16
VĨ CƯỜNG
T
rong cuộc hội thảo thường
niên doViện Nghiên cứu
quốc tế TrungQuốc (TQ)
tổ chức ở thủ đô Bắc Kinh
tuần trước, Bộ trưởng Ngoại
giao TQ Vương Nghị nêu rõ
tái khởi động quan hệ với Mỹ
và tăng cường quan hệ chiến
lược với Nga là những trọng
tâm ngoại giao của nước
này trong năm 2021. Ông
Vương nhấn mạnh việc tái
khởi động quan hệ sẽ giúp
mở ra cơ hội cải thiện quan
hệ Mỹ - Trung vốn đang rơi
vào tình trạng thù địch và
bế tắc khi chỉ còn hơn một
tháng nữa Tổng thống tân
cử Joe Biden sẽ chính thức
nhậm chức.
Dù vậy, nhìn lại những gì
ngành ngoại giao nước này
đã làm được trong năm 2020,
giới chuyên gia cảnh báo TQ
có thể sẽ phải đối mặt với năm
2021 đầy sóng gió, theo tờ
South China Morning Post
.
Hình ảnh Trung Quốc
xấu đi do COVID-19
Đầu tiên, việc bùng phát
đại dịch COVID-19 đã thay
đổi gần như hoàn toàn cục
diện chính trị quốc tế. TQ dù
là nơi khởi phát dịch lại trở
thành nước đầu tiên kiểm soát
dịch thành công, trong khi các
quốc gia phương Tây đến nay
vẫn ghi nhận hàng trăm, thậm
chí hàng ngàn ca tử vong mỗi
ngày. Điều này dẫn tới nhận
thức của giới lãnh đạo Bắc
Kinh rằng đây là thời điểm
chínmuồi để tiến lên trở thành
siêu cường hàng đầu thế giới.
Lưu ý là trong năm qua đã
có hàng loạt thuật ngữ ngoại
giao mới xuất hiện liên quan
tới TQ như “ngoại giao khẩu
trang” hay “ngoại giao chiến
lang”, tựu trung đều dùng để
thêm chính sách ăn miếng trả
miếng liên tục, từ trục xuất
nhà báo, đóng cửa lãnh sự
quán, trừng phạt cho tới các
hạn chế áp lên các công ty và
quan chức hai bên.
Trong bối cảnh nói trên, nếu
TQ không có biện pháp khắc
phục hiệu quả mối quan hệ
trượt dốc với Mỹ và phương
Tây thì năm 2021 nhiều khả
năng sẽ không phải là một
năm dễ chịu với TQ. Mỹ và
các đồng minh thời gian qua
đã bắt đầu có dấu hiệu chuyển
sang đối đầu với TQbằng cách
liên kết, hình thành các liên
minh, tổ chức để tạo thành
một khối đoàn kết thay cho
những nỗ lực đơn phương.
Năm 2020 đánh dấu sự can
thiệp đáng kể của Mỹ và các
đồngminhvàokhuvựcmàTQ
thường coi là “sân nhà” như
Biển Đông qua các công hàm
phản đối yêu sách chủ quyền
của nước này lên Liên Hợp
Quốc. Quyền tự trị của Hong
Kong, lâu nay được xem là
vấn đề nhạy cảm trong quan
hệ giữa phương Tây với TQ,
cũng trở thành mục tiêu để
phương Tây phản pháo Bắc
Kinh khi sẵn sàng mở cửa
đón dân đặc khu này sang tị
nạn chính trị.
Không chỉ các nước lớn
mà cả những cường quốc tầm
trung lẫn các nước đang phát
triển cũng đang xem lại mối
quan hệ với TQ cùng mức độ
phụ thuộc kinh tế vào cường
quốc châu Á này. Đơn cử,
Quốc hội Úc hồi tháng 11
đã cho thành lập một ủy ban
chuyên trách đánh giá quan
hệ thương mại giữa hai bên.
Giới chuyên gia Úc cũng đã
nhiều lần gửi thư kêu gọi
Canberra phải tăng cường
đa dạng hóa thị trường xuất
khẩu, giảm tỉ trọng của thị
trường TQ, tăng tỉ trọng thị
trường các nước Đông Nam
Á và Đông Bắc Á.
Trước các động thái củaTQ
và phản ứng của các nước,
nhiều nhà quan sát cho rằng
kể cả khi vị thế dẫn đầu thế
giới của Mỹ sụt giảm ít nhiều
trong năm nay thì bước sang
năm 2021, TQ cũng đừng kỳ
vọng thế giới sẽ chấp nhận sự
lãnh đạo của mình.•
Quốc tế -
ThứBa29-12-2020
chỉ các cách tiếp cận cụ thể
mà TQ đã triển khai để hiện
thực hóa tham vọng nói trên.
“TQ rõ ràng đang hưởng lợi
rất nhiều từ những thay đổi
mà đại dịch COVID-19 đem
lại. Việc TQ mạnh lên khiến
tình trạng va chạm và căng
thẳng tăng cao khó tránh khỏi.
Điều đáng lo ngại là xung đột
Mỹ - Trung, mà rộng hơn là
TQ - phương Tây đang dần
chuyển từ xung đột lợi ích
thành xung đột ý thức hệ.
Chúng ta hiện vẫn chưa rơi
vàomột cuộc chiến tranh lạnh
mới nhưng kịch bản đó đến
nay đã không còn xa vời như
trước” - TS Jacques deLisle
thuộc ĐH Pennsylvania (Mỹ)
cảnh báo.
TheoGSJean-PierreCabestan
thuộcĐHBaptist(HongKong),
trong khi thế giới đang chật
vật làm quen với cuộc sống
giữa đại dịch và cuộc khủng
hoảng kinh tế theo sau, Bắc
Kinh lại ca ngợi cuộc chiến
COVID-19 thành công của
mình đã “kéo dài thời gian
quý báu cho thế giới” để chiều
theo làn sóng chủ nghĩa dân
tộc đang bùng lên trong nước.
“Sự tự tin đó làm hại TQ
khi nhiều nước vẫn có quan
điểm cho rằng TQ phải chịu
trách nhiệm cho sự bùng
phát của đại dịch. Thay vì
đặt mình vào vị trí của những
nước khác để hiểu cho những
khó khăn của họ, TQ tự cho
mình là người cứu tinh và
đứng cao hơn toàn thế giới.
Đó không phải là cách hành
xử của một người lãnh đạo”
- ông Cabestan khẳng định.
Trung Quốc bước
vào năm 2021
nhiều khó khăn
Trước một TQ ngày càng
quyết liệt, không ngoài dự
đoán, thái độ của phương Tây
cũng trở nên cứng rắn hơn,
đặc biệt là Mỹ. Giữa lúc thế
giới vẫn đang chưa lấy lại sự
ổn định như giai đoạn trước
đại dịch, việc TQ có nhiều
hành động không thể lường
trước được với ý đồ chính trị
rõ ràng sẽ tác động tiêu cực
đến trật tự thế giới doMỹ dẫn
đầu hiện tại.
Thế giới năm qua đã chứng
kiến hai nền kinh tế hàng đầu
nổ ra xung đột trên hàng loạt
lĩnh vực khác nhau như dịch
bệnh, thươngmại, côngnghệ…
Không chỉ những công kích
bằng phát ngôn ngoại giaomà
chính quyền hai nước còn kèm
Chủ tịch TrungQuốc Tập Cận Bình phát biểu trong kỳ họp thứ 75 củaĐại hội đồng LiênHợpQuốc
hồi tháng 9. Ảnh: REUTERS
Chuyên gia Trung Quốc dự đoán
chiến lược của ông Biden
Trả lời phỏng vấn của tờ
South China Morning Post
ngày
27-12, ông Diêm Học Thông, Giám đốc Viện Nghiên cứu
quan hệ quốc tế hiện đại thuộc ĐH Thanh Hoa (TQ), nhận
địnhmục tiêu chính sách của ông Biden nhiều khả năng sẽ
tương đồng với ông Trump ở chỗ tìm cách ngăn chặn ảnh
hưởng của TQ, thu hẹp tương quan sức mạnh giữa hai bên.
Thậmchí, theoôngDiêm,“ôngBiden có thể sẽ ápdụng chiến
lược kiềm chế tinh vi hơn so với ông Trump và điều này có
thể gây ra khó khăn quốc tế lớn hơn cho TQ”.
Cũng theo học giả này, điều tốt nhất cho cả Mỹ lẫn TQ
là hai bên phải chính thức thừa nhận mình là đối thủ cạnh
tranh của nhau. “Nếu không công nhận rằng cạnh tranh là
cốt lõi của quan hệ Trung - Mỹ và chỉ nói chuyện về hợp
tác thì kết quả sẽ là cuộc đàm phán trống rỗng và không
thể đạt được sự hợp tác. Bản chất mối quan hệ hai nước đã
thay đổi và nếu mối quan hệ này không được thảo luận từ
góc nhìn cạnh tranh, các vấn đề tồn đọng sẽ không được
giải quyết” - ông Diêm nhận định.
NếuTQvào nămsau tiếp tục
thúc đẩy lợi ích của mình theo
cách họ đã làm trong vài năm
qua với thái độ không phân
biệt phải trái thì tôi cho rằng
xu hướng liên kết của các nước
phươngTây sẽcòn tiếp tụcphát
triển và ngày càng trở nên quy
củ hơn.
TS
PRADEEP TANEJA
,
ĐH Melbourne (Úc)
Tiêu điểm
Kể cả khi vị thế dẫn
đầu thế giới của Mỹ
sụt giảm ít nhiều
trong năm nay thì
sang năm 2021,
TQ cũng đừng kỳ
vọng thế giới sẽ chấp
nhận sự lãnh đạo
của mình.
34.000
người dân ở các khu vực miền Đông và
miền Trung nước Pháp đang phải chịu
cảnh mất điện, không thể sử dụng các
thiết bị sưởi ấmgiữa nhiệt độmùa đông
dưới 5độCdo ảnhhưởng của bãoBella,
hãng tin
AFP
ngày 27-12 cho biết. Hiện
chưaước tínhđượcmức thiệt hại dobão
gây ra nhưng nhiều khả năng có thể lên
tới hàng triệu USD.
PHẠM KỲ
2021sẽ làmộtnămkhôngdễdàng
với Trung Quốc
Năm2021, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với áp lực lớn hơn khi vẫn quyết liệt theo đuổi thamvọng
trở thành siêu cường sốmột thế giới.
HànQuốc phát hiệnnhiều canhiễmbiến thểSARS-CoV-2
Trong cuộc họp báo ngày 28-12, đại
diện Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa
dịch bệnh Hàn Quốc (KDCA) chính thức
thông báo đã có ba trường hợp nhiễm biến
thể mới của virus SARS-CoV-2 gây dịch
COVID-19. Cả ba bệnh nhân đều nhập cảnh
từ Anh - nơi biến thể này được phát hiện,
theo hãng tin
Reuters
.
Chi tiết về vụ việc, ba bệnh nhân nói trên
từ Anh quay về Hàn Quốc sáu ngày trước.
Ngay sau khi nhập cảnh, ba người này được
đưa đi xét nghiệm và được xác nhận nhiễm
COVID-19, virus họ nhiễm là biến thể mới.
Hiện cả ba đều đã được đưa đi cách ly.
Theo
Reuters
, chính quyền Hàn Quốc
trước đó từng thông báo sẽ tạm dừng các
chuyến bay đến từ Anh cho đến hết năm
2020. Tuy nhiên, việc phát hiện ca nhiễm
biến thể mới của virus SARS-CoV-2 đã
khiến nước này phải gia hạn lệnh cấm bay
từ Anh thêm một tuần nữa, tức bước sang
tháng 1-2021. Hiện có ít nhất 50 nước
khác cũng đã cấm các chuyến bay đến và
đi từ Anh. Ngoài Hàn Quốc, biến thể mới
của virus SARS-CoV-2 mới cho đến nay
còn được ghi nhận tại ít nhất 14 quốc gia
gồm: Ý, Đan Mạch, Hà Lan, Israel, Nhật,
Singapore, Lebanon, Úc, Ireland, Canada,
Tây Ban Nha, Thụy Điển, Jordan và Na
Uy. Vẫn chưa có kết luận chính thức từ giới
chuyên gia rằng liệu các loại vaccine đã
được bào chế hiện tại có tác dụng với biến
thể mới hay không.
Tính đến tối 28-12 (giờ Việt Nam), trang
thống kê
Worldometer
cho biết Hàn Quốc
có tổng cộng gần 58.000 bệnh nhân, trong
đó 819 trường hợp tử vong và 39.268 người
khác đã được điều trị thành công.
PHẠM KỲ
