16
Họ đã nói
Quốc tế -
ThứHai 25-1-2021
Thế giới 24 giờ
Nỗ lực tái cân bằng
của Mỹ còn sẽ gặp
một trở ngại khác là
phải làm sao đảm
bảo cân nhắc thực
tế rằng các nước
châu Á không đủ
sức “chọn phe” và
trật tự Ấn Độ Dương
- Thái Bình Dương
cũng không thể
chấp nhận những
màn đọ sức trực tiếp
như châu Âu trong
quá khứ.
Nhiều biến chuyển mới ở châu Á
thời ông Biden
Chính quyền ông Biden hứa hẹn sẽ kế thừa những di sản trong chính sách châu Á thời ông Trump với
điểmbổ sung quan trọng là tăng cường liên kết giữa nước này với đồngminh, đối tác khu vực.
VĨCƯỜNG
C
ũnggiốngngườitiềnnhiệm
Donald Trump, tân Tổng
thốngMỹ JoeBidenđược
dự đoán sẽ tiếp tục đẩy mạnh
các chính sách liên quan đến
khu vực châu Á - Thái Bình
Dương. Tuy nhiên, điểmmới
của chính quyền mới là các
chính sách này sẽ đặt trong
khuôn khổ nỗ lực tái thiết vai
trò dẫn đầu củaMỹ trên trường
quốc tế nói chung và xây dựng
mạng lưới liên minh - đối tác
bền vững hơn nhằmngăn chặn
ảnh hưởng toàn cầu đang lên
của Trung Quốc (TQ).
Bộ mặt châu Á
của chính quyền
ông Biden
Theo tờ
Asia Times
, chính
quyền của ông Biden trước
mắt sẽ tận dụng kinh nghiệm
của các chuyên gia hàng đầu
trong lĩnh vực đối ngoại và bổ
nhiệm vào những vị trí quan
trọng để giúp thúc đẩy vai trò
lãnh đạo của Mỹ tại các khu
vực chiến lược. Trong trường
hợp châu Á, người được ông
Biden“chọnmặt gửi vàng”cho
chứcđiềuphối viênkhuvựcẤn
ĐộDương - Thái BìnhDương
là Kurt Campbell. Đây là một
vị trí mới được thành lập trong
nhiệm kỳ năm nay, chịu trách
nhiệmđiều phối chính sách về
TQvà châuÁgiữa các cơquan
liên bang với nhau.
Trong khi đó, ôngCampbell
từng làm trợ lý ngoại trưởng
phụ trách vấn đề Đông Á và
Thái Bình Dương dưới thời
Tổng thống Barack Obama,
đóng vai trò quan trọng trong
việc hình thành chính sách
“xoay trục sang châu Á” (sau
này được gọi là tái cân bằng
châu Á) ở thời kỳ này.
Trả lời phỏng vấn của đài
Deutsche Welle
(Đức), TS
Kharis Templeman thuộc ĐH
Stanford (Mỹ) đánh giá cao
l
Iraq
: Ngày 24-1, đài
RT
cho hay sân
bay quốc tế Baghdad của Iraq bất ngờ bị dội
ít nhất năm quả tên lửa từ nhiều phía. Theo
nhiều nguồn tin an ninh từ Iraq, một trong các
tên lửa này đã rơi xuống khu dân cư. Hai quả
tên lửa khác rơi bên ngoài sân bay Baghdad
khi bị hệ thống phòng không C-RAM của
quân đội Mỹ gần đó bắn hạ. Hiện chưa có bất
cứ báo cáo nào về thương vong và thiệt hại
vật chất đáng kể cũng như chưa có nhóm nào
đứng ra nhận trách nhiệm.
l
Trung Quốc
: Ngày 24-1, hãng tin
Reuters
dẫn truyền thông Trung Quốc cho biết người
đầu tiên trong nhóm 22 thợ mỏ bị kẹt tại một
mỏ vàng bị sập ở tỉnh Sơn Đông được giải
cứu sau 14 ngày dưới lòng đất. Người này
được giải cứu là do bị kẹt ở một khu vực riêng
với các công nhân còn sống khác. Vài giờ sau
đó, số người cứu được tăng lên 11.
l
Nga
: Tờ
The Moscow Times
đưa tin hàng
chục người dân tại hơn 100 thị trấn và TP
khắp nước Nga ngày 23-1 đã xuống đường
biểu tình
(ảnh),
yêu cầu Moscow
trả tự do cho
nhân vật đối lập
Alexei Navalny
vừa bị bắt khi
quay về Nga tuần trước. Đại diện Bộ Ngoại
giao Nga sau đó tổ chức họp báo cáo buộc Mỹ
đứng sau kích động người dân biểu tình, cố
tình gây rối loạn nội bộ Nga.
PHẠM KỲ
15
thuyền viên thuộcmột tàu chở hàng
củaThổ Nhĩ Kỳ đã bị cướp biển có vũ
trang tấncông, bắt cócđòi tiềnchuộc
khi đang di chuyển qua vịnhGuinea,
ngoài khơi bờbiểnNigeriangày 23-1,
hãng thông tấn
Anadolu
đưa tin. Hiện
nhà chức tráchThổ Nhĩ Kỳ đang tiến
hành các nỗ lực ngoại giao để giải
cứu các nạn nhân.
PHẠM KỲ
Ông Joe Biden (khi còn là cựu phó tổng thốngMỹ) hội đàmvới ông Tập Cận Bình (khi đó còn là phó
chủ tịch TrungQuốc) khi ông Tập thămthủ đôWashington, D.C. hồi tháng 2-2012. Ảnh: REUTERS
Tàu sân bay Mỹ đầu tiên tới Biển Đông dưới thời ông Biden
Tôi nghĩ không có gì phải
nghi ngờ rằng chính quyền
ông Biden sẽ rất cứng rắn đối
với TQ vì lưỡng đảng Mỹ cũng
đang có sự đồng lòng mạnh
mẽ rằng đã đến lúc Mỹ đứng
lên chống TQ. Quan trọng là
ông Biden có thành công hơn
ông Trump trong việc thuyết
phục các nước khác cùngđứng
chung chiến tuyến hay không.
Cựu quan chức ngoại giao
Singapore
KISHORE MAHBUBANI
trả lời phỏng vấn của đài
CNBC
ngày 22-1
Trong thông cáo đăng tải ngày 24-1 trên cổng thông tin
chính thức, Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của
Mỹ cho biết nhóm tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đã
tiến vào Biển Đông để tiến hành các công tác tập trận định
kỳ và huấn luyện chiến thuật giữa các đơn vị khác nhau.
Nhóm tác chiến tàu sân bay Theodore Roosevelt gồm
có tàu sân bay USS Theodore Roosevelt, tuần dương hạm
USS Bunker Hill cùng hai khu trục hạm USS Russell và USS
John Finn.
“Chúng tôi cảm thấy rất tuyệt khi trở lại Biển Đông lần
nữa để thực hiện các hoạt động thông thường, thúc đẩy tự
do hàng hải và thể hiện cam kết với các đồng minh và đối
tác”- Chuẩn đô đốc Doug Verissimo, chỉ huy nhóm tác chiến
tàu sân bay Theodore Roosevelt, khẳng định.
Đáng chú ý, việc điều tàu sân bay của Bộ Tư lệnh Ấn Độ
Dương - Thái Bình Dương Mỹ diễn ra ngay sau khi Chủ tịch
TQ Tập Cận Bình ngày 22-1 ký sắc lệnh ban hành Luật Hải
cảnh, có hiệu lực từ ngày 1-2, cho phép lực lượng hải cảnh
TQ dùng vũ khí chống tàu nước ngoài trong cái gọi là vùng
biển thuộc quyền tài phán của nước này.
việc Tổng thống Biden chọn
ôngCampbell giữ vai trò quan
trọngnhưvậy. “Kurt Campbell
làmộtngườithựcdụngnổitiếng
trongviệcgiải quyết cácvấnđề
liênquanđếnTQ.Ông ấy cũng
từng làm việc với nhiều đồng
minh của Mỹ ở khu vực châu
Á - Thái Bình Dương nên có
uy tín tốt ở khu vực này” - ông
Templeman nói.
SựxuấthiệncủaôngCampbell
sẽgửi đimột tínhiệu tốt với các
đồng minh, đối tác của Mỹ ở
châu Á rằng chính quyền mới
vẫn sẽ tiếp tục nghiêm túc duy
trì hiện diện và bảo toàn các
mối quan hệ ở đây. Một tác
dụng khác là uy tín của ông
Campbell cũng sẽ giúp thu
hút thêm nhiều chuyên gia
hàng đầu về châu Á cùng về
làmviệc cho chính quyềnmới.
“Điều này có nghĩa là nhóm
cốvấnchiếnlượcẤnĐộDương
- Thái Bình Dương của ông
Biden sẽ là một nhóm chuyên
gia hiểu rõ những thách thức
khác nhau trong mối quan hệ
Mỹ - Trung, nắm được lợi thế
và điểm yếu của Mỹ ở đây, từ
đó phát huy tối đa lợi ích của
Mỹ” - ông Templeman chia
sẻ thêm.
Hé lộ bước đi sắp tới
của Mỹ về châu Á
Để giúp soi sáng phần nào
khuynh hướng hành động của
chính quyền ôngBiden đối với
châu Á sắp tới, một bài viết
trên tạp chí
Foreign Affairs
ngày 12-1 do chính ông Kurt
Campbell là đồng tác giả đã
nêu rõ trật tự châu Á, cụ thể là
khu vực Ấn Độ Dương - Thái
Bình Dương, là một hệ thống
được xây dựng dựa trên nhiều
nền tảng pháp lý, an ninh và
kinh tế khác nhau. Do đó, cần
phải duy trì được một số giá
trị cốt lõi như tự do hàng hải,
bình đẳng về chủ quyền, minh
bạch, giải quyết tranh chấp hòa
bình, thương mại xuyên biên
giới ở khu vực này.
Tuy nhiên, thách thức lớn
nhất trongviệcđảmbảocácgiá
trị hiện nay là TQ. Theo ông
Campbell,TQđang chiếmmột
nửa GDP và chi tiêu quân sự
trong khu vực, đồng thời tham
vọng tái định hình xung quanh
thông qua những hành động ở
BiểnĐông và biểnHoaĐông,
xung đột với ẤnĐộ... tạo ra rủi
ro về an ninh địa chính trị cho
các nước xung quanh.
“Sức mạnh ngày càng gia
tăng của TQ đã làmmất đi sự
cân bằng vốn đã mong manh
trongkhuvựcvà thúcđẩy tham
vọngmở rộng lãnh thổ củaBắc
Kinh. Nếu không bị kiềmchế,
hành vi củaTQcó thể làmảnh
hưởng đến hòa bình khu vực
dài hạn” - bài viết nhấnmạnh.
Đáng chú ý là ôngCampbell
trong bài viết này cũng công
khai ủng hộmột số quan điểm
cứng rắn của chính quyền ông
Trump đối với TQ. Tuy nhiên,
ông nhấn mạnh cần phải có
nhữngthayđổilớnvềchiếnlược
của Mỹ đối với TQ trong thời
gian tới vì ông Trump không
tận dụng tốt mạng lưới đồng
minh, đối tác rộng khắp của
Mỹ. Mỹ cần phải dựa vào các
quốc gia có cùng chí hướng,
bao gồm cả các thành viên
khác trong nhóm “bộ tứ kim
cương” như Úc, Ấn Độ, Nhật
Bản và các cường quốc châu
Âu khác nhưAnh, Pháp, Đức.
“Cần tái kết nối Mỹ với khu
vực qua việc thúc đẩy các sáng
kiến ngoại giao và thươngmại
đa phương, cũng như tạo ra cơ
chế phù hợp để tạo cơ hội hợp
tác với TQ khi cần, tránh cuộc
xungđột khôngcần thiết” - ông
Campbell khẳng định.
Bên cạnh vấn đề TQ, ông
Kurt Campbell chỉ ra nỗ lực
tái cân bằng của Mỹ còn sẽ
gặp một trở ngại khác là phải
làm sao đảm bảo cân nhắc
thực tế rằng các nước châu Á
không đủ sức “chọn phe” và
trật tự Ấn Độ Dương - Thái
Bình Dương cũng không thể
chấp nhận những màn đọ sức
trực tiếp như châu Âu trong
quá khứ.
“Dù các nướcẤnĐộDương
-TháiBìnhDương tìmkiếmsự
hỗ trợ của Mỹ để duy trì tính
tự chủ trong bối cảnhTQđang
trỗi dậy, họcũngbiết được rằng
việc loại trừ hẳn TQ ra khỏi
tương lai sôi động của châu
Á không phải ý tưởng thực tế
hay ích lợi gì. Các nước trong
khu vực cũng không hề muốn
bị ép phải chọn phe giữa hai
cường quốc” - ông Campbell
nhận định.•
