3
Thời sự -
ThứBảy16-1-2021
TRỌNGPHÚ
thực hiện
T
rao đổi với báo chí chiều
14-1, Bộ trưởng Bộ
TN&MT Trần Hồng Hà
cho biết ông còn rất nhiều
trăn trở trước nhiều vấn đề
của ngành tài nguyên môi
trường.
Ông cho hay ngành đã
chuyển biến trong tư duy quản
lý nhưng còn rất nhiều vấn đề
cần tiếp tục hoàn thiện vì tài
nguyên không phải vô hạn...
Chuyển biến tư duy
quản lý
.
Phóng viên
:
Trong nhiệm
kỳ qua, chúng ta có từng bước
chuyển từ ứng phó sang chủ
động phòng ngừa, kiểm soát
các vấn đề về môi trường?
+ Bộ trưởng Bộ TN&MT
Trần Hồng Hà
: Ngay từ đầu
nhiệm kỳ, ngành TN&MT
đứng trước nhiều khó khăn,
thách thức, nhiều vấn đề hết
sức bị động.
Hàng loạt sự cố môi trường
xảy ra ở các dự án, nhiều địa
bàn khác nhau, nhất là sự cố
ô nhiễmmôi trường Formosa
xảy ra hồi đầu nhiệm kỳ.
Lĩnh vực đất đai thì luôn
nóng, người dân khiếu kiện,
khiếu nại đông; địa chất,
khoáng sản chưa được quản
lý chặt chẽ, khai thác trái
phép, thiếu hiệu quả, gây
ra các vấn đề môi trường;
rồi biến đổi khí hậu, thiên
tai ngày càng phức tạp gây
ra nhiều ảnh hưởng nghiêm
trọng.
Có thể nói các lĩnh vực
quản lý của ngành luôn đứng
trước các vấn đề hết sức bị
động, bất ngờ và lúng túng.
Trước thực trạng trên, cá
nhân tôi và những cán bộ
ngành tài nguyên môi trường
hết sức lo lắng. Chúng tôi
tập trung giải quyết các sự
trọng, lấy môi trường là một
trong ba trụ cột.
Chúng ta đã xác định mô
hình tăng trưởng xanh, kinh
tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Đẩy mạnh ứng dụng công
nghệ thông tin trong quản
lý, chỉ đạo điều hành, quan
trắc, giám sát, điều tra cơ
bản, cải cách thủ tục hành
chính…
Có thể nói tiến bộ vững
chắc của ngành là đã chuyển
từ bị động, ứng phó sang
chủ động nghiên cứu, đưa
ra chính sách phù hợp hơn
với cơ chế thị trường để
tài nguyên môi trường trở
thành ngành kinh tế quan
trọng của đất nước.
Nhiều vấn đề tiếp tục
giải quyết
. Ông có thể nói rõ hơn
việc điều chỉnh cơ chế, chính
sách để đảm bảo phát triển
bền vững...
+ Chúng tôi quan niệm
ngay từ chủ trương đầu tư,
dựng, cấp giấy chứng nhận
chặt chẽ hơn…
Từ chủ trương, chiến lược,
quy hoạch phát triển thì phải
tính đến bài toán này. Có
những nơi chúng ta chấp
nhận thu hút đầu tư ngành
đó nhưng có những nơi,
những khu vực nhạy cảm
thì không làm. Bài toán này
cần làm triệt để từ xa, đó là
khi chúng ta làm quy hoạch
vùng, quy hoạch môi trường
để ngăn ngừa các xung đột
không xảy ra.
Những trăn trở
. Đến thời điểm hiện tại,
ông còn điều gì trăn trở với
công tác quản lý tài nguyên
môi trường hiện nay?
+ Tôi còn rất nhiều điều
trăn trở. Bởi vì lĩnh vực tài
nguyên môi trường rất rộng
lớn, phụ thuộc rất nhiều vào
các lĩnh vực kinh tế khác,
phụ thuộc vào tư duy và
mô hình phát triển. Để khắc
phục, sửa chữa các vấn đề
môi trường trong một mô
hình phát triển không phù
hợp thì không phải một sớm
một chiều.
Tài nguyên là tài sản,
nguồn lực quốc gia. Làm
sao chúng ta phải nắm chắc,
lượng hóa để sử dụng nguồn
lực này một cách hiệu quả
nhất. Điều này đòi hỏi công
tác điều tra, đánh giá rất
nhiều mới có thể đạt được.
Trong khi nguồn lực hằng
năm cho điều tra cơ bản
thiếu, trên đất liền ta mới
đánh giá được một phần, ở
biển thì chưa nắm bắt được.
Do đó, ta chưa thể hạch
toán, phân bổ cho đầu vào
phát triển. Hoặc trong ứng
phó với biến đổi khí hậu,
mặc dù có cố gắng nhưng
rõ ràng biến đổi khí hậu cực
đoan, khó đoán định đang
đặt ra gánh nặng lên ngành
tài nguyên môi trường. Nó
đòi hỏi chúng ta nâng cao
hơn nữa chất lượng dự báo,
cảnh báo. Tuy nhiên, quan
trọng hơn là phải đánh giá
được tác động của biến đổi
khí hậu, từ đó đưa ra quy
hoạch thích ứng chứ không
phải bị động ứng phó hằng
năm. Điều này là sự trăn trở
rất lớn đối với tôi.
Chúng ta đang ở một quốc
gia chịu nhiều tác động của
biến đổi khí hậu như vậy thì
một mặt phải giảm thiểu các
nguyên nhân gây ra biến đổi
nhưng mặt khác phải làm
tốt công tác giám sát biến
đổi khí hậu.
Tài nguyên môi trường là
lĩnh vực hoạt động liên quan
sát sườn đến người dân, đặc
biệt chúng ta đang chủ yếu
dựa vào nó để phát triển
kinh tế. Do đó, cần phải giải
quyết mối quan hệ cân bằng
giữa đưa nguồn lực này vào
phát triển và vấn đề bảo tồn,
hài hòa giữa các nhu cầu.
Nhu cầu này không chỉ
giải quyết cho từng lĩnh vực
mà phải giải quyết cho nhiều
thế hệ. Vì thế hệ sau cũng
cần có không gian, cần có
đất đai, cần có nguồn lực để
phát triển. Nếu môi trường
ô nhiễm thì thế hệ tương
lai cũng không thể phát
triển được. Điều này là bài
toán rất khó, cần phải giải
quyết bài bản từ chủ trương
lớn của Đảng, Nhà nước, từ
nhận thức, thay đổi trong tư
duy. Phòng ngừa là chính,
chứ việc xảy ra rồi đi sửa
chữa thì giá phải trả rất đắt.
. Xin cám ơn ông.•
Bộ trưởng Bộ TN&MT TrầnHồngHà. Ảnh: T.PHÚ
Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà nhận
định đất đai là một trong những tài nguyên
hết sức quan trọng, mọi người dân đều rất
quan tâm. Bằng các nghị định của Chính phủ,
bộ đã rà soát, tháo gỡ để đưa nguồn lực, giải
phóng nguồn lực để phát triển kinh tế nhưng
điều này mới làm được một phần.
Vẫn còn đó các vấn đề khiếu kiện đất đai,
thất thoát đất đai, lợi dụng chính sách đất đai
chưa chặt chẽ để tham ô, tham nhũng. Vẫn
còn các xung đột trong quá trình phát triển,
còn nhiều rào cản thủ tục trong tiếp cận đất
đai.
“Chúng ta xác định Nhà nước là đại diện
chủ sở hữu về đất đai. Vấn đề lý luận ở đây là
làm sao giải quyết triệt để sở hữu công cộng
về đất đai, các quyền của người dân, rồi việc
đưa nguồn lực này vào phát triển kinh tế - xã
hội, đảm bảo an ninh quốc phòng. Chúng ta
cần giá trị gia tăng của các dự án đầu tư về
sản xuất công nghiệp, dịch vụ trên đất đai hơn
là thu từ đất đai, vì nguồn lực đất đai là hữu
hạn, không thể thu mãi được” - ông Hà nói.
Cũng theo bộ trưởng, vấn đề định giá đất
theo thị trường, tích tụ đất đai, chuyển cơ cấu
lực lượng sản xuất với dịch chuyển cơ cấu
nông nghiệp sang sản xuất dịch vụ và công
nghiệp, lợi ích của Nhà nước, người sử dụng
đất với các doanh nghiệp trong các dự án đầu
tư... là bài toán phải giải quyết, nếu xử lý
không tốt sẽ nảy sinh các vấn đề xã hội. Bài
toán về chính sách đất đai phải phục vụ nhu
cầu phát triển nhưng phải hài hòa được lợi ích
giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.
Đây là điều không dễ làm.
“Chúng tôi xác định sẽ dẫn dắt bằng sự
thấu hiểu, lắng nghe người dân. Trên cơ sở
đó trình trung ương thông qua nghị quyết
hợp lòng dân, từ đó thể chế hóa bằng Luật
Đất đai. Tôi mong muốn sớm nhất trong năm
2022 hoặc trong nhiệm kỳ sẽ xây dựng xong
luật này…” - ông Hà kỳ vọng.
cố, các vấn đề mang tính
chất sự vụ.
Về vấn đề bảo vệ môi
trường, chúng ta thấy rõ nếu
để phát triển trước, bảo vệ
môi trường sau thì sẽ phải
trả giá rất đắt.
Từ bài học Formosa, chúng
ta nghiên cứu, học hỏi kinh
nghiệm thế giới để điều
chỉnh chính sách, thiết lập
các công cụ quản lý để sàng
lọc các dự án, công nghệ có
nguy cơ gây ô nhiễm.
. Ông vừa nhắc đến sự cố ô
nhiễm môi trường Formosa,
qua sự cố này thì bộ đã điều
chỉnh cơ chế, chính sách cụ
thể gì để chủ động kiểm soát
tốt các nguồn thải, đảm bảo
phát triển bền vững?
+ Chủ trương quản lý tài
nguyên, chủ động ứng phó
biến đổi khí hậu, bảo vệ
môi trường cần phải thay
đổi theo hướng lấy phòng
ngừa, ngăn chặn là chính,
phát triển phải hài hòa với
vấn đề bảo vệ môi trường.
Ở các lĩnh vực khác như
đất đai, tài nguyên nước,
khoáng sản, chúng tôi đã tập
trung, cùng các địa phương
sửa các văn bản tháo gỡ
vướng mắc, góp phần đưa
các nguồn lực phục vụ cho
phát triển. Đảm bảo nguồn
lực tài nguyên thiên nhiên
được sử dụng một cách tổng
hợp, hiệu quả.
Cuối nhiệm kỳ chúng ta
đã cơ bản thay đổi về tư duy,
quan điểm, phương pháp
quản lý TN&MT. Xác định
môi trường là lĩnh vực quan
quy hoạch phát triển, cũng
như thẩm định sơ bộ đánh
giá tác động môi trường
thì phải làm thực chất, làm
kỹ. Phải dựa trên đánh giá
về trình độ công nghệ, dựa
trên kinh nghiệm của thế
giới vì chúng ta không có
đầy đủ thông tin để lựa
chọn được công nghệ thân
thiện môi trường nhất. Huy
động chuyên gia, nhà khoa
học vào quá trình thẩm định
tác động của dự án. Thực
hiện công khai thông tin
dự án để người dân tham
gia giám sát.
Tiếp nữa là chúng ta xác
định rõ trách nhiệmcủa doanh
nghiệp trong quá trình đầu
tư để đánh giá, dự báo được
các tác động sẽ xảy ra, nhất
là vấn đề nước thải, khí thải
và chất thải rắn.
Chúng tôi đã phân loại 17
loại hình công nghiệp cần
phải có giám sát đặc biệt, có
quy trình đánh giá tác động,
giám sát, kiểm soát sau xây
Thế hệ sau cũng
cần có không gian,
cần có đất đai, cần
có nguồn lực để
phát triển.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Nhiều
trăn trở về tài nguyên, môi trường
Bộ trưởng khẳng định rằng nếumôi trường ô nhiễm thì trong tương lai chúng ta phải trả giá đắt.
Lắngnghe dânkhi sửaLuậtĐất đai
