
thật”. Tuy nhiên, “vạn sự khởi
đầu nan”, ba năm đầu thành
lập, ngân hàng mắt chưa tiếp
nhận được người hiến giác
mạc nào, đồng nghĩa anh
không có cơ hội thực hành.
Dù được hội giao các công
việc khác để khỏa lấp thời
gian nhưng không ít lần anh
cảm thấy chán nản. “Mỗi lần
muốn bỏ cuộc tôi lại được
các cô chú ở hội động viên.
Nhìn các cô chú đã lớn tuổi
nhưng rất tâm huyết vì bệnh
nhân nghèo, lo lắng không tìm
được người thay thế nếu tôi
nghỉ, tôi lại được tiếp thêm
động lực” - anh bộc bạch.
Mãi đến năm 2015, hội
mới nhận được thông tin một
người ở Bến Tre muốn hiến
giác mạc. Cơ hội cho anh Đạt
thực hành đã đến nhưng kiến
“Từ conmắt màu
trắng sữa, sau khi
đặt giác mạc mới
vào, mắt bệnh nhân
dần trong trẻo hơn.
Tôi cảm thấy rất
thích thú và lúc này
mới hiểu hơn ý nghĩa
việc mình làm, quyết
tâm theo đuổi nó.”
thức bị “ngâm” đến ba năm
làm anh có chút lo ngại. Suốt
đoạn đường từ TP.HCM về
Bến Tre, đầu anh không phút
nào nghỉ ngơi, luôn mường
tượng nhớ lại cách lấy giác
mạc đã học trước kia.
“Lấy mỗi giác mạc chỉ cần
chừng 20 phút nhưng với ca
đầu tiên, do chưa quen nên
tôi loay hoay khá lâu. Lần ấy
chúng tôi chỉ lấy được một
giác mạc” - anh nhớ lại.
Giác mạc này sau đó được
anh đemvề và chứng kiến các
bác sĩ cắt gọt rồi đặt vào mắt
người nhận. “Từ conmắt màu
trắng sữa, sau khi đặt giácmạc
mới vào, mắt bệnh nhân dần
trong trẻo hơn. Tôi cảm thấy
rất thích thú và lúc này mới
hiểu hơn ý nghĩa việc mình
làm, quyết tâm theo đuổi
nó” - anh Đạt chia sẻ.
“Gỡ mai rùa” 4 kg trên lưng bé 2 tuổi
Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương (Hà Nội) vừa phẫu thuật
loại bỏ thành công khối u nặng 4 kg cho bệnh nhi tên V. (hai
tuổi, quê Lục Ngạn, Bắc Giang). Theo các bác sĩ, đây là khối
u mỡ khổng lồ hiếm gặp, quá trình phẫu thuật rất phức tạp.
Chị Giàng Thị H. (mẹ bệnh nhi) cho biết con chị mang
khối u trên lưng từ khi chào đời, cạnh đó bé còn bị teo
thận trái, dị dạng bàn chân. Khi bé V. được hai tháng
tuổi, chị H. đưa con đi khám ở BV và được chẩn đoán là
u dị dạng bạch huyết. Tuy nhiên, khối u còn nhỏ nên bé
được cho về theo dõi. Sáu tháng gần đây khối u phát triển
nhanh nên chị đưa con đi khám.
ThS-BS Đặng Hoàng Thơm, Trưởng Khoa sọ mặt và tạo
hình BV Nhi Trung ương, cho biết bệnh nhi đến viện với
khối u mỡ khổng lồ chiếm toàn bộ vai, lưng và một phần
mông. Trên phim chụp, khối u lan tỏa toàn bộ hai bên lưng,
vai, lan qua giữa cột sống từ trái qua phải. Ngoài ra, thận
phải của bé bị teo nhỏ, hai bàn chân bị dị tật. “Khối u lớn
khiến bé phải cúi gập người khi đi lại. Cột sống đã bắt đầu
biến dạng, lồng ngực trái phồng lên. Trường hợp này được
đưa đến BV đã là khá muộn” - BS Thơm nói.
Các bác sĩ quyết định phẫu thuật sớm để giải quyết cắt
bỏ hoàn toàn khối u, hạn chế nguy cơ biến dạng cột sống,
lồng ngực cho bệnh nhi. Do khối mỡ nằm lan tỏa toàn bộ
vùng lưng, ranh giới không rõ nên vấn đề đặt ra là ngoài
cắt bỏ phải tính toán bảo tồn lượng da che phủ.
Sau ca phẫu thuật kéo dài bốn giờ đồng hồ, các bác sĩ
đã loại bỏ được khối u nặng 4 kg, kích thước 40 x 45. Để
tránh nguy cơ nhiễm trùng do tiết dịch và phải theo dõi sự
sống của vạt da được khâu lại, bệnh nhi được chăm sóc
đặc biệt. Hiện vết thương đang hồi phục khá tốt, vạt da
sống. Dự kiến 3-4 ngày nữa bệnh nhi được xuất viện.
Khối u “mai rùa” đã bị loại bỏ nhưng bệnh nhi vẫn còn
khối u vùng mông, teo thận trái, dị dạng bàn chân. Theo BS
Thơm, BV sẽ tiến hành hội chẩn chuyên khoa để tìm hướng
điều trị tốt nhất cho bệnh nhi trong tương lai. Khoảng sáu
tháng nữa, khi sức khỏe bệnh nhi ổn định sẽ được các bác sĩ
phẫu thuật loại bỏ khối u mỡ vùng mông.
HÀ PHƯỢNG
Bệnh nhi sau
khi được phẫu
thuật loại bỏ
khối u nặng
4 kg. Ảnh: BVCC
