16
Quốc tế -
ThứSáu 26-3-2021
Tin vắn
Tiêu điểm
l
Myanmar:
Biểu tình phản đối chính biến tiếp diễn trong
ngày 25-3 bất kể lệnh giới nghiêm. Diễn biến đáng chú ý xảy ra
tại bang Karen ở miền đông khi cảnh sát nổ súng vào người biểu
tình. Trao đổi với hãng tin
AFP
qua điện thoại, một người biểu
tình cho biết cảnh sát đã bắn chừng 50 phát súng, cả đạn thật
và đạn cao su, một sinh viên đã súng đạn thật, bị thương. Bang
Karen, nơi có nhóm phiến quân Liên đoàn Quốc gia Karen
đứng ra bảo vệ người biểu tình, những ngày qua là điểm đến của
nhiều người dânYangon. Tính đến thời điểm này đã có hơn 280
người thiệt mạng trong gần hai tháng biểu tình phản đối chính
biến.
l
Ai Cập:
Ngày 25-3, công ty cho thuê tàu Shoei Kisen
Kaisha (Nhật), chủ sở hữu tàu Ever Given dài 400 m đang mắc
ngang kênh đào Suez
(ảnh)
, cho biết công tác giải cứu tàu đang
cực kỳ khó khăn. Cơ quan quản lý kênh đào Suez đã phải tạm
ngưng lưu thông tàu qua một trong những tuyến hàng hải bận
rộn nhất thế giới cho đến khi tàu Ever Given được “giải thoát”.
Tàu bị mắc kẹt từ sáng 23-3 và hiện hàng chục tàu khác đang
không có lối đi. Khả năng chủ tàu sẽ phải bồi thường hàng triệu
USD, theo hãng tin
Reuters
, và số tiền bồi thường sẽ càng lớn
nếu con tàu bị mắc kẹt càng lâu.
ĐĂNGKHOA
Nóng cuộc chiến chia phe giữa
Trung Quốc và phương Tây
Trước chiến lược liên kết xuyênĐại Tây Dương của phương Tây nhằmđối phómình,
Trung Quốc đang nỗ lực liên kết với một loạt đồngminh, đối tác để làmđối trọng.
THIÊNÂN
Đ
ố i t h o ạ i c ấ p c a o
Mỹ - Trung ở Alaska,
cuộc gặp đầu tiên giữa
hai nước dưới thời Tổng
thống Mỹ Joe Biden, dù
không được kỳ vọng mang
lại kết quả hợp tác hữu hình
nhưng cũng được hy vọng sẽ
là bước khởi đầu tiến tới phá
băng được quan hệ hai bên.
Tuy nhiên, những gì diễn ra
trong cuộc gặp và sau đó lại
theo chiều hướng hoàn toàn
ngược lại.
Cuộc gặp Mỹ-Trung ở
Alaska diễn ra vô cùng căng
thẳng khi hai bên đề cập hàng
loạt vấn đề nhạy cảm trong
quan hệ hai nước, trong đó có
Hong Kong, Đài Loan, Tây
Tạng, Tân Cương. Phía Mỹ
cáo buộc Trung Quốc (TQ) vi
phạm nhân quyền và có hành
vi cưỡng bức thông qua các
áp lực kinh tế, quân sự, chính
trị. Phần mình, phía TQ cảnh
báoMỹ rằngmình “không còn
là TQ 120 năm trước” và sẽ
không để các nước phương
Tây bắt nạt như thời gian qua.
Phương Tây
bắt tay nhau
Đối thoại Mỹ - Trung ở
Alaska vừa kết thúc kéo theo
hàng loạt động thái “chia phe”
từ các bên. Ngoại trưởng Mỹ
Antony Blinken sau khi rời
Alaska thì sang châu Âu với
chủ trương sưởi ấm quan hệ
đồngminhđểđối phóTQ,Nga.
Chủ đề chính trong cuộc gặp
giữa Ngoại trưởng Blinken
và Tổng thư ký NATO Jens
Stoltenberg ngày 23-3 là về
“quan ngại từ các hành động
ác ý và nỗ lực làm sai lệch
thông tin từ Nga và TQ”, theo
tạp chí
Newsweek.
Động thái mới nhất, ngày
24-3, Mỹ và châu Âu đồng
Đối thoại Mỹ-Trung
ở Alaska kết thúc
kéo theo hàng loạt
động thái “chia
phe” từ các bên.
Hiện chưa rõ các diễn biến
hiện tại có liên quan thế nào
đến việc TriềuTiên liên tục thử
tên lửa trong hai ngày 21 và
25-3. Đáng nói làTriềuTiên xúc
tiến đợt thử thứ hai một ngày
sau khi ông Biden lên tiếng hạ
thấp độ nghiêm trọng của đợt
thử thứ nhất.
Trong tài liệuHướng dẫn chiến lược an ninh quốc gia tạm
thời của Nhà Trắng công bố đầu tháng này, TQ và Nga “đã
đầu tư rất mạnh vào các nỗ lực nhằm kiểm soát sức mạnh
của Mỹ và ngăn chúng ta bảo vệ các quyền lợi của mình
và của các đồng minh khắp thế giới”. Trong khi đó, theo
tài liệu, cả Triều Tiên và Iran đều được cho là đang“tiếp tục
theo đuổi tìm kiếm năng lực và công nghệ nhằm thay đổi
cuộc chơi, trong khi đe dọa các đồng minh, đối tác Mỹ và
thách thức sự ổn định toàn cầu”.
Theo
Newsweek
, TQ, Nga, TriềuTiên và Iranmuốn liên kết
nhau cùng nỗ lực đối phó với điều các nước này xem là sự
gia tăng khiêu khích củaMỹ, cũng như để bảo vệ các quyền
lợi củamình.Tuy nhiên, các nhà quan sát kỳ vọng nhiều vào
khả năng sẽ xuất hiện một liên minh giữa TQ và các nước
này. Nămnay, Hiệp ước Lánggiềng thân thiệnvàhợp táchữu
nghịNga-Trung(FCT)đãtròn20nămvàhaibênvừathốngnhất
ký gia hạn (trong đó có nguyên tắc không liênminh).
Sĩ quanNga, Iran, TQ, Triều Tiên chụp ảnh chung tại một sự kiện tưởng niệmcố lãnh đạo Triều Tiên
KimJong-il ở BìnhNhưỡng ngày 14-2-2019. Ảnh: AFP/GETTY IMAGES
76%
là tỉ lệ hiệu quả ngừa nhiễm COVID-19 của vaccine hãng
AstraZeneca, đài
CNN
dẫn báo cáo của hãng công bố sáng
25-3. Báo cáo hai ngày trước của hãng nói tỉ lệ này là 79%
nhưng nhiều quan chức y tế Mỹ phản đối và cho rằng hãng
thống kê dựa vào“thông tin lỗi thời”.Trong báo cáomới nhất,
AstraZeneca cho biết nếu tính về hiệu quả ngăn bệnh tiến
triển nặng hay tới mức phải nhập viện thì tỉ lệ tới 100% (85%
đối với người từ 65 tuổi trở lên). Vaccine của AstraZeneca đã
được hơn 70 nước cấp phép sử dụng, được xem là phương
tiện chủ lực để đối phó đại dịch toàn cầu.
ĐĂNG KHOA
Tàu Ever Given dài 400mđangmắc
ngang kênh đào Suez. Ảnh vệ tinh
Reuters đưa lại từ Công ty European
Space Agency Copernicus Sentinel-2.
ý hợp tác sâu hơn để đối phó
TQ. Hai bên thỏa thuận sẽ
khởi động một cuộc đối thoại
chính thức Mỹ - Liên minh
châu Âu (EU) về vấn đề này.
NATO cũng cam kết sẽ tiếp
cận sát hơn với “các nền dân
chủ cùng cách nghĩ” ở khu vực
châu Á - Thái Bình Dương.
Trước đó, ngày 22-3, Mỹ
cùng các đối tác như Anh,
EU, Canada đồng loạt trừng
phạt các quan chức TQ liên
quan vấn đề nhân quyền ở
Tân Cương.
Nhớ lại trước cuộc đối thoại
Alaska, Ngoại trưởngBlinken
và Bộ trưởng Quốc phòng
LloydAustin cùng có chuyến
công du đến các nước đồng
minh châu Á. Trả lời phỏng
vấn đài
ABC News
tại Mỹ
giữa tuần trước, Tổng thống
Biden đồng ý với nhận định
của người phỏng vấn rằng
Tổng thống Nga Vladimir
Putin là “kẻ sát nhân” và
cảnh cáo ông Putin sẽ “phải
trả giá” cho việc can thiệp
bầu cử Mỹ.
Trung Quốc
hành động
Phần TQ, sau khi từAlaska
về, ngày 22-3 ôngVương tiếp
Ngoại trưởng Nga Sergey
Lavrov - cuộc gặp mà giới
quan sát nhận xét là có “sự
dàn xếp” để diễn ra ngay sau
cuộc đối thoại Alaska. Trong
cuộc gặp này, Mỹ và thỏa
thuận hạt nhân Iran là hai
trong các chủ đề được bàn
đến. Sau cuộc gặp, hai ông
ra tuyên bố chung kêu gọi tổ
chức cuộc họp giữa các thành
viên thường trựcHội đồngBảo
an Liên Hợp Quốc nhằm tìm
giải pháp chung cho nhân loại
trong bối cảnh “bất ổn chính
trị toàn cầu gia tăng”.
Theo thông tin từ báo
South
ChinaMorningPost
, ngày 24-
3, ôngVương bắt đầu chuyến
công du kéo dài cả tuần đến
Trung Đông với các điểmđến
là SaudiArabia, Thổ Nhĩ Kỳ,
Iran, Các Tiểu vương quốc
Ả Rập thống nhất, Bahrain,
Oman. Cựu đại sứTQ tại Iran
- ông Hoa Lê Minh cho biết
ông Vương sẽ nhân chuyến
đi này “mở rộng vòng tròn
bạn bè của TQ” và nâng cấp
quan hệ, mở rộng liên minh.
Trong đó điểm đến được
chú trọng nhất là Iran. Theo
Newsweek
thì ông Vương sẽ
đến Tehran ngày 26-3 và gặp
Ngoại trưởng Mohammad
Javad Zarif cũng như Tổng
thống Hassan Rouhani. Từ
ngày 23-3, Bộ Ngoại giao
Iran đã cho biết hai bên sẽ
bàn kế hoạch “củng cố quan
hệ đối tác chiến lược hai nước
và chia sẻ quan điểm về các
diễn biến quốc tế và khu vực”.
Trong ngày 22-3, Chủ tịch
TQTập Cận Bình tìm tới một
đồng minh nữa để phàn nàn
về điều mà TQ cho là sự bá
chủ không được kiểm soát
củaMỹ, theo
Newsweek
. Ông
Tập đã chuyển một thông
điệp hữu nghị đến lãnh đạo
Triều Tiên Kim Jong-un, sau
khi ông Kim thông báo đến
ông Tập kết quả kỳ đại hội
đảng Lao động Triều Tiên
lần thứ tám. Trong kỳ đại hội
này, ông Kim đề cập đến Mỹ
như là một “kẻ thù chủ yếu”
của Triều Tiên. Ngày 22-3,
ông Kim chuyển tải mong
muốn sẽ cùng TQ củng cố
liên minh truyền thống đối
phó các cường quốc đối thủ.
TQ, Nga, Iran những năm
gần đây cũng nhiều lần tập
trận hàng hải chung. Cuộc
tập trận hàng hải ba bên gần
nhất là vào tháng 2 vừa rồi,
trên bắc Ấn Độ Dương. Ba
nước này cũng đang trong
quá trình đàm phán ký nhiều
thỏa thuận dài hạn.
Các nước Nga, Iran, Triều
Tiên thời gian qua cũng có
động thái tiếp cận nhau. Ngày
23-3, Thứ trưởng Ngoại giao
Nga Sergey Ryabkov đã gặp
Đại sứ Iran tại Nga Kazem
Jalali và “chia sẻ quan điểm
toàn diện” về tình hình hiện
tại của thỏa thuận hạt nhân
Iran. Bộ trưởng Ngoại giao
Triều Tiên Ri Son Gwon gửi
lời chúc mừng năm mới đến
Iran, đồng thời thể hiện niềm
tin rằng “quan hệ hữu nghị và
hợp tác truyền thống giữa hai
nước sẽ phát triển hơn nữa,
cũng như sự ủng hộ lẫn nhau
và hợp tác trên trường quốc tế
sẽ còn phát triển mạnh hơn”.•
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Nga
